ຕອນ 1
ຊີວິດທີ່ອີ່ມໃຈພໍໃຈ—ເປັນພຽງຄວາມຝັນບໍ?
ໃນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ເຮືອນທີ່ພຽບພ້ອມໄປດ້ວຍສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກທຸກຢ່າງໃຫ້ກັບຊີວິດອາດເບິ່ງຄືວ່າມີຄວາມສຸກສະບາຍແລະໝັ້ນຄົງ. ແຕ່ເມື່ອເຂົ້າໄປໃນເຮືອນ ເຮົາອາດພົບເຫັນຫຍັງ? ບັນຍາກາດທີ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກແລະເປັນຕາອຶດອັດໃຈ. ລູກໄວຫນຸ່ມເວົ້າກັບພໍ່ແມ່ຂອງຕົນດ້ວຍສີໜ້າເຄັ່ງຕຶງພຽງແຕ່ສອງສາມຄວາມວ່າ “ແມ່ນ” ຫຼື “ບໍ່ແມ່ນ.” ເມຍຢາກໄດ້ຮັບການເອົາໃຈໃສ່ຈາກຜົວຂອງຕົນ. ສ່ວນຜົວບໍ່ຕ້ອງການໃຫ້ໃຜລົບກວນ. ພໍ່ແມ່ທີ່ສູງອາຍຸຂອງຜົວເມຍຄູ່ນີ້ເຊິ່ງຢູ່ຕ່າງຫາກ ປາຖະໜາຢາກເຫັນລູກຫຼານທີ່ຕົນບໍ່ໄດ້ພົບເປັນເວລາຫຼາຍເດືອນແລ້ວ. ນອກຈາກຄອບຄົວນີ້ ຍັງມີອີກຫຼາຍຄອບຄົວເຊິ່ງປະເຊີນຄວາມເຄັ່ງຕຶງຄ້າຍໆກັນແຕ່ວ່າສາມາດແກ້ໄຂບັນຫາຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ແລະມີຄວາມສຸກອັນແທ້ຈິງ. ເຈົ້າສົງໄສກ່ຽວກັບເລື່ອງນັ້ນບໍ?
2 ຂໍໃຫ້ພິຈາລະນາຄອບຄົວໜຶ່ງໃນປະເທດເຊິ່ງພວມພັດທະນາ ບາງເທື່ອອາດຢູ່ອີກມຸມໜຶ່ງຂອງໂລກ. ສະມາຊິກທັງເຈັດຄົນໃນຄອບຄົວອາໄສຢູ່ໃນກະຕູບເຊິ່ງໃກ້ຈະພັງແລ້ວ. ເຂົາເຈົ້າບໍ່ໝັ້ນໃຈວ່າຈະສາມາດຫາອາຫານສຳລັບຄາບຕໍ່ໄປໄດ້ຫຼືບໍ່ ເລື່ອງເສົ້າແບບນີ້ເຕືອນໃຈວ່າ ມະນຸດບໍ່ສາມາດກຳຈັດຄວາມອຶດຢາກແລະຄວາມທຸກຍາກໃຫ້ໝົດໄປຈາກໂລກນີ້ໄດ້. ເຖິງຢ່າງນັ້ນກໍຕາມ ຍັງມີອີກຫຼາຍຄອບຄົວໃນໂລກນີ້ເຊິ່ງປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມທຸກຍາກແຕ່ກໍມີຄວາມສຸກທາງໃຈ. ຍ້ອນເຫດໃດ?
