1-2. N’nga arumiwi a Yohova ororomeleya anogumanana nyarwa dhoi a-vi?

 NYARWA dhilukhulu dhinooda chinja ingumii-u mo-odedi-edha. Mofwanafwani-a, bali mwinango dhinalee Luis a atoofwanyeya na urenda oophi-a wa khansa. Maifirimero tatoom’mwandela ira unokaana ingumi wa hora yoyeva baa-i. Monika na man’nee tam’labela Yohova vambo-i. Mbwenye vasogolovee atooidhiwa ira man’nee oi ali ndimuwa wavapingoni, anoirana vyodawa vilukhulu mo-oidhiweya wa vyawa vinjinji. Rongola mwinango o-otheliwa dhinalee Olivia afwanela khumavo vandhevee namwasa wa lipevo nlukhulu la-adhi vang’ono ira lifiye tatamu liwa. Angawelenle nyumbaniwee, liye atoofwanya ira lipevolo latoononga nyumbee. Muhora yoyeva vingumi vyaatu aaongile i-yoala vyatoochinja maningi. N’nga nyo mutoroma gumanana nyarwa ninga dhedhi? N’nga mutoroma gumanana nyarwa dhedho dhiiri-idhe ira inguminyu ichinje?

² Angalive ira nili arumiwi ororomeleya a Yohova, mofwanafwana naatu othene ninogumanana nyarwa na marenda. Hora dhinango ninoruni-iwecha venango oni-iwa nyarwa naatu anoidanana atu a Nlungu. Yohova kanonibarela ira na-agumanengana nyarwa, mbwenye unonilanyedha ira unodha nikami-a. (Esaya 41:10) Liye anikami-a ninodhowanave kala osangalala, ninosakula vyongo mwazelu thitho ninokalave ororomeleya wa liye masiki vikale vyorucha irana vyevyo. Muyofunjedha yei, ninotapanyani ndhila 4 dhedho dhino-indi-edha basa Yohova vonikami-a nagumanangana nyarwa dhilukhulu vaingumii-u. Ninoonani thitho vyongo vinaire i-yo ira Yohova anikami-enga.

 YOHOVA UNODHA UBARELANI

3. N’nga nagumanangana nyarwa dhilukhulu vinokala vyorucha iranan’ni?

³ Yorucha inokalavo. Nagumanangana nyarwa dhilukhulu, vinokala vyorucha ira nithuulelenga pama thitho sakula vyoira mwazelu. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga e-no? Namwasa oi vinonipha rimani maningi thitho ninooda kala okhumbanya. Vinokala ninga ninowenda isini, moi kaninoona unodhowa i-yo. Kathuulelani mwavivwela arongola ambilale tangagumanena nyarwa dhilukhulu. Olivia aongile ira: “Lipevo nlukhulu linganongile nyumbanga, ndatoorucheya mathuulelo.” Voonga vya vyongo vyaira man’nee, Monika aongile ira: “Ndatoosukwala maningi. Ndavivwa ninga mutu mwinango utondilatha na mbene rimani mwanga. Kandaoda irana vyongo mwapama. Kandaroromela vyandiireelevyo.” N’nga Yohova unonilanyedha ira unodha nikami-a a-vi navikhumbanyedhanga?

4. N’nga va lemba la Afilipi 4:6, 7, Yohova unolanyedha iranan’ni?

⁴ Vyongo vinoirana Yohova. Liye unonilanyedha ira unodha niva-a “rendele wa Nlungu” unoongiwa Bibilyani. (Muleri Afilipi 4:6, 7.) Mutu akaana rendele wen’na, rimee na mathuulelwee anokala pama namwasa oi uli vauxamwali wapama na Yohova. Rendele wen’na ngoi “atu katinooda uvwechecha” thitho ngodabwi-a kwaranya mwemo munathuulele i-yo. N’nga nyo mwatooroma vivwavo pama mwangalobenle wa Yohova mokhumela vathi va rima? Mwatoovivwa e-no namwasa wa “rendele wa Nlungu.”

5. N’nga rendele wa Nlungu unobarela a-vi mathuulelwi-u na mirimi-u?

⁵ Lembanle latoonga thitho ira rendele wa Nlungu “unodha barela miriminyu na mathuulelwinyu.” Madhu athapuleliwile ira “unodha barela,” anoonga vya anyakhondo enao taing’anela sidadi ira amwidaniwa ta-avolowe. Atu a sidadinimo tanoogona mwarendele voidhiwa ira anyakhondo tanaaing’anela va lango. Rendele wa Nlungu wa barela mirimi-u na mathuulelwi-u, ninokala o-otekenyeya voidhiwa ira nili obareleya. (Sal. 4:8) Mofwanafwana na Hana, ninooda kaana rendele wa rimani masiki ira vyongovyo kavichinjile muhora yeniyo. (1 Sam. 1:16-18) Nakala o-otekenyeya, hora dhinjinji vinokala vyo-orucha ira nithuulelenga pama thitho nisakulenga vyongo mwazelu.

