1-2. N’nga ifwanafwani-o ya Paulo inakami-e a-vi andimuwa avapingoni malamboano?

 RUMIWI Paulo anoadhiveliwana abalee. Thitho anolaba basa mwathidhi ira aakami-e. (Mayir. 20:31) Vyevyo vyatoiri-a ira abali naarongolee naaliwene tadhiveliwengana maningi. Vahora inango, andimuwa au Efeso “tatola manigni” tangavwide ira katinodha m’monave okoka. (Mayir. 20:37) Mofawnafwana na Paulo, andimui-u avapingoni anodhivelelana abali naarongoliwa thitho anoira vilivyothene vinaode aliwa vofuna aakami-a. (Afil. 2:16, 17) Mbwenye hora dhinango, andimuwa avapingoni tanogumanana nyarwa dhinango. N’nga chini inafuna aakami-a limbanana nyarwadho?

² Andimuwa apingoni athindhala anofwanela thuulela rumiwi Paulo. (1 Akor. 11:1) Liye kaali mutu wavakundu, namwasa oi kaali olongomana thitho hora dhinango anorucheya irana vyongo vyapama. (Aroma 7:18-20) Thitho hora dhinango anolimbanana nyarwa dho-iyana-iyana. Mbwenye vyevi kavyam’mwiri-idhe ira atatile rima venango ira a-asangalalenga. Andimuwa avapingoni tamsazi-edhanga Paulo, anooda limbanana nyarwa dhinogumanana aliwa thitho anodhowanave kala osangalala tamlabelanga Yohova. Dhoweni nioneni mwemo munairele aliwa vyevi.

3. N’nga ninofuna nitapanyenin’ni muyofunjedha yei, n’nga inanikami-e ira n’ni?

³ Muyofunjedha yei, ninofuna nitapenyeni vyorucha 4 vinogumanana andimuwa avapingoni hora dhinjinji: 1) gawa hora ira taodenga laba basa lolaleela na mabasa enango, 2) Kaana hora yolimbi-a abali naarongoliwa, 3) fooka namwasa wa vyongo vinodawi-a aliwa thitho 4) ira vyongo naatu o-olongomana. Ninotapanya mwemo Paulo mwamali-edhe  liye yorucha ili yothene namwemo andimuwa avapingoni munamsazi-edhele aliwa.

4. N’nga mwasiwa ngwan’ni hora dhinango andimuwa avapingoni anorucheya vosogolela basa lolaleela?

⁴ Mwasiwa irana vyevyi munakalele aliwa orucha. Andimuwa avapingoni tatokaana vizo vinjinji wenjedhelavo songolela basa lolaleela. Mofwanafwani-a, andimuwa anjinji anoiri-a migumano yawari mwasumana thitho iri-a funjedha Bibilya wavapingoni. Aliwa anoonga thitho myasa dhinango dhagumano. Anolaba basa mwathindhi vofunji-a arumiwi okami-a thitho anosangalala limbi-a abali naarongola hora dhothene. (1 Pe. 5:2) Andimuwa avapingoni enango anokami-a vabasa lomanga nosaka-edha Nyumba dha Umwene thitho mamburo enango lambelela. Mbwenye, mofwanafwana nanamalaleya uliwethene wavapingoni, andimuwa avapingoni anokala vasogolo volaba basa lolaleela milanyu yapama.—Mat. 28:19, 20.

5. N’nga Paulo avelenle ifwanafwani-o iivi vamwasa olaleela?

⁵ Ifwanafwani-o ya Paulo. Likundo lamkami-idhe Paulo ira alabenga pama basalee, linofwanyeya va lemba la Afilipi 1:10, vevo vanilimbi-dhe liye ira: “Musikimizelenga ira vyongo vyofuneya maningi piiviya.” Liye ano-arela malangi-o avelenle liyao. Liye ali angava-iwile urumiwi ira aulabe, thitho wavyawa vinjinji aona urumiweuo kala ofuneya maningi. Anolaleela “mo-obisa thitho vandhe na vandhe.” (Mayir. 20:20) Kaiira Paulo alaleela hora ya vakundu venango dambo limbo-i va sumana. Mbwenye ano-indi-edhecha basa ngari iliyothene ira alaleele! Mofwanafwani-a, mwadedi-edha liye afwee wu Atene, atolaleela milanyu yapama waatu ovweya, thitho enango mwaatwao tatovuruwana pama milanywiyo. (Mayir. 17:16, 17, 34) Angalive ira “ali perezoni,” Paulo anolaleela atu takala vaduzi na liye.—Afil. 1:13, 14; Mayir. 28:16-24.

