1. N’nga i-yo ninothuulela mutu oi a-vi naonganga vya mutu wa tangaranga?

NAONGA vya mutu wa tangaranga, ninothuulela vya mutu ooma rima, waudhivela thitho ofewa mandha ova-a mo-oumeleliwa. Venango ninooda thuulela mwasa waongile Yesu oonga mutu wau samariya wa tangaranga. Mutu mwinango wa ziza wen’na, “atovwela tangaranga” mutu wa tundu wa Yuda wenuo akomiwile namapanga. Mutu wa samariyao atomvwela tangaranga angaoni ira mutu wau Yudule atopei-iya maningi thitho liye atooda msamalila mwaudhivela. (Luka 10:29-37) Ifwanafwani-oi inothonyi-edha kalelo lapama la Nlungwi-u lelo nli tangaranga. Yohova unonivwela tangaranga thitho unonioni-edha kalelo leli na mwasa onidhiveliwana liye unovwela atu tangaranga mundhila dhinjinji dambo linlothene.

2. N’nga ndhila inango yothonyi-edhelana udhivela njiivi?

² Vatokala ndhila inango inothonyi-edha i-yo tangaranga. Mutu wa tangaranga hora dinango unooda sakaa ira a-aode mlanga mutu ufwanelele mlangia mwatundu oi ee-no. Vothuulela vyevyi munoona ira Yohova ukanle anifunelanga tangaranga i-yo othene ninga mwemo mulembile wamasalimo mwaongele liye ira: “Liye kananiirelana vyongo movwelana na munodawi-a i-yo.” (Sal. 103:10) Mbwenye hora dinango Yohova unooda mlanga mutu mokwimi-a wa mutu ule uirile vyodawa.

3. N’nga ninafuna nitapanye vyofuka viivi?

³ Wari mwa mwasa wen’na nafuna niode tapanya vyofuka vyokwakwana viraru ninga vi: Mwasiwa ngwan’ni Yohova unovwela atu tangaranga? N’nga vali vwelana oi a-vi vavari va mlanga mutu mokwimi-a na mvwela tangaranga? N’nga chini inanikami-e ira nivwelenga atu tangaranga?

4. Mwasiwa ngwan’ni Yohova unoavwela atu tangaranga?

⁴ Yohova unodhiveliwana ira vyongo mwatangaranga. Rumiwi Paulo alembile ira Nlungu wa “tangaranga dhilukhulu.” Vale valemba  liye vyevyi rumiwi Paulo aonga moda unathonyi-edha Yohova vova-a idedi-edho wa anamalabee ozoziwa, enao ta-ali atu amakalelo ochena ira tamakalenga dhulu. (Aef. 2:4-7) Mbwenye kai ira Yohova ateve vwela tangaranga wa arumiwee ozoziwa oka kabe. Namalemba bukhu la masalimo Davide aongile ira: “Yohova unoomela rima mutu uliwetheene thitho mabasee othene unoavwela tangaranga.” (Sal. 145:9) Namwasa oi Yohova anoadhiveliwana atu, liye unoavwela tangaranga vakala matangwi ovweya oavwelela tangaranga.

5. N’nga Yesu aidhi a-vi vya tangaranga dha Yohova?

⁵ Kwaranya mutu mwinango uliwethene, Yesu unoidhiwechecha pama mwemo Yohova munodhiveliwana liye vwela atu tangaranga. Yohova na Yesu tatookala vambo-i dhulu wa vyawa vinjinji Yesuo a-anadhe va ilambo yavathi. (Sang. 8:30, 31) Yesu anoona moda waira Babee voavwela atu tangaranga fendo dhinjinji atu tadawa. (Sal. 78:37-42) Yesuo afunji-anga, anoawandelechamo atu fendo dhinjinji dhene vakalelo la Babee lapamali.

