1-2. N’nga kutekenyeya woi-avi weo uongiwiletu ira unodha ireya waatu?

“MAMINUTU oyeva, malojo thitho nyumba dhawalee dhatoroma ungwa.” Uli wethene anoova. Atu anjinji anoonga ira tekenyeya watoireya vakwikwi na maminutu menli. Mbwenye wamiyo ndaona ninga uwiireile vahora yolapela. Vyevyi divyevyo vyaongile atu enango enao tavulumuwile vaindharandhara yeyo ireile ilambo ya Nepal mu yawa ya 2015. Nyo thitho vyongo vyoopi-a ninga vyevi vyadha wiireelani venango kamwadiwale.

² Mbwenye malamboano ninokala hora yoi utokala tekenyeya winango weo kaunaireya musidadi venango ilambo imbo-i. Malo mwavyevyo tekenyeya weu unokuza maziza othene aatu thitho ukadhi wiireyanga wavyawa vinjinji. Namaongela Hagai atoongelatu wa tekenyeya weu. Liye atolemba ira: Yohova wamaziza uwongile ira: ‘Mo-ondimbela ndinotekenya okhokha dhulu, ilambo yavathi, bara na mirunda.’—Hagai 2:6.

3. N’nga tekenya uongile Hagai ko-iyana moi a-vi no tekenya unoireya naindharandhara?

³ Tekenyeya weu uwongiwile na Hagai ko-iyana no tekenyeya wa indharandhara weo uli ononga vyongo. Malo mwavyevyo tekenyeyawu utokaana vyo-arelavo vyapama. Yohova unoniwandela ira ndinodha tekenya maziza othene aatu thitho vyongo vyapereso yavadhulu kumela wa maziza othene aatu vinodha volowa nyumba yeena. Miyo ndinodha dhali-a nyumbila na titimi-o. (Hagai 2:7) N’nga ulosi wen’na wathapulela n’ni waatu amuhora ya Hagai? N’nga unothapulela n’ni wa-iyo malamboano? Ninooda tapanya vya vyofuka vyevi thitho ninodha funjedha vyevyo vinaire i-yo ira nilabenao basa lotekenya maziza aatu malamboano.

4. Mwasiwa ngwan’ni Yohova atoruma namaongela Hagai waatwee?

⁴ Yohova atova-a basa yofuneya vinjinji ira ailabe namaongela Hagai. Kathuulelani mwemo vyongo mwalialiwa vahora yeniyo. Hagai vinooni-a ira ali gulu laatu enao tawelenla mu Yelusalemu mu yawa ya 537 B.C.E. Kumela uudhari wu Babulo. Tangafiilewene mombaranya arumiwi ororomeleya tatoomanga nyumba ya Yohova venango kachisi. (Ezara 3:8, 10) Mbwenye va-anavire hora indendai aliwa tatongumanana nyarwa yeniyo yaafoki-idhe thitho tato-iya laba vabasali mwasa oruni-iwa. (Ezara 4:4; Hagai 1:1, 2) Ee-no mu yawa ya 520 B.C.E. Yohova atoruma Hagai makami-a atwao ira takale na thindhi vabasa lomanga kachisi. *—Ezara 6:14, 15.

5. Mwasiwa ngwan’ni milanyu ya Hagai yali yolimbi-a waatu a Nlungu?

⁵ Ifunelo ya milanyu ya Hagai yali limbi-a Ayuda ira taroromele vinjinji Yohova. Molimba rima namaongelola atoonga madhu ala wa Ayuda enao tafookile ira: “Limbani rima atu othene a ilambwila thitho i-ndani basa,uwongile ngu Yohova. Voi miyo ndili na nyo, uwongile ngu Yohova wamaziza.” (Hagai 2:4) Madhu oonga ira Yohova wamaziza anooni-a ira atoalimbi-a vinjinji. Yohova utokaana gululee lilukulu lakondo la angelo ee-no Ayudao tanofwanela nyindela ira vyongo vyangawendile pama.

