Ebandeli 24:1-67

  • Koluka mwasi mpo na Yisaka (1-58)

  • Rebeka akei kokutana na Yisaka (59-67)

24  Sikoyo Abrahama akómaki mobange, mbula na ye epusanaki, mpe Yehova apambolaki ye na makambo nyonso.+ 2  Abrahama asololaki na mosali na ye, oyo azalaki mokóló koleka bato nyonso ya ndako na ye, oyo azalaki kokamba nyonso oyo azalaki na yango.+ Abrahama alobaki na ye ete: “Nabondeli yo, tyá lobɔkɔ na yo na nse ya ebɛlɔ* na ngai, 3  mpe nakolapisa yo ndai na nkombo ya Yehova, Nzambe ya likoló mpe Nzambe ya mabele, ete okozwela mwana na ngai mwasi te kati na bana basi ya Bakanana, oyo nazali kofanda kati na bango.+ 4  Osengeli kokende na mboka na ngai, mpe epai ya bandeko na ngai+ mpe kozwa mwasi mpo na mwana na ngai Yisaka.” 5  Kasi, mosali yango alobaki na ye ete: “Bongo soki mwasi yango aboyi koya elongo na ngai na mokili oyo? Nasengeli nde komema mwana na yo na mokili oyo outaki?”+ 6  Mpe Abrahama alobaki na ye ete: “Komeka komema mwana na ngai kuna te.+ 7  Yehova Nzambe ya likoló, oyo alongolaki ngai na ndako ya tata na ngai mpe na mokili ya bandeko na ngai,+ mpe oyo alobaki na ngai mpe alapelaki ngai ndai+ ete: ‘Nakopesa libota*+ na yo mokili oyo,’+ akotinda anzelu na ye liboso na yo,+ mpe okozwela mwana na ngai mwasi kuna.+ 8  Kasi soki mwasi yango aboyi koya elongo na yo, wana yo okolongwa na ngambo ya ndai oyo olapeli ngai. Kasi osengeli te komema mwana na ngai kuna.” 9  Na yango, mosali yango atyaki lobɔkɔ na ye na nse ya ebɛlɔ* ya Abrahama nkolo na ye mpe alapelaki ye ndai mpo na likambo yango.+ 10  Bongo mosali yango azwaki bakamela zomi kati na bakamela ya nkolo na ye mpe akendaki; amemaki biloko kitoko ndenge na ndenge ya nkolo na ye. Akendaki na Mezopotamia tii na engumba ya Nahore. 11  Agumbisaki bakamela mabɔlɔngɔ na libulu moko ya mai libándá ya engumba. Ezalaki pene na mpokwa, ntango oyo basi babimaka mpo na kotoka mai. 12  Na nsima, alobaki ete: “Yehova Nzambe ya nkolo na ngai Abrahama, nabondeli yo, kokiselá ngai likambo oyo nakosɛnga yo lelo, mpe moniselá nkolo na ngai Abrahama bolingo ya sembo. 13  Ngai oyo natɛlɛmi pene na liziba ya mai, mpe bana basi ya bato ya engumba bazali kobima mpo na kotoka mai. 14  Tiká ete esalema boye: elenge mwasi oyo nakoloba na ye ete: ‘Nabondeli yo, kitisá elokó na yo ya mai, mpo namɛla mai,’ mpe oyo akoyanola ete: ‘Mɛlá mai, mpe lisusu nakomɛlisa bakamela na yo,’ ye nde azala mwasi oyo oponeli mosaleli na yo Yisaka; mpe na ndenge yango, nakoyeba ete omoniseli nkolo na ngai bolingo ya sembo.” 15  Asilisaki kutu koloba te, Rebeka, mwana ya Betuele+ abimaki ná elokó ya mai na lipeka na ye. Betuele azalaki mwana ya Milka,+ mwasi ya Nahore,+ ndeko ya Abrahama. 16  Elenge mwasi yango azalaki kitoko mingi, azalaki ngɔndɔ; mobali moko te asangisá na ye nzoto. Akitaki na liziba ya mai mpe atondisaki elokó na ye ya mai mpe na nsima amataki. 