6. N’nga Yesu anikami-idhe a-vi ira nivwecheche tangaranga dha Babee?

⁶ Ninga mwaongile i-yo vamwasa uvirilule, Yesu atoo-indi-edha ifwanafwani-o ya mwana opupuruwa vofuna nikami-a ira niode vwechecha ira Yohova unodhiveliwana maningi vwela atu tangaranga. Mwana wen’na atookuma wanuwa thitho atoononga fuma yothene vovolowela makalelo othakala. (Luka 15:13) Voi ee-no atoochinyuwa i-yachi makalelwee othakala ongodhievi-a atoowelela wanuwa. N’nga vingaireile ee-no Babeeo airile a-vi? Kavamadhi hora yolapela ira zombweo aidhiwe Babee mwavwela liye. Yesu aongile ira: “Angali undendai wene Babeeo atom’mona moi ee-no atoo-indiwa na tangaranga dhilukulu moi ee-no atomtamangela no mkumbarela nodhowa mamfyondha.” Babeeo kamva-idhe manyadho mwaneeo molo moira ee-no liye atoomlevelela movwemla tangaranga thitho atoomwachela banjanimwemo. Mwana apupuruwileo ali angairile vyongo vyothakala vinjinji mbwenye namwasa oi atoochinyuwa, Babeeo atoomlevelela. Baba watangaranguo uli muifwanafawni-onimu, unoimelela Yohova. Voonga ifwanafwani-o yei Yesu athonyi-edha ira Babee ngofunechecha levelela atu odawa enao anochinyuwa na rima othene.—Luka 15:17-24.

7. N’nga zelu dha Yohova dhinovwelana a-vi na tangaranga dhedho dinooni-a liye?

⁷ Yohova atoothonyi-edha tangaranga namwasa wa zelu dhee do-okaana madile. Kai ira Yohova athe kala wazelu namwasa oi unoidhiwa vyongo vinjinji kabe. Mbwenye i-yavo vyevyo Bibilya linoonga ira: “Zelu dhokumela dhulu todhaliwana tangaranga na vyova-a vyapama.” (Tiy. 3:17) Molandanana na anamabala  audhivela, Yohova unoidhiwa ira tangarangadhee dinoakami-a vinjinji a-imee. (Sal. 103:13; Esaya 49:15) Voi Yohova unothonyi-edha tangarangadhee watwee, aliwa anodedi-edha vyapama sogolo angalive ira aliwa kai atu amakalelo ochena. Moi ee-no zelu dha Yohova dhinomwiiri-a ira athonyi-edhenga tangaranga vakala matangwi oirela vyevyo. Mbwenye liye nuoidhiwa thitho ira ndihora ivi la-anafwanelela liye mvwela mutu thangaraga. Voi liye ngwazelu liye kanalevelela vyongo vyothakala vofuna thonyi-edha mutu tangaranga.

8. Hora dinango vanofwanelela ira n’ni na mutu uirile vyodawa, n’nga namwasa wani?

⁸ Nifwanafwani-edhe ira namalaba wa Nlungu mwakomove utosakula irana vyongo vyodawa. N’nga ninofwanela ira n’ni? Yohova atomvudhelela Paulo ira alembe ira: “Mu-iyachi wandhanana na mutu wenuo.” (1 Akor. 5:11) Atu enao anoira vyodawa mbwenye ta-achinyuwanga, tanokumi-iwa pingoni. Ira vyevyi kofuneya namwasa unodha vunela abali naarongoli-u ororomeleya thitho unothonyi-edha ira Yohova ngochena. Mbwenye atu enango anothuulela ira akala ira mutu utokumi-iwa pingoni kamthonyi-edhe tangaranga. N’nga vyevyo pyaimbarimbari? Dhowe nioneni.

9-10. Movwelana na lemba la Aebere 12:5, 6, mwasiwa ngwan’ni ninoonga ira kumi-a mutu pingoni o-ochinyuwa unothonyi-edha tangaranga? Velelani ifwanafwani-o.

⁹ Navwa milanyu vamigumanoni yoongo ira mutu mwinango umwidhi i-yo na unadhiveliwana i-yo “kai mboni thitho wa Yohova” i-yo ninovwela tangaranga maningi. Venango ninooda kaikelanga ira ali ofwaneleladi ira mutuo akumi-iwe pingoni. N’nga pyaimbarimbari ira kumi-a mutu pingoni unothonyi-edha tangaranga? Eedi ndi-eeno mutu a-alangiwe mwatundu wenuo oi liye anofuneela langiwa, ku-akaana zelu, tangaranga, na udhivela. (Sang. 13:24) N’nga mkumi-a mutu pingoni a-adawile unokami-a ira aode chinja? Ee abali naarongola anjinji, enao tairana vyongo vyodawa vilukulu, tatoonga ira kumi-iya pingoni unokami-a ira taode zindiela vyadawi-idhe aliwa chinyuwa thitho nochinja kalelo liwa aliwa welela wa Yohova.—Muleri Aebere 12:5, 6.

