Atu anjinji anoidhiwa mwasa oonga ira Yesu, atekomeliwa vaimirini vambo-i namapanga menli. (Mat. 27:35-38) Mbwenye atu enango anokaikela vinoonga Bibilya vyoi vasogolovee manungo a Yesu tatosaka-edhiwa no-eliwa masiyeni.—Marku 15:42-46.

Atu enango enao anoruni-a mabukhu a milanyu yapama, anokaikela akala mutu wenuo upiwile moira komeliwa vaimirini anga-eliwile masiyeni molemezeya, ninga e-liwa paoni. Ee-no anamaruni-ao anoonga ira atu oira e-no kata-eliwa masiyeni molemezeya. Jornalista alembile revista n’nango loitaniwa Smithsonian dhinalee Ariel Sabar, atoonga mwasee atu oruni-ala mwathuulela aliwa e-no. Liye aongile ira: “Komeliwa vaimirini ali langiwa waireliwa atu ale taoniwa ira mbothakala maningi, e-no atu enango adodoliso anoona ira Aroma katarumeli-a ira mutu wenuo ukwide wukwa oi e-no, a-eliwe masiyeni olemezeya.” Aroma tafuna ira mapanga enao tatongiwile ira tapiwe tava-iwe manyadho maningi e-no hora dhinjinji mitembwiwa chaakumi-iwa vaimirini naifunelo yoi idyiwe navinyama. Vinooneya thitho ira vosogolovee makuva o-olao tanoa-umbela vathi.

Mbwenye alimbo vu-ula vyamadembe tatofwanya vyongo vinango simbwasimbwa vyokuza Ayuda enango enao tapiwile. Yawa ya 1968, vatofwanyeya makuva a mutu wenuo apiwile moira komeliwa vaimirini muhora ya Yesu. Makuvao tafwanyeile mupao lelo lali masiyeni a banja n’nango la Ayuda vaduzi na Yerusalemu tangali kaxauni. Vamakuvao vatokala likuva laizondoni lelo lakomeliwile tabwani na peregu yolapa masentimetro 11.5. Sabar atoonga ira: “Likuva lelo lali la mutu mwinango dhinalee Yehochanan, latokami-a mali-a a-vwechechana vamwasa okuza e-liwa masiyena wa Yesu oongiwa mumabukhu a milanyu yapama.” Pyoonelatu ira, “Yehochanan ndiifwanafwani-edho yothonyi-edha ira muhora ya Yesu Aroma tanorumeli-a ira mutu okomeliwa vaimirini, a-eliwe masiyeni movwelana na lamulo la Ayuda.”

Vanooda kala mathuulelo o-iyana vamwasa wamwemo Yesu mwakomeliwile liye vaimirini, movwelana na vyafwanyeile va likuva la Yehochanan. Mbwenye likundo lo-oruneya toi mapanga enango tapiwile moira komeliwa vaimirini, ta-eliwile masiyeni molemezeya a-kala irave u-mba vu-elela makuviwa baa-i. Va, pyooneelatu ira vinoonga Bibilya vyoi tutu la Yesu la-eliwile masiyeni molemezeya pyaimbarimbari. Umboni ufwanyeile unosikimizela vyevi.

Yofuneya maningi choi Yohova, atoongelatu ira Yesu unodha e-liwa masiyeni a mutu ofuma thitho kavali mutu unairi-e ira madhu a Nlungu ta-akwakwaneli-edhiwe.—Esaya 53:9; 55:11.