ເລື່ອງຊີວິດຈິງ
ທຸກຍາກໃນຕອນຕົ້ນ ຮັ່ງມີໃນຕອນປາຍ
ຂ້ອຍເກີດຢູ່ກະຕູບນ້ອຍໆທີ່ເມືອງລິບເບີຕີ້ ເຊິ່ງເປັນເມືອງນ້ອຍໆໃນລັດອິນເດຍນາ ປະເທດສະຫະລັດອາເມຣິກາ. ພໍ່ແມ່ຂອງຂ້ອຍມີລູກຫຼາຍຄົນ ກ່ອນຂ້ອຍເກີດພວກເພິ່ນມີລູກຊາຍໜຶ່ງຄົນແລະລູກສາວສອງຄົນ ແລະຫຼັງຂ້ອຍເກີດກໍມີລູກຊາຍອີກສອງຄົນແລະລູກສາວອີກໜຶ່ງຄົນ.
ກະຕູບນ້ອຍໆທີ່ຂ້ອຍເກີດ
ຕອນສະໄໝຮຽນ ຊີວິດຂ້ອຍກໍບໍ່ໄດ້ມີຫຍັງປ່ຽນແປງຫຼາຍ. ຖ້າເຈົ້າຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນດຽວກັບຂ້ອຍ ໝູ່ຕັ້ງແຕ່ສະໄໝປະຖົມຈົນເຖິງມັດທະຍົມກໍມີແຕ່ໜ້າເກົ່າໆ ເຈົ້າຮູ້ຈັກຊື່ເກືອບທຸກຄົນໃນເມືອງແລະເຂົາເຈົ້າກໍຮູ້ຈັກຊື່ເຈົ້າຄືກັນ.
ຂ້ອຍຝຶກເຮັດວຽກໃນສວນຕັ້ງແຕ່ຍັງນ້ອຍ ພໍ່ແມ່ຂ້ອຍມີລູກ 7 ຄົນ
ເມືອງລິບເບີຕີ້ເປັນເມືອງທີ່ອ້ອມຮອບດ້ວຍສວນຂະໜາດນ້ອຍ ແລະສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວຈະປູກສາລີເປັນຫຼັກ. ຕັ້ງແຕ່ຂ້ອຍເກີດ ພໍ່ກໍເຮັດວຽກເປັນລູກຈ້າງໃນສວນ. ເມື່ອຂ້ອຍໃຫຍ່ເປັນໄວຮຸ່ນ ຂ້ອຍກໍເລີ່ມຮຽນຂັບລົດໄຖແລະກໍເຮັດວຽກໃນສວນຄືກັນ.
ພໍ່ຂອງຂ້ອຍອາຍຸຫຼາຍແລ້ວ. ຕອນຂ້ອຍເກີດເພິ່ນກໍອາຍຸ 56 ປີແລ້ວ ແລະແມ່ກໍອາຍຸ 35 ປີ. ແຕ່ພໍ່ກໍຍັງແຂງແຮງແລະສຸຂະພາບດີຢູ່. ເພິ່ນເປັນຄົນມັກເຮັດວຽກແລະກໍຍັງສອນໃຫ້ລູກໆດຸໝັ່ນເຮັດວຽກຄືກັນ. ເຖິງວ່າພໍ່ຈະຫາເງິນໄດ້ບໍ່ຫຼາຍ ແຕ່ເພິ່ນກໍໃຫ້ພວກເຮົາມີເຮືອນຢູ່ ມີເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ ແລະອາຫານຢ່າງພຽງພໍ ແລະເພິ່ນຍັງມີເວລາໃຫ້ພວກເຮົາສະເໝີ. ເພິ່ນຕາຍຕອນອາຍຸ 93 ປີ ແລະແມ່ຕາຍຕອນອາຍຸ 86 ປີ. ພວກເພິ່ນບໍ່ໄດ້ເປັນພະຍານພະເຢໂຫວາ ແຕ່ນ້ອງຊາຍຂອງຂ້ອຍຄົນໜຶ່ງເປັນພະຍານພະເຢໂຫວາແລະກໍເປັນຜູ້ເຖົ້າແກ່ທີ່ສັດຊື່ຕັ້ງແຕ່ປີ 1972.
ຕອນຍັງນ້ອຍ
ແມ່ຂ້ອຍເປັນຄົນເຄັ່ງສາສະໜາ. ເພິ່ນພາພວກເຮົາໄປໂບດຄລິດສະຈັກບັບຕິສທຸກວັນອາທິດ. ຕອນອາຍຸ 12 ປີ ຂ້ອຍໄດ້ຍິນຄຳສອນເລື່ອງຕີເອການຸພາບຄັ້ງທຳອິດ. ຂ້ອຍກໍເລີຍຖາມແມ່ວ່າ: “ພະເຍຊູຈະເປັນທັງພະບຸດແລະພະບິດາໃນເວລາດຽວກັນໄດ້ແນວໃດ?” ແມ່ຕອບວ່າ: “ລູກເອີຍ ມັນເປັນເລື່ອງເລິກລັບ. ເຮົາບໍ່ມີທາງເຂົ້າໃຈດອກ.” ມັນກໍເລີຍເປັນເລື່ອງເລິກລັບສຳລັບຂ້ອຍ. ຈົນຂ້ອຍອາຍຸ 14 ປີ ຂ້ອຍກໍຮັບບັບເຕມາໃນຫ້ວຍນໍ້າແຖວບ້ານ. ເຂົາເຈົ້າຈຸ່ມຂ້ອຍລົງໃນນໍ້າ 3 ເທື່ອ ທຳອິດແມ່ນໃນນາມພະບິດາ ທີສອງໃນນາມພະບຸດ ແລະທີສາມໃນນາມພະວິນຍານບໍລິສຸດ!
