Lupani ira muwone myasee

Lupani ira muwone myasee

MURU OFUNJEDHA 44

N’nga ninoganyali a-vi na udhivela ororomeleya wa Yohova?

N’nga ninoganyali a-vi na udhivela ororomeleya wa Yohova?

“Oma rima o-omala wa Yohova unodha kalavo dhowa nodhowa.”—SAL. 136:1.

NYUMBO 108 Chikondi Chosatha cha Mulungu

VINOFUNA I-YO FUNJEDHA *

1. N’nga Yohova unonilimbi-a ira niirengan’ni?

YOHOVA unoona ira kalelo looma rima, venango udhivela ororomeleya, tofuneya. (Hos. 6:6) Liye unofuna ira arumiwe talionenga e-no. Dhela mwa namaongela Mika, Nlungwi-u unonilimbi-a ira nikaena “udhivela ororomeleya.” (Mik. 6:8) Mbwenye yoroma ninofwanela idhiwa kaleloleli vinothapulela aliwa.

2. N’nga mutu una udhivela ororomeleya unoiran’ni?

2 N’nga mutu unaudhivela ororomeleya unoiran’ni? Madhu oi udhivela ororomeleya anofwanyea vakwikwi vakwikwi 230 mu Baibulo la Dziko Latsopano lothapuleliwa upya. N’nga anothapulelan’ni? Mutu una udhivela wen’na unodhiveliwana vinjinji mutu mwinango nodhowanave kala ororomeleya wa liye angalive ira viruche moi a-vi. “Wen’na nguudhivela oi hora dhinjinji Nlungu unouoni-a liye waatu. Mbwenye atu tanothonyi-edhana udhivelawen’na.” Yohova chiifwanafwani-o yapama vinjinji vamwasa othonyi-edha udhivela ororomeleya. Mu mwasula ninotapanya moda unothonyi-edha Yohova udhivela waatu. Thitho mumwasa o-arela ninodha tapanya mwemo arumiwi a Nlungu munofwanela aliwa sazi-edha vothonyi-edha udhivela wen’na.

YOHOVA “NGODHALELIWANA OMA RIMA O-OMALA”

3. N’nga Yohova uvivweidhe a-vi wa Mose?

3 Va-ana vire hora yolapela vevo Aisraeli tangakumile wu Iguputu, Yohova atoovivwei-a ekave wa Mose vevo vaonga liye dhinalee na makalelwee. Liye uongile ira: “Yohova, Yohova, Nlungu wa tangaranga na walelo, o-onyanyuwa mombaranya thitho odhaleliwa na oma rima o-omala na udhivela. Olokotedha mamiliau amaziza oma rima o-omala, wolevelela vyododoma na vyodawa.” (Ekis. 34:6, 7) Madhu o-inda rima enala oonga vya makalolwee, Yohova atoonga wa Mose yongo inango yavakundu yoonga udhivelee ororomeleya. N’nga liye aongile n’ni?

4-5. a) N’nga Yohova avivwei-idhe moi a-vi? b) n’nga pyofuka viivi vinofuna i-yo tapanya?

4 Yohova kavivyei-idhe ira ana udhivela ororomeleya baa-i mbwenye liye atoonga ira “ngodhaleliwana udhivela o-omala” ororomeleya. Thitho madhu enala anofwanyea mamburo enango 6 Bibilyani. (Num. 14:18; Nee. 9:17; Sal. 86:15; 103:8; Joeli 2:13; Yona 4:2) Mamburo othenala, madhu enala anoonga vya Yohova baa-i akala atu. N’nga kai vyosangalali-a ona ira Yohova mwinyaa utosikimizeli-a vinjinji vyaudhivelee ororomeleya? Kai vyoira fuka ira kaleloli tofuneya vinjinji wa liye. * Fiedhela mwene Davide kuwa onga ira: “Nyo Yohova, oma rima winyu o-omala uli dhulu . . . Nyo Nlungu, oma rima winyu o-omala kwa pereso yavadhulu! Thitho a-ima aatu tanovithala muruthi wamapepelwinyu.” (Sal. 36:5, 7) Mofwanafwana na Davide n’nga i-yo ninosimba udhivela ororomeleya wa Nlungu?

