Luká kondimama na Nzambe ata soki makambo ya bomoi na yo ebongwani

MAKAMBO ya bomoi na yo ezali kobongwana? Ozali komona ete ezali mpasi ondima mbongwana yango? Mingi kati na biso bakutaná na makambo yango to mpe bakokutana na yango. Bandakisa ya bato ya ntango ya kala ekoki kosalisa biso tómona bizaleli oyo ekoki kosalisa biso.

Tózwa ndakisa ya Davidi mpe tótalela mbongwana mingi oyo esalemaki na bomoi na ye. Azalaki kaka elenge, mobateli ya mpate ntango Samwele atyaki ye mafuta mpo akóma mokonzi. Ntango azalaki naino elenge, andimaki kobunda na Goliate, elombe moko Mofilistia. (1 Sa. 17:26-32, 42) Elenge Davidi abengamaki mpo na kofanda na ndako ya mokonzi Saulo, mpe atyaki ye mokonzi ya basoda. Davidi akokaki kutu te kokanisa ete mbongwana nyonso wana ekosalema na bomoi na ye; akokaki mpe te koyeba oyo esengelaki koya na nsima.

Boyokani ya Davidi ná Saulo ebebaki mpenza. (1 Sa. 18:8, 9; 19:9, 10) Mpo na kobatela bomoi na ye, Davidi abandaki kokimakima na boumeli ya bambula mingi. Ata ntango azalaki koyangela Yisraele, makambo ya bomoi na ye ebongwanaki makasi, mingimingi nsima ya kosala ekobo mpe kobomisa Uriya mpo na koluka kobomba lisumu oyo asalaki. Mpo na masumu yango, mpasi ekɔtaki na libota ya Davidi. Na ndakisa, mwana na ye Abisalome atombokelaki ye. (2 Sa. 12:10-12; 15:1-14) Kasi, nsima ya kobongola motema mpo na ndenge asalaki ekobo mpe abomisaki moto, Yehova alimbisaki Davidi, mpe Davidi azongelaki lisusu boyokani malamu na Nzambe.

Makambo ya bomoi na yo ekoki mpe kobongwana. Maladi, mikakatano ya nkita, to ya libota​—ata mpe makambo oyo biso moko tosalaka—​ebongolaka bomoi na biso. Bizaleli nini ekoki kosalisa biso tómibongisa malamu mpo na kolonga makambo yango?

Komikitisa esalisaka biso

Komikitisa esɛngaka kozala na elimo ya botosi. Komikitisa ya solosolo esalisaka biso tómimona mpenza ndenge tozali mpe tómona basusu ndenge bazali. Soki tozali kotyola te bizaleli ya  basusu mpe tozali kondima oyo bazali na likoki ya kosala, tokosepela na bango ndenge bazali mpe tokosepela na oyo bazali kosala. Ndenge moko mpe, komikitisa ekoki kosalisa biso tóyeba ntina oyo likambo moko ekómeli biso mpe ndenge oyo tokoki kosala liboso ya likambo yango.

Yonatane, mwana ya Saulo azali ndakisa malamu. Makambo ya bomoi na ye ebongwanaki mpe akokaki kosala likambo moko te. Ntango Samwele ayebisaki Saulo ete Yehova akobɔtɔla ye bokonzi, alobaki te ete Yonatane nde akokóma mokonzi. (1 Sa. 15:28; 16:1, 12, 13) Ndenge Nzambe aponaki Davidi akóma mokonzi ya Yisraele, emonisaki polele ete Yonatane akozala mokonzi te. Na maloba mosusu, kozanga botosi oyo Saulo amonisaki ebebiselaki Yonatane makambo. Atako Yonatane asalaki mabe moko te, akokaki te kokitana tata na ye na bokonzi. (1 Sa. 20:30, 31) Yonatane asalaki nini? Asilikaki mpo azangaki libaku wana, mpe akómaki koyokela Davidi zuwa? Te. Atako Yonatane azalaki mokóló mpe ayebaki makambo mingi koleka Davidi, apesaki mpenza ye mabɔkɔ. (1 Sa. 23:16-18) Komikitisa esalisaki ye ayeba moto oyo Nzambe apambolaki, mpe ‘akanisaki te ete azali koleka ndenge oyo ye azali mpenza.’ (Rom. 12:3) Yonatane ayebaki oyo Yehova azalaki kosɛnga ye mpe andimaki ekateli oyo Yehova azwaki na likambo yango.

