1-2. Akala va-eeni kamunakozeye badiziwa, mwasiwa ngwan’ni kamunofwanela tatila rima? (Muone iruthiruthi yavakapani.)

 AKALA munofuna badiziwa, idhiwani ira mutokaana ifunelo yapama maningi. N’nga muli okozeya badiziwa va-eeni? Akala munoona ira muli okozeya thitho andimuwa atorumela, kamuimwanane irana vyevyo vagumano o-arela. Munodha kala osangalala maningi vomlabela Yohova.

² N’nga nyo mutowandeliwa ira munofuneela saka-edha vyongo vinango mwa-anabadiziwe? Venango mutozindiyela vyevi vamweka? Akala ndi ee-no, kamutatile rima. Munooda dhowa vasogolo vo-indi-edha basa ifunelwinyuo mo-obala akala muli mwana venango ndimuwa.

3. N’nga ndi yofuka iivi yafukile ndimuwa wa Itiyopiya fuka Filipi, n’nga vyevi vinonithuucha yofuka iivi? (Mayirelo 8:36, 38)

³ Muleri Mayirelo 8:36, 38. Ndimuwa wa Itiyopiya atomfuka namalaleya unango dhinalee Filipi ira: “Inondiimwanani-a badiziwa chini?” Mutu wa Itiyopiyuo anoofunechecha badiziwa. N’nga ali okozeya ira yongo yofuneyai?

4. N’nga ndimuwa wa Itiyopiya athonyi-edhile a-vi ira ali ofunechecha dhowanave funjedha?

⁴ Mutu wa Itiyopiyula, “atodhowa wu Yerusalemu malambela Nlungu.” (Mayir. 8:27) Ee-no vinooneya ira ali Muyuda. Mo-okaikela, liye atofunjedha vyoonga Yohova kumela Malemba opambuleya a Aeberi. Mbwenye ali ofunechecha funjedha vinjinji. Thitho n’nga vevo Filipi vyamgumanena liye vandhila amfwaidhe airangan’ni? Ali aleringa pukutu wa namaongela Esaya. (Mayir. 8:28) Enala tali makundo odi-a a imbarimbari. Kaiira ndimuula afuneela leri makundo oroma afunjedhile liye baa-i mbwenye afuneela dhowanave funjedha.

5. N’nga mutu wa Itiyopiya athonyi-edhile a-vi ira unoirana vyafunjedha liye?

 ⁵ Mutuo atokaana izo lukulu muutongi wa Kandake mwene wa i-yana wa Itiyopiya. Thitho “ali namaing’anela fuma yothene ya mwene wa i-yanuo.” (Mayir. 8:27) Ee-no vinooneya ira liye anoopingeya na vyoira vinjinji. Mbwenye anofwanya hora yomlambela Yohova. Liye kaaira funjedha imbarimbari baa-i mbwenye noirana vyafunjedha liyevyo. Ee-no atowenda ulendo olapa kuma Itiyopiya ira amalambele Yohova kachisini wu Yerusalemu. Ulendowu vinooneya ira watomtukulela hora indendai thitho kobiri dhinjinji. Mbwenye mutuo anofunechecha mlambela Yohova mo-obala vyongo vyafuna liye nonga.

6-7. N’nga mutu wa Itiyopiya airile a-vi ira adhowenganave mdhiveliwana maningi Yohova?

⁶ Mutu wau Itiyopiyula atofunjedha makundo aimbarimbari achinenieva kumela wa Filipi, thangani-avo vyoi Yesu ndi Mesiya. (Mayir. 8:34, 35) Pyo-oira fuka ira mutu wa izula atosangalala maningi vyafunjedheliye liye vyevyo vyam’mwireele liye. N’nga liye airilen’ni? Liye angaodile kala ninga mwali liye ninga mutu odhimbinuwa kala muyuda wenuo alemeziwecha. Malomwee, liye atoroma mdhiveliwana Yohova na mwanee. Udhivelula watommwiri-a sakula yongo yofuneya maningi vaingumiyee yeyo yali badiziwa nokala nama-arela wa Yesu Kristu. Filipi atoona ira mutula ali okozeya, ee-no atobadiziwa.

⁷ Mwatukulela ifwanafwani-o ya mutu wa Itiyopiyula, nyo thitho munokala okozeya nobadiziwa. Munodha onga thitho mosikimizela ira, “Inandiimwanani-a badiziwa chini?” Va-eeni dhoweni nitapanyeni vyevyo vinairenyo ira mufiye vobadiziwa ninga mwairele liye. Liye atodhowanave funjedha, anoirana vyafunjedhaleevyo thitho atodhowanave mdhiveliwana maningi Nlungu.