6. N’nga ninaire a-vi ira rendele wa Nlungu unikami-enga? (Muone thitho iruthiruthi.)

⁶ Vyongo vinofwanela i-yo irana. Mwapingeya maningi na nyarwa, muitanenga anyakhondo ira taubareleni. N’nga munaviire a-vi vyevyo? Mulobelenga fiyedha mungavivwide ira mutokaana rendele wa Nlungu. (Luka 11:9;  1 Atez. 5:17) Luis um’mongile i-yo maromelou, atoonga vyongo vyairile liye na i-yanee ira tavilele anga-adhina myedi yoyeva ira akwe. Liye aongile ira: “Vahora ninga yen’na, vinokala vyorucha maningi sakula vyoira vamwasa wa kami-o la mirombe na myasa inango. Mbwenye lobela utonikami-a ira nikaena rendele vahora yoruchila.” Luis na i-yanee tatoonga ira tanoolobela mokhumela vathi va rima thitho moweli-edha weli-edha ira Yohova aava-e rendele wa rimani na wa mathuuleloni. Thitho aava-e zelu ira taode sakula vyoira mwapama, moi e-no tatoona ira Nlungu atoakami-a. Nyo thitho mwagumanangana nyarwa, muvilimbi-edhenga lobela, mwaira e-no munodha ona ira rendele wa Yohova unaabarela riminyu na mathuulelwinyu.—Aroma 12:12.

YOHOVA UNODHA UKAMI-ANI IRA MWA-ATEKENYEYE

7. N’nga ninavivwe a-vi nagumanangana nyarwa dhilukhulu?

⁷ Yorucha inokalavo. Nagumanangana nyarwa dhilukhulu ninovwa upha rimani mwi-u, rucheya mathuulelo thitho vyevi vinoniiri-a ira na-airenga vyongo ninga munoirecha i-yo hora dhothene. Ninooda kala ninga barku inotukuliwa na lipevo nlukhulu dhowanga wu na wu. Hana um’mongile i-yo maromelou, atoonga ira Luis angakwide anothuulela vyongo vinjinji. Liye aongile ira: “Hora dhinango ndaviona ninga mutu o-okaana basa thitho ndanoovivwela tangaranga.” Vasogolovee ndanoothakaleliwa maningi ndathuulela ira man’nanga utokwa. Wenjedhela vevo, Hana aviona kala ekhene thitho anoosukwala maningi namwasa oi afwanela sakula myasa yoi wa Luis yali yo-orucha sakula. Hora dhinango avivwa ninga uli vabarani vevo vanovira lipevo nlukulu. N’nga Yohova unonikami-a a-vi naromanga vivwa e-no?

8. N’nga lemba la Esaya 33:6, Yohova unonisimikezelan’ni?

⁸ Vyongo vinoirana Yohova. Liye unonisikimiza ira unodha nikami-a ira na-atekenyeye. (Muleri Esaya 33:6.) Barku lagumanana lipevo nlukulu vabara, inoroma ndunyiwa dhowanga wu na wu thitho vyevo vinokala vyoophi-a maningi. Mbwenye mabarku enango anokaana vyongo vinango khundu mwiwa vyoi vinokami-a ira barkwiyo ya-andunyiwenga. Vyongo vyevi vinokami-a ira barkwiyo ya-andunyiwenga thitho vinokami-a ira atu tagwenle barkunimo takale obareleya. Vyongo vinjinji vyevyo vinokami-a barkwiyo ira la-atekenyeyenga, vinolaba basa mwapama barkwiyo yawendanga. Mofwanafwana na vyevi, Yohova unodha nikami-a ira na-atekenyeye akala ninodhowanave m’lambela mororomeleya vahora inogumanana i-yo nyarwa.

9. N’nga vyongo vino-indi-edha i-yo basa vosakasakela vinonikami-a a-vi ira nithuulelenga pama? (Muone thitho iruthiruthi.)