3 ແມ່ນກະທັ່ງໃນຫຼາຍປະເທດເຊິ່ງມັ່ງຄັ່ງສົມບູນ ບັນຫາທາງດ້ານການເງິນສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້. ຄອບຄົວໜຶ່ງໃນປະເທດຍີ່ປຸ່ນໄດ້ຊື້ເຮືອນໃນເວລາທີ່ສະພາບເສດຖະກິດ “ຮຸ່ງເຮືອງ.” ໂດຍໝັ້ນໃຈວ່າຈະໄດ້ເງິນເດືອນຫຼາຍຂຶ້ນໃນອະນາຄົດ ເຂົາຕັດສິນໃຈຈ່າຍເງິນກູ້ຢືມຄືນເປັນງວດໆລະຈຳນວນຫຼາຍ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເມື່ອ “ຄວາມຮຸ່ງເຮືອງ” ລົ້ມລະລາຍ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດຈ່າຍຄ່າຕ່າງໆນັ້ນອີກຕໍ່ໄປ ແລະຕ້ອງຂາຍເຮືອນໃນລາຄາຕໍ່າກວ່າທີ່ໄດ້ຈ່າຍໄປຫຼາຍ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢູ່ເຮືອນຫຼັງນັ້ນອີກຕໍ່ໄປ ຄອບຄົວນີ້ຍັງຕ້ອງຊຳລະໜີ້ສິນສຳລັບເຮືອນຫຼັງນັ້ນຢູ່. ພາລະຍັງມີຕື່ມອີກ ເຂົາເຈົ້າພວມພະຍາຍາມຈ່າຍຄ່າໃບເກັບເງິນຕ່າງໆເຊິ່ງເປັນຜົນມາຈາກຄວາມບໍ່ສຸຂຸມໃນການໃຊ້ບັດສິນເຊື່ອ. ຊໍ້າບໍ່ຫນຳ ຜູ້ເປັນພໍ່ຫຼິ້ນການພະນັນແຂ່ງມ້າ ແລະຄອບຄົວກໍເປັນໜີ້ຫຼາຍຂຶ້ນອີກ. ເຖິງແນວໃດກໍຕາມ ຫຼາຍຄອບຄົວໄດ້ເຮັດການປ່ຽນແປງເຊິ່ງເປັນຜົນໃຫ້ເກີດຄວາມສຸກ. ເຈົ້າຢາກຮູ້ບໍ ເຂົາເຈົ້າເຮັດແນວໃດ?
4 ບໍ່ສຳຄັນວ່າເຮົາຈະຢູ່ບ່ອນໃດ ຄວາມສຳພັນລະຫວ່າງມະນຸດສາມາດເປັນຕົ້ນເຫດຂອງຄວາມກັງວົນໃຈຕະຫຼອດເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ຊີວິດບໍ່ເປັນຕາພໍໃຈ. ຢູ່ບ່ອນເຮັດວຽກ ເຮົາອາດຕົກເປັນເປົ້າໝາຍຂອງການເວົ້າຂວັນ. ຄວາມສຳເລັດໃນຫຼາຍໆດ້ານອາດສົ່ງເສີມຄົນອື່ນໃຫ້ອິດສາແລະເຮັດໃຫ້ເຮົາຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງການວິພາກວິຈານຢ່າງບໍ່ຍຸຕິທຳ. ບຸກຄົນເຊິ່ງເຮົາພົວພັນນຳທຸກມື້ອາດມີນິດໄສໃຈຄໍທີ່ສ້າງຄວາມລຳບາກໃຈໃຫ້ເຮົາ. ຢູ່ໂຮງຮຽນລູກຂອງເຮົາອາດຖືກຂົ່ມເຫງ ຖືກລົບກວນໃຈຫຼືອາດຖືກປະລະ. ຖ້າເຮົາເປັນພໍ່ຫຼືແມ່ເຊິ່ງບໍ່ມີຄູ່ ເມື່ອເວົ້າເຖິງຄວາມສຳພັນກັບຄົນອື່ນ ເຮົາຮູ້ດີວ່າສິ່ງດັ່ງກ່າວນັ້ນບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງເຮົາດີຂຶ້ນຈັກໜ້ອຍ. ບັນຫາທັງໝົດນີ້ໄດ້ເພີ່ມຄວາມເຄັ່ງຕຶງຕໍ່ຊີວິດຂອງຊາຍຍິງຫຼາຍຄົນໃນທຸກມື້ນີ້.