¹⁰ Kathuulelani vyaifwanafwani-o ji: Nifwanafwani-e ira namakumbiza vifuo utozindiyela libilalee n’nango ira linaabulela. Vofuna kami-a libilalo ira liile, liye unoidhiwa ira unofwanela arome likumi-a libilalo vakumbini waafwee. Mbwenye mabila anodhiveliwana maningi kala vambo-i thitho anooda dhodhomi-eya akala ira mutu aamwadhani-a. N’nga veva ninafuna nionge ira unaa ivingari voikumi-avo vaguluni vaafweevo libila lobulelalo? Kabe kai ee-no liye unoidhiwa ira liye arumeli-a ira libilalo liwendengave namabila afwee, linoodha tapuli-a mabila enangwao marenda analiye. Moi ee-no likumi-avo libila n’nabulelalo unooda vunela mabila manjinjao.—Nifwanafwani-edhe na Levitiko 13:3, 4.

11. a) N’nga mutu okumi-iwa pingoni unolandana a-vi na libila n’nabulela? b) N’nga mutu okumi-iwa pingoni unaire vyongo viivi na unakami i-we a-vi?

¹¹ Kristau akumi-iwa pingoni, ninofwanafwani-edhana na libila linabulala. Nionge ira liye unaabulela mwauzimu. (Tiy. 5:14) Molandana na urenda ova-edhana, mutu wenuo utononga uxamwalee na Yohova. Mutu wenuo unongile uxamwalee na Yohova unooda limbi-a atu enango ira tairenga vyevyo. Moi ee-no ngumwasee hora dhinango vanofuneela mkumi-a pingo mutu obulelio mwauzimu. Langiwa wa tunduwen’na unothonyi-edha ira Yohova unodhiveliwana mabilee ororomeleya na vinooda mkami-a mutu odauwo ira aodhe zindiela idawi-idhe liyeyo nooda chinyuwa. Hora inokala liye okumi-iwa pingoni, liye unoodave dhoangave pingoni kuwewo unafuna liye mawachela malangi-o omkami-a ira aodenga limbi-a thitho okoka iroromelo. Unooda kaangana mabukhu ira  aodenga leri nofunjedha thitho unoodha onelanga maprograma JW Broadcasting®. Adimua avapingoni taona moda unochinjela liye vyongo anooda mva-a malangi-o hora na hora ooda kami-a ira asakanyedhe okoka uxamwale na Yohova naifunelo yoi aweleli-idhiwe nokala akoka wa Mboni dha Yohova. *

12. Ndindhila ivii andimuwa avapingoni inathonyi-edhele aliwa mutu odawa o-ochinyuwa?

¹² Ninofwanelela thuulelanga ira mbaatu odawa a-anafuna chinyuwa baasene enao anokumi-iwa pingoni. Andimuwa anozindiela mwasa wen’na ira ngulukulu thitho katinauwona movevuwa. Aliwa anoidhiwa ira Yohova unolanga va “mwezo ofwanelela.” (Jer. 30:11) Anodhiveliwana abaliwa thitho kanafuna ira jongo iliyothene jinanonge uxamwaliwa na Yohova. Mbwenye hora dinango vofuna oni-a udhivela thitho tangaranga, andimuwa anooda mkumi-a mutu pingoni wenuo uirile yodawa.

13. Mwasiwa ngwan’ni kristau mwinango anofwanelela kumi-iwa pingoni?

¹³ Kathuulelani mwemo rumiwi Paulo mwairele liye vyongo namutu oi atooira vyodawa mbwenye kaafuna chinyuwa. Kristau mwinango wau koritiyo atoomtukula i-yana wa babee vyevi vyali vyothakala maningi. Vamwasa wen’na Yohova atoawandela aisraeli ira: “Lombwana ogonana na i-yana wa babee utomuungula nguwo babee. Lombwana na i-yanuo tapiwenga.” (Lev. 20:11) Pyaimbarimbari ira Paulo liye kaatonge ira mutuo apiwe mbwenye atoowawandela makristau au koritiyo ira akumi-e pingoni. Kalelo lothakala mutu wenuo latoodhodhomi-a atu enango pingoni moi atu enangwao kataona ira weo wali dawa ulukulu!—1 Akor. 5:1, 2, 13.