ປີ 1952 ຕອນຂ້ອຍອາຍຸ 17 ກ່ອນໄປເປັນທະຫານ
ຕອນທີ່ຂ້ອຍຮຽນມໍປາຍ ໝູ່ຂ້ອຍຄົນໜຶ່ງທີ່ເປັນນັກມວຍໄດ້ຊວນຂ້ອຍໃຫ້ລອງຕີມວຍເບິ່ງ. ຂ້ອຍຈຶ່ງເລີ່ມຝຶກຊ້ອມແລະເປັນສະມາຊິກຂອງຄ້າຍມວຍຊື່ເດິ ໂກເດິນ ໂກລບ. ຂ້ອຍຊົກບໍ່ຄ່ອຍເກັ່ງ ຂຶ້ນຊົກບໍ່ເທົ່າໃດເທື່ອກະເຊົາ. ຕໍ່ມາຂ້ອຍກໍຖືກເກນເຂົ້າກອງທັບສະຫະລັດອາເມຣິກາແລະຖືກສົ່ງໄປເຢຍລະມັນ. ຜູ້ບັນຊາການສົ່ງຂ້ອຍໄປຮຽນຢູ່ວິທະຍາໄລທະຫານເພາະເຂົາເຈົ້າຄິດວ່າຂ້ອຍຄົງຈະເປັນຫົວໜ້າທີ່ດີໄດ້. ເຂົາເຈົ້າຢາກໃຫ້ຂ້ອຍມີອາຊີບເປັນທະຫານ ແຕ່ຂ້ອຍບໍ່ຢາກເປັນ. ເມື່ອເປັນທະຫານໄດ້ສອງປີຂ້ອຍກໍລາອອກ ຕອນນັ້ນເປັນປີ 1956. ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ ຂ້ອຍກໍໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກັບກອງທັບອີກແບບໜຶ່ງເຊິ່ງແຕກຕ່າງກັນຢ່າງສິ້ນເຊີງ.
1954-1956 ຂ້ອຍເປັນທະຫານຢູ່ກອງທັບສະຫະລັດອາເມຣິກາ 2 ປີ
ການເລີ່ມຕົ້ນຊີວິດໃໝ່
ກ່ອນຮຽນຄວາມຈິງ ຂ້ອຍມີຄວາມຄິດຜິດໆກ່ຽວກັບການເປັນລູກຜູ້ຊາຍຕົວຈິງ ເພາະຂ້ອຍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກຮູບເງົາແລະຄົນທີ່ຢູ່ອ້ອມຂ້າງ. ຂ້ອຍຄິດວ່າຜູ້ຊາຍທີ່ເວົ້າເລື່ອງຄຳພີໄບເບິນບໍ່ແມ່ນຜູ້ຊາຍແທ້ ແຕ່ເມື່ອຂ້ອຍໄດ້ຮຽນບາງຢ່າງ ຊີວິດຂ້ອຍກໍປ່ຽນໄປ. ມື້ໜຶ່ງ ຕອນທີ່ຂ້ອຍຂັບລົດສີແດງຄັນງາມຂອງຂ້ອຍເຂົ້າໄປໃນເມືອງ ມີຜູ້ຍິງສອງຄົນກວັກມືເອີ້ນຂ້ອຍ ເຂົາເຈົ້າເປັນນ້ອງສາວຂອງອ້າຍເຂີຍແລະກໍເປັນພະຍານພະເຢໂຫວາ. ກ່ອນໜ້ານີ້ຂ້ອຍເຄີຍຮັບວາລະສານຫໍສັງເກດການ ແລະຕື່ນເຖີດ! ນຳເຂົາເຈົ້າ ແຕ່ຂ້ອຍຮູ້ສຶກວ່າຫໍສັງເກດການ ຂ້ອນຂ້າງເຂົ້າໃຈຍາກ. ແລ້ວຕອນນີ້ເຂົາເຈົ້າກໍຊວນຂ້ອຍໄປສຶກສາປຶ້ມປະຈຳປະຊາຄົມ ເຊິ່ງເປັນການປະຊຸມກຸ່ມນ້ອຍໆເພື່ອສຶກສາຄຳພີໄບເບິນຢູ່ເຮືອນຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຂ້ອຍບອກເຂົາເຈົ້າວ່າຈະຄິດເບິ່ງກ່ອນ. ເຂົາເຈົ້າກໍຍິ້ມແລະເວົ້າວ່າ: “ເຈົ້າສັນຍາໄດ້ບໍວ່າຈະໄປ?” ຂ້ອຍບອກວ່າ: “ຂ້ອຍສັນຍາ.”
ຂ້ອຍເສຍໃຈທີ່ເວົ້າແບບນັ້ນ ແຕ່ຂ້ອຍບໍ່ຢາກຜິດຄຳສັນຍາ. ໃນຄືນນັ້ນຂ້ອຍກໍເລີຍໄປປະຊຸມ. ຂ້ອຍປະທັບໃຈເດັກນ້ອຍຫຼາຍທີ່ສຸດ. ບໍ່ໜ້າເຊື່ອເລີຍວ່າເຂົາເຈົ້າຈະຮູ້ເລື່ອງໃນຄຳພີໄບເບິນຫຼາຍປານນັ້ນ! ເຖິງວ່າຂ້ອຍຈະໄປໂບດກັບແມ່ທຸກວັນອາທິດ ແຕ່ຂ້ອຍກໍເກືອບຈະບໍ່ຮູ້ຫຍັງເລີຍ. ຕອນນີ້ຂ້ອຍຢາກຮຽນຮູ້ຫຼາຍຂຶ້ນແທ້ໆ ຂ້ອຍກໍເລີຍຕົກລົງສຶກສາຄຳພີໄບເບິນ. ສິ່ງທຳອິດທີ່ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຄື ພະເຈົ້າອົງຍິ່ງໃຫຍ່ສູງສຸດຊື່ພະເຢໂຫວາ. ຫຼາຍປີກ່ອນໜ້ານັ້ນ ຂ້ອຍເຄີຍຖາມແມ່ວ່າພະຍານພະເຢໂຫວາແມ່ນໃຜ ແມ່ຕອບວ່າ: “ໂອ້ ເຂົາເຈົ້ານະມັດສະການຜູ້ຊາຍເຖົ້າໆທີ່ຊື່ເຢໂຫວາ.” ແຕ່ຕອນນີ້ຂ້ອຍຮູ້ສຶກວ່າຕາຂອງຂ້ອຍສະຫວ່າງແລ້ວ!