6. N’nga vyo-arelavo vyo tekenyeya Hagai waro-edhile liye vyali vyoi a-vi?

⁶ Yohova atomwandela Hagai ira uwandele Ayuda ira liye anodha tekenya maziza othene aatu. Milanyu yen’na yatolimbi-a Ayuda enao tafookile vabasa lomanga kachisi wa Yohova liye unodha tekenya umwene wa Persia wenuo uli utongi wa kopolo ilambo yothene va hora ila. N’nga vyo-arelavo vyee vyali vyoi a-vi? Voroma atu a Nlungu angaodhile mali-a manga kachisi. Voi ee-no atu amaziza enango tatovwelana na Ayuda Vomlabela Yohova mukachisini wenuo amangiwiluo. Yen’na inooni-a ira yali milanyu yolimbi-a waatu a Nlungu.—Zakar. 8:9.

7. N’nga tibasa liivi lotekenya inolabanao i-yo malaboano? Onganimo.

⁷ N’nga ulosi wa Hagai unothapulela n’ni wa-iyo malamboano? Yanambili Yohova unotekenya maziza othene aatu thitho i-yo ninokami-anao basa leli. Kathuulelani likundo nli. Muyawa ya 1914, Yohova atoe-la Yesu Kristu kala Mwene ya umwene wee wadhulu. (Sal. 2:6) Kaathei-iwa wa umwene wena kaali mwasa osangalali-a wa anamatonga ailamboi. Vyevi vyathapulela ira hora ya-eliwile mitundu yaatu venango vira wa hora vailambo yavathi kavali namatonga oimelela Yohova vyali vyangakwakwaneli-edhiwe venango ira vyatofiya komoni. (Luka 21:24) Vozindiela likundo leli simbwasimbwa romela yawa ya 1919, takadi talaleelanga ira Umwene wa Nlungu baa-i ngwenuo unamali-e nyarwa dhothene dhaatu. Basa lolaleela milanyu yapama ya Umwene latotekenya ilambo yothene yavathi.—Mat. 24:14.

8. Movwelana na lemba la Salimo 2:1-3, n’nga atu anjinji tanaira n’ni tavwa milanyu ya Umwene?

⁸ N’nga atu tanairan’ni tavwa milanyu ya Umwene? Anjinji katinarumela vuruwana. (Muleri Salimo 2:1-3.) Maziza aatu tanonyanyuwa tavwa milanyu. Aliwa simbwasimbwa tanokonda namatonga usakuliwile na Yohova.  Katinaona milanyu yapama ya Umwene ninga milanyu ya pama. Thitho anamatonga enango tatofiya vokondi-a basali-u lolaleela. Angalive ira anjinji mwa anamatonga ailamboi tanoonga ira anolabela Nlungu katinofuna i-yachi vizoviwa. Mofwanafwana na mwaira anamatonga mu hora ya Yesu anamatonga a malamboano tanoruni-a osakuliwa wa Yohova volimbana na anama-arelee ororomeleya.—Mayir. 4:25-28.

9. N’nga Yohova unoira n’ni namwasa wa vyevyo maziza aatu vinoira aliwa vokonda milanyu ya Umwene?

⁹ N’nga Yohova unoira n’ni namwasa wa vyevyo maziza aatu vinoira aliwa vokonda milanyu ya Umwene? Lemba la Salimo 2:10-12 linowakula ira: “Vaee-ni nyo mamwene, tonyi-edhani zindiela, rumelani ira mathuulelwinyu tasaka-edhiwe nyo anamatonga availambo yavathi.” Mulabelenga Yohova moova. Dhiveliwani thitho ovani. Lemezani mwanuo ovela ira Nlungu unodha nyanyuwa thihto munodha nongiwa no kumi-iwa va ndhiliyo. Voi nyanyuwawee unodha mombaranya. Oraeli-iwa mbothene anatawela wa liye. Mooma rima Yohova unoava-a alumba runi-ala ngari yoi taode sakula vyoira. Aliwa tanooda chinja mathuulelwiwa norumela Umwene wa Yohova. Mbwenye aliwa ta-adhina hora yoeva ira tairena vyevyo. Vaeeni nili “malambo omari-a” a ilambo yothakalila. (2 Timo. 3:1; Esaya 61:2) Kwaranyedha wale lothene vaee-ni atu tanofuneela ira vyongo mombaranya ira tafunjedhe makundo aimbarimbari nosakula mlabela Yohova.

