1. Mwasiwa ngwan’ni arumiwi a Yohova hora dhinango anooda dhiona ira tali okene?

ANJINJI a i-yo hora dhinango ninodhiona ira nili okene. Atu enango vyevi vinoaireela mwahora yoyeva mbwenye enango vinoaireela mwa hora yolapela. I-yo ninooda dhiona thitho ira nili oka angalive ira ninokala naatu enango. Atu enango anorucheya ira talemeele pingo mpya uthamenle aliwa. Atu enango taulukulele banjani mwemo atwee anodhiveliwa irela vyongo vambo-i tadhowa wiwa wene anoroma dhiona ira tali okene enango anomsowa mutu wamdhiveliwana aliwa vinjinji utatiile. Thitho makristau enango simbwasimbwa anaafunjedha weene imbarimbari anodhiona ira tali okene takondiwanga venango runi-iwa naabaliwa enao ta-ali a Mboni dha Yohova.

2. N’nga ninafuna nitapanye vyowakula vya vyofuka viivi?

² N’nga Yohova unoidhiwa thitho unovwechecha vyothene vinoniireela? Liye unoidhiwa naroma kaana mathuulelo odhiona ninga nili okene thitho unofunechecha nikami-a. N’nga Yohova unonikami-a a-vi? N’nga i-yo ninofwanela ira a-vi naroma kaana mathuulelo enala? N’nga ninakami-e a-vi atu enango pingoni mwi-u enao anodhiona ira tali okene? Dhoweni nione vyowakula va vyofuka vyevi.

3. N’nga Yohova athonyi-edhe a-vi ira atokuziwa na moda wadhivwela Eliya rimani mwee?

³ Yohova unoidhiwa vyevyo vinoaireela atu ale anomlambela. Liye uli vakwikwi na mutu uli wethene wa i-yo thitho unoona nasukwala thitho nakala ofooka na vyongo vinango. (Sal. 145:18, 19) Kathuulelani mwemo mwathonyi-edhile liye ira anokuzeya rimani na mwasa wa namaongelee Eliya mwavwela liye. Mutu ororomeleula ali na ingumi vahora oi vyongo kavyali  paama hora ya israeli. Mutu omlambela Yohovuo anooni-iwa nyarwa vinjinji thitho Eliya ali mwidhani nlukulu waatu aruni-a Nlungu. (1 Mam. 19:1, 2) Venango Eliya thitho anoona nyarwa na mathuulelo othakala voviona ira liye ali namaongela wa Yohova a-anlewo. (1 Mam. 19:10) Nlungu atozindiyela mombaranya moda wavwela Eliya rimani mwee. Voi ee-no atoruma Ngelo ira amasikimizele namaongeluo ira liye kaali ekene thitho vatokala aisraeli enango anjinji enao aova Nlungu!—1 Mam. 19:5, 18.

4. N’nga lemba la Marku 10:29,30 linothonyi-edha a-vi ira Yohova unothuulela anamalabee a-anakami-iwa nabaliwa vambo-i naafwiwa?

⁴ Yohova utoidhiwa ira anjinji a i-yo nasakula mlabela liye ninofuneela i-yachi vyongo vinango. Vyevi vinothangani-avo i-yachi kami-iwa naabali-u ta-ali a Mboni dha Yohova. Venango vosukwala na mwasa wa vyevi, hora inango rumiwi Pedru atomfuka Yesu ira: “I-yo nito-iyachi vyongo vyothene nou-arangani. N’nga ninodha fwanyan’ni?” (Mat. 19:27) Mooma rima Yesu atoasikimizeli-a anamafunjedhee ira anoodha fwanya abali naarongola anjinji enao anofuna ira tadhakale ninga atu abanjani mwiwa. (Muleri Marku 10:29, 30.) Thitho Yohova wenuo uli babi-u wa dhulu unolanyedha ira unodha dhowanave mkami-a kadha mutu wethene usakunle mlabela liye. (Sal. 9:10 Dhoweni nitapanye vyongo vinango vinofunanyo ira Yohova aukami-eni limbanana mathuulelo odhiona kala ninga muli mwekene.

5. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanela thuulelanga moda unonikami-a Yohova?

⁵ Muthuulelenga moda unoukami-ani Yohova. (Sal. 55:22) Vyevyo vinoukami-ani ira muyonenga vyongo mofwanelela. Rongola mwinango wadiye dhina lee Carol, * wenuo una aatu avabanjani vee o-okala a Mboni unoonga ira: “Ndathuulela moda unondikami-a Yohova vavyowesedho vyo-iyana-iyana ndinoona ira kandili mekene. Thitho vyevi vinondisikimizeli-a ira Yohova unodha dhowanave ndikami-anga.