Ya solo, mbongwana mingi ebimisaka mikakatano mosusu. Na ntango moko boye, esɛngaki Yonatane asala na bato mibale oyo azalaki kolinga. Moko ezalaki moninga na ye Davidi, oyo Yehova aponaki mpo akóma mokonzi. Mosusu ezalaki Saulo, tata na ye, oyo Yehova abwakaki kasi azalaki naino mokonzi. Na ntembe te, likambo yango etungisaki Yonatane mingi, wana azalaki koluka kokoba kondimama na Yehova. Mbongwana oyo ekoki kokómela biso ekoki kosala ete tózala na mwa mawa mpe tókóma kobangabanga. Kasi, soki toluki kotalela makambo ndenge Yehova azali kotalela yango, tokozala na likoki ya kokoba kosalela ye na bosembo atako mbongwana yango ezali.

Ntina ya kozanga kolekisa ndelo

Kozanga kolekisa ndelo, esɛngaka koyeba esika makoki na biso esuki. Kozanga kolekisa ndelo mpe komikitisa ezali makambo mibale ekeseni. Moto ya komikitisa akoki koyeba mpenza te esika oyo ndelo na ye esuki.

Davidi ayebaki esika oyo ndelo na ye esuki. Atako Yehova aponaki ye mpo azala mokonzi, na boumeli ya bambula mingi Davidi azalaki na likoki te ya kozwa kiti ya bokonzi. Biblia elobi te ete Yehova alimbwelaki Davidi ntina oyo makambo ezalaki koumela. Kasi, ata likambo yango ekokaki kotungisa ye, ebulunganisaki makanisi na ye te. Ayebaki esika makoki na ye esuki, mpe ayebaki ete Yehova, oyo apesaki nzela na likambo yango, asimbaki makambo nyonso na mabɔkɔ. Yango wana, ata ntango azalaki koluka kobikisa bomoi na ye, Davidi aboyaki koboma Saulo, mpe apekisaki kutu moninga na ye Abishai aboma Saulo.​—1 Sa. 26:6-9.

Ntango mosusu likambo moko ekoki kobima na lisangá oyo tozali kokanga mpenza ntina na yango te to na makanisi na biso tozali komona ete likambo yango etalelami na ndenge ya malamu te. Na ntango yango, koyeba ete Yesu azali Motó ya lisangá mpe ete azali kosala na nzela ya  masangani ya bankulutu oyo batyamá mpo na kokamba lisangá, ekosalisa biso tóyeba ete makambo mosusu ezali mokumba na biso te, boye te? Tokomonisa ete toyebi esika oyo ndelo na biso esuki, mpe toyebi ete mpo na kokoba kondimama na Yehova tosengeli kotalela ye atambwisa makambo na nzela ya Yesu Kristo? Tokozela na bopɔlɔ nyonso ata soki ezali mpasi kosala bongo?​—Mas. 11:2.

Komikitisa esalisaka biso tózala na makanisi ya malamu

Komikitisa ezali elimo ya boboto. Esalisaka biso tóyika mpiko liboso ya mpasi, tómonisa motema molai, kozanga kosilika, kobomba nkanda, mpe koluka kozongisa mabe. Komikitisa ezali ezaleli moko oyo ezalaka pɛtɛɛ te kokolisa. Likambo ya esengo, vɛrsɛ moko ya Biblia esɛngi ‘bato ya komikitisa ya mabele,’ ‘báluka komikitisa.’ (Sef. 2:3) Komikitisa eyokani na kozanga kolekisa ndelo, kasi esangisi mpe bizaleli mosusu, na ndakisa bolamu mpe motema pɛtɛɛ. Moto ya komikitisa akoki kokola na elimo ntango azali kondima koteyama mpe kosembolama.

Ndenge nini komikitisa ekoki kosalisa biso ntango mbongwana ekɔti na bomoi na biso? Na ntembe te oyebi ete bato mingi basepelaka na mbongwana te. Mpo na koloba solo, yango ekoki kozala mabaku ya koteyama lisusu na Yehova. Ndakisa ya Moize emonisi likambo yango.