8. N’nga lemba la Juwau 17:3 linoonga ira munofwanela iran’ni?

⁸ Muleri Juwau 17:3. N’nga madhu a Yesuala anaukami-eni a-vi ira murome funjedha Bibilya? Puemo mukalele aliwa anjinji a i-yo. N’nga madhwala anoniwandela thitho ira nidhowenganave funjedha? Ee. Ninongodhowave “idhiwa . . . Nlungu ekene wenuo uli waimbarimbari.” (Namal. 3:11) Ninodhowanave funjedha modhowa nodhowa. Thitho ninofunjedha vinjinji vya Yohova vevo vanoroma i-yo mdhiveliwana maningi.—Sal. 73:28.

9. N’nga munofwanela iran’ni vasogolo vofunjedha makundo oroma a Bibilyani?

⁹ Pyovweya ira funjedha vyoonga Yohova unoroma nofunjedha vifunji-edho vyoroma vya Bibilyani. Mukarta yodhowa wa Aeberi,  rumiwi Paulo atoonga vifunji-edhovi ninga “makundo oroma” a Madhu a Nlungu. Liye kaathonyi-edha ira “makundo oromala” mbo-ofuneya, mbwenye atovifwanafwani-a na ukaka wenuo unokami-a ira mwana akale na manungo apama. (Aeb. 5:12; 6:1) Mbwenye liye atolimbi-a Makristau othene ira katafuneela leri makundo oroma a Bibilyani baa-i, mbwenye ira tadhowenave funjedha makundo odi-a a Madhu a Nlungu. N’nga munofuneela funjedha makundo oroma a Bibilyani? N’nga munofuneela dhowanave funjedha vyoonga Yohova na vifunelovyee?

10. Mwasiwa ngwan’ni atu enango tanoona ira funjedha korucha?

¹⁰ Anjinji a i-yo funjedha kai okweya. N’nga a-vi wanyo? Mungali xikolani, leri nofunjedha wanouruchani? N’nga mwanoona ira funjedha kosangalali-a thitho koganyali-a? Venango mwaona ira kamunooda funjedha vo-indi-edha basa mabukhu? Akala ndi ee-no, idhiwani ira kamuli mweka. Yohova unoukami-ani. Liye ngolongomana thitho Namafunji-a wapama maningi.

11. N’nga Yohova unothonyi-edha a-vi ira ndi ‘Namalangi-a Nlukulu’?

¹¹ Yohova unodhionga ira ‘Namalangi-a Nlukulu.’ (Esaya 30:20, 21) Liye ndi Namafunji-a oleva rima, oriya rima thitho ovwechecha. Unoona vyapama waanamafunjedhee. (Sal. 130:3) Kanodedi-edhela ira niirenga vyevyo vya-anaode i-yo. Thuulelani ira liye ngwasaka-edhe ugogwi-u wenuo ndi yotuva yodabwi-a. (Sal. 139:14) Mwamabaliwelo, i-yo aatu ninofuneela funjedha. Namapanduchi-u unofuna ira nidhowenave funjedha modhowa nodhowa, thitho nisangalalengana. Ee-no ndi zelu ira ‘nifunefunenga’ funjedha imbarimbari ya Bibilya va-eeni. (1 Pe. 2:2) Mudhi-elelenga ifunelo inakwakwaneli-edhe nyo thitho hora dhothene mu-arelenga thandhinyu oleri nofunjedha Bibilya. (Yoswa 1:8) Mokami-iwa na Yohova munodha roma sangalala maningi noleri thitho vya liye.

12. Mwasiwa ngwan’ni pyofuneya ira nithuulelenga vya ingumi ya Yesu nafunjedha nga vaoka?

¹² Dambo na dambo muthuulelenga vya ingumi na urumiwi wa Yesu angali vailamboi. Pyofuneya maningi a-relanga mosamala manyalo a Yesu akala ninofuna mlabela Yohova, simbwasimbwa malambo oruchala. (1 Pe. 2:21) Mo-ovira kundu, Yesu atoonga nyarwa dhedho anama-arelee dhinagumanena aliwa. (Luka 14:27, 28) Mbwenye kaakaikela ira anama-arelee aimbarimbari tanodha limbanana nyarwa ninga mwaireele liye. (Juwau 16:33) Funjedhani mwapama vyoonga vya ingumi ya Yesu thitho dhi-eleleni vifunelo vyoi viukami-eni a-relanga dambo nlilothene.