 ⁹ Vyongo vinofwanela i-yo irana. Mwagumanangana nyarwa muvilimbi-edhenga iranga vyongo vyokhuza lambela. Pyaimbarimbari ira kamunaode irana vyongo ninga mwaira nyo voroma, mbwenye Yohova unouvwechechani. (Mufwanafwani-edhe na lemba la Luka 21:1-4.) Vyongo vinango vinofwanela nyo irangana kufunjedha Bibilya wava mwekhene thitho thuulela vyongo vifunjedhile nyoovyo. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga e-no? Namwasa oi Yohova uno-indi-edha basa gululee voniva-a makhundo amalembani enao ananikami-e ira nithuulelenga pama. Ira mufwanye vyongo vinaukami-eni, munooda i-ndi-edha basa vyongo vyokami-a vosakasaka ninga programa ya JW Library, bukhu la Watch Tower Publications Index na Buku la Mboni za Yehova Lofufuzira Nkhani. Monika um’mongile i-yo maromelou, atoonga ira anoo-indi-edha basa vyongo vyosakasakela aona ira utopingeya na vyorucha vinango. Mofwanafwani-a, liye atoosakasaka madhu oi “thakaleliwa.” Hora dhinango anoosakasaka madhu oi “a-roromeleya” venango “roromeleya.” Amala anooleri fiyedha vivwa pama. Liye aongile ira: “Ndaromanga sakasaka ndanoovikhumbanyedha, mbwenye ndadhowanave leri vyakala ninga Yohova utondikhumbarela. Ndaleringa ndanoozindiyela ira Yohova unovwechecha pama mwemo munovwela miyo thitho ira unondikami-a.” Nyo thitho mwagumanangana nyarwa Yohova unodha ukami-ani ira murome vivwanga pama.—Sal. 119:143, 144.

YOHOVA UNODHA UKAMI-ANI

10. N’nga ninavivwe a-vi nagumanangana nyarwa dhilukhulu?

¹⁰ Yorucha inokalavo. Mwagumangana nyarwa ilukhu, hora dhinango munooda kalanga ofooka thitho ovikhumbanyedha. Ninooda vivwanga ninga mutu mwinango wadodoliso lotamanga oi utopheya thitho unochikama. Munooda rucheya ira mulabe basa loi voroma kamwaliruchanana venango kamunafuneve irana vyongo vyausangalali-echani voroma. Mofwanafwana na Eliya ninooda onanga ira pyorucha roma vivwanga pama. Moi ninooda funanga ira niirenga gona baa-i. (1 Mam. 19:5-7) N’nga Yohova unolanyedha ira unodha iranan’ni nafooka?

11. N’nga Yohova uno-indi-edhela basa ndhila dhivi vonikami-a? (Salimo 94:18)

¹¹ Vyongo vinoirana Yohova. Liye unonilanyedha ira unodha nikami-a. (Muleri Salimo 94:18.) Mutu otamanga oi utopheya  unofuneela kami-iwa ira awende. I-yo thitho ninofwanelela kami-iwa ira nidhowenave m’lambela Yohova. Vahora ninga yen’na, Yohova unonisimikezela ira: “Miyo Yohova Nlungwaa, ndito-inda dhandhalaa lodyana, miyo ngunouwandela ira, ‘Kuove miyo ndinodha ukami-a.’” (Esaya 41:13) Mbwene Davide atoona Yohova am’kami-anga mundhila yen’na. Liye angaguman’nena nyarwa thitho tuchiwa na amwidanee, atoom’mwandela Yohova ira: “Dhandha linyu lodyana linondikami-a.” (Sal. 18:35) N’nga Yohova unonikami-a a-vi?

12. N’nga Yohova uno-indi-edha basa ani ira tanikami-e nafooka?

¹² Hora dhinjinji Yohova unonikami-a volimbi-a atu enango ira tanikami-e. Mofwanafwani-a, Davide angafookile, Yonatani oi ali fwee atoodha dham’kami-a nom’mwandela madhu olimbi-a. (1 Sam. 23:16, 17) Yohova atoosakula thitho Elisa ira am’limbi-e Eliya. (1 Mam. 19:16, 21; 2 Mam. 2:2) Malamboano Yohova uno-indi-edha basa atu a banjani mwi-u, afwi-u na andimuwa avapingoni ira tanikami-e. Mbwenye vyongo vinango vyanipha rimani kaninofunecha waredha naatu, ninofunecha kalanga vaokhene. Vyevi kai vyailendo. N’nga ninaire a-vi ira Yohova anikami-e?