ຂ້ອຍກ້າວໜ້າໄວ ເພາະຂ້ອຍຮູ້ວ່າຂ້ອຍໄດ້ພົບຄວາມຈິງແລ້ວ. ຫຼັງຈາກປະຊຸມເທື່ອທຳອິດພຽງແຕ່ 9 ເດືອນ ຂ້ອຍກໍຮັບບັບເຕມາໃນເດືອນມີນາ ປີ 1957. ຄວາມຄິດຂອງຂ້ອຍໄດ້ປ່ຽນໄປ. ຂ້ອຍດີໃຈຫຼາຍທີ່ໄດ້ຮຽນສິ່ງທີ່ຄຳພີໄບເບິນສອນເລື່ອງການເປັນຜູ້ຊາຍທີ່ແທ້ຈິງ. ພະເຍຊູເປັນຜູ້ຊາຍທີ່ສົມບູນແບບ ເພິ່ນທັງແຂງແຮງແລະມີກຳລັງຫຼາຍກວ່າຜູ້ຊາຍທຸກຄົນເທິງໂລກນີ້ ແຕ່ເພິ່ນກໍບໍ່ໄດ້ໄປສູ້ກັບໃຜ. ກົງກັນຂ້າມ ເພິ່ນຍອມ ‘ທົນທຸກທໍລະມານ’ ຕາມທີ່ໄດ້ບອກໄວ້ລ່ວງໜ້າ. (ເອຊາອີ 53:2, 7) ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຮູ້ວ່າລູກສິດແທ້ຂອງພະເຍຊູຕ້ອງ “ມີໃຈອ່ອນຫວານກັບຄົນທັງປວງ.”—2 ຕີໂມເຕ 2:24
ຂ້ອຍເລີ່ມເປັນໄພໂອເນຍໃນປີຕໍ່ມາເຊິ່ງກໍຄືປີ 1958. ບໍ່ດົນຂ້ອຍກໍຢຸດໄປໄລຍະໜຶ່ງ. ຍ້ອນຫຍັງ? ຍ້ອນຂ້ອຍໄດ້ຕັດສິນໃຈແຕ່ງດອງກັບກລໍເຣຍ ເຊິ່ງເປັນໜຶ່ງໃນຜູ້ຍິງທີ່ຊວນຂ້ອຍໃຫ້ສຶກສາຄຳພີໄບເບິນ! ຂ້ອຍບໍ່ເຄີຍເສຍໃຈທີ່ຕັດສິນໃຈແບບນີ້. ກລໍເຣຍເປັນຄືກັບເພັດທີ່ມີຄ່າຫຼາຍ ແລະທຸກມື້ນີ້ລາວກໍຍັງເປັນເພັດຢູ່. ສຳລັບຂ້ອຍແລ້ວລາວມີຄ່າຫຼາຍກວ່າໂຮບ ໄດມ໋ອນ ເຊິ່ງເປັນເພັດທີ່ມີຄ່າຫຼາຍທີ່ສຸດເມັດໜຶ່ງໃນໂລກ ແລະຂ້ອຍກໍມີຄວາມສຸກຫຼາຍທີ່ໄດ້ແຕ່ງດອງກັບລາວ! ຕອນນີ້ຂ້ອຍຈະໃຫ້ກລໍເຣຍເລົ່າເລື່ອງຕົວເອງສູ່ຟັງ:
“ຂ້ອຍມີອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງ 16 ຄົນ. ແມ່ຂອງຂ້ອຍເປັນພະຍານທີ່ສັດຊື່ ເພິ່ນຕາຍຕອນຂ້ອຍອາຍຸ 14 ປີ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ ພໍ່ກໍເລີ່ມສຶກສາຄຳພີໄບເບິນ. ເນື່ອງຈາກແມ່ຕາຍແລ້ວ ພໍ່ກໍເລີຍໄປລົມກັບຜູ້ອຳນວຍການໂຮງຮຽນ. ຕອນນັ້ນ ເອື້ອຍຂ້ອຍຮຽນຢູ່ມໍປາຍປີສຸດທ້າຍ ພໍ່ຈຶ່ງຂໍຮ້ອງອາຈານວ່າໃຫ້ຂ້ອຍກັບເອື້ອຍສະຫຼັບມື້ກັນໄປໂຮງຮຽນໄດ້ບໍ່ ເພື່ອຈະມີຄົນໜຶ່ງຢູ່ເຮືອນເອົານ້ອງແລະເຮັດຂອງກິນຖ້າ ເມື່ອພໍ່ກັບມາຈາກວຽກຕອນແລງກໍຈະໄດ້ກິນເຂົ້າພ້ອມກັນ. ຜູ້ອຳນວຍການກໍອະນຸຍາດ ເຮົາກໍເລີຍເຮັດແບບນັ້ນຈົນເອື້ອຍຮຽນຈົບ. ມີພະຍານສອງຄອບຄົວມາສຶກສາໃຫ້ເຮົາ ແລະໃນຄອບຄົວຂອງເຮົາມີ 11 ຄົນເຂົ້າມາເປັນພະຍານພະເຢໂຫວາ. ຂ້ອຍມັກການປະກາດ ເຖິງວ່າຂ້ອຍຈະຂີ້ອາຍຫຼາຍ ແຕ່ຕະຫຼອດຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາອ້າຍແຊມ ຜົວຂອງຂ້ອຍກໍຊ່ວຍເຫຼືອຂ້ອຍສະເໝີ.”
ກລໍເຣຍແລະຂ້ອຍແຕ່ງດອງກັນໃນເດືອນກຸມພາ ປີ 1959. ພວກເຮົາມີຄວາມສຸກທີ່ໄດ້ເປັນໄພໂອເນຍນຳກັນ. ໃນເດືອນກໍລະກົດຂອງປີນັ້ນ ພວກເຮົາກໍໄດ້ຂຽນໃບສະໝັກເຂົ້າເບເທນ. ພວກເຮົາຢາກເຮັດວຽກຮັບໃຊ້ຢູ່ສຳນັກງານໃຫຍ່ແທ້ໆ! ພີ່ນ້ອງໄຊມ໋ອນ ເຄຣກເກີ ເປັນຜູ້ສຳພາດພວກເຮົາ. ໃນຕອນນັ້ນລາວບອກວ່າເບເທນຍັງບໍ່ທັນຮັບຄູ່ຜົວເມຍເທື່ອ. ແຕ່ພວກເຮົາກໍຍັງຢາກຮັບໃຊ້ຢູ່ເບເທນຢູ່ ເຖິງວ່າຕ້ອງໃຊ້ເວລາຫຼາຍປີກ່ອນທີ່ຈະໄດ້ເຮັດວຽກຢູ່ທີ່ນັ້ນ.