6. N’nga Paulo afunji-idhe abali enango ira n’ni?

⁶ Paulo ano-indi-edha basa pama horee. Hora dhinjinji anovepecha afwee enango ira tadhowe vambo-i muurumiwini. Mofwanafwani-a, vaulendwee oroma wau misionario, atomtukula Juwau na Marku; vaulendo wanambili, atomtukula Timoteo. (Mayir. 12:25; 16:1-4) Mo-okaikela ira Paulo atoafunji-a alombwanala moda wasamalelenga aliwa vyongo pingo, wendela abali naarongola thitho kala anamafunji-a apama.—1 Akor. 4:17.

7. N’nga andimuwa avapingoni anasazi-edhe a-vi malangi-o a Paulo ava lemba la Aefeso 6:14, 15?

⁷ Vinofunjedhavo i-yo. Andimuwa avapingoni anooda sazi-edha Paulo a-kala laleela nyumba na nyumba baa-i mbwenye kala okozeya vo-indi-edha basa ngari iliyothene vofuna laleela. (Muleri Aefeso 6:14, 15.)  Mwaifwanafwani-o, anooda laleela tadhowa magula vyongo venango basaniwiwa. Venango vokami-a basa lomanga Nyumba dha Umwene, anooda laleela atu tawandamanle vanomanga aliwa Nyumba ya Umwenevo naalimbo guli-a malonda. Mofwanafwana na Paulo, andimuwa anooda i-ndi-edha basa hora inokala aliwa muurumiwini ira tafunji-e abali enango thangani-avo arumiwi okami-a.

8. N’nga hora dhinango, ndimuwa wapingoni unofwanela ira n’ni?

⁸ Andimuwa avapingoni katinofwanela kala opingeya maningi na mabasa enango a pingoni venango aisaiwa fiyedhela a-kaana hora yolaleela. Ira taodenga gawa horiwa mwapama, hora dhinango tanofwanela dhivungulela maurumiwi enango. Vomala thuulela nolobelela urumiwi una aliwa, tanozindiela ira akala tatorumela urumiwio katinaodenga samalela vyongo vinango vyofuneya maningi. Vyongo vyofuneyavi vinothangani-avo ira lambela wavabanjani sumana lili lothene, laba mwokwakwanela basa lolaleela, venango funji-a a-imiwa ira talaleelenga. Andimuwa avapingoni enango vinoarucha konda urumiwi uva-iwile aliwa. Mbwenye tanofwanela kala osikimizela ira Yohova unovwechecha ira tanofuna gawa horiwa mwapama.

9. N’nga andimuwa avapingoni opingeya tanogumanana nyarwa iivi?

⁹ Mwasiwa irana vyevyi munakalele aliwa orucha. Atu a Yohova tanogumanana nyarwa dhinjinji. Malambo omari-ala, i-yo othene ninofunelela limbi-iwa, kami-iwa, nodidili-iwa rima. Thitho hora dhinango atu enango tanofuneeleya kami-iwa ira tarambele irana vyongo vyothakala. (1 Atez. 5:14) Pyaimbarimbari, ira andimuwa avapingoni katinaode mali-a nyarwa dhothene dhinogumanana atu a Yohova. Angalive ira vili ee-no, Yohova unofuna ira andimuwa avapingoni tairenga vyothene vinaode aliwa ira talimbi-e nosamalela mabilee. N’nga andimuwa avapingoni ana vyoira vinjinji anakaena a-vi hora yofuna kami-a abali naarongola?

10. Movwelana na lemba la 1 Atezalonika 2:7, n’nga Paulo asamalelecha a-vi atu a Yohova?

¹⁰ Ifwanafwani-o ya Paulo. Paulo atoona moda osimbela abali noalimbi-a. Andimuwa anoira pama a-rela ifwanafwani-oyee vodhiveliwana abali thitho airelanga vyongo moriya rima. (Muleri 1 Atezalonika 2:7.) Paulo atowasikimizela olambela afwee ira unowadhiveliwana thitho Yohova unoadhiveliwana. (2 Akor. 2:4; Aef. 2:4, 5) Paulo anodhiveliwana waredha naatu avapingoni thitho piyevyo vyaira liye. Anooni-a ira unowaroromela voonga vamethoniviwa vyoovawee na vyofookwee. (2 Akor. 7:5; 1 Timo. 1:15) Paulo kaing’ana vyanyarwadhee ba-i. Malomwee, anokami-a abalee.

