BIBLIA ELOBI NINI?
Likoló
Bato bazalaka na makanisi ndenge na ndenge mpe bantembe makasi na likambo etali likoló. Kasi, oyo Biblia eteyaka na likambo yango ekeseni mpenza na oyo bateyá bato mingi.
Likoló ezali nini?
OYO BATO MOSUSU BALOBAKA
Bato bateyaka mateya ndenge na ndenge na likambo etali likoló. Na ndakisa:
-
Bato mingi oyo bamibengaka bakristo bakanisaka ete likoló ezali “esika ya kofanda ya libela mpo na basantu oyo bazali kokufa kati na Nkolo,” ndenge buku moko (the New Catholic Encyclopedia) elobeli yango.
-
Rabi Bentzion Kravitz alobi ete lingomba ya Bayuda elobelaka mingi nde bomoi ya lelo kasi te bomoi nsima ya liwa. Kasi amonisi mpe ete “na likoló molimo ezalaka na esengo mingi
—bososoli makasi mpe boyokani malamu na Nzambe koleka oyo ezalaki na yango liboso.” Kasi, Kravitz andimi ete “atako lingomba ya Bayuda endimaka ete likoló ezalaka, kasi Torah elobeli yango mingi te.” -
Bato ya lingomba ya Hindu mpe ya Buda bandimaka ete likoló ezali esika moko oyo moto apemaka mwa moke mpe na nsima abotamaka lisusu na mabele to akendaka na Nirvana
—lolenge ya bomoi oyo etombwani mosika koleka likoló. -
Bato mosusu baboyaka liteya nyonso oyo mangomba eteyaka na likambo etali likoló mpe balobaka ete ezali bozoba.
OYO BIBLIA ETEYAKA
Na Biblia, liloba “likoló” ezali na bandimbola mingi. Na ndakisa:
-
Ebandeli 1:20 elobeli ndenge oyo Nzambe akelaki bandɛkɛ oyo ‘epumbwaka likoló ya mabele na etando ya likoló.’ Awa, liloba “likoló” elimboli mapata oyo tomonaka na miso.
-
Yisaya 13:10 elobeli “minzoto ya likoló mpe maboke na yango ya Kesile”
—oyo tokoki kobenga yango etando. -
Biblia elobeli ‘esika oyo Nzambe afandaka, na likoló’ mpe elobi ete ‘baanzelu bazalaka na likoló’ (1 Bakonzi 8:30; Matai 18:10) Awa liloba “likoló” ezali ya elilingi te, kasi emonisi mpenza esika ya kofanda. *
“Talá uta na likoló mpe moná uta na esika na yo ya kofanda ya nkembo, ya bosantu mpe ya kitoko.”
—Yisaya 63:15.
Bato nyonso ya malamu bakendaka nde na likoló soki bakufi?
Biblia eteyaka te ete mabele ezali kaka mwa esika oyo tofandaka mpo na kozela liwa mpe na nsima tókende na likoló. Biblia emonisi polele ete na ebandeli, Nzambe akanaki te ete bato bákufaka. Tótalela naino:
-
Nzambe alobaki na mwasi mpe mobali ya liboso boye: “Bóbota mpe bókóma mingi mpe bótondisa mabele.” (Ebandeli 1:28) Mabele esengelaki kozala esika oyo moto akofanda libela. Liwa ekokaki kokɔta kaka soki mobali mpe mwasi ya liboso baboyi kotosa Nzambe. Likambo ya mawa, baboyaki kotosa.
—Ebandeli 2:17; 3:6. -
Kozanga botosi ya mobali ya liboso nde ememaki liwa, kaka mpo na ye ná mwasi na ye te kasi mpe mpo na bana na bango nyonso. (Baroma 5:12) Yango esali nde ete bato bazanga elikya?
-
Biblia elobi “tozali kozela likoló ya sika mpe mabele ya sika ndenge alakaki.” * (2 Petro 3:13) Na nzela ya Bokonzi na ye, Nzambe akozongisa mabele paradiso ndenge akanaki, “mpe liwa ekozala lisusu te.” (Emoniseli 21:3, 4) Vɛrsɛ oyo elobeli bomoi na likoló to na mabele? Mpo eloko moko ‘ezala lisusu te,’ esengeli naino kozala liboso. Kasi liwa ezalaka na likoló te. Boye, ebongi mpenza tóndima ete vɛrsɛ oyo elobeli nde makambo oyo ekosalema na mabele, esika oyo esalemá mpo tófanda mpe oyo tozelaka na mposa makasi kozala elongo na bandeko mpe baninga na biso. Biblia emonisi mpe ete bakufi bakozonga lisusu na bomoi mpe bakokutana na bandeko mpe baninga na bango.
—Yoane 5:28, 29.
Bato mingi basepelaki ntango bayebaki oyo Biblia eteyaka mpenza mpo na likoló. Na ndakisa, George oyo azalaká mondimi ya Lingomba ya Katolike, alobi boye: “Kozala na bomoi libela awa na mabele ndenge Biblia eteyaka ebɔndisaki ngai. Liteya yango ezali polele koleka oyo etali kokende na likoló.” *
“Nde likoló, likoló ezali ya Yehova, kasi mabele, apesá yango bana ya bato.”
—Nzembo 115:16.
^ par. 13 Toboyi te, Nzambe amonanaka te mpo azali elimo. (Yoane 4:24) Yango wana, esika oyo afandaka esengeli mpe kozala ya elimo mpe ekoki komonana na miso te.
^ par. 19 Maloba “mabele ya sika” elakisi te planɛti moko ya sika; kasi ezali nde maloba ya elilingi oyo emonisi bato oyo Nzambe akondima mpe bakofanda awa na mabele.
^ par. 20 Biblia eteyaka ete kaka bato moke