17  Na mbala moko, mosali yango apotaki mbangu mpo na kokutana na ye mpe alobaki ete: “Nabondeli yo, pesá ngai mwa mai ya komɛla oyo ezali na elokó na yo.” 18  Bongo alobaki ete: “Mɛlá, nkolo na ngai.” Na yango, akitisaki nokinoki elokó na lobɔkɔ na ye mpe apesaki ye mai ya komɛla. 19  Ntango asilisaki kopesa ye mai, alobaki ete: “Nakotoka mpe mai mpo na bakamela na yo tii ekosilisa komɛla.” 20  Na yango, asopaki nokinoki mai oyo ezalaki na elokó na ye na esika bamɛlisaka banyama mai mpe apotaki mbangu mbala na mbala na libulu yango mpo na kotoka mai, mpe atokaki mai mpo na bakamela na ye nyonso. 21  Na ntango wana nyonso, mobali yango atikalaki nyɛɛ mpe azalaki kaka kotala ye na kokamwa, mpe komituna soki Yehova alongisi mobembo na ye to te. 22  Ntango bakamela yango esilisaki komɛla mai, mobali yango apesaki ye lopɛtɛ ya wolo oyo balataka na zolo, oyo ezalaki na kilo ya shekele* moko kabolá na mibale, mpe bikɔmɔ mibale ya wolo oyo ezalaki na kilo ya shekele zomi, 23  mpe alobaki ete: “Nabondeli yo, yebisá ngai, ozali mwana ya nani? Na ndako ya tata na yo tokoki kozwa esika ya kolala?” 24  Na yango, alobaki na ye ete: “Nazali mwana ya Betuele,+ mwana ya Milka, oyo abotelaki Nahore.”+ 25  Mpe abakisaki ete: “Epai na biso matiti ya kokauka mpe ebele ya bilei ya bibwɛlɛ ezali, esika ya kolala mpe ezali.” 26  Bongo mobali yango agumbamaki mpe afukamaki elongi na nse liboso ya Yehova 27  mpe alobaki ete: “Yehova asanzolama, Nzambe ya nkolo na ngai Abrahama, ye oyo akobi komonisela nkolo na ngai motema boboto na ye mpe bosembo na ye. Yehova atambwisi ngai tii na ndako ya bandeko ya nkolo na ngai.” 28  Mpe elenge mwasi yango akendaki mbangu koyebisa makambo yango epai ya bato ya ndako ya mama na ye. 29  Rebeka azalaki na ndeko ya mobali, nkombo na ye Labana.+ Na yango, Labana akendaki mbangu epai ya mobali yango oyo azalaki na libándá pene na liziba ya mai. 30  Ntango amonaki lopɛtɛ ya zolo mpe bikɔmɔ na mabɔkɔ ya ndeko na ye, mpe ayokaki maloba ya ndeko na ye Rebeka ete: “Yango nde makambo oyo mobali yango ayebisaki ngai,” ayaki kokutana na mobali yango, oyo azalaki kaka wana, atɛlɛmaki pene ya bakamela, pene na liziba ya mai. 31  Na mbala moko, alobaki ete: “Yaká, yo moto Yehova apamboli. Mpo na nini ozali kaka kotɛlɛma awa libándá? Nasili kobongisa ndako mpe esika mpo na bakamela.” 32  Mpe mobali yango akɔtaki na ndako. Akitisaki* mikumba oyo ezalaki likoló ya bakamela mpe apesaki bakamela matiti ya kokauka ná bilei. Apesaki mobali yango mpe mibali oyo bazalaki elongo na ye mai mpo na kosukola makolo. 33  Kasi, ntango batyelaki ye mwa eloko ya kolya, alobaki ete: “Nakolya te tii ntango nakoyebisa bino makambo oyo nasengeli koloba.” Na yango, Labana alobaki ete: “Lobá!” 34  Bongo alobaki ete: “Nazali mosali ya Abrahama.