6. N’nga lemba la 1 Pedru 5:9, 10 linalimbi-e a-vi atu anodhiona ira tali okene?

⁶ Muthuulelenga moda unokami-a Yohova makristau enango enao anodhiona ira tali  okene. (Muleri 1 Pedru 5:9, 10.) Hiroshi wenuo ukanle vyawa vinjinji banjani moi Mboni wa Yohova ali ekene uongile ira: Vinokala vyo-orucha ona ira mutu uliwethene pingoni unalimbanana nyarwa dhinango dhee. Ee-no idhiwa ira mutu uliwethene unaadhilimbi-edha iranga vyongo vinaode liye iraana vomlabela Yohova unooda limbi-a vinjinji i-yo oi nyumbani wi-u niliwo okene mwimbarimbarini.

7. N’nga nyo lobelo linoukami-ani a-vi?

⁷ Hora dhothene muirenga vyongo vyovwelana no lambela. Vyevyo vinothangani-avo m’mwandela mothathuwa rimani Yohova moda unovwelanyo. (1 Pe. 5:7) Massiel aongile ira: “Jimbo-i mwa vyongo vyofuneya vinjinji jinondikami-a ira dioode limbanana mathuulelo oviona ira kandili mekene kulobela kumela vathi varima.” Rongola wasikanula angasakulile ira arome mlabela Yohova anodhiona ira ali ekene na mwasa oi atu anjinji a banjani mwee katalambela Yohova. Liye atoonga okoka ira: Ndaona ira Yohova ngubabanga thitho ndanolobela wa liye malambo othene, thitho fendo dhinjinji ndanommwandela moda wavwela miyo.

8. N’nga leri madhu a Nlungu noathuulela modi-a unaukami-ani a-vi?

⁸ Muleringa madhu a Nlungu malambo othene thitho muthuulelenga myasa yeniyo inooni-a ira Yohova unoudhiveliwanani. Rongola mwinango dhina lee Bianca wenuo atu a banjani mwee anoonga vyongo vyofuna mdidili-a mwauzimu atoonga ira: Leri nothuulela modi-a myasa ya Bibilyani thitho yoonga limbili la vingumi vyaarumiwi a Yohova agumannena nyarwa ninga dhanga unooda kami-a vinjinji. Makristau enango anoleri malemba odidili-a rima ninga Salimo 27:10 na Esaya 41:10. Enango thitho anoona ira vuruwana vyongo vyogaravariwa unoakami-a ira taodenga mali-a nyarwa yodhiona ira tali okene takozeelanga migumano venango taleringa Bibiliya.

9. N’nga fwanyeya vamigumanoni unokami-a a-vi?

⁹ Mudhilimbi-edhenga ira mugumaneyenga vamigumanoni hora dhothene mwairanga vyevi munolimbi-iwa na makundo okami-a thitho munooda idhiwana naabali naarongolinyu. (Aeb. 10:24, 25) Massiel, ummuongile i-youla uongile ira: Angalive ira ndali wamanyadho ndanodhilimbi-edha fwanyeyanga vamigumanoni yothene thitho ndanowakula vamigumano. Vyevi vyanondioni-a ira ndili vakwikwi naabali na arongola.

10. N’nga vwelana na makristau ororomeleya mwasiwa ngwan’ni kofuneya?

¹⁰ Muvwelanenga na makristau ororomeleya. Mukaengana afwinyu pingoni enao anofunanyo afunjedhana vyongo angalive ira muto-iyana imo na ukumelenyo. Bibilya linonithuucha ira “atu oulula tanokaana zelu.” (Yobo 12: 12) Andimuwa anooda funjedha vinjinji kumela waazombwe ororomeleya. Davide ali mwana volandani-a na Yonatani mbwenye vyevi kavyairi-idhe ira ta-akale vauxamwali. (1 Sam. 18:1) Aliwa tanokami-a vaari vomlabela Yohova angalive ira tanogumanana nyarwa dhilukulu. (1 Sam. 23:16-18) Rongola mwinango dhina lee Irina wenuo uli banjani moi Mboni ngu liye ekene uongile ira: “Abali narongola anooda kala ninga anamabali-u nabali-u aimbarimbari. Yohova unooda a-indi-edha basa ira taode nikami-a.”