13. N’nga munofwanela dhowanave mvepangan’ni Yohova, n’nga mwasiwa ngwan’ni?

¹³ Idhiwa vyongo vaoka kai okwakwanela. Ifunelo ilukulu kuukami-ani funjedha vinjinji vyoonga Yohova thitho kaana makalelo apama ninga mdhiveliwana Nlungu nomroromela. (1 Akor. 8:1-3) Vevo vanodhowanavenyo funjedha, mumvepenga Yohova ira aukami-eni wenjedhela iroromelwinyu. (Luka 17:5) Liye unowakula mofunechecha malobelo ninga enao. Iroromelo yaimbarimbari inodha namwasa oidhiwa vyolinyali vyoonga Nlungwi-u, inooda ukami-a ira mudhowe vasogolo.—Yak. 2:26.

14. N’nga rumiwi Pedru agogomedhele a-vi funeya oirana vyevyo vinofunjedha i-yo? (Muone iruthiruthi.)

¹⁴ Rumiwi Pedru atogogomedha vyoi anama-arela a Kristu tadhowenganave irana vyevyo vifunjedhile aliwa. Liye atoonga vya myasa ya Bibilyani yoonga Nowa. Yohova atowandela  Nowa ira unodha dhi-a igumula yeyo yafuna upa atu a muhoree. Idhiwa ira unodha igumula kaali okwakwanela ira Nowa na banjalee tavulumuwe. Muone ira Pedru atoonga vya hora igumula ya-anarome “vyasasanyiwa mwadiya.” (1 Pe. 3:20) Nowa na banjalee tatoira vyevyo vyaawandele Nlungu thitho tatosasanya mwadeya, yeniyo yali ninga bote nlukulu. (Aeb. 11:7) Ee-no Pedru atofwanafwani-a na vyairile Nowa na igumula, volemba aongile ira: “Yofwanafwana na mwadiuo inouvulumuchani nyo thitho va-eeni. Yeyo ili ubadizo.” (1 Pe. 3:21) Ee-no ninofwanafwani-edha basa linoiranyo vokozeela badiziwa na basa lelo Nowa na banjalee lalabile liye wa vyawa vinjinji vosaka-edha mwadiya. N’nga ndi basa liivi lelo linolabanyo vokozeela ira mubadiziwe?

15. N’nga chinyuwa waimbarimbari unothapulelan’ni?

¹⁵ Imbo-i mwa vyongo vyevyo vinofwanela i-yo ira kuchinyuwa vyodawa vi-u kumela vathi varima. (Mayir. 2:37, 38) Chinyuwa waimbarimbari unonikami-a ira nichinje. N’nga muto-iya makalelo Anoidanana Yohova ninga a mararuo, fumali, onga madhu othakala venango ruwana? (1 Akor. 6:9, 10; 2 Akor. 7:1; Aef. 4:29) Akala kamuna-iye vyongo vyevi, dhowananive dhilimbi-edha ira mu-iye. Munooda vepa wenuo aufunji-idheni Bibilya venango andimuwa avapingoni ira tauva-eni malangi-o. Akala muli mwana thitho muno kala naanamabalinyu, dhowananive avepa ira taukami-eni i-ya makalelwinyu othakala enao anauimwanani-eni badiziwa.

16. N’nga ira vyongo vyokuza lambela hora dhothene unothangani-avon’ni?

¹⁶ Pyofuneya thitho ira hora dhothene muirenga vyongo vyokuza lambela. Vyevi vinothangani-avo fwanyeya vamigumanoni, onga myasa thitho wakula. (Aeb. 10:24, 25) Thitho taurumeli-ani ira murome laleela, muirenga thitho vyevyo hora dhothene. Mwalilabanga maningi basa lovulumucha atuli, paevo vanokalanyo osangalala maningi. (2 Timo. 4:5) Akala ira muli mwana thitho munokala na anamabalinyu dhifukeni ira: ‘N’nga anamabalanga tanoira ndithuucha ira ndimafwanyeye vamigumanoni venango ndimalaleele? Venango n’nga ndinoirana vyevi vameka?’ Mwairanga vyevi vamweka munothonyi-edha  iroromelwinyu thitho ira munodhiveliwa nomsimba Yohova Nlungu. Leli ndi “basa lothonyi-edha ira muli odhivelela wa Nlungu,” venango onga ira chotuva inova-anyo Yohova. (2 Pe. 3:11; Aeb. 13:15) Nlungwi-u unosangalala na yotuva yeniyo inovelela i-yo mofunechecha a-kala mokanyi-edhiwa na mutu unango. (Mufwanafwani-e na lemba la 2 Akoritiyo 9:7.) Ninosangalala voira vyongo ninga vyevi namwasa oi ninofuna mva-a Yohova vyongo vyapama maningi.

