1, 2. Mokakatano nini Yefeta ná mwana na ye bakutanaki na yango?

ELENGE mwasi moko abimaki mpo na kokende koyamba tata na ye. Azalaki na esengo mingi komona ndenge tata na ye azongaki na etumba kozanga likama. Azalaki koyemba mpe kobina na esengo mpo tata na ye alongaki etumba. Kasi likambo oyo tata na ye asalaki mpe alobaki na nsima ekamwisaki ye. Apasolaki bilamba na ye mpe agangaki boye: “Mawa, mwana na ngai! Osali ete nagumbama mpenza.” Na nsima, tata ayebisaki ye ete alakaki Yehova likambo moko oyo elingaki kobongola bomoi na ye mpo na libela. Elaka na ye ezalaki kosɛnga ete mwana na ye abala te mpe abota te bomoi na ye mobimba. Kasi, na mbala moko mwana yango apesaki eyano ya malamu, oyo elendisaki tata na ye akokisa elaka na ye epai ya Yehova. Eyano na ye emonisaki ete atyelaki Yehova motema mobimba ete likambo nyonso oyo asɛngi ye asala ekoki kozala mabe te. (Basambisi 11:34-37) Ntango tata na ye amonaki kondima na ye, asepelaki na ye mingi mpo ayebaki ete  ndenge oyo andimaki mbala moko esepelisaki Yehova.

² Yefeta ná mwana na ye batyelaki Yehova motema mobimba mpe bandimaki lolenge na ye ya kosala makambo. Bazalaki sembo, ata ntango makambo ezalaki pɛtɛɛ te mpo na bango. Lokola bazalaki koluka ete Yehova andima bango, bazalaki kondima komipimela ata likambo nini.

3. Mpo na nini ndakisa ya Yefeta ná mwana na ye ekoki kosalisa biso lelo oyo?

³ Ezalaka ntango nyonso pɛtɛɛ te kotikala sembo epai ya Yehova. Tosengeli ‘kobunda etumba makasi mpo na kondima.’ (Yuda 3) Mpo na kosala bongo, tóyekola ndenge oyo Yefeta ná mwana na ye bayikelaki mikakatano mpiko na bomoi na bango. Ndenge nini batikalaki sembo epai ya Yehova?

4, 5. (a) Etinda nini Yehova apesaki Bayisraele ntango bakɔtaki na Mokili ya Ndaka? (b) Na kotalela Nzembo 106, nini ekómelaki Bayisraele mpo bazangaki botosi?

⁴ Na ntembe te, Yefeta ná mwana na ye bazalaki kokanisa mokolo na mokolo makambo oyo kozanga botosi ya Bayisraele epai ya Yehova ebimisaki. Mbula pene na 300 liboso, Yehova apesaki Bayisraele etinda ya koboma basambeli nyonso ya lokuta na Mokili ya Ndaka, kasi batosaki te. (Kolimbola Mibeko 7:1-4) Bayisraele mingi babandaki komekola Bakanana, oyo bazalaki kosambela banzambe ya lokuta mpe bazalaki na bomoi ya mbindo.​—Tángá Nzembo 106:34-39.

⁵ Lokola Bayisraele batosaki te, Yehova abatelaki bango te na banguna na bango. (Basambisi 2:1-3, 11-15; Nzembo 106:40-43) Esengelaki kozala mpenza mpasi mpo mabota oyo ezalaki kolinga Yehova etikala sembo na eleko wana ya mpasi. Kasi, Biblia elobi ete ezalaki na bato ya sembo, na ndakisa: Yefeta ná mwana na ye, Elekana, Hana, mpe Samwele. Bazalaki na ekateli ya kosepelisa Yehova.​—1 Samwele 1:20-28; 2:26.