5 Ira nivwecheche pama kalelo la udhivela ororomeleya, dhoweni nitapanyeni va vyofuka vinlivi: N’nga Yohova unooni-a udhivelula waatu avi? N’nga ninaire a-vi ira niganyali na udhivela ororomeleya wa Yohova?

N’NGA YOHOVA UNOTHONYI-EDHA WAATU AVI UDHIVELA OROROMELAYA?

6. N’nga Yohova unothonyi-edha udhivela waatu avi?

6 N’nga Yohova unothonyi-edha waatu avi udhivela ororomeleya? Bibilya linoonga ira i-yo atu ninodhiveliwana vyongo vyo-iyana i-yana ninga “lima,” “vinyu na makura,” “malangi-o,” “idiwa vyongo,” “zelu,” thitho vyongo vinango. (2 Limb. 26:10; Sang. 12:1; 21:17; 29:3) Mbwenye udhivela ororomeleya unothonyi-edhiwa waatu oka baa-i akala mu vyongo vinango. Mbwenye kaira Yohova unothonyi-edha udhivelula wa mutu uliwethene. Malo mwavyevyo unothonyi-edha waatu ale baa-i tali vauxamwali wapama na liye. Nlungwi-u ngororomeleya waatu ale tale vauxamwali na liye. Liye utoasaka-edhela vyongo vyapama vyasogolo thitho kanoda i-yachi aadhiveliwana.

Yohova unoira vyongo vyapama vinjinji waatu othene tangani-avo naatu ale a-anomlambela (Onani ndima 7) *

7. N’nga Yohova uoni-idhe a-vi udhivelee waatu othene?

7 Yohova atothonyi-edha udhivela waatu othene. Yesu atoomwandela mutu mwinango dinale Nikodemu ira: “Voi Nlungu atodhiveliwana vinjinji ilambo yavathi, moi atovelela Mwanee obaliwa ekene, ira mutu uliwethene unamroromele a-anongiwe, mbwenye akaena ingumi yo-omala.”—Juwau 3:1, 16; Mat. 5:44, 45.

Movwelana na vyevyo vyaongile Mwene Davide na namaongela Danieli, Yohova unothonyi-edha udhivela ororomeleya waatu ale anom’mwidhiwa, anom’mova, anom’dhiveliwana thitho lokota malamulwee (Onani ndima 8 na 9)

8-9. a) Mwasiwa ngwani Yohova unothonyi-edha udhivela waarumiwee? b) N’nga ninofuna nitapanyeni va e-ni?

8 Ninga muonele i-yo wale, Yohova unothonyi-edha udhivela ororomeleya waatu ale tali vauxamwali na liye, enao tali arumiwe. Ninoona umboni wa vyevyi va viongile mwene Davide na namaongela Danieli viongile aliwa. Mofwanafwani-a Davide atoonga ira: “Dhowananive oni-a oma rima winyu o-omala waatu oidhiwani.” “Yohova unodha dhowanave thonyi-edha oma rima we o-omala modhowanodhowa waatu ale anom’mova.” Danieli atoonga ira: “Nyo Yohova Nlungu waimbarimbari, atu ale tanoodhiveliwanani nolokota malamulwinyu munoathonyi-edha oma rima o-oma rima o-omala.” (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Movwelana na madhu ovudheleliwa, Yohova unothonyi-edha udhivela ororomeleya wa arumiwee mwasawi tamwiidhiwa, m’mova, m’dhiveliwana thitho lokota malamulwee. Liye unothonyi-edha udhivela wa eneo tanomlambe mundhila yorumeliwa wa liye.

9 Na-anarome mlabela Yohova atoonitho-edha udhivela ninga mwemo muthonyi-edhele liye atu othene. (Sal. 104:14) Mbwenye i-yo atu ninomlambela, liye unonithonyi-edha udhivela ororomeleya. Thitho unoasikimizeli-a arumiwe ira: “Oma rima wanga o-omala kunadha kuma wawe.” (Esaya 54:10) Vyevyo viireile vaingumi ya mwene Davide vyatookami-a idhiwa ira: “Yohova unodha pambula ororomelee.” (Sal. 4:3) Ninofwanela ira n’ni voidhiwa ira Yohova unonipambula venango nionge ira niona kala avakundu? Olemba masalimo atoonga ira: “N’nga wazelu baani? Liye unoona vyevi nosangalala na basa la Yohova notonyi-edha oma rimawee o-omala.” (Sal. 107:43) Vothulela malangi-o ovudheleliwa, dhoweni nitapanyeni dhila taaru dhooni-a udhivela ororomeleya wa Yohova munokami-edha aliwa arumiwee.

