Lisa * aongile ira: “Ndatokuziwa rimani maningi na riya rima waabali naarongola.” Liye aonga vya yongo yoroma yam’mwiri-idhe ira arome imbarimbari. Saasawa thitho na Anne wenuo aongile ira: “Ndatokopeya na riya rima wewo Amboni wandithonyi-edha aliwa a-kala vyevyo vyandifunji-a aliwa.” Arongola ambilala, tanosangalala leri Bibilya thitho thuulela modi-a makundwee, mbwenye tanokuziwa maningi na kalelo loriya rima.

N’nga ninaire a-vi ira nithonyi-edhenga kalelo loriya rima lelo linokuza maningi atu anaairana i-yo vyongo vambo-i? Ninotapanya ndhila mbili dhedho ndi: Maongelwi-u na moda unoirel i-yo vyongo. Namala ninotapanya vyaatu enao anofwanela i-yo athonyi-edhanga riya rima.

Vinoonga i-yana wapama oongiwa va lemba la Sanganikho kapitulu 31 uno-arela “lamulo loriya rima o-omala.” (Sang. 31:26) “Lamuloli” linomkami-a idhiwa vyofwanelela onga na mwemo munaviongele liye. Naaliwene thitho ababa vyoonga viwa, vinofwanela thonyi-edha ira ano-arela “lamulo” leli. Anamabala anjinji anoidhiwa ira madhu opa enao anaonge aliwa anooda kuza maningi a-imiwa. Akala anamabala anoonga mwauwali, vinooda iri-a ira a-imiwao ta-amvwelenga. Mbwenye akala anoonga moriya rima vinokala vyo-orucha ira a-imao taavwelenga.

Akala muli namabala venango kabe, n’nga munaire a-vi ira muongenga moriya rima? Likundo lokami-a ninolifwanya muikundu yoroma ya lemba la Sanganikho 31:26 vevo vanoonga ira: “Unodhula valomonivee mwazelu.” Vyevyo vinothangani-avo sakula pama madhu thitho aonga mwandhila yofwanelela. Ninooda ira pama dhifuka ira, ‘N’nga vinoonga miyo, vinoiri-a ira atu enango tathakaleliwe, venango vinoiri-a ira vakale rendele?’ (Sang. 15:1) Ee-no, pyazelu roma thuulela na-anaonge.

Sangani unango unaonga ira: “Vatokala mutu unaonga mo-othuulela na madhu olatha ninga sarasada.” (Sang. 12:18) Nathuulelanga ira madhwi-u thitho mwemo munaongele i-yo vinokuza atu enango, ninooda dhilimbi-edha tonga lumi li-u. Ee-no a-rela “lamulo loriya rima o-omala,” unonikami-a ira na-aongenga madhu opa venango mwauwali. (Aef. 4:31, 32) Malo mothuulelanga vyongo vyothakala thitho onga modaweya, ninodha roma onga madhu apama thitho mundhila yofwanelela. Yohova utoniva-a ifwanafwani-o yapama vamwasa wen’na vevo vamlimbi-a liye rumiwee Eliya wenuo aova. Ngelo wenuo aimelela Yohova anoomongana na “madhu apama avathivathi.” (1 Mam. 19:12) Mbwenye kala oriya rima unothangani-avo vinjinji a-kala onga baa-i. Ninofwanela thitho irana vyongo moriya rima. N’nga ninaire a-vi vyevi?

Namsazi-edha Yohova ninoonga thitho ira vyongo moriya rima. (Aef. 4:32; 5:1, 2) Lisa um’mongile i-yo walelenule, atoonga mwemo Amboni dha Yohova mwakami-edhe aliwa banjalee moriya rima. Liye aongile ira: “Banja li-u lingawandeliwile mo-odedi-edha ira lithame, mabanja enango menli apingonimwi-u  katadhowile mabasani mwiwa naifunelo yoi tadhanikami-e romari mitolo. Mbwenye vahora yeniyo ndali nda-anarome funjedha Bibilya!” Riya rima wewo Lisa wathonyi-edhiwile liye, watom’mwiri-a ira arome funa idhiwa vyongo vinjinji vyokuza imbarimbari.

Anne, um’mongile i-yo maromelule, atosimba maningi riya rima wewo Amboni wamthonyi-edhile aliwa. Liye aongile ira: “Namwasa wamwemo atu munoirela aliwa vyongo naatu enango ilamboi, kandamroromela mutu uliwethene.” Atowenjedhela onga ira: “Ndingaguman’ne na Amboni dha Yohova, ndanoakailkela. Ndanodhifuka ira, ‘Mwasiwa ngwan’ni anondidhiveliwana?’ Mbwenye namwasa oi andifunji-a Bibilya anondithonyi-edha dhivelo laimbambari ndatoroma aroromela.” N’nga vyo-arelavovyee vyali vyoi a-vi? Liye aongile ira: “Ndatoroma kaana ifunelo maningi na vyandifunji-a liyevyo.”

