1921—Vyawa Zana Ndulimu
“N’NGA tibasa livi linofwanela lilivo wa-iyo linofwanela i-yo liona manene?” Yei chiofuka yadhidhe mu Torre de Vigia (malamboano ninoionga Nsanja ya Namaing’anela), ya 1 wa janeiro wa 1921, yafuka aliwa Anamafunjedha Bibilya achangu. Yowakula, revistali laongile lemba la Esaya 61:1, 2, laodile athuucha basa liwa lolaleela ira: “Mbwiye utondisakula, ira ndilaleele milanyu yapama waatu opwasa . . . , ira ndimalaleye vya yawa ya Mbwiye na dambo loweli-edha la Nlungu.”
ANAMALALEYA OLIMBA RIMA
Ira taode kwakwaneli-edha basa liwa, anamafunjedha Bibilya tafwanela kala olimba rima. Aliwa tafwanele laleya a-kala “milanyu yapama” waatu opwasa baa-i, mbwenye thitho vya “dambo loweli-edha la Nlungu” waatu othakala.
Bali John Henry Hoskin, akalecha ilambo ya Canada, atolaleela molimba rima angalive ira anogumanana vyorucha voruni-iwa. Yawa ya 1921, liye atom’fwanya ministru wa metodista. Bali John atoroma tapanya na liye, aromile onga ira: “Ninofwanela onga mwaixamwali vya Malemba, angalive ira nitokaana maonelo o-iyana va vyongo vinango, ninooda rumelana venango a-rumelana mbwenye nimali-e tapanyawi-u mwauxamwali.” Mbwenye kai vyevyo vyaireile. Bali John uongile ira: “I-yo natapanyile maminutu oyeva, kumavevo [ministruo] ato-eya lango mwakopolo miyo ndathuulela ira vidru lali vevo litothweya moda wakomi-idhe liye siuo.”
“Mwasiwa nngwan’ni kunodhowa malaleelanga atu aundhe no tapanyanga naaliwa?” Akuwile ee-no ngu ministru. Bali John kaaongilevo yongo, mbwenye hora yadhowa liye, akala athuulelanga ekene ira: ‘Miyo ndathuulela ira ndaongana mutu!’
Ministru wa metodistuo vyaonga liye mwasee volaleela vamisani bebe-inimwee, atodhowanave ongangave okoka. Bali John atothuulela ira: “Liye atoawandela atu aigrejanimwe vyamiyo, awandela ira miyo ndali mutu ododomi-a kwaranya atu othene afiile sidadinimo no ira ndafwanele lathiwana bala lafuti.” Mbwenye vyevyo kavyali vyokwakwanela ira taode m-ela perezi bali-uo, liye atoodhowanave laleela vamamari-edho vee atokaana vyo-arelavo vyapama. John uongile ira: “Ali hora yapama yolaleela i-yana hora dhinango. Atu enango tatofiedhela onga ira: ‘Miyo nditoidhiwa ira weyo uli mutu wa Nlungu!’ Moi e-no tanodhivelela vondiva-a vyongo vyarambulela miyo.”
FUNJEDHA BIBILYA WAVAMWEKA THITHO WAVABANJANI
Vofuna kami-a atu okaana ifunelo dhowa vasogolo, Anamafunjedha Bibilya talalelana revista loi The Golden Age * (A Idade de Ouro), funjedha Bibilya. Imbo-i mwaaliwa ali funjedha Bibilya waazombwe. Mwasa wen’na watookaana vyofuka ira anamabala aodenga tapanyanga naa-imiwa. Anamaba anofwanela fuka vyofuka vyevi a-imiwa noakamia fwanya vyowakula Bibilyani. Vyofuka vinango ninga vi: “N’nga Bibilyani muli mabukhu mangasi?” tanoafunji-a makundo ofuneya a Bibilyani. Inango, ninga: “N’nga makristau othene aimbarimbari tanoodha dedi-edhela ndhila dinango do-ara a-riwa?” tanokozeli-a azombwe ira takale anamalaleya olimba rima.