10. N’nga pyo-arelavo viivi vyapama vya basa lotekenya iwongiwile va Hagai 2:7-9?

¹⁰ Basa lotekenya yeniyo yaro-edhile Hagai itokaana vyo-arelavo vyapama. Liye aongile ira: “Ndinotekhenya mitundu yothene yaatu, thitho vyongo vya pereso yavadudhulu vyokhumela umitundu yothene yaatu vinodha volowa nyumbanimu.” Lambela Yohova. * (Muleri Hagai 2:7-9.) Esaya, na Mika, tatoongelatu ira vyofwanafwana na vyevi vinodha ireya “m’malambo omari-a.”—Esaya 2:2-4; Mik. 4:1, 2, ftn.

11. N’nga bali mwinango airile n’ni angavwide voromavene milanyu ya Umwene?

 ¹¹ Kathuulelani mwemo milanyu yeniyo inotekenya ilambo yothene mukuzile aliwa bali mwinango dhinalee Ken wenuo unolaba wu Sede yavailambo yothene. Liye unothuulela pama vyevyo vyaireile angavwide milanyu ya Umwene voroma vira wa vyawa 40. Ken unoonga ira: “Ndingavwide voromavene imbarimbari ya madhu a Nlungu, datosangalala idhiwa ira ndili malambo omari-a ailambo yothakalila. Ndatoona ira Nlungu unooda sanaglala na miyo thitho ira ndidhafwanye ingumi yo-omala ndinofwanela rambela kala ikundu yailambo yo-onyindeleya nokala ikundu ya Yohova. Ndatoolobela wa Yohova thitho hora yeniyone ndatoira vyevyo. Ndato-iyachi ira ikundu ya ilambwila thitho ndatotawela wu Umwene wa Nlungu wenuo uli o-otekenyeya ira ndivuneliwe.”

12. N’nga kachisi wauzimu wa Yohova udhanle a-vi na titimi-o malambo omari-ano?

¹² Kai vyoira fuka ira Yohova ukadhi araeli-anga atwee. Malambo omari-ala nitoona injiva waatu olambela unaa wenjedheleya vijinji. Mu yawa ya 1914 nalivo atu mamiliyau oyeva. Mbwenye vaee-ni nitokalavo mamiliyau okwaranya 8 thitho atu mamiliyau manjinji anoirana na i-yo ithuulelo yawa ili yiothene. Vamwasa wen’na limburo lavailambo yothene yavathi kachisi wauzimu wa Yohova ee-no dimasasa-edhwee okuza lambela waimbarimbari itodhala na “vyongo vya pereso vyokumela umaziza othene aatu”. Mbwenye ndhina la Yohova linolemeziwa mwasa ochinja weo atu vinoira aliwa vowara umutu upya.—Aef. 4:22-24.

13. N’nga mbamaulosi aavi enango anokwakwaneli-edhiwa mwasa oi atu anjinji tatoroma lambela Yohova? (Onani iruthiruthi yavakapani.)

¹³ Vinoireya vi vikadhi vikwakwanedhi-anga maulosi enango mofwanafwani-a ulosi wa valemba la Esaya kapitulo 60. Versu  22 ya kapitulu leli linoonga ira: Wang’ono anodha sanduwa atu miliau thitho oyeva anodha sanduwa ziza la kopolo. Miyo Yohova ndinodha mbaranyi-a vyevi va horee. Voi atu anjinji katoroma lambela Yohova vonoireya vyongo vinango vyodambwi-a. Vyongo vyapereso yavadhuluvi venango ira atu enala thanodha guluni na madodoliso o-iyana i-yana thitho anokala ofunechecha labanao basa yolaleela milanyu yapama ya Umwene. Vyo-arelavo  vyee ninga mwemo muongele Esaya vyoi atu a Yohova kanowamwa ukaka wamaziza aatu. (Esaya 60:5, 16) Mokami-iwa na alombwana thitho ai-yana, ninolaleela “milanyu yapama” mu vilambo vyokwakwana 240 thitho ninodinda mabukhu muviongelo vyokwaranya 1,000.