11. N’nga nyo munaire a-vi ira muodenga vwelana vinjinji na abali na arongola?

¹¹ Fwanya afwinyu apya ka-i okweya simbwasimbwa akala ira muli mutu wamanyadho. Rongola mwinango dhinalee Ratna wenuo uli mutu wamanyadho thitho atofunjedha imbarimbari angalive ira anoruni-iwa aongile ira: Ndafwanela rumela angalive ira ndanoruni-iwa naabali na arongola apingoni. Vinokala vyorucha ira muode mmwandela mutu mwinango moda unavwelanyo mbwenye mwathathuwa rimani vinokala vyo-orucha ira murome vwelana naatu. Afwinyu anofuna ulimbi-ani na ukami-ani mbwenye munofwanela ira mukale othathuwa ira taone moda munofuna aliwa okami-edhani.

12. N’nga laleela vambo-i naabali na arongola unaukami-eni a-vi fwanya afwinyu apama?

¹² Ndhila inango inaukami-eni kulaleela na makristau enango. Carol ummongile i-yule uongile ira: Nditofwanya afwanga anjinji apama naarongola enango thitho vo-inda basa naaliwa guluni la Nlungu. Va vyawa vyothene vyevi Yohova ukanle andikami-anga vo-indi-edha basa afwangala. Vwelana na makristau ororomeleya unokami-a maningi. Yohova uno-indi-edha basa afwinywala voukami-ani limbanana mathuulelo ofooki-a thangani-avo na mathuulelo ovionanga ira muli mwekene.

13. N’nga abali naarongola othene pingoni ana izo yoi a-vi?

¹³ Abali naarongola othene atokaana izo yoonechecha ira pingoni mukale rendele thitho ira mutu uliwethene adhionenga ira unodhiveliwiwa. (Juwau 13:35) Vinoira i-yo na vinoonga i-yo vinooda limbi-a vinjinji atu enango. Rongola mwinango aongile ira ndingafunjedhile imbarimbari atu apingoni mwi-u takala ninga atu abanjani mwi-u. Miyo kandaode kala Mboni wa Yohova aakale ira abali naarongola katandikami-a. N’nga munakami-e a-vi makristau oi abaliwa ka-i Mboni dha Yohova ira taonenga ira abali naarongola anowadhiveliwana?

14. N’nga ninaire a-vi ira atu enango tanionenga ira i-yo nili afwiwa avarimani?

¹⁴ Muromenga ngunyo awandhanana. Ninooda roma noawachela na mandha meli abali apya tadha pingoni mwi-u. (Aroma 15:7) Mbwenye thitho ninofwanela iravo vyongo vinango a-kala amwenyulave mosangalala baa-i. I-yo ninofuna ira vavira hora aliwa takale afwi-u avarimani voi ee-no naairelenga vyongo mooma rima thitho athonyi-edhanga ira ninowathuulela. Nirambele thitho afuka vyofuka vinaava-e manyadho, modhilimbi-edhenga vuruwana pama nyarwa dhinogumanana aliwa. Enango anorucheya ira taode onga moda unovivwela aliwa, moi ee-no muire polepolen ira mwa-aakanyi-edhenga wakula vyofuka vinoafukanyo. I-yavo vyevyo mwaafukenga mooma rima thitho mwazelu, mwaavuruwanenga moleva rima tawakulanga. Mofwanafwani-a munooda afuka moda wafunjedhile aliwa imbarimbari.

15. N’nga makristau aana iroromelo yolimba anakami-e a-vi atu enango pingoni?

¹⁵ Atu othene pingoni anooda kala vauxamwali olimba na Yohova akala ira makristau ana  iroromelo yolimba simbwasimbwa andimuwa avapingoni tathonyi-edhanga ira anowathuulela. Melissa wenuo afunji-iwile imbarimbari na mee aongile ira: “Va vyawa vyothene vyevi ndinooda simba vinjinji abali oi hora dhothene tanooda ndioni-a ira tanondidhiveliwana ndikami-anga ninga ndi ababanga.” Ndaawandelanga moda wavwela miyo aliwa tanondivuruwana mwapama. Bali mwinango wazombwe dhina lee Mauricio liye adhiona ira ali ekane na mwasa oi mutu wafunjedhana liye Bibilya ato-iya imbarimbari, liye aongile ira: Andimuwa avapingoni tanothonyi-edha ira anondithuulela thitho vyevi vyanondikami-echa vinjinji. Aliwa tanooga na miyo vaduzi navaduzi, wenda na miyo muurumiwini ndiwandelanga makundo ondikami-a afwanya aliwa Bibilya thitho thangani-avo waredha na miyo mawaredhelo o-iyana-iyana. Melissa na Mauricio takanle tamlabelanga Yohova muurumiwi wa hora yothene.