Porogarama inango yaitaniwa Estudos Avançados no Plano Divino das Eras. Tafunji-a namafunjedha Bibilya odhowa vasogolo thitho mwanokala vyofuka vyova-a ifunelo vyokumela muvulume loroma la bukhu la Estudos das Escrituras. Mamiliau alimbo leri tatoofunjedha vyongo vinjinji va porogarama yen’na. Ee-no, va 21 wa dezembro wa 1921, revista A Idade de Ouro, latoonga ira maporogarama menlala katina-indi-edheliwangave basa. N’nga yairi-idhe chinja mombaranya?
BUKHU LIPYA!
Bukhu la A Harpa de Deus
Izindielo yothonyi-edha mathakuru ofuna leriwa
Makarta a vyofuka
Abali tasogolela vahora yeniyo tatoovwechecha ira ndhila yapama yofunji-ana Bibilya atu enango vangasaka-edhiwile mabukhu enango. Ngumwasiwa mu novembro wa 1921, vatookumi-iwa bukhu loi A Harpa de Deus. Mutu akaana ifunelo nowachela bukhuli, anolembi-a xikola laitaniwa Curso de Estudo Bíblico da Harpa. Mukursu yen’na, mutu afunjedha ekene thitho anofunjedha vyoonga “masaka-edho a Nlungu oi araeli-e atu voava-a ingumi yokalao dhowa nodhowa.” N’nga la-indi-edhiwa a-vi basa?
Mutu arumela wachela bukhuli anowachela thitho ixikarta. Ixikartauyi yanootonyi-edha thakuru la bukhu lafuna liye leri va ndambolelo. E-no vasumana lo-arela anowachela thitho kartau n’nango lokaana vyofuka vinjinji vyokumela vathakuru lafuna liye leri. Mamari-edho kartaulo lanothonyi-edha mathakuru afuna liye leri fiedhela sumana lo-arela.
Sumana nlilothene mwamasuna 12, mutuwo anowachela karta lipya lotumiziwa na kalasi laanamafunjedha, amipingo mwaitaniwa aliwa. Mbwenye makartau tatumiziwa naabali oulula venango ale ta-aoda lalela nyumba na nyumba. Mofwanafwani-a, Anna Katherine Gardner wau Millvale, Pensilvânia, Estados Unidos, unoonga ira: “Rongolanga Thayle ali orangala, mbwenye bukhu la A Harpa de Deus linga kumi-iwile, liye atokala opingeya mubasa, votumiza makarta a vyofuka sumana nlilothene.” Namafunjedha amari-a kurswiyo, bali mbo-i wa pingoni anodhowa mam’mona ira amkami-e funjedha vyongo vinjinji vyoonga Bibilya.
Thayle Gardner angali vanjingani yaalimbo rangala
BASA LASOGOLO
Mamarelo wa yawa, bali Joseph Franklin Rutherford, atotumiza karta wa othene akalasinimo. Kartalo laonga ira: “Laleela vyoonga Umwene wa yawa yei utowenjedheleya maningi kwaranyedha urumiwi waireile yawa iliyothene muhora yo-anda.” Vothuulela vyasogolo, bali Rutherford atoowenjedhela ira: “Vatokala basa linjinji ira lilabiwe. Limbi-ani atu enango taire ikundu mubasa loraeli-iwali.” Mo-o kaikela, Anamafunjedha Bibilya tato-arela malangi-o enala. Ee-no muyawa ya 1922, aliwa tatoolaleela molimba rima vya Umwene Mwandhila ipya.
^ ndima 9 Muyawa ya 1937, bukhu la The Golden Age latochinjiwa dhina kala Consolation (muiizungu, Consolação, yawa ya 1938) muyawa ya 1946 latochinja kala Awake! (muichewa, Galamukani!, muyawa ya 1947).