N’NGA UDHIVELA OROROMELEYA WA YOHOVA UNONIKAMI-A A-VI?

Yohova unovelela maraeli-o owenjedheleya waatu ale anomlambela (Onani ndima 10-16) *

10. N’nga udhivela ororomeleya wa Nlungu unofuna dhakalavo modhowa nodhowa unonikami-a a-vi? (Salimo 31:7)

10 Udhivela ororomeleya wa Nlungu unodha kalavove modhowanodhowa. Likundo leli lokuza udhivela ororomeleya inofwanyea maulendo 26 salimo 136. Muverso loroma ninoler ira: “Simbani Yohova atu nyo voi liye ngwapama. Oma rimawee o-omala unodha kalavove modhowa nodhowa.” (Sal. 136:1) Vaverso linlothene romela verso 2 fiyedha 26 ninofwanyavo madhu oi, “voi oma rima we o-omala unodha kalavove modhowanodhowa.” Naleringa salimoli, ninokaana chidwi mudhila do i-yana i-yana Yohova dhinothonyi-edhala liye udhivelee ororomeleya hora dothene. Madhu enala oonga moweli-edha oi: “Voi oma rima wee o-omala unodha kalavove modhowanodhowa,” anonisikimizeli-a ira Yohova kanambaranya i-yachi adhiveliwana arumiwe. Pyolimbi-a idhiwa Yohova kanambaranya i-yachi adhiveliwana arumiwee. Molo mwavyevyo liye unokala vakwikwi na aliwa thitho kanaa i-yachi simbwasimbwa vevo vanogumanana aliwa vyorucha. Mwemo munoganyalela i-yo: Idhiwa ira Yohova unodhowanave kala na i-yo, unonikami-a kala osangalala thitho vinoniva-a kopolo ira niode vilela nyarwa dhinogumanana i-yo nodhowanave vandhila ya ingumi.—Muleri Salimo 31:7.

11. Movwelana na Salimo 86:5, n’nga chini inoiri-a ira Yohova alevelelenga?

11 Udhivela ororomeleya unomwiri-a Nlungu ira alevelelenga. Yohova aona ira mutu odawa utochinyuwa kumela vathi va rima na utochinja, udhivela ororomeleya unomwiri-a ira amlevelele. Voonga vya Yohova namalemba masalimo Davide aongile ira: “Kananiirela movwelana na vyodawa vi-u, venango kananilanga movwelana na vidawi-idhe i-yo.” (Sal. 103:8-11) Mwasa wa vyongo vyopa vyam’muiireile vaingumiyee, Davide anovwechecha pama akala ira mutu unoruchea na ithulela rimayee. Mbwenye liye atoofunjedavo ira Yohova ngokozeya levelela. N’nga chini inomwiri-a Yohova ira alevelelenga? Yowakula inofwanyeya va Salimo 86:5. (Muleri.) Movwelana na likundo linofwanyea valembali iyongile Davide mulobelo, Yohova unolevelela namwasa owi udhivela ororomeleya unothonyi-edha liye ngulukulu.

12-13. Akala ninorucheya rimani namwasa wa vyongo vyevyo vyairile i-yo ndulimu, n’nga chini inakami-e?

12 Dhivwela tangaranga namwasa wa vyothakala viirile i-yo kofuneya thitho kwapama. Unonikami-a ira nichinyuwe no-iyachi vyothakala vinoira i-yo. Mbwenye arumiwi enango a Nlungu tanoviomba landu vinjinji namwasa wa vyongo vyevyo vidawi-idhe aliwa ndulimu. Aliwa tanoona ira Nlungu kanaalevelela angalive ira tachinyuwe moi a-vi. Akala nyo munorucheya na mathuulelo ninga enala idhiwani ira Yohova unofuna thonyi-edha udhivelee ororomeleya wa arumiwee unoukami-ani.