6. Makambo nini ya mabe ezali kosalema lelo oyo, mpe tosengeli kosala nini?

⁶ Na mikolo na biso, bato mingi bakanisaka mpe basalaka makambo lokola Bakanana. Bamipesaka mingi na makambo etali kosangisa nzoto, mobulu, mpe mbongo. Kasi Yehova ekebisaka biso na ndenge ya polele. Alingaka kobatela biso kaka ndenge azalaki kobatela Bayisraele mpo bálanda te makambo mabe ya basusu. Mabunga na bango ekoki koteya biso nini? (1 Bakorinti 10:6-11) Tosengeli kosala nyonso oyo tokoki mpo na koboya makanisi ya mokili. (Baroma 12:2) Tokosala nyonso oyo tokoki mpo na kosala yango?

7. (a) Makambo nini bandeko ya Yefeta basalelaki ye? (b) Yefeta asalaki nini?

⁷ Na mikolo ya Yefeta, Bafilistia mpe Baamona banyokolaki Bayisraele mpo Bayisraele batosaki Yehova te. (Basambisi 10:7, 8) Longola bato ya bikólo oyo bazalaki banguna na bango, bandeko ya Yefeta mpe bakambi ya Yisraele banyokolaki ye. Lokola bandeko na ye bazalaki na zuwa mpe bayinaki ye, babenganaki ye na mboka oyo eyebanaki na mibeko ete ezali mboka na ye. (Basambisi 11:1-3) Yefeta atikaki te bizaleli na  bango ya mabe ebongola bomoto na ye. Ndenge nini toyebi yango? Mpo ntango mikóló ya Yisraele basɛngaki ye asalisa bango, asalaki yango na lombangu mpenza. (Basambisi 11:4-11) Mbala mosusu nini etindaki Yefeta asala ndenge wana?

8, 9. (a) Mbala mosusu mitinda nini ya Mibeko ya Moize esalisaki Yefeta? (b) Likambo nini ezalaki na ntina mingi koleka mpo na Yefeta?

⁸ Yefeta azalaki elombe ya etumba, mpe ayebaki malamu mpenza lisolo ya Yisraele mpe Mibeko ya Moize. Ndenge oyo Yehova asalelaki bato ya ekólo na ye makambo esalisaki ye ayeba mibeko ya Nzambe oyo etali mabe ná malamu. (Basambisi 11:12-27) Yefeta asalelaki boyebi yango na bomoi na ye ntango azalaki kozwa bikateli. Ayebaki malamu ndenge oyo Yehova atalelaka nkanda, kozongisa mabe na mabe mpe ndenge oyo alingaka ete basaleli na ye bálingana. Longola yango, Mibeko eteyaki ye ndenge ya kosalela basusu makambo, ata baoyo bazalaki koyina ye.​—Tángá Kobima 23:5; Balevi 19:17, 18.

⁹ Na ntembe te, ndakisa ya Yozefe esalisaki Yefeta. Ayekolaki ndenge oyo Yozefe alimbisaki bandeko na ye, atako bango bayinaki ye. (Ebandeli 37:4; 45:4, 5) Mbala mosusu, kokanisa ndakisa yango esalisaki Yefeta asala makambo na ndenge oyo esepelisaki Yehova. Makambo oyo bandeko ya Yefeta basalaki epesaki ye mpasi mpenza. Kasi kobunda mpo na nkombo ya Yehova mpe mpo na basaleli na ye ezalaki na ntina mingi koleka ndenge oyo Yefeta azalaki komiyoka. (Basambisi 11:9) Azalaki na ekateli ya kotikala sembo epai ya Yehova. Mpo na yango, Yehova apambolaki Yefeta mpe Bayisraele.​—Baebre 11:32, 33.

10. Ndenge nini lelo oyo tokoki kotika mitinda ya Nzambe esalisa biso tósala makambo lokola bakristo?

¹⁰ Liteya nini tokoki kozwa na ndakisa ya Yefeta? Tokosala nini soki bandeko na biso bakristo bayokisi biso mpasi na motema to soki tomoni ete basaleli biso makambo na ndenge oyo ebongi te? Tosengeli te kotika ete mpasi oyo bayokisi biso na motema epekisa biso tósalela Yehova. Tosengeli soki moke te kotika kokende na makita to kolekisa ntango elongo na bandeko ya lisangá. Tómekola Yefeta mpe tótosa Yehova. Yango ekosalisa biso tólonga mikakatano mpo biso mpe tózala ndakisa malamu.​—Baroma 12:20, 21; Bakolose 3:13.