14. N’nga Paulo athonyi-edhele a-vi tangaranga wa mutu okumi-iwa pingoni wu koritiyo, n’nga mwasiwa ngwan’ni? (2 Akoritiyo 2:5-8, 11)

¹⁴ Vangavire hora, Paulo atoovwa ira mutule utochinja maningi mutu odauwo angali angachinyuwile kumela vathi va rima angalive atouva-i-a manyudho pingo, Paulo atoowandela andimua apingoni ira katafwanelela ira vyongo mwakopolo mokwaranyi-a madile venango ira mokwimi-a vyongo. Liye atoalangi-a ira: “Mleveleleni na rima othene na mdidili-a rima.” Moi ee-no atoovelela matangwi aawandela liye voonga ira: “Ovela ira mutu oi ee-noo udhaameziwe namwasa odhivwela wee tangaranga mokwaranyi-a madile.” Paulo atoomvwala tangaranga mutu achinyuwiluo. Leye kaafuna ira aone mutuo avuteanga maningi rimanimwee namwasa wa vyodawa vyevyo vyairile liye vofiedhela onanga ira kaaodeve dhaleveleliwa akoka.—Muleri 2 Akoritiyo 2:5-8, 11.

15. N’nga andimuwa avapingoni anaire a-vi ira taonenga mofwanelela mwasa olangela mutu thitho ovwela tangaranga?

 ¹⁵ Molandana na Yohova, andimuwa anodhiveliwa aairela atu enango vyongo mwatangaranga. Aliwa anooda mlanga mutu mokwimi-a akala ira vanofuneya ira ee-no, mbwenye anothonyi-edha tangaranga akala ira pyoodea thitho vakala matangwi ovweya oirela vyevyo. Mbwenye n’nga andimuwa avapingoni tha-iyachi mutu odawa o-ochiwa aliwa a-mlanga mwandila iliothene vyevyo kavinokala tangaranga, mbwenye inoongiwa kala theela vyongo vyothakala. Mbwenye n’nga mbaandimuwa avapingoni baasene enao anofuneela thonyi-edha tangaranga?

16. Movwelana na lemba la Sanganikho 21:13, n’nga Yohova unoirani na atu ale anoimwanana thonyi-edha afwiwa tangaranga?

¹⁶ Makristau othene anovilimbi-edha sazi-edha kaana atangaranga dha Yohova. Namwasa wan’ni? Mwasiwa ngumbo-i oi Yohova, kanavuruwana malobelo aatu ale a-ana vwela afwiwa tangaranga. (Muleri Sanganikho 21:13.) Kavali mutu anafune ira Yohova a-avuruwane malobelwee. Moi ee-no nirambelenga kala atu ouma rima. Molo mokondanga vuruwana kristau fwi-u aniwandelanga vyorucha vyee oradhothene, ninofwane kala okozeya vuruwanechecha pama “dandaula wa mutu onyozeya.” Moi eno ninofwanela thuulelenga makundo oi: “A-anavwela tangaranga unodha tongiwa mo-ofuneliwa tangaranga.” (Tiy. 2:13) Nazindielanga ira i-yo ninofuneela ira atu enango tanithonyi-edhe tangaranga, paevo vinokala aliwa vyo-orucha thonyi-edha atu enango tangaranga. Ninofwanelela thonyi-edha atu enango tangaranga simbwasimbwa mutu achinyu-wa lee welela pingoni.

17. N’nga mwene Davide athonyi-edhe a-vi tangaranga dhokumela vathi va rima?

¹⁷ Vifwanafwanani-o vya Bibilyani vinooda nikami-a ira nikale atu ovwela atu enango tangaranga rambela kala atu ouma rima. Mofwanafwani-a, kathuulelani vya Mwene Davide. Hora dhinjinji liye anoovwela atu enango tangaranga yokumela vathi va rima. Angalive ira Sauli afuna mpa Davide, leye anoira vyongo movwela tangaranga Mwene ozoziwa wa Nlungule, moi ee-no liye kawesedhile navang’onovene weli-edha venango mpei-a.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. N’nga ndi hora mbinli dhivi Davide mwaimwanena liye thonyi-edha tangaranga?