13. N’nga ninofwanela iran’ni ira Yohova anikami-e? (Muone thitho iruthiruthi.)

¹³ Vyongo vinofwanela i-yo irana. Murambelenga rima o-ofuna waredha naatu enango. Hora dhinjinji mutu akala vaekhene kanothuulela pama, unothuulela vya liye na nyarwa dhinogumana liyedho baa-i. Mathuulelo enala, anoiri-a ira mutu a-asakulenga pama vyoira. (Sang. 18:1) Pyaimbarimbari ira i-yo othene ninofwanela kaathi vaokhene simbwasimbwa nagumanangana nyarwa dhilukhulu. Mbwenye nakala vaokhe wahora yolapela, ninokala olapelana naatu ano-indi-edheliwa basa na Yohova ira tanikami-e. Ee-no murumeli-enga ira atu abanjani mwinyu, afwinyu na andimuwa avapingoni taukami-engani angalive ira irana vyevi unokala orucha simbwasimbwa nagumanangana nyarwa. Muonenga ira atu enala ndi ndhila ino-indi-edhela basa Yohova ira aukami-eni.—Sang. 17:17; Esaya 32:1, 2.

YOHOVA UNODHA UDIDILI-ANI

14. N’nga ndi vyongo viivi vinaniiri-e ira niovenga?

¹⁴ Yorucha inokalavo. Hora dhinango ninooda ova namwasa wa vyongo vinango. Arumiwi enango ororomeleya a Nlungu tatoonga vya hora yadhikhumbanyedha aliwa venango  ngurumela namwasa oova amwidaniwa venango nyarwa dhinango. (Sal. 18:4; 55:1, 5) Na i-yene thitho ninooda runi-iwa xikolani, basani, naatu ava banjani vi-u venango maguverno. Venango kabe ninooda bulela marenda malukhulu. Vahora ninga yen’na, ninooda kalanga ninga kombwani unorambulela kami-iwa. N’nga Yohova unonikami-a a-vi vahora yorucha ninga yen’na?

15. N’nga madhu anofwanyeya va lemba la Salimo 94:19 ananilimbi-e a-vi?

¹⁵ Vyongo vinoirana Yohova. Liye unonididili-a thitho nilimbi-a. (Muleri Salimo 94:19.) Salimoli linoniiri-a thuulela vya sikana unoimwanana gona namwasa oova guda wa ndhari. Amala babee unodha m’tukula fiyedha liye gona. Angalive ira dhongwe wandharuo unave rumbwa, mwanuo unoona ira ngobareleya namwasa oi babee utom’tukula. Na-iyene thitho akala ninoova namwasa wa vyongo vinango, ninofuna ira Babi-u wa dhulu akale ninga utonitukula fiyedha ovao ungamadhi. N’nga ninaire a-vi ira Yohova anididili-enga?

16. N’nga ninaire a-vi ira Yohova anididili-enga? (Muone thitho iruthiruthi.)

¹⁶ Vyongo vinofwanela i-yo irana. Niongenga vaduzi na vaduzi na Yohova dhela mulobelo thitho leri madhwee. (Sal. 77:1, 12-14) Ee-no nadhagumanana nyarwa, yongo yoroma irana idhakale lobela wa Babi-u wa dhulu Yohova. Mum’mwandelenga Yohova vyongo vyothene vinouri-ani ova. Murumelenga ira auwongi-engani noudidili-ani dhela malembani. (Sal. 119:28) Munodha ona ira malemba enango a Bibilyani anonilimbi-a naromanga ova. Mofwanafwani-a, munooda fwanya madhu olimbi-a mubukhu la Yobo, Masalimo, Sanganiko na madhu a Yesu anofwanyeya mubukhu la Mateu kapitulu 6. Mwalobelanga wa Yohova no leri madhwee, liye unodha udidili-ani.

17. N’nga kaninofwanela kaikelanga vyan’ni?

¹⁷ Kanikaikelengani, Yohova unodha nikami-a vahora inogumanana i-yo nyarwa dhilukhulu. Kanodha ni-iya okhene. (Sal. 23:4; 94:14) Yohova unonilanyedha ira unodha nibarela, nikami-a ira na-atekenyeye, nilimbi-a thitho nididili-a. Voonga vya Yohova lemba la Esaya 26:3 linoonga ira: “Atu anounyindelani na rima wethene munodha abarela. Munodha ava-a rendele o-omala namwasa oi anounyindelani.” Mum’nyindelenga Yohova thitho murumeli-enga ira aukami-eni vo-indi-edha basa ndhila dho-iyana-iyana. Mwaira e-no, munodha fwanya kopolo masiki vahora inogumanana nyo nyarwa dhilukhulu.