11, 12. Elako nini Yefeta asalaki, mpe yango esɛngaki nini?

¹¹ Yefeta ayebaki ete asengelaki na lisalisi ya Yehova mpo na kosikola Yisraele na boombo ya Baamona. Alakaki Yehova ete soki asalisi ye alonga etumba, akopesa ye lokola “likabo ya kotumba” moto ya liboso oyo akobima na ndako na ye mpo na koyamba ye ntango akouta etumba. (Basambisi 11:30, 31) Yango elingaki koloba nini?

 ¹² Yehova ayinaka kotumba bato lokola mbeka, yango wana toyebi ete Yefeta alingaki mpenza te kotumba moto lokola mbeka. (Kolimbola Mibeko 18:9, 10) Na Mibeko ya Moize, likabo ya kotumba ezalaki likabo ya ntina mingi oyo moto azalaki kopesa mobimba mpo na Yehova. Na yango, Yefeta alingaki koloba ete moto oyo ye akopesa lokola likabo ya kotumba epai ya Yehova, akosala na tabernakle bomoi na ye mobimba. Yehova ayokelaki Yefeta mpe asalisaki ye alonga mpenza etumba wana. (Basambisi 11:32, 33) Kasi Yefeta alingaki kopesa nani epai ya Yehova?

13, 14. Maloba ya Yefeta oyo ezali na Basambisi 11:35 emonisi nini mpo na kondima na ye?

¹³ Kanisá likambo oyo tolobelaki na ebandeli ya lisolo oyo. Ntango Yefeta autaki na etumba, moto ya liboso oyo ayaki koyamba ye ezalaki mwana na ye kaka moko oyo azalaki kolinga mingi! Yefeta akokokisa elaka na ye? Akopesa mwana na ye epai ya Yehova mpo asala na tabernakle bomoi na ye mobimba?

¹⁴ Lisusu, mitinda oyo euti na mibeko ya Nzambe esengelaki kosalisa Yefeta apona likambo ya malamu. Ntango mosusu, akanisaki maloba oyo ezali na Kobima 23:19, oyo ezalaki kosɛnga basaleli ya Yehova bápesa ye oyo eleki malamu. Mibeko elobaki mpe ete soki moto asali elako epai ya Yehova, “azanga kokokisa liloba na ye te. Akosala engebene nyonso oyo ebimi na monɔkɔ na ye.” (Mitángo 30:2) Lokola Hana moto ya sembo, oyo mbala mosusu azalaki na bomoi na eleko wana, Yefeta asengelaki kokokisa elaka na ye, atako ayebaki nini esengelaki kokómela ye ná mwana na ye. Lokola mwana na ye asengelaki kosala na tabernakle, akokaki kobota bana soki moke te. Na yango, moto moko te alingaki kozwa libula mpe mabele na nkombo ya Yefeta. (Basambisi 11:34) Atako bongo, na bosembo nyonso, Yefeta  alobaki ete: “Ngai nafungolaki monɔkɔ na ngai epai ya Yehova, mpe nakoki kozonga nsima te.” (Basambisi 11:35) Yehova andimaki likabo monene ya Yefeta mpe apambolaki ye. Soki ezalaki yo, olingaki kozala sembo lokola Yefeta?

15. Elako nini mingi na biso tosalaki, mpe ndenge nini tokoki kokokisa elaka yango?

¹⁵ Ntango tomipesaki na Yehova, tosalaki elako ete tokosala mokano na ye, ata soki tokutani na likambo nini. Toyebaki ete ekozala ntango nyonso pɛtɛɛ te kokokisa elaka yango. Kasi tosalaka nini soki basɛngi biso tósala likambo moko oyo esepelisi biso te? Soki totiki kobanga mpe totosi Nzambe na motema moko, tokomonisa ete tozali sembo na elaka na biso. Tokoki koyoka mpasi ntango tomipimeli makambo mosusu, kasi mapamboli oyo tozwaka epai ya Yehova eleki mosika. (Malaki 3:10) Kasi tokoloba nini mpo na mwana ya Yefeta? Asalaki nini na elaka ya tata na ye?