ເຮົາຂຽນຈົດໝາຍເຖິງສຳນັກງານໃຫຍ່ແລະຂໍໃຫ້ສົ່ງພວກເຮົາໄປໃນເຂດທີ່ມີຄວາມຕ້ອງການຜູ້ປະກາດຫຼາຍກວ່າ. ເຂົາເຈົ້າໃຫ້ເຮົາມີທາງເລືອກດຽວເທົ່ານັ້ນກໍຄືເມືອງພາຍ ບລັບ ລັດອາກັນຊໍ. ໃນຕອນນັ້ນເມືອງພາຍ ບລັບມີແຕ່ສອງປະຊາຄົມເທົ່ານັ້ນກໍຄືປະຊາຄົມພີ່ນ້ອງຜິວຂາວ ແລະປະຊາຄົມພີ່ນ້ອງຜິວດຳ. ພວກເຮົາຖືກສົ່ງໄປປະຊາຄົມພີ່ນ້ອງຜິວດຳ ເຊິ່ງມີຜູ້ປະກາດພຽງແຕ່ 14 ຄົນ.
ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຍ້ອນການແບ່ງແຍກເຊື້ອຊາດແລະສີຜິວ
ເຈົ້າອາດແປກໃຈວ່າເປັນຫຍັງພະຍານພະເຢໂຫວາຈຶ່ງແຍກຜູ້ປະກາດຜິວຂາວແລະຜິວດຳ. ຄຳຕອບກໍຄື ຕອນນັ້ນເຮົາບໍ່ມີທາງເລືອກເພາະມັນເປັນເລື່ອງຜິດກົດໝາຍທີ່ຈະໃຫ້ຄົນຜິວຂາວແລະຜິວດຳຢູ່ຮ່ວມກັນ ແລະອາດເກີດຄວາມຮຸນແຮງຂຶ້ນໄດ້. ໃນຫຼາຍບ່ອນ ພີ່ນ້ອງຢ້ານວ່າຫໍປະຊຸມຈະຖືກທຳລາຍຖ້າຫາກທັງຄົນຜິວຂາວແລະຜິວດຳມາປະຊຸມນຳກັນ. ແລ້ວເຫດການນັ້ນກໍເກີດຂຶ້ນແທ້ໆ. ຖ້າພີ່ນ້ອງຜິວດຳໄປປະກາດຕາມບ້ານເຮືອນໃນເຂດຂອງຄົນຜິວຂາວ ເຂົາເຈົ້າອາດຖືກຈັບແລະຖືກຕີ. ດັ່ງນັ້ນ ເພື່ອຈະເຮັດວຽກປະກາດໃຫ້ສຳເລັດ ເຮົາຈຶ່ງເຊື່ອຟັງກົດໝາຍແລະຫວັງວ່າສິ່ງເຫຼົ່ານັ້ນຈະປ່ຽນແປງໄປໃນທາງທີ່ດີຂຶ້ນ.
ວຽກປະກາດຂອງເຮົາບໍ່ງ່າຍສະເໝີໄປ ຕອນທີ່ເຮົາປະກາດໃນເຂດຂອງຄົນຜິວດຳ ບາງເທື່ອກໍໄປເຄາະຖືກເຮືອນຂອງຄົນຜິວຂາວ. ເຮົາຕ້ອງຕັດສິນໃຈທັນທີວ່າຈະສະເໜີຄຳພີໄບເບິນສັ້ນໆ ຫຼືພຽງແຕ່ຂໍໂທດແລ້ວກໍໄປ. ນີ້ຄືສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຕອນນັ້ນ.
ຕອນທີ່ເຮົາເປັນໄພໂອເນຍເຮົາຕ້ອງເຮັດວຽກໜັກເພື່ອຫາລ້ຽງຕົວເອງ. ວຽກສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ເຮົາເຮັດໄດ້ເງິນ 3 ໂດລາຕໍ່ມື້. ກລໍເຣຍເຮັດວຽກແມ່ບ້ານສອງສາມບ່ອນ ແລະຂ້ອຍກໍໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ຊ່ວຍລາວຢູ່ບ່ອນໜຶ່ງ ເພື່ອລາວຈະເຮັດວຽກແລ້ວໂດຍໃຊ້ເວລາເຄິ່ງໜຶ່ງ. ຄອບຄົວນັ້ນລ້ຽງອາຫານສວຍເຮົາ. ກລໍເຣຍແລະຂ້ອຍແບ່ງກັນກິນກ່ອນຈະໄປ. ແຕ່ລະອາທິດ ກລໍເຣຍໄດ້ລີດເຄື່ອງໃຫ້ຄອບຄົວໜຶ່ງ. ສ່ວນຂ້ອຍກໍເຮັດວຽກຢູ່ໃນສວນ ອະນາໄມປ່ອງຢ້ຽມແລະເບິ່ງແຍງວຽກອື່ນໆອ້ອມແອ້ມເຮືອນ. ເຮົາໄດ້ເຮັດອະນາໄມປ່ອງຢ້ຽມໃຫ້ເຮືອນຫຼັງໜຶ່ງທີ່ເປັນຄອບຄົວຄົນຜິວຂາວ. ກລໍເຣຍອະນາໄມທາງໃນ ສ່ວນຂ້ອຍກໍອະນາໄມທາງນອກ. ຍ້ອນຕ້ອງເຮັດໝົດມື້ ເຈົ້າຂອງເຮືອນເລີຍລ້ຽງອາຫານສວຍເຮົາ. ກລໍເຣຍກິນຢູ່ໃນເຮືອນ ແຕ່ກິນແຍກຈາກເຈົ້າຂອງເຮືອນ ສ່ວນຂ້ອຍກິນຢູ່ບ່ອນມ້ຽນລົດ ແຕ່ກໍບໍ່ເປັນຫຍັງ ມັນເປັນອາຫານທີ່ດີຫຼາຍ. ຄອບຄົວນີ້ນິດໄສດີ ແຕ່ວ່າເຂົາເຈົ້າກໍຍັງໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກຄົນອ້ອມຂ້າງ. ຂ້ອຍຈື່ໄດ້ເທື່ອໜຶ່ງຕອນທີ່ເຮົາໄປໃສ່ນໍ້າມັນຢູ່ປໍ້າ ເມື່ອໃສ່ແລ້ວ ຂ້ອຍກໍຖາມພະນັກງານຜູ້ຊາຍຜິວຂາວວ່າຂໍໃຫ້ກລໍເຣຍເຂົ້າຫ້ອງນໍ້າໄດ້ບໍ. ລາວແນມເບິ່ງໜ້າຂ້ອຍດ້ວຍຄວາມໃຈຮ້າຍແລ້ວເວົ້າວ່າ: “ປະຕູມັນລ໋ອກ.”