Ntango azalaki na mbula 40, Moize azalaki na bizaleli ya malamu. Amonisaki ete azalaki komibanzabanza mpo na bolamu ya basaleli ya Nzambe mpe amonisaki elimo ya komipimela. (Ebr. 11:24-26) Kasi, liboso Yehova apona ye mpo akende kobimisa Bayisraele na Ezipito, Moize asengelaki kokutana na bambongwana oyo ebongisaki lisusu ezaleli na ye ya komikitisa. Asengelaki kokima Ezipito mpe kofanda na mokili ya Midiane na boumeli ya mbula 40, kosala lokola mobateli ya mpate, kozanga lokumu. Litomba nini emonanaki? Mbongwana wana ekómisaki ye malamu koleka. (Mit. 12:3) Ayekolaki kotya matomba ya elimo na esika ya liboso.

Mpo na komonisa komikitisa ya Moize, tótalela nini esalemaki ntango Yehova alobaki ete alingi koboma ekólo Yisraele mpe kokómisa bakitani ya Moize ekólo moko ya makasi. (Mit. 14:11-20) Moize abondelaki mpo na ekólo yango. Maloba na ye emonisaki ete azalaki komibanzabanza mpo na lokumu ya Nzambe mpe bolamu ya bandeko na ye, kasi te mpo na bolamu na ye moko. Esɛngaki mpenza moto ya komikitisa mpo na mokumba oyo Moize azwaki ya kokamba ekólo mpe kozala moyokanisi. Miriame ná Arona balobaki mabe mpo na ye, kasi Biblia elobi ete Moize azalaki “na komikitisa mingi koleka bato nyonso.” (Mit. 12:1-3, 9-15) Emonani ete na komikitisa nyonso, Moize ayikaki mpiko na maloba na bango ya mabe. Elingaki kozala ndenge nini soki Moize azalaki na komikitisa te?

Mokolo mosusu, elimo ya Yehova ekitelaki mibali mosusu, mpe bakómaki kosakola. Yosua, mosaleli ya Moize, amonaki ete Bayisraele yango bakómi kosala makambo na ndenge ebongi te. Nzokande, Moize, na komikitisa nyonso atalelaki  makambo ndenge Yehova azalaki kotalela yango mpe amitungisaki te ete akobungisa bokonzi na ye. (Mit. 11:26-29) Soki Moize azalaki na komikitisa te, alingaki kondima mbongwana wana na ebongiseli ya Yehova?

Komikitisa esalisaki Moize asalela malamu bokonzi monene mpe mokumba oyo Nzambe apesaki ye. Yehova asɛngaki ye amata na Ngomba Horebe, mpe atɛlɛma liboso ya bato. Nzambe asololaki na Moize na nzela ya anzelu mpe atyaki ye moyokanisi ya kondimana. Komikitisa ya Moize esalisaki ye andima mbongwana wana monene mpe akoba kondimama na Nzambe.

Bongo biso? Komikitisa ezali na ntina mingi mpo na bokoli ya mokomoko na biso na elimo. Baoyo nyonso bazali na mikumba mpe bokonzi na kati ya basaleli ya Nzambe basengeli kozala na komikitisa. Epekisaka biso tózala na lolendo te ntango mbongwana esalemi mpe esalisaka biso tótalela makambo na ndenge ebongi. Ndenge oyo tokosala ezali na ntina mingi. Tokondima mbongwana? Tokomona yango lokola libaku ya kobongisa makambo mosusu? Ntango mosusu yango ekoki kozala libaku kaka moko oyo tozwi mpo na komonisa komikitisa!

Mbongwana ekobanda kaka kozala na bomoi na biso. Na ntango mosusu ekobanda kozala pɛtɛɛ te tóyeba ntina oyo mbongwana esalemi. Lokola tozalaka te na likoki ya koyeba makambo nyonso mpe mpasi oyo tokoki koyoka na motema ekoki kosala ete ezala pɛtɛɛ te tótalela makambo ndenge Yehova azali kotalela yango. Kasi, bizaleli lokola komikitisa mpe koyeba esika ndelo na biso esuki ekosalisa biso tóndima mbongwana yango mpe tókoba kondimama na Nzambe.

[Likanisi ya paragrafe na lokasa 4]

Komikitisa ya solosolo esalisaka biso tómimona mpenza ndenge tozali

[Likanisi ya paragrafe na lokasa 5]

Komikitisa ezali na ntina mingi mpo na bokoli ya mokomoko na biso na elimo

[Elilingi na lokasa 5]

Moize akutanaki na mikakatano oyo ebongisaki lisusu ezaleli na ye ya komikitisa