13 Munonganyalela i-yo: Angalive ira kanili atu olongomana ninooda sangalala volabela Yohova na ithuulela rima yapama. Vyevi vinoodeya namwasa wa “sangiri la Yesu mwanee unonicheni-a wu vyodawa vyothene.” (1 Ju. 1:7) Akala mutofooka namwasa wa vyongo vinango vyadawi-ide nyo muthuulele ira Yohova ngofunechecha levelela mutu odawa wenuo achinyuwa. Kaonani vyevyo Davide viongile liye vyoonga vwelana ulivo vari va udhivela ororomeleya nolevelela. Liye aongile ira: “Ninga mwemo mukalele aliwa dhulu molapelana na vailambo vavathi, oma rimawee o-omala kwavadhulu waothene om’mova. Ninga mwemo makumelo wadhuwa mulapelena aliwa na mavirelo wadhuwa pumwemo thitho mu-elele liye undendai vyodawa vi-u.” (Sal. 103:11, 12) Ee Yohova ngofunechecha levelela na rima wethene.”—Esaya 55:7.

14. N’nga Davide aongile ira udhivela ororomeleya wa Yohova unonivunela moi a-vi?

14 Udhivela wa Yohova ororomeleya unonivunela mwauzimu. Volobela wa Yohova Davide aongile ira: “Ngunyo limburolanga lotawelamo, munodha ndivunela muvyorucha. Munodha iri-a ira sangalala undirungunuwe vevo vanondivulumucha nyo. . . . Yohova ororomeleya unorungunuwiwa nooma rima o-omala.” (Sal. 32:7, 10) Mofwanafwana na mipanda ya vunelecha sidadi hora yeniyo, udhivela ororomeleya wa Yohova unonibarela nonivunela muvyongo vyevyo vinanonge uxamwali-u na liye. Wenjedhela vevo, udhivela wen’na unomwiiri-a ira anikokele wa liye.—Jer. 31:3.

15. N’nga kuvwelana uuvi ulivo vari vaudhivela ororomeleya wa Yohova na limburo lotawelao thitho lovuneleya?

15 Davide ano-indi-edha basa madhu apama voonga moda mwemo Nlungu munavunelela liye atwee. Liye aongile ira: “Nlungu tilimburo langa lavadhulu thitho londivunela, Nlungu utondithonyi-edha oma rima o-omala.” Voonga vya Yohova Davide aongile ira: “Nlungu unondithonyi-edha oma rimawee o-omala thitho tilimburo langa lovuneleya, limburo langa lavadhulu na ovelela ivulumucho, ondibarelanga na limburo langa lotawelamo.” (Sal. 59:17; 144:2) Mwasiwa ngwan’ni voonga udhivela ororomeleya wa Yohova, Davide atoonga vya limburo lotawelamo na lovuneleya? Akala ninokala uuvi mwiilamboyi, akala nili arumiwee, Yohova unodha niva-a vyothene vyevyo vinofuneela i-yo ira nivunele uxamwali-u na liye. Madhu enango olimbi-a anofwaneya thitho va lemba la Salimo 91. Olemba Salimoli aongile ira: “Ndinodha m’mwandela Yohova ira: ‘Nyo muli votawelavo vanga thitho limburo langa lovuneleya.’” (Sal. 91:1-3, 9, 14) Mose thitho atoonga ira tilimburo lotawelao. (Sal. 90:1) Thitho magomelo aingumiyee, Mose atoonga likundo n’nango lokaatei-a rima vathi. Liye alembile ira: “Nlungu wawale lothene ngu limburo lao lotawelamo, thitho weyo uli mandhanimwee mwawenuo uli okalao dhowa nodhowa.” (Dotor. 33:27) N’nga madhu oi ‘uli mandhanimwee mwawenuo uli okalao dhowa nodhowa,’ vinofuna viongen’ni voonga vya Yohova?

16. N’nga i-yo a-tu niraeli-iwe mundhila mbili dhiivi? (Salimo 136:23)

16 Yohova akala limburo li-u lotawelamo, ninodhivwa ira nili ovuneleya. Mbwenye hora dhinango ninooda fooka no-iachi dhivwanga ee-no. N’nga chini inaniirele Yohova vahora ninga yen’no? (Muleri Salimo 136:23.) Vang’ono navang’ono liye unodha nitukula noni-ela mandhanimwee nonikami-a ira nikale olimba. (Sal. 28:9; 94:18) Mwemo munaganyalele i-yo: Idhiwa ira ninooda m’nyindela Nlungu ira anivunelenga, vinonithuucha ira i-yo a-tu natoraeli-iwa mundhila mbili. Yoroma. Nitokaana limburo lovuneleya lotawelao vo-olandela wewo unokala i-yo. Yanambili, Babi-u wadhulu unonidhiveliwana vinjinji.