ນໍ້າໃຈທີ່ເຮົາຈື່ໄດ້ບໍ່ລືມ
ເຮົາມີຊ່ວງເວລາທີ່ໜ້າຍິນດີກັບພີ່ນ້ອງ ແລະເຮົາກໍຮັກວຽກຮັບໃຊ້ຂອງເຮົາແທ້ໆ! ທຳອິດທີ່ເຮົາໄປຮອດເມືອງພາຍ ບລັບ ເຮົາໄດ້ພັກຢູ່ກັບພີ່ນ້ອງຄົນໜຶ່ງທີ່ເປັນຜູ້ຮັບໃຊ້ປະຊາຄົມໃນຕອນນັ້ນ. ເມຍຂອງລາວຍັງບໍ່ທັນຢູ່ໃນຄວາມຈິງເທື່ອ ແລະກລໍເຣຍກໍເລີ່ມສຶກສາໃຫ້ກັບເມຍຂອງລາວ. ໃນເວລາດຽວກັນ ຂ້ອຍກໍໄດ້ສຶກສາໃຫ້ກັບລູກສາວແລະລູກເຂີຍຂອງລາວ. ແມ່ກັບລູກສາວທັງສອງຄົນຕັດສິນໃຈຮັບໃຊ້ພະເຢໂຫວາແລະຮັບບັບເຕມາ.
ເຮົາມີໝູ່ທີ່ໜ້າຮັກຫຼາຍຄົນໃນປະຊາຄົມຄົນຜິວຂາວ ເຂົາເຈົ້າເຊີນພວກເຮົາໄປກິນເຂົ້າແລງນຳຢູ່ເຮືອນ ແຕ່ເຮົາຕ້ອງໄປຕອນຄໍ່າຈຶ່ງບໍ່ມີຜູ້ໃດເຫັນວ່າພວກເຮົາຢູ່ນຳກັນ. ກຸ່ມຄູຄລັກຄລານ (Ku Klux Klan ຫຼື KKK) ເປັນອົງການທີ່ສົ່ງເສີມການແບ່ງແຍກສີຜິວແລະຄວາມຮຸນແຮງທີ່ກຳລັງມີອິດທິພົນຫຼາຍແທ້ໆ. ໃນຄືນວັນຮາໂລວີນ ຂ້ອຍຈື່ໄດ້ວ່າຂ້ອຍເຫັນຊາຍຄົນໜຶ່ງນັ່ງຢູ່ທີ່ໜ້າລະບຽງເຮືອນຂອງລາວ ລາວພູມໃຈໃນໝວກແລະຊຸດຂາວທີ່ລາວໃສ່ເຊິ່ງຄືກັບກຸ່ມ KKK. ແຕ່ພີ່ນ້ອງກໍບໍ່ໄດ້ໃຫ້ເຫດການທີ່ບໍ່ດີນັ້ນມາປິດກັ້ນການສະແດງນໍ້າໃຈຕໍ່ກັນ. ໃນລະດູຮ້ອນໜຶ່ງ ເຮົາຕ້ອງການເງິນເພື່ອຈະໄປປະຊຸມພາກ ແລະເພື່ອເຮົາຈະສາມາດໄປປະຊຸມໄດ້ ພີ່ນ້ອງຄົນໜຶ່ງຈຶ່ງຊ່ວຍຊື້ລົດຝອດຮຸ່ນປີ 1950 ຂອງເຮົາ. ໃນເດືອນຕໍ່ມາ ມີຢູ່ມື້ໜຶ່ງທີ່ເຮົາຮູ້ສຶກເມື່ອຍຫຼາຍເພາະຍ່າງໄປປະກາດຕາມບ້ານເຮືອນ ມື້ນັ້ນອາກາດກໍຮ້ອນໆແລະເຮົາກໍສຶກສາໃຫ້ຫຼາຍຄົນ. ເມື່ອກັບມາຮອດເຮືອນ ເຮົາຕົກໃຈຫຼາຍທີ່ເຫັນລົດຂອງເຮົາຈອດຢູ່ໜ້າເຮືອນແລະມີຂໍ້ຄວາມໜຶ່ງເໜັບຢູ່ໜ້າແວ່ນລົດວ່າ: “ຂ້ອຍຄືນລົດໃຫ້ເຈົ້າ ນີ້ເປັນຂອງຂວັນຈາກຂ້ອຍ. ພີ່ນ້ອງຂອງເຈົ້າ.”