+ 35  Mpe Yehova apamboli nkolo na ngai mingi mpenza, akómisi ye mozwi na ndenge apesi ye bampate ná bangɔmbɛ, palata ná wolo, basali ya mibali ná ya basi, bakamela mpe bampunda.+ 36  Lisusu, Sara mwasi ya nkolo na ngai, ntango akómaki mobange, abotelaki nkolo na ngai mwana mobali,+ mpe akopesa ye eloko nyonso oyo azali na yango.+ 37  Na bongo, nkolo na ngai alapisaki ngai ndai, na maloba oyo: ‘Osengeli te kozwela mwana na ngai mwasi kati na bana basi ya Bakanana, oyo nazali kofanda na mokili na bango.+ 38  Kasi okokende nde na ndako ya tata na ngai mpe na libota na ngai+ mpe osengeli kozwela mwana na ngai mwasi.’+ 39  Kasi nalobaki na nkolo na ngai ete: ‘Bongo soki mwasi yango aboyi koya elongo na ngai?’+ 40  Alobaki na ngai ete: ‘Yehova, oyo natamboli liboso na ye,+ akotinda anzelu na ye+ elongo na yo mpe akolongisa mobembo na yo, mpe osengeli kozwela mwana na ngai mwasi na libota na ngai mpe na ndako ya tata na ngai.+ 41  Okolongwa na ngambo ya ndai oyo olapelaki ngai soki okei na libota na ngai mpe bango baboyi kopesa yo ye. Wana okolongwa na mokumba ya ndai oyo olapelaki ngai.’+ 42  “Ntango nakómaki na liziba ya mai lelo, nalobaki ete: ‘Yehova Nzambe ya nkolo na ngai Abrahama, soki okolongisa mobembo na ngai, 43  ngai oyo natɛlɛmi pene na liziba ya mai. Esengeli kosalema boye: elenge mwasi+ oyo akobima mpo na kotoka mai, oyo nakoloba na ye ete: “Nabondeli yo, tiká namɛla mwa mai ya elokó na yo,” 44  mpe ye akoloba na ngai ete: “Mɛlá mai, mpe lisusu nakotokela bakamela na yo mai.” Ye nde akozala mwasi oyo Yehova aponi mpo na mwana ya nkolo na ngai.’+ 45  “Liboso nasilisa koloba na motema na ngai, Rebeka azalaki kobima ná elokó na ye na lipeka, mpe azalaki kokita na liziba ya mai mpe abandaki kotoka mai. Bongo nalobaki na ye ete: ‘Nabondeli yo, pesá ngai mai ya komɛla.’+ 46  Na yango, alongolaki nokinoki elokó na ye na lipeka akitisi yango, mpe alobaki ete: ‘Mɛlá mai,+ mpe lisusu nakomɛlisa bakamela na yo.’ Bongo namɛlaki mai, mpe lisusu amɛlisaki bakamela. 47  Nsima na yango, natunaki ye ete: ‘Ozali mwana ya nani?’ mpe ayanolaki ete: ‘Nazali mwana ya Betuele, mwana ya Milka, oyo abotelaki Nahore.’ Na yango, natyaki lopɛtɛ na zolo na ye mpe bikɔmɔ na mabɔkɔ na ye.+ 48  Nagumbamaki, nafukamaki elongi na nse liboso ya Yehova mpe nasanzolaki Yehova Nzambe ya nkolo na ngai Abrahama,+ oyo atambwisaki ngai na nzela ya malamu mpo na kozwa mwana mwasi ya ndeko ya nkolo na ngai mpo na mwana na ye. 49  Mpe sikoyo bóyebisa ngai soki bolingi komonisela nkolo na ngai motema boboto mpe bosembo; kasi soki te, bóyebisa ngai, mpo nayeba nini nakoki kosala.”*+ 50  Na nsima, Labana ná Betuele bayanolaki ete: “Likambo oyo euti epai ya Yehova. Tokoki te kondima to koboya.