14. N’nga atu anofwanela sakula iran’ni vaee-ni?

¹⁴ Komoni wa malambo omari-ala basa lotekenya maziza aatu inoairi-a ira tasakule vyoira. N’nga aliwa tanosakula kala ikundu ya Umwene wa Nlungu venango tanonyindela anamatonga aatu? Wen’na ngumwasa ofuneya vinjinji oi uli wethene unofwanela sakula. Angalive ira atu a Yohova tanovwela anamatonga ailambo yeyo inokala aliwa katinavolowela navang’onovene ndale dha ilamboni. (Aroma 13:1-7) Tanoidhiwa ira Umwene wa Nlunga baa-i ngwenuo unofuna dhamali-a nyarwa dhothene dhaatu. Umwene wen’na kunaira ikundu ya ilambo.—Juwau 18:36, 37.

15. N’ng bukhu la Apokalipse linothonyi-edha a-vi ira roromeleya wa arumiwi a Nlungu unodha wesedhiwa?

¹⁵ Bukhu la Apokalipse latoonga ira malambo omari-a iroromelo yaatu a Nlungu inodha wesedhiwa. Vahora yeniyo arumiwi a Nlungu tanodha runi-iwa thitho oni-iwa nyarwa vinjniji. Anamatonga ailamboi tanodha niwandela ira ni-iyachi lambela Nlugnu thitho tanodha oni-a nyarwa uliwethene ule unofuna konda kala ikundu yiwa. (Apok. 13:12, 15) Aliwa tanodha kanyi-edha atu othene olemezeya na onyozeya, ofuma na osauwa, fulu na dhaari ira tava-iwe izindielo dhandhaliwa lodyana venango vakoveni viwa. (Apok. 13:16) Walelene adhaari tano-eliwa izindielo yowazindieli-a ira tali na ambwiiwa mofwanafwana na vyevi malamboano thitho atu tanodha dedi-edha ira uli wethene akalena izindielo yopipiri-a va dhandhalee venango vakoveni vee. Vyoira thitho mathuulelwiwa vinooda thonyi-edha ira kali ikundu ya anamatonga ailambo.

16. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanelela limbi-edha kala ororomeleya vinjinji wa Yohova vaee-ni?

¹⁶ N’nga i-yo ninodha rumela wachela izindielo yopipiri-a kala ikundu ya anamatonga ailamboi? Wenuo unafuna dhakonda wachela izindielo unodha gumanana vyorucha vilukulu thitho vyongo vyoopi-a. Bukhu la Apokalipse inodhowanave onga ira: “Uli wethene kanodha gula venango guli-a i-yachivo akala utokaana izi-dielo.” (Apok. 13:17) Mbwenye atu a Nlungu tanoidhiwa vyevyo vinofuna dhaairela atu tanofuna dhakalana izindielo yoongiwa va Apokalipse 14:9, 10. Malo mokaana izindielo yei, aliwa anodha lemba vadhandhaliwa ira: “Wa Yohova.” (Esaya 44:5) Yeniyo inodhakala hora yoi ninowesedhe kala ororomeleya wa Yohova. Naira vyevi liye unodha sangalala voniitana ira nili atwee!