ອີກປະສົບການໜຶ່ງທີ່ເປັນນໍ້າໃຈຂອງພີ່ນ້ອງເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍປະທັບໃຈ. ໃນປີ 1962 ຂ້ອຍຖືກເຊີນເຂົ້າໂຮງຮຽນພາລາຊະກິດຢູ່ເມືອງເຊົາ ແລນຊິງ ລັດນິວຢອກ. ເປັນການຝຶກອົບຮົບໜຶ່ງເດືອນເຕັມໆສຳລັບຜູ້ດູແລປະຊາຄົມ ຜູ້ດູແລໝວດ ແລະຜູ້ດູແລພາກ. ໃນຕອນນັ້ນຂ້ອຍບໍ່ມີວຽກເຮັດແລະກໍມີເງິນໜ້ອຍດຽວ. ຂ້ອຍໄດ້ໄປສຳພາດວຽກຢູ່ບໍລິສັດໂທລະສັບແຫ່ງໜຶ່ງໃນເມືອງພາຍ ບລັບ. ຖ້າເຂົາເຈົ້າຮັບຂ້ອຍ ຂ້ອຍກໍຈະເປັນຄົນຜິວດຳຄົນທຳອິດທີ່ໄດ້ເຮັດວຽກໃນບໍລິສັດນັ້ນ. ໃນທີ່ສຸດເຂົາເຈົ້າກໍຮັບຂ້ອຍເຂົ້າເຮັດວຽກ. ແລ້ວຂ້ອຍຈະເຮັດແນວໃດດີ? ຂ້ອຍບໍ່ມີເງິນໄປນິວຢອກ. ຂ້ອຍໄດ້ຄິດຄັກແລ້ວວ່າຈະຮັບວຽກນີ້ແລະຈະປະຕິເສດຄຳເຊີນເຂົ້າໂຮງຮຽນ. ເມື່ອຂ້ອຍພ້ອມທີ່ຈະຂຽນຈົດໝາຍແຈ້ງເບເທນ ກໍມີບາງຢ່າງທີ່ເກີດຂຶ້ນເຊິ່ງຂ້ອຍຈະບໍ່ມີວັນລືມເລີຍ.
ໃນປະຊາຄົມຂອງເຮົາມີພີ່ນ້ອງຍິງຄົນໜຶ່ງເຊິ່ງຜົວຂອງລາວບໍ່ໄດ້ຮຽນຄວາມຈິງ ລາວມາເຄາະປະຕູເຮືອນຕັ້ງແຕ່ເຊົ້າແລະເອົາຊອງຈົດໝາຍໃຫ້ຂ້ອຍ ໃນນັ້ນມີເງິນເຕັມຊອງເລີຍ. ທີ່ຈິງ ລາວແລະພວກລູກໆໄດ້ຕື່ນຕັ້ງແຕ່ເຊົ້າໆໄປເຮັດວຽກຢູ່ສວນຝ້າຍ ເຂົາເຈົ້າເຮັດວຽກຫຼົກຫຍ້າ. ເຂົາເຈົ້າເຮັດແບບນີ້ເພື່ອຈະມີເງິນພໍໃຫ້ຂ້ອຍໄປນິວຢອກໄດ້. ພີ່ນ້ອງຍິງຄົນນັ້ນບອກວ່າ: “ໄປໂຮງຮຽນແລະຮຽນໃຫ້ໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດເທົ່າທີ່ຈະເຮັດໄດ້ ແລ້ວກັບມາສອນພວກເຮົາເດີ້!” ຈາກນັ້ນ ຂ້ອຍກໍຖາມບໍລິສັດໂທລະສັບວ່າຂ້ອຍຂໍເລື່ອນເຮັດວຽກອີກ 5 ອາທິດໄດ້ບໍ? ຄຳຕອບຊັດເຈນຄື: “ບໍ່!” ແຕ່ກໍບໍ່ເປັນຫຍັງ ເພາະວ່າຂ້ອຍໄດ້ຕັດສິນໃຈໄວ້ແລ້ວ. ຂ້ອຍດີໃຈຫຼາຍທີ່ບໍ່ໄດ້ເຮັດວຽກນັ້ນ!
ຕອນນີ້ໃຫ້ເຮົາມາເບິ່ງຄວາມຊົງຈຳຂອງກລໍເຣຍໃນຊ່ວງທີ່ຢູ່ເມືອງພາຍ ບລັບ. ລາວບອກວ່າ: “ຂ້ອຍຕົກຫຼຸມຮັກເຂດວຽກຮັບໃຊ້ນີ້! ຂ້ອຍມີນັກສຶກສາ 15 ເຖິງ 20 ຄົນ. ຕອນເຊົ້າຂ້ອຍອອກປະກາດຕາມບ້ານເຮືອນ ແລະນຳການສຶກສາໃນເຄິ່ງມື້ທີ່ເຫຼືອ. ບາງເທື່ອກໍຈົນຮອດ 11 ໂມງກາງຄືນ. ວຽກຮັບໃຊ້ເປັນວຽກທີ່ມ່ວນຫຼາຍ. ຂ້ອຍມີຄວາມສຸກທີ່ໄດ້ຢູ່ທີ່ນີ້. ຂ້ອຍຍອມຮັບວ່າຂ້ອຍບໍ່ຢາກປ່ຽນວຽກມອບໝາຍ ແລະບໍ່ຢາກເຮັດວຽກເດີນໝວດ ແຕ່ພະເຢໂຫວາຄິດໄວ້ແລ້ວວ່າຈະໃຫ້ຂ້ອຍເຮັດຫຍັງ.” ແລ້ວພະອົງກໍເຮັດແບບນັ້ນແທ້ໆ.
ເປັນຜູ້ດູແລເດີນທາງ
ຕອນທີ່ເຮົາຮັບໃຊ້ເປັນໄພໂອເນຍຢູ່ເມືອງພາຍ ບລັບ ໃນທີ່ສຸດເຮົາກໍຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນໄພໂອເນຍພິເສດ. ທີ່ຈິງ ເຮົາກໍຄາດໝາຍໄວ້ແລ້ວວ່າຈະເປັນແບບນັ້ນ. ຍ້ອນຫຍັງ? ຍ້ອນເຮົາຮູ້ວ່າຜູ້ດູແລພາກຢາກໃຫ້ເຮົາຊ່ວຍປະຊາຄົມໃນລັດເທັກຊັດ ແລະລາວຢາກໃຫ້ເຮົາຮັບໃຊ້ເປັນໄພໂອເນຍພິເສດຢູ່ຫັ້ນ. ເຮົາກໍເຫັນດີນຳ ດັ່ງນັ້ນ ເຮົາຈຶ່ງຖ້າແລ້ວຖ້າອີກ ໂດຍຫວັງວ່າຈະໄດ້ຮັບຄຳຕອບ ເຮົາໄປເບິ່ງຕູ້ຈົດໝາຍເລື້ອຍໆ ແຕ່ກໍບໍ່ເຫັນຫຍັງ. ໃນທີ່ສຸດ ຈົດໝາຍກໍມາ ເຮົາໄດ້ຮັບມອບໝາຍໃຫ້ເຮັດວຽກເດີນໝວດ! ຕອນນັ້ນເປັນເດືອນມັງກອນປີ 1965 ພີ່ນ້ອງລີອອນ ວີເວີ ຖືກແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ເປັນຜູ້ດູແລໝວດຄືກັນ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນລາວເປັນຜູ້ປະສານງານໃນຄະນະກຳມະການສາຂາຢູ່ສະຫະລັດອາເມຣິກາ.