16-17. N’nga ndi vyongo vinango viivi vinofwanela i-yo ira, ira niode kami-a atu enango?

¹⁶ Mwaakami-enga. (Agal. 6:10) Leo wenuo unaalabela Yohova ilambo indendai na wanuwa uongile ira: Hora dhinango ninofuneela ireliwa vyongo vinango vyoyeva vyothonyi-edha vwela atu enango tangaranga. Ndinothuulela ira vahora inango ndatoira ngovi na karo hora yafiya miyo vanyumbani ndali ndingan’na mathuulelo manjinji. Mbwenye banja n’nango latondiitanela nyumbani wiwa ira ndimadye vambo-i naaliwa. Kandinothuulela ira nadyiden’ni mbwenye jinosimbwa miyo thuulela choi aliwa tatondivuruwana mooma rima mamari-edho wee ndatovivwa pama vinjinji.

¹⁷ Othenene ninokala osangalala nairanga vyongo vyo-indana na lambela ninga fiya vamigumanoni ya isa thitho migumnao ya gawo. Mwasiwa ngoi ninooda kaana hora yooda waredhana atu enango thitho tapanya vyongo vifunjedhile i-yo vagumanonivo. Mbwenye Carol ummongile i-yo voromule uongile ira: Miyo ndakala vamigumanoni ya isa thitho ya gawo ndinodhiona ira ndili mekene. Mwasiwa ngwan’ni? Liye uongile ira: “Angalive ira ndinokala ndingali vaari vaabali naarongola anjinji aliwa anokala tangali na mabanjiwa. Vahora yen’na paevo vanorucheya miyo vinjinji mathuuleloni mwanga viona ira ndili mekene.” Atu enango thitho vinoarucha ira taode fiya vamigumano ya gawo na ya isa vahora yoroma  kumela hora yatatiile man’ne venango i-yanee. N’nga nyo mutommwidhiwa mutu mwinango unogumanena nyarwa ninga yen’na? Munodha ira pama mvepa ira akale na banja linyu vagumanoni o-arela.

18. N’nga i-yo nina-indi-edhe a-vi basa malangi-o ali valemba la 2 Akoritiyo 6:11-13 nairanga vyongo vinango vyosangalali-a?

¹⁸ Muirenga vyongo vinango vambo-i naaliwa. Mwairanga vyongo vyosangalali-a mwiirenga vambo-i naabali naarongola simbwasimbwa ale anodhiona ira tali okane. I-yo ninofwanela ira naadhulele mirimi-u. (Muleri 2 Akoritiyo 6:11-13.) Melissa ummongile i-yo voromule uongile ira: I-yo nanosangalalecha vinjinji afwi-u taniitanela nyumbani wiwa venango tanidhowana vamaulendo o-iyana-iyna. N’nga vatokala mutu mwinango pingoni mwinyu wenuo unammonanyo ira unofwanela ira muirelenga vyongo vinango vambo-i?

19. N’nga njihora iivi inokala yokami-a vinjinji vowaredha na makristau afwi-u?

¹⁹ Hora dhinango makristau afwi-u anooda nisimba nairanga vyongo vinango vambo-i naaliwa. Enango vinowarucha ira takale naabaliwa enao ta-ali Mboni vahora inoireya mavesta. Enango thitho anooda vivwela sisi vamalambo enango ninga dambo latatiile mutu wadhiveliwana aliwa. I-yo nakaangana hora yowaredha vambo-i naabali thitho arongola tagumanena vyorucha ninga vyevi ninooni-a ira “ninosamalela vyaaliwa.”—Afil. 2:20

20. N’nga madhu a Yesu ava lemba la Mateu 12:48-50 ananikami-e a-vi nadhionanga ira nili okene?

²⁰ Vatokala vyorucha vinjinji vinoiri-a ira kristau adhionenga ira uli ekene.Mbwenye kanidiwale ira Yohova unoidhiwa pama moda unavwela i-yo. Liye hora dhinjinji uno-indi-edha basa aabali naarongola vofuna nikami-a. (Muleri Mateu 12:48-50.) I-yo thitho ninothonyi-edha ira ninomsimba viniirele Yohova nadhilimbi-edhanga kami-a abali na arongoli-u. Angalive ira ninodhiona ira nili okene hora dhothene Yohova unokala na i-yo!