KANINOKAIKELA IRA YOHOVA UNONGONITHONYI-EDHAVE UDHIVELA OROROMELEYA

17. Namwasa oi Yohova utokaana udhivela ororomeleya, n’nga chini ya-anokaikela i-yo?

17 Ninga muonele i-yo nagumanana vyowesedha, ninooda kala osikimizela ira Yohova unodha iravo yongo voniva-a vyothene vinofuneela i-yo ira nidhowenave kala ororomeleya wa liye. (2 Akor. 4:7-9) Namaongela Jeremiya aongile ira: “Namwasa ooma rima o-omala wa Yohova, i-yo kanidhimeli-iwile, thitho thangaranga dhee kadhinodha mala.” (Male. 3:22) Kaninodha kaikela Yohova unodha dhowanave nithonyi-edha udhivelee ororomeleya namwasa oi mulimbo lemba Masalimo atonisikimizeli-a ira, “Litho la Yohova nli vaatu enao anom’mova, enao anodedi-edhela oma rimawee o-omala.”—Muleri Salimo 33:18-22.

18-19. a) N’nga ninofwanela thuulelanga n’ni hora dhothene? b) N’nga ninodha tapanyanin’ni mu yofunjedha yo-arela?

18 N’nga tili kundo liivi la-anofwanela i-yo lidhiwalanga? Na-anarome mlabela Yohova, anonithonyi-edha udhevela ninga mwemo munairela liye naatu enango. Mbwenye nanga romile mlabela, atoroma nithonyi-edha udhivela ororomeleya. Namwasa waudhivela wen’na liye unoni-ela mandhanimwee nonivunelanga. Hora dhothene, kadha ani-i-yachi thitho unodha kwakwaneli-edha vyongo vyothene vyapama vyevyo vinalanyedhe liye. Yohova unofuna ira nikale axamwlee dhowa nodhowa! (Sal. 46:1, 2, 7) Ee-no masiki nigumanena vyowesedha vyoi a-vi, unodha niva-a kopolo ira nidhowenave kala ororomeleya.

19 Kaonani mwemo Yohova munithonyi-edha liye udhivelee ororomeleya waarumiwee. Na liyene thitho unodedi-edha ira na-iyene nithonyi-edhenga udhivela ororomeleya. N’nga ninaode a-vi viirana vyevi? Yofunjedha yo-arela inodha wakula yofuka yei.

NYUMBO 136 Yehova “Akufupe Mokwanira”

^ ndima 5 N’nga udhivela ororomeleya chini? N’nga Yohova unothonyi-edha waatu avi udhivela ororomeleya? N’nga atu anothonyi-edhiwa udhivelula unoakami-a a-vi? Mwasa wen’na unowakula vyofuka vyevi thitho mwasa wen’na na o-arela inodha onga vya kalelo lofuneyali.

^ ndima 4 Likundo loi Yohova ngodhaleliwa nooma rima o-oma inofwanyea malembani enango.—Onani Neemiya 13:22; Salimo 69:13; 106:7; na Malelo 3:32.

^ ndima 54 VIRUTHIRUTHI VYA THAKURU: Yohova unothonyi-edha udhivelee waatu othene tangani-avo arumiwee. Iruthiruthi yeniyo ili vadhulu mwairuthiruthi yothonyi-edha mwinji waatu, inooni-a mwemo Nlungu munothonyi-edha liye udhivelee. Mwandhila ilukulu yeniyo inothonyi-edhela liye udhivelee kuvelela ngari yonganyali na sembe ya kuto.

^ ndima 62 VIRUTHIRUTHI VYA THAKURU: Atu enao anokala arumiwee nororomelanga sembe ya kuto, Yohova unoadhiveliwana mwavakundu. Wenjedhela vaudhive unothonyiedha waatu othene, Yohova unothonyi-edha thitho arumiwee udhivela ororomeleya. Mwandhila dhinango dhedho dhinothonyi-edhela Yohova udhivela wen’na, dhitothonyi-edhiwa muviruthiruthi ving’ono ving’onovi.