ຂ້ອຍກັງວົນຫຼາຍຕອນທີ່ຈະເປັນຜູ້ດູແລໝວດ. ໜຶ່ງປີກ່ອນໜ້ານັ້ນ ຜູ້ດູແລພາກຊື່ ເຈມ ເອ. ທອມສັນ ຈູເນຍ ໄດ້ພິຈາລະນາຄຸນສົມບັດຂອງຂ້ອຍ. ລາວບອກຢ່າງກະລຸນາວ່າຂ້ອຍຕ້ອງປັບປຸງຫຍັງແດ່ ແລະເວົ້າເຖິງຄຸນລັກສະນະທີ່ດີທີ່ຜູ້ດູແລໝວດຕ້ອງມີ. ບໍ່ດົນຫຼັງຈາກທີ່ຂ້ອຍເລີ່ມເດີນໝວດ ຂ້ອຍຈຶ່ງຮູ້ວ່າຕົວເອງຕ້ອງໄດ້ຮັບຄຳແນະນຳຫຼາຍແທ້ໆ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຂ້ອຍກໍໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງ ພີ່ນ້ອງ ທອມສັນເປັນຜູ້ດູແລພາກຄົນທຳອິດທີ່ຂ້ອຍເຮັດວຽກນຳ. ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຮູ້ຫຼາຍຢ່າງຈາກພີ່ນ້ອງທີ່ສັດຊື່ຄົນນີ້.
ຂ້ອຍຍັງບໍ່ລືມຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຈາກພີ່ນ້ອງທີ່ມີປະສົບການ
ໃນສະໄໝນັ້ນຜູ້ດູແລໝວດຈະໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມພຽງແຕ່ໜ້ອຍດຽວ. ພາຍໃນໜຶ່ງອາທິດຂ້ອຍຕ້ອງສັງເກດເບິ່ງວິທີທີ່ຜູ້ດູແລໝວດເຮັດວຽກຕອນທີ່ໄປຢາມປະຊາຄົມໜຶ່ງ. ແລ້ວອາທິດຕໍ່ມາລາວຈະສັງເກດເບິ່ງວິທີທີ່ຂ້ອຍຢາມອີກປະຊາຄົມໜຶ່ງ ແລະລາວກໍຈະໃຫ້ຂໍ້ສະເໜີແນະແລະຄຳແນະນຳ. ແຕ່ຫຼັງຈາກທີ່ເຮົາກັບໄປເຂດມອບໝາຍ ຂ້ອຍກໍຍັງຈື່ສິ່ງທີ່ຂ້ອຍເວົ້າກັບກລໍເຣຍໄດ້ວ່າ: “ລາວຕ້ອງໄປຕອນນີ້ແທ້ໆຫວາ?” ໃນຕອນນັ້ນ ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຮູ້ບາງສິ່ງທີ່ສຳຄັນ. ທີ່ຈິງແລ້ວມີພີ່ນ້ອງທີ່ດີຫຼາຍຄົນທີ່ພ້ອມຈະຊ່ວຍເຈົ້າໄດ້ສະເໝີ ຖ້າເຈົ້າຢາກໃຫ້ຊ່ວຍ. ຂ້ອຍຍັງເຮັດຕາມຄຳແນະນຳທີ່ໄດ້ຮັບຈາກພີ່ນ້ອງທີ່ມີປະສົບການ ເຊັ່ນ: ພີ່ນ້ອງເຈ. ອາ. ບຣາວ ເຊິ່ງຕໍ່ມາກໍໄດ້ເປັນຜູ້ດູແລໝວດ ແລະພີ່ນ້ອງເຟຣດ ຣັກເຊິ່ງເປັນສະມາຊິກຄອບຄົວເບເທນ.
ໃນສະໄໝນັ້ນການແບ່ງແຍກສີຜິວມີຢູ່ທົ່ວທຸກບ່ອນ. ມີເທື່ອໜຶ່ງທີ່ພວກ KKK ໄດ້ເດີນຂະບວນໃນເມືອງໜຶ່ງທີ່ເຮົາໄປຢາມຢູ່ລັດເທັນເນັດຊີ. ຂ້ອຍຍັງຈື່ໄດ້ຕອນທີ່ພວກເຮົາຢູ່ຮ້ານອາຫານເພື່ອພັກບຶດໜຶ່ງຈາກວຽກຮັບໃຊ້. ຕອນທີ່ຂ້ອຍຍ່າງໄປເຂົ້າຫ້ອງນໍ້າ ມີຜູ້ຊາຍຄົນໜຶ່ງທີ່ສັກລາຍເຕັມໂຕເປັນຕາຢ້ານຍ່າງນຳຫຼັງຂ້ອຍໄປຫ້ອງນໍ້າ ແຕ່ບໍ່ດົນ ພີ່ນ້ອງຜິວຂາວຄົນໜຶ່ງທີ່ໂຕໃຫຍ່ກວ່າພວກເຮົາຫຼາຍຍ່າງເຂົ້າມາແລ້ວຖາມຂ້ອຍວ່າ: “ພີ່ນ້ອງເຮີດ ທຸກຢ່າງໂອເຄບໍ?” ເມື່ອເຫັນແບບນັ້ນຜູ້ຊາຍທີ່ນຳຂ້ອຍມາກໍຟ້າວອອກໄປໂດຍບໍ່ທັນໃຊ້ຫ້ອງນໍ້າຊໍ້າ. ຫຼາຍປີຜ່ານໄປ ຂ້ອຍໄດ້ເຫັນວ່າແທ້ໆແລ້ວບັນຫາເລື່ອງການແບ່ງແຍກສີຜິວບໍ່ໄດ້ຂຶ້ນຢູ່ກັບສີຜິວ ແຕ່ເປັນຍ້ອນຄວາມບາບຂອງພວກເຮົາທຸກຄົນ. ຂ້ອຍຍັງໄດ້ຮຽນຮູ້ວ່າພີ່ນ້ອງຂອງເຮົາກໍຄືພີ່ນ້ອງຂອງເຮົາ ບໍ່ວ່າເຂົາເຈົ້າຈະສີຜິວຫຍັງ ແລະຖ້າຈຳເປັນເຂົາເຈົ້າກໍຍອມຕາຍແທນເຈົ້າໄດ້.