17-18. N’nga ndi kalelo lofuneya liivi lelo linaukami-eni dhowa vasogolo fiedha badiziwa, n’nga linaukami-eni a-vi? (Sanganiko 3:3-6)

¹⁷ Vanodhowavenyo vasogolo ira mumabadiziwe munongo gumanana nyarwa. Atu enango tanooda unyozani na mwasa wa vinororomelanyo, uruni-ani venango uoni-ani nyarwa. (2 Timo. 3:12) Munooda dhilimbi-edha ira mu-iye kalelo n’nango lothakala mbwenye hora inango munofwanyeya ira mutoliira. Venango munooda kumbanya venango tatila rima namwasa oi ifunelwinyu kikwakwaneli-edhiwe mombaranya. N’nga chini inaukami-eni ira muvilele? Ndi kalelo lofuneya maningi ndi dhiveliwana Yohova.

¹⁸ Dhiveliwana Yohova ndi kalelo lofuneya maningi linofwanelanyo kaana. (Muleri Sanganiko 3:3-6.) Udhivela wen’na kunaeva masiki vavire hora thitho unonikami-a dhowanave mlabela Yohova masiki nigumanengana nyarwa. Hora dhinjinji Bibilya linoonga mwemo Yohova munothonyi-edhela liye udhivelee ororomeleya wa arumiwee. Udhivelula ngwakopolo maningi moi kunomala. (Sal. 100:5) Nyo mwapanduchiwile muifwanafwani-o ya Nlungu. (Maro. 1:26) N’nga munathonyi-edhe a-vi udhivela wen’na?

19. N’nga munathonyi-edhe a-vi ira munosimba vyothene viuirelen’ni liye? (Agalatiya 2:20)

¹⁹ Musimbenga. (1 Atez. 5:18) Dambo nlilothene mudhifukenga ira, ‘N’nga Yohova uthonyi-edhe a-vi ira unonidhiveliwana?’ Vasogolovee muonechechenga ira munomsimba dhela mwa malobelwinyu thitho muongenga vyaimbarimbari vyevyo viuireleni liye. Muonenga ira udhiveluo unothonyi-edha wa nyo mwekene, ninga mwemo rumiwi Paulo mwaonela liye. (Muleri Agalatiya 2:20.) Dhifukeni ira, ‘N’nga miyo thitho ndinofuna thonyi-edha udhivela?’ Dhiveliwana Yohova unodha ukami-ani ira mudhowenave vilela vyowesedha vinagumanenanyo. Vinodha ulimbi-ani thitho ira mudhowenave ira vyongo vyokuza  lambela hora dhothene, nothonyi-edha ira munodhiveliwana Babinyu dambo na dambo.

20. N’nga munofwanela iran’ni ira mudhivelele wa Yohova, n’nga mwasiwa ngwan’ni sakula irana vyevi kofuneya?

²⁰ Vira wa hora mdiveliwana winyu Yohova unodha uiri-ani ira muvelele lobelo lavakundu lothonyi-edha ira mutodhivelela wa liye. Thuulelani ira mwadhivelela wa Yohova munodha kala atwee dhowa nodhowa. Nomlanyedha ira munodha mlabela vahora yapama na yorucha. Idhiwani ira mwalanyedha fendo imbo-i kamunowelela thitho yolanyedha yei. Chiimbarimbari ira dhivelela ndi mwasa ulukulu, mbwenye thuulelani vi: Munodha funeya sakula vyoira vavyongo vinjinji, vinango vyapama mbwenye kamunodha sakula yongo yofuneya maningi kwaranya dhivelela wa Yohova. (Sal. 50:14) Satana unodha dhilimbi-edha uiri-ani ira mu-iye mdhiveliwana Babinyu vothuulela ira munodha i-ya kala ororomela wa liye. Mbwenye kamurumele ira liye aganyali. (Yobo 27:5) Dhiveliwana maningi Yohova unodha ukami-ani ira mukwakwaneli-edhe lanyedho linyu loi munodha mlabela modhowa nodhowa thitho nokala vauxamwali olimba na Babinyu wadhulu.

21. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ira ubadizo mbamaromelo baa-i a-kala komoni wa vyongo vyothene?

²¹ Vasogolo vodhivelela wa Yohova munooda onga naandimuwa avapingoni vinyu, voawandela ifunelo inyu yofuna badiziwa. Mbwenye hora dhothene muthuulelenga ira badiziwa ndimaromelo baa-i a-kala komoni wa vyothene. Ee-no munofwanela mdhiveliwana maningi Babinyu. Mudhi-elelenga vyofuna vyoukami-ani wenjedhela udhivelula dambo na dambo. Irana vyevi unodha ulimbi-ani ira mubadiziwe. Dambo linofunanyo badiziwa linodha kala dambo lavakundu maningi. Mbwenye enala anodha kala maromelo baa-i. Dhowananive mdhiveliwana Yohova na mwanee modhowa nodhowa.