17. N’nga ninofwanela thuulela n’ni va mwasa wa leva rima wa Yohova?

¹⁷ Yohova ukadhi alevanga rima vinjinji malambo omari-ala. Liye kanafuna ira uliwethene adhanongiwe. (2 Pe. 3:9) Yohova utovelela ngari wa atu othene oi taode chinyuwa nosakula mlabela. Mbwenye leva rimawe otokaana madile. Atu ale tanokonda ngari yen’na tanooda ona ninga vyevyo Farau wa muhora ya Mose vioni liye venango vigumanena liye. Yohova atom’mwadela Farau ira: “Vofiya vano ndingathapunle dhandhalanga noupa na sau weyo vambo-i na atwao noutimi-ani vailambo yavathi. Mbwenye nditou-iyachi na ingumi ira ndiuthonyi-edhe ngurudhanga na ira dhinalanga lilaleeliwe vailambo yothene yavathi.” (Ekis. 9:15, 16) Vamamari-edho vee maziza  othene aatu tanodha idhiwa ira Yohova baa-i ngu Nlungu waimbarimbari. (Zakiy. 38:23) N’nga vyevi vinodha ireya moi a-vi?

18. a) N’nga kutekenyeya unango uuvi weo uongiwile va lemba la Hagai 2:6, 20-22? b) N’nga ninoidhiwa a-vi ira madhu avalemba la Hagai anodha kwakwaneli-edhuwa sogolo?

¹⁸ Vangavirile vyawavinjinji kumela hora ya Hagai, rumiwi Paulo atovudheleliwa lemba madhu anathonyi-edha ira madhu a valemba la Hagai 2:6, 20-22 enao anodha kwakwaneli-edhiwa songolo. (Lerini.) Liye alembile ira: “Ndinodha tekenyei-a dhulu a-kala ilambo yavathi baa-i. Va-eni madhu oi ndinodha tekenyei-a anothonyi-edha ira vyongo vyevyo vinodha tekenyeyavyo vinodha kumi-iwavo vyevyo pivyongo visaka-edheliwe namutu mwinango thitho vinodha kumi-iwa ira vyevyo vy-atekenyeya vi-ale.” (Aeb. 12:26, 27) Mo-iya notekenyeya wa lemba la Hagai 2:7, tekenyeya wu unodha iri-a nongiwa wa atu othene okala ninga Farau enao tanokonda ira Yohova ngofwanelela tonga.

19. N’nga chini yeyo ja-anadha dhatekenyeya n’nga ninoidhiwa a-vi vyevyo?

¹⁹ N’nga chin’ni ja-anadha tekenyeya venango kumi-iwavo? Paulo unodhowanave onga ira: “Voona ira ninodha wachela Umwene wenuo kunodha tekenyeya dhoweni nidhowenave wachela oma rima ulukulu ira dhela oma rima ulukulu weu niirele Nlungu urumiwi wavakudu ndhila yorumeleya thitho nuire moova Nlungu thitho mwalemezo lukulu. “ (Aeb. 12:28) Vanduli votekenyeya omari-awu Umwene wa Nlungu baa-i ngwenuo unofuna dha-ala thitho unodha kalavo modhowa no dhowa!—Salimo 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. N’nga atu anofwanela sakula vyongo viivi nga ninaakami-e a-vi?

²⁰ Vaee-ni hora itomala. Atu tanofwanela sakula! N’nga ndinodhowanave ira vyongo vyevyo ilamboi vinolimbi-edha aliwa limbi-a vyongo vyevyo vinanidhowie manongiwa? Venango sakula irana vyongo movwelana na vinofuna Nlungu vyevyo vinaniiri-e ira nidhakaena ingumi yo-omala? (Aeb. 12:25) Na nalabanga basa lolaleela ninokami-a atu ira tasakule vyoira vamwasa ofuneya vinjinjiula. Dhoweni nikami-ena atu anjinji ali ninga vyongo vyapereso yavadhulu ira tadhakale wu ikundu ya Umwene wa Nlungu. Dhoweni nithuulelengani madhu ambwii-u Yesu oi: “Milanyu yaphama ya Umwene inodha laleiwa va ilambo yothene yavathi weo uli atu, ira ukhale umboni wa maziza othene, moi ee-no khomoni unodha fiya.”—Mat. 24:14.