11. Mwasiwa ngwan’ni Paulo atovelela malangi-o waabali naarongola?

¹¹ Hora dhinango, Paulo anofwanela velela malangi-o waabali naarongola. Mbwenye kairile  vyevyo namwasa ofuna sangalala vang’ono wu vyosukwalavyee. Atovelela malangi-o namwasa oi anowasamalela thitho ali ofunechecha avunela ungovi dho-iyana i-yana. Liye atoiri-a ira malangi-o avelele liye takale o-orucha uvwa nosaka idhiwa akala tatowacheliwa pama. Mofwanafwani-a, mukartalee lodhowa wu Akoritiyo, Paulo atovelela malangi-o akopolo. Angalembile kartalo, atomtumiza Tito waaliwa. Paulo anovikubanyedha natundu wafuna aliwa wachela kartalo. Mbwenye atokala osangalala voidhiwa ira tatowachela malangi-oao mwapama!—2 Akor. 7:6, 7.

12. N’nga andimuwa avapingoni tanalimbi-e a-vi makristau afwiwa?

¹² Vinofunjedhavo i-yo. Andimuwa avapingoni tano-arela ifwanafwani-o ya Paulo vowaredha na olambela afwiwa. Ndhila imbo-i yoirela vyevyo kufiya mombaranya vamingumanoni ya pingo ira muwaredhe pama naatu enango. Hora dhinjinji munowaredha maminutu oyeva ira muonge vyevyo vinalimbi-e bali vengo rongola. (Aroma 1:12; Aef. 5:16) Ndimuwa wavapingoni uno-arela ifwanafwani-o ya rumiwi Paulo, unolimbi-a iroromelelo ya Makristau afwee vo-indi-edha basa Madhu a Nlungu voalimbi-a noasikimizeli-edha ira Nlungu unoadhiveliwana. Thangani-a vevo, anooni-a udhivela waaliwa noasamalela. Tanowaredha naaliwa vaduziduzi thitho anofunafuna ngari yowasimba. Andimuwa avapingoni tafuna velela malangi-o okumela Mumadhu a Nlungu. aliwa tanovelela malangi-o mo-ovira kundu na oriya rima namwasa oi anofuna ira abali naarongola taawachele pama malangi-oao.—Agal. 6:1.

13. N’nga vyofooka vi-u vinakuze a-vi andimuwa avapingoni?

¹³ Vyorucha vinokalavo. Andimuwa apingoni kai olongomana. Mofwafwana naatu othene, aliwa anodawi-a vyongo. (Aroma 3:23) Hora dhinango tanorucheya ira taonenga mofwanelela vyofooka viwa. Enango tanothuulela vyofooka viwa fiedhela sukwala. Andimuwa enango avapingoni anombaranya dhilevelela vavyongo vinodawi-a aliwa, vyevyo vinooda airi-a ira ta-aone funeya ochinja vyongo vinango vaingumi yiwa.

14. Movwelana na lemba la Afilipi 4:13, n’nga dhiyevi-a wamkami-idhe a-vi Paulo limbanana vyodawa vyee?

¹⁴ Ifwanafwani-o ya Paulo. Modhievi-a, Paulo atozindiela ira kaaode limbanana vyofookavyee. Anofuneela kopolo yavelela Nlungu. Voroma Paulo anooni-a nyarwa Makristau mwauwalanga. Mbwenye vasogolovee, atorumela vyodawa vyee thitho ali ofunechecha chinja moda waonela liye vyongo namakalelwee. (1 Timo. 1:12-16) Mokami-iwa na Yohova, Paulo atokala namasogolela waudhivela, watangaranga, na odhievi-a. Liye anoidhiwa  ira anodawi-a vyongo vinjinji mbwenye kaakalela thuulelanga vyevyo namwasa oi anororomela ira unomlevelela. (Aroma 7:21-25) Kaadedi-edhela ira airenga vyongo vothene mo-odawi-a. Malomwee, atolimbi-edha saka-edha umutwee wau Kristau modhievi-a nonyindela kami-iwa na Yohova ira akwakwaneli-edhe basalee.—1 Akor. 9:27; muleri Afilipi 4:13.

15. N’nga andimuwa avapingoni tanofwanela onanga a-vi vyongo vinodawi-a aliwa?

¹⁵ Vinofunjedhavo i-yo. Andimuwa avapingoni katinosakuliwa namwasa oi mbolongomana. Mbwenye, Yohova unodedi-edhela ira aliwa tarumelenga vinodawi-a aliwa nodhilimbi-edha kaana makalelo apama. (Aef. 4:23, 24) Ndimuwa wavapingoni unofwanela dhiwesedha ekene mo-indi-edha basa Madhu a Nlungu nochinja makundo anofuneela chinja. Aira ee-no Yohova unooda mkami-a ira akale osangalala thitho ira akwakwaneli-edhe pama urumiwee.—Tiy. 1:25.