* 51  Rebeka ye oyo liboso na yo. Zwá ye mpe kende, mpe tiká akóma mwasi ya mwana ya nkolo na yo, kaka ndenge Yehova alobi.” 52  Ntango mosaleli ya Abrahama ayokaki maloba na bango, na mbala moko agumbamaki mpe atyaki elongi na mabele liboso ya Yehova. 53  Mpe mosaleli yango abandaki kobimisa biloko ya palata ná ya wolo ná bilamba mpe apesaki yango Rebeka, apesaki ndeko na ye ya mobali mpe mama na ye biloko ya motuya. 54  Nsima na yango, ye ná mibali oyo bazalaki elongo na ye balyaki mpe bamɛlaki, mpe balalaki kuna. Ntango balamukaki na ntɔngɔ, alobaki ete: “Bótika ngai nazonga epai ya nkolo na ngai.” 55  Na yango, ndeko na ye ya mobali mpe mama na ye balobaki ete: “Tiká elenge mwasi afanda na biso ata mikolo zomi. Na nsima akoki kokende.” 56  Kasi ye alobaki na bango ete: “Bózelisa ngai te, mpo Yehova alongisi mobembo na ngai. Bótika ngai nazonga, nakende epai ya nkolo na ngai.” 57  Bongo balobaki ete: “Tóbenga elenge mwasi, tótuna ye moko mpe aloba.” 58  Babengaki Rebeka mpe batunaki ye ete: “Ondimi kokende elongo na mobali oyo?” Ayanolaki ete: “Nandimi.” 59  Na yango, batikaki ndeko na bango ya mwasi Rebeka+ akende elongo na mwasi oyo amɛlisaká ye mabɛlɛ*+ mpe mosaleli ya Abrahama ná bato na ye. 60  Mpe bapambolaki Rebeka mpe balobaki na ye ete: “Ndeko na biso ya mwasi, okóma bankóto mbala nkóto zomi,* mpe tiká bato ya libota* na yo bázwa bingumba* ya baoyo bazali koyina bango.”+ 61  Na nsima, Rebeka ná basali na ye ya basi batɛlɛmaki, bamataki na bakamela mpe balandaki mobali yango. Mpe mosaleli yango azwaki Rebeka mpe akendaki. 62  Bongo Yisaka autaki na nzela oyo ezalaki kokende na Beere-lahai-royi,+ mpo azalaki kofanda na mokili ya Negebe.+ 63  Na mpokwa, Yisaka abimaki kotambola na esobe mpo na komanyola.*+ Ntango atombolaki miso, amonaki bakamela ezali koya! 64  Ntango Rebeka atombolaki miso na ye, amonaki Yisaka mpe akitaki mbangu na kamela. 65  Bongo atunaki mosaleli ete: “Mobali wana oyo azali kotambola na esobe mpo na kokutana na biso nde nani?” Mpe mosaleli alobaki ete: “Ezali nkolo na ngai.” Na yango azwaki litambala mpe amizipaki. 66  Mpe mosaleli ayebisaki Yisaka makambo nyonso oyo asalaki. 67  Nsima na yango, Yisaka akɔtisaki Rebeka na hema ya Sara mama na ye.+ Bongo azwaki Rebeka mpe akómaki mwasi na ye; mpe alingaki ye mingi,+ mpe Yisaka azwaki libɔndisi nsima ya liwa ya mama na ye.+

Maloba na nse

Eteni ya nzoto oyo ezali kati na libɔlɔngɔ mpe loketo.
Lil., “momboto.”
Eteni ya nzoto oyo ezali kati na libɔlɔngɔ mpe loketo.
Shekele moko = 11,4 g. Talá Ap. B14.
Ntango mosusu ezali Labana.
Lil., “nakende na lobɔkɔ ya mobali to na lobɔkɔ ya mwasi.”
To, “Tokoki te kolobela yo mabe to malamu.”
Elingi koloba, oyo sikoyo akómi mosali na ye.
To, “okóma mama ya bankóto ya bamiriade.” Bamiriade ezali 10 000 x 10 000.
Lil., “momboto.”
Lil., “porte.”
To, “kokanisa na mozindo.”