16. Mwana ya Yefeta asalaki nini na elaka ya tata na ye? (Talá elilingi ya ebandeli.)

¹⁶ Elako ya Yefeta ekesanaki na oyo ya Hana. Hana asalaki elako ya kopesa mwana na ye Samwele na tabernakle lokola Monaziri. (1 Samwele 1:11) Monaziri akokaki kobala mpe kozala na libota. Kasi mwana ya Yefeta apesamaki lokola “likabo ya kotumba” ya mobimba, na yango akokaki te koyoka esengo ya kozala mwasi ya libala mpe kobɔkɔla bana. (Basambisi 11:37-40) Kanisá likambo oyo! Mbala mosusu, akokaki kobalana na mobali moko ya malamu mpenza na mboka na bango mpo tata na ye azalaki mokambi na Yisraele. Kasi sikoyo asengelaki nde kokóma mosaleli mpamba na tabernakle. Elenge mwasi yango asalaki nini? Amonisaki ete mosala ya Yehova esengelaki kozala na esika ya liboso ndenge alobaki na tata na ye: “Salá ngai na ndenge oyo ekokani na maloba oyo ebimaki na monɔkɔ na yo.” (Basambisi 11:36) Amipimelaki mposa oyo mwasi nyonso azalaka na yango ya kozala na mobali mpe kobota bana, mpo na kosalela Yehova. Ndenge nini tokoki komekola ezaleli na ye ya komipimela?

17. (a) Ndenge nini tokoki komekola kondima ya Yefeta ná mwana na ye? (b) Ndenge nini maloba oyo ezali na Baebre 6:10-12 ezali kolendisa yo ozala na elimo ya komipimela?

 ¹⁷ Lelo oyo, bankóto ya bandeko mibali mpe basi oyo bazali bilenge bandimaka kotikala minzemba to kobala kasi kozanga kobota. Mpo na nini? Mpo balingi komipesa mobimba mpo na kosalela Yehova mingi koleka. Longola yango, mingi ya bandeko na biso oyo bakómi mikóló bandimaka komipimela libaku ya kolekisa ntango mingi elongo na bana na bango to bankɔkɔ na bango. Kasi, bapesaka nde ntango na bango mpe makasi na bango mpo na Yehova. Basusu na bango basalaka misala ya botongi to bakɔtaka na Eteyelo ya bapalanganisi ya nsango malamu ya Bokonzi mpe bakendaka kofanda na lisangá moko esika mposa ezali monene. Basusu bamibongisaka mpo na kosalela Yehova lisusu mingi na eleko ya Ekaniseli. Akobosana soki moke te makambo nyonso oyo basaleli na ye ya sembo basali. (Tángá Baebre 6:10-12.) Bongo yo? Okondima komipimela mpo na kosalela Yehova lisusu mingi koleka?

18, 19. Toyekoli nini na lisolo ya Biblia oyo elobeli Yefeta ná mwana na ye, mpe ndenge nini tokoki komekola bango?

¹⁸ Nini esalisaki Yefeta alonga ebele ya mikakatano oyo akutanaki na yango? Atikaki Yehova asalisa ye azwa bikateli ya malamu. Atikaki te ete bato oyo azalaki kofanda na bango bábongola ye. Mpe atikalaki sembo ata ntango basusu basalaki ye makambo oyo ebongi te. Yehova apambolaki Yefeta ná mwana na ye mpo bandimaki komipimela, mpe asalelaki bango nyonso mibale mpo na kotombola losambo ya solo. Ata ntango basusu batikaki kosala makambo ya malamu, Yefeta ná mwana na ye batikalaki sembo epai ya Yehova.

¹⁹ Biblia elobi ete: ‘Bómekola baoyo bazali kozwa libula ya bilaka na nzela ya kondima mpe motema molai.’ (Baebre 6:12) Tómekola Yefeta ná mwana na ye, mpo toyebi ete soki totikali sembo, Yehova akopambola biso.