16. N’nga chini inaireye akala ndimuwa wavapingoni unokalela thuulelanga vinodawi-a abali naarongola?

¹⁶ Vyorucha vinokalavo. Andimuwa avapingoni tanoidhiwa vinodawi-a abali naarongola namwasa oi hora dhinjinji tanoirela vyongo vambo-i. Mbwenye ta-aire polepole andimuwa avapingoni tanooda sukwala, airela vyongo mo-oavwela tangaranga, venango atonga. Paulo atowawenjeli-a Makristau ira vyevyo ndi vinafuna Satana ira aliwa tairengana.—2 Akor. 2:10, 11.

17. N’nga Paulo aona a-vi abali naarongolee?

¹⁷ Ifwanafwani-o ya Paulo. Liye hora dhothene anoaona abali naarongola mofwanelela. Anoidhiwa vyodawaviwa, namwasa oi hora dhinango anosukwala na vyoira viwa. Mbwenye, Paulo anoidhiwa ira mutu adawi-a vyongo vinango kavinothapulela ira ngo thakala. Anodhiveliwa abalee noonanga makalelwiwa apama. Akala abali naarongolee tanorucheya ira vyongo vyapama. Liye anothuulela ira atokaana mathuulelo apama noira anofuneeleya kami-iwa.

18. N’nga ninofunjedhavo n’ni namwemo Paulo mwaamkami-edhe liye Eodiya na Suntuke? (Afilipi 4:1-3)

¹⁸ Mofwanafwani-a, kathuulelani mwemo Paulo mwairile liye vyongo na arongola ambili a pingo wau Filipi. (Muleri Afilipi 4:1-3.) Vinooni-a ira Eodiya na Suntuke tatorumeli-a ira i-yana wiwa mathuulelo vavyongo vinango waagaani-e. Paulo kaairele vyongo mwauwalanga venango atonga. Malo mwavyevyo anothuulela maningi vyamakalelwiwa apama. Aliwa tali arongola ororomeleya oi tatomlabela Yohova wahora yolapela. Paulo anoidhiwa ira Yohova anowadhiveliwana. Voi anowaona mufwanelela, liye atoalimbi-a arongolao ira tamali-e avwelana wiwao. Thuulela maningi makalelo apama aatu enango, watomkami-a ira akalenga osangalala thitho ovwelana maningi naatu apingonimo.

19. a) N’nga andimuwa avapingoni anaire a-vi ira taonenga Makristau afwiwa mofwanelela? b) N’nga munofunjedhavo n’ni va iruthiruthi inothonyi-edha ndimuwa wavapingoni acheni-anga wari mwa Nyumba ya Umwene?

 ¹⁹ Vinofunjedhavo i-yo. Andimuwa avapingoni, muonenga makalelo apama ana abali naarongolinyu. I-yo othene kanili olongomana; Mbwenye, uli wethene utokaana makalelo enango apama. (Afil. 2:3) Pyaimbarimbari ira, vahora na hora andimuwa avapingoni tanofwanelela velela malangi-o wa bali venango wa rongola. Mbwenye mofwanafwan na Paulo, andimuwa avapingoni tanofwanela vilimbi-edha ira ta-athuulelenga madhu osukwali-a aongile mutuo. Malo mwavyevyo tanofwanela thuulelanga maningi vyaudhivela una mutuo na Yohova, vilelawee vomlabela thitho ira unooda irana vyongo vyapama. Andimuwa avapingoni tanoona abali naarongoliwa mofwanelela, tanoakami-a ona ira atu othene pingoni tanoadhiveliwana.

20. N’nga andimuwa avapingoni anadhowenave a-vi ganyali na ifwanafwani-o ya Paulo?

²⁰ Nyo andimuwa avapingoni munoganyali maningi mwadhowanave funjedha vya Paulo. Mofwanafwani-a, bukhu la Watch Tower Publications Index, muone muru oi “Paul” vamuru ung’ono oi “example for elders.” Mwaleringa marevista alembiwile vevo dhifukeni ira, ‘N’nga ifwanafwani-o ya Paulo inandikami-e a-vi kalave osangalala vanolaba miyo basalanga laundimuwa wavapingoni?’

21. N’nga andimuwa anofwanela thuulelangan’ni?

²¹ Andimuwa avapingoni thuulelani ira Yohova kanadedi-edha ira mukale olongomana; mbwenye liye unofuna ira mukale ororomeleya. (1 Akor. 4:2) Yohova anosangalala na Paulo namwasa olaba basa mwathindhi na mororomeleya. Nyo thitho kamukaikele ira Nlungu unosangalala na vinoira nyo vomlabela. Yohova kanodha diwala “basalinyu na udhivela uoni-idhe nyo va dhinalee molabela ochena thitho munodhowanave alabelanga.”—Aeb. 6:10.