5 ຜົນກະທົບຈາກຄວາມເຄັ່ງຕຶງອາດສະສົມໄວ້ແບບມິດໆເປັນເວລາດົນຈົນກະທັ່ງເຖິງຈຸດລະເບີດໂດຍບໍ່ມີການເຕືອນລ່ວງໜ້າ. ດ້ວຍເຫດນີ້ ຄວາມເຄັ່ງຕຶງໄດ້ຖືກເອີ້ນວ່າ ເພັດຊະຄາດໄຮ້ສຽງ ແລະຄວາມເຄັ່ງຕຶງຊຳເຮື້ອຖືກເອີ້ນວ່າ ເປັນຢາພິດທີ່ອອກລິດຊ້າໆ. ສາດສະດາຈານໂຣເບີດ ແອລ. ເວນນິງກາ ປະຈຳມະຫາວິທະຍາໄລຂອງລັດມິນິໂຊຕາກ່າວວ່າ “ປັດຈຸບັນນີ້ຄວາມເຄັ່ງຕຶງແລະຜົນຂອງຄວາມປ່ວຍນັ້ນກະທົບໃສ່ຄົນເຮັດວຽກເກືອບທຸກບ່ອນຂອງໂລກ” ມີການເວົ້າກັນວ່າພະຍາດຕ່າງໆເຊິ່ງກ່ຽວພັນກັບຄວາມເຄັ່ງຕຶງເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດຂອງສະຫະລັດອາເມຣິກາຕ້ອງຈ່າຍເງິນ 200 ຕື້ໂດລາຕໍ່ປີ. ຄວາມເຄັ່ງຕຶງຍັງຖືກເອີ້ນວ່າເປັນສິນຄ້າຂາອອກໃໝ່ສຸດຂອງປະເທດອາເມຣິກາ ແລະເມື່ອເວົ້າເຖິງຄຳວ່າ “ຄວາມເຄັ່ງຕຶງ” ເຮົາຍັງສາມາດໄດ້ຍິນໄດ້ຟັງໃນພາສາຫຼັກຂອງຫຼາຍປະເທດໃນໂລກທຸກມື້ນີ້. ເມື່ອເຮົາຮູ້ສຶກເຄັ່ງຕຶງແລະບໍ່ສາມາດເຮັດໃນສິ່ງທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ ເຮົາອາດຮູ້ສຶກບໍ່ສະບາຍໃຈ. ການຄົ້ນຄວ້າໃນມໍ່ໆນີ້ລາຍງານວ່າ ບຸກຄົນທົ່ວໄປໃຊ້ເວລາຢູ່ກັບຄວາມຮູ້ສຶກບໍ່ສະບາຍໃຈມື້ລະສອງຊົ່ວໂມງ. ເຖິງແນວນັ້ນກໍຕາມ ບາງຄົນສາມາດຮັບມືກັບຄວາມເຄັ່ງຕຶງແລະເຮັດໃຫ້ຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າປະສົບຜົນສຳເລັດໄດ້.
6 ເຮົາຈະຮັບມືກັບບັນຫາປະຈຳວັນເຫຼົ່ານີ້ແລະດຳເນີນຊີວິດແບບອີ່ມໃຈພໍໃຈໄດ້ແນວໃດ? ບາງຄົນຄົ້ນຄວ້າຕຳລາຕ່າງໆເຊິ່ງແນະນຳວິທີຊ່ວຍຕົນເອງແລະຄູ່ມືຕ່າງໆເຊິ່ງຂຽນໂດຍຜູ້ຊ່ຽວຊານ. ໜັງສືເຫຼົ່ານັ້ນວາງໃຈໄດ້ບໍ? ດຣ. ເບັນຈາມິນ ສະປັອກ ເຊິ່ງປຶ້ມທີ່ລາວຂຽນກ່ຽວກັບການລ້ຽງລູກຖືກແປອອກເປັນ 42 ພາສາແລະມີຍອດຈຳໜ່າຍເກືອບ 50 ລ້ານເຫຼັ້ມ ຄັ້ງໜຶ່ງເຄີຍກ່າວໄວ້ວ່າ “ການບໍ່ສາມາດເປັນຄົນໜັກແໜ້ນໄດ້ແມ່ນ . . . ບັນຫາທີ່ພົບເຫັນຫຼາຍກວ່າຫມູ່ຂອງພໍ່ແມ່ໃນປະເທດອາເມຣິກາທຸກມື້ນີ້.” ລາວເວົ້າຕໍ່ໄປອີກວ່າ ບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານເຊິ່ງລວມທັງໂຕລາວເອງຕ້ອງຮັບຜິດຊອບຫຼາຍ. ລາວຍອມຮັບວ່າ “ພວກເຮົາໄດ້ສຳນຶກຊ້າເກີນໄປວ່າ ທັດສະນະຄະຕິແບບຮູ້ທຸກຢ່າງຂອງເຮົາພວມທຳລາຍຄວາມໝັ້ນໃຈໃນໂຕເອງຂອງພໍ່ແມ່ທັງຫຼາຍ.” ເມື່ອເປັນເຊັ່ນນັ້ນ ເຮົາອາດຖາມວ່າ ‘ເຮົາສາມາດປະຕິບັດຕາມຄຳແນະນຳຂອງໃຜໄດ້ຢ່າງປອດໄພ ເພື່ອຈະມີຊີວິດທີ່ອີ່ມໃຈພໍໃຈໃນປັດຈຸບັນແລະໃນອະນາຄົດ?’