¹⁸ Mbwenye kai hora dothene Davide vavwelaliye atu tangaranga. Mofwanafwani-a, Nabala, ali ouma rima angaongile vyongo vyaiburutu thitho no konda mva-a yodya Davide na anamalabee ali na liye, liye atoothakaleliwa thitho atoothuulela vyodhowa mapa Nabala na anamalabee othene am’mbamwee. Mbwenye mwadhi Nabala, Abigaeli wenuo ali ooma rima, atoiravo vyongo mombaranya thitho atomkami-a Davide, ira a-akaena mlandu wa sangiri.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Vahora inango, namaongela Natani atoomuongela Davide vya mutu mwinango ofuma wenuo awaki-idhe mabila a mutu mwinango osauwa. Davide angavwide mwasuo, mothakaleliwa aongile ira: “Ee-no vali Yohova waingumi mutu uirile vyevi unofwanelela ukwa!” (2 Sam. 12:1-6) Davide anoidhiwa ilamulo ya Mose inoonga  ira: Mutu apa libila imbo-i afwanelela pagali mabila manai. (Ekis. 22:1) Moi ee-no liye atoofiedhela onga ira mutuo apiewe. Weo waakale langa ovingari. Mbwenye vevo Natani vaonga liye ifwanafwani-o yei aonga vofuna thonyi-edha vyodawa vilukulu vyairile Davideo mbwenye Yohova atoomvwela tangaranga Davide atoomlevelela kwaranyi-a mwemo mwairela liye naatu oba mabila mo-iyani-ana mwemo Davide mwathuulela liye vya mutu oba libila wamu ifwanafwani-o ya Natani!—2 Sam. 12:7-13.

20. N’nga ninafunjedheleni va ifwanafwani-o ya Davide?

²⁰ Muone ira Davide atootakaleliwa maningi athuulela ira Nabala na anamalabee tafwanelela piwa. Moi ee-no Davide atootonga mutu waifwanafwani ya Natane ira afwanelela piwa. Mbwenye Davide ali mutu waudhivela. N’nga mwasiwa ngwan’ni liye atoontonga mutu oba libilule mwaulanga ee-no? Thuulelani vyongo vyaireilenga. Mwahora yeniyo Davide kaana ithuulela rima yapama. Mutu airanga vyauwalanga thitho kalelanga tonga atu enango, unothonyi-edha ira ingumiyee yauzimu kilipama. Yesu atoawenjeli-a anama-arele mwakopolo ira: “Mu-iye tonga atu enango ovela ira nyo thitho munodha mutongiwe; voi mwezo unomtongana nyo fwinyu na nyoene thitho munadha mutongiwana sasawa.” (Mat. 7:1, 2) Moi e-no dhoweni nivilimbi-edheni rambela kala atu ouma rima thithto nisazi-edhenga Nlungu wenuo wa tangaranga dhilukulu.

21-22. N’nga ndhindila dhinango divi ndinathonyi-edhele i-yo tangaranga?

²¹ Tangaranga kaunothapulela vwelanga atu sisi, i-yavo vyevyo atu anovwela afwiwa tangaranga, “anoiravo yongo vofuna kami-a atu enango.” Moi ee-no othenene dhoweni nikale okozeene ira niidhiwe vwevyo atu a banjani mwi-u, atu apingoni venango a isayi-u vinofuneela aliwa. Onga mwaimbarimbari nitokaana dhila dinjinji dinofwanelena i-yo thonyi-edha atu enango tangaranga! N’nga vatokala mutu mwinango unofuneela limbi-iwa? N’nga ninamkami-e a-vi mutu vova-a yodya venango muirela vyongo vinango? N’nga vatokala kristau mwinango uweleli-edhiwe chineneeva pingoni unofuneleya didili-iwa rima thitho mlimbi-a? N’nga ninooda wandela atu enango milanyu yapama yolimbi-a? Yen’na dindila imbo-i mwandila dhinjinji dapama dhothonyi-edhela tangaranga mutu uliwethene unagumanana i-yo.—Yobo 29:12, 13; Aroma 10:14, 15; Tiy. 1:27.

²² Akala ira i-yo ninopwaseya ing’anechecha pama, ninooda ona ira vatokala ndila dhinjinji dhinathonyi-edhele i-yo kala atu a tangaranga wa atu enango. Nathonyi-edhelenga atu enango tangaranga, ninonsangalali-a vinjinji Babi-u wa dhulu wenuo uli Nlungu wa “tangaranga dhilukulu”!