Riya rima wathonyi-edhe abali naarongola o-iyana-iyana, watomkuza maningi Lisa na Anne, vyevyo pyairi-idhe ira tarome funjedha imbarimbari. Riya rima weu watoiri-a ira tarome mroromela Yohova thitho atwee.

Atu enango katinarucheya onga moriya rima thitho kala aimwerumweru namwasa waikalelo yiwa. Ndi vyapma ira atu enango anothonyi-edha vyevi namwasa waibaliwelo venango ikalelo yiwa. Mbwenye akala ninoira vyongo moriya rima namwasa wa vyevi, kavinothapulela ira ninomsazi-edha Nlungu.—Mufwanafwani-edhe na lemba la Mayirelo 28:2.

Riya rima unothonyi-edha i-yo vomsazi-edha Nlungu, ndi kalelo lelo zimu ochena wa Nlungu linokumi-a aliwa. (Agal. 5:22, 23) E-no ira nikaena kalelo loriya rima, ninofwanela rumeli-a ira zimu wa Nlungu unisogolelenga vamwasa wa mwemo munothuulela i-yo thitho mwemo munairela i-yo vyongo. Nairanga vyevyi ninooda msazi-edha Yohova na Yesu. Thitho ninga Makristau, ninothonyi-edha atu enango ira ninoadhiveliwana mwaimbarimbari. E-no dhiveliwana Nlungu thitho atu afwi-u unonilimbi-a irana vyevi. Naira e-no, ninoroma thonyi-edha maningi kalelo leli thitho mokumela vathi varima vyevyo vinomdhiveliwi-a Nlungu.

Pyo-orucha thonyi-edha riya rima waatu ale anithonyi-edhile riya rima venango anoaidhiwa i-yo. (2 Sam. 2:6) Ndhila imbo-i inairele i-yo vyevi kuwasimba. (Akol. 3:15) N’nga ninoona a-vi akala vinooneya ira mutu unango kai ofwanelela mthonyi-edha riya rima?

Kathuulelani vi: Yohova ndiifwanafwani-o yapama maningi vamwasa othonyi-edha riya rima ulukulu, thitho madhwee anonifunji-a makundo ofuneya maningi vamwasa othonyi-edha kaleloli. Madhu oi “riya rima ulukulu” anofwanyeya mamburo mangaasi mumalemba Aigiriki Aikristau. N’nga Nlungu unanithonyi-edha a-vi riya rima?

Kathuulelani vyaatu mamiliu manjinji enao Yohova ukanle liye aathonyi-edhanga riya rima voava-a vyongo vyevyo vinofuneela ira takaena ingumi. (Mat. 5:45) Thitho Yohova ngwaromile athonyi-edha atu tangaranga ta-anam’mwidhewe wene. (Aef. 2:4, 5, 8) Mofwanafwani-a, Atovelela yotuva yapama maningi waatu othene yeyo ili ya Mwanee obaliwa ekene. Rumiwi Paulo atolemba ira, Yohova atovelela yoombolana “movwelana na fuma ya riya rimawee ulukulu.” (Aef. 1:7) Wenjedhela vevo, angalive ira ninomdawela thitho msukwali-a, unodhowanave nisogolela thitho nifunji-a. Thitho malangi-o na madhwee ali ninga “dhongwe owaza” wenuo unodidili-a. (Dotor. 32:2) Onga vyaimbarimbari kaninaode m’mweli-edha vavyapama vyothene vinoniirela liye namwasa oriya rimawee. Thitho kanakaena idedi-edho ya sogolo aakale ira Yohova kanithonyi-edhe riya rima.—Mufwanafwani-edhele na lemba la 1 Pedru 1:13.

Pyo-okaikela ira ninokopeya no limbi-iwa na riya rima wa Yohova. Ee-no malo mothonyi-edha riya rima waatu olengeseya baa-i, ninofwanela dhilimbi-edha msazi-edha Yohova vothonyi-edha kaleloli waatu othene dambo nlilothene. (1 Atez. 5:15) Nadhilimbi-edhanga thonyi-edha riya rima mo-o-iyedhela, ninokala ninga mulo munoriyela aliwa muhora yodidila. Nairanga vyevi, ninolimbi-a atu abanjanimwi-u, Makristau afwi-u, afwi-u abasa na axikolani thitho amwandamani-u.

Kathuulelani atu abanjanimwinyu venango apingoni mwinyu munasangalalele aliwa mwaawandela venango airela vyongo moriya rima. Venango vanokala mutu unango pingoni mwinyu wenuo unafuneelenyo mkami-a samalela nyumbee, mundanimwee venango mamgulela vyongo merekado. Wenjedhela vevo, n’nga pyoodeya mkami-a mutu wenuo unamgumanena nyo muurumiwini, wenuo unofuneela kami-iwa mwandhila inangwee?

Vomsazi-edha Yohova, dhoweni hora dhothene nidhilimbi-edheni ira nisogoleliwengani na “lamulo loriya rima o-omala.”