ຮັ່ງມີຕອນທ້າຍ
ເຮົາເຮັດວຽກເດີນໝວດ 12 ປີ ແລະເຮັດວຽກເປັນຜູ້ດູແລພາກອີກ 21 ປີ. ຕະຫຼອດເວລາຫຼາຍປີນັ້ນ ເຮົາພົບແຕ່ເລື່ອງດີໆ ໄດ້ຮັບພອນທີ່ເຮັດໃຫ້ຮັ່ງມີຫຼາຍຢ່າງ ແລະເຕັມໄປດ້ວຍປະສົບການທີ່ໃຫ້ກຳລັງໃຈ. ແຕ່ຍັງມີພອນອື່ນໆທີ່ຍັງລໍຖ້າພວກເຮົາຢູ່. ໃນເດືອນສິງຫາ ປີ 1997 ຝັນທີ່ເຮົາລໍຖ້າມາຫຼາຍປີກໍເປັນຈິງ. ເຮົາຖືກເຊີນເຂົ້າເບເທນໃນສະຫະລັດອາເມຣິກາ. ນັ້ນເປັນເວລາ 38 ປີ ຫຼັງຈາກທີ່ເຮົາຂຽນໃບສະໝັກເທື່ອທຳອິດ. ເດືອນຕໍ່ມາເຮົາກໍຮັບໃຊ້ໃນເບເທນ. ຂ້ອຍຄິດວ່າພີ່ນ້ອງທີ່ມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບໃນເບເທນຢາກໃຫ້ຂ້ອຍຊ່ວຍວຽກໃນໄລຍະສັ້ນໆ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ເປັນແບບນັ້ນ.
ກລໍເຣຍເປັນຄືກັບເພັດທີ່ມີຄ່າຫຼາຍ ແລະທຸກມື້ນີ້ລາວກໍຍັງເປັນເພັດຢູ່
ວຽກມອບໝາຍທຳອິດຂອງຂ້ອຍແມ່ນຢູ່ໃນພະແນກການຮັບໃຊ້. ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຮູ້ຫຼາຍຢ່າງແທ້ໆ! ພີ່ນ້ອງໃນພະແນກນີ້ຈະໄດ້ຮັບຄຳຖາມຈາກຄະນະຜູ້ເຖົ້າແກ່ ຜູ້ດູແລໝວດ ແລະຜູ້ດູພາກທົ່ວປະເທດ ຄຳຖາມທີ່ສົ່ງມາກໍເປັນຄຳຖາມທີ່ຍາກໆແລະເປັນເລື່ອງລະອຽດອ່ອນ. ຂ້ອຍເຫັນຄຸນຄ່າໃນຄວາມອົດທົນແລະການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງພີ່ນ້ອງທີ່ຝຶກອົບຮົມຂ້ອຍ. ຖ້າຂ້ອຍໄດ້ຮັບວຽກມອບໝາຍນີ້ອີກຄັ້ງ ຂ້ອຍຈະຍັງຕ້ອງຮຽນຮູ້ອີກຫຼາຍຢ່າງຈາກພີ່ນ້ອງເຫຼົ່ານັ້ນ.
ກລໍເຣຍແລະຂ້ອຍຮັກຊີວິດໃນເບເທນ. ເຮົາມັກຕື່ນແຕ່ເຊົ້າໆ ແລະນິດໄສນີ້ເປັນປະໂຫຍດແທ້ໆກັບຊີວິດໃນເບເທນ. ຫຼັງຈາກໜຶ່ງປີຕໍ່ມາ ຂ້ອຍເລີ່ມຮັບໃຊ້ເປັນຜູ້ຊ່ວຍຄະນະກຳມະການຝ່າຍການຮັບໃຊ້ຂອງຄະນະກຳມະການປົກຄອງຂອງພະຍານພະເຢໂຫວາ. ໃນປີ 1999 ຂ້ອຍໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ເປັນສະມາຊິກຂອງຄະນະກຳມະການປົກຄອງ. ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຮູ້ຫຼາຍສິ່ງຈາກວຽກມອບໝາຍນີ້ ແລະສິ່ງທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດທີ່ຂ້ອຍໄດ້ຮຽນຮູ້ກໍຄືປະມຸກຂອງປະຊາຄົມຄລິດສະຕຽນແມ່ນພະເຍຊູບໍ່ແມ່ນມະນຸດ.
ຕັ້ງແຕ່ປີ 1999 ຂ້ອຍໄດ້ຮັບສິດທິພິເສດເປັນສະມາຊິກຂອງຄະນະກຳມະການປົກຄອງ
ເມື່ອຂ້ອຍຄິດເຖິງຊີວິດຂອງຕົວເອງ ບາງເທື່ອຂ້ອຍກໍຮູ້ສຶກວ່າຕົວເອງເປັນຄືກັບຜູ້ພະຍາກອນອາໂມດ. ພະເຢໂຫວາສັງເກດເຫັນອາໂມດເຊິ່ງເປັນຄົນລ້ຽງແກະທີ່ຖ່ອມຕົວ ລາວເຮັດວຽກເກັບໝາກເດື່ອເຊິ່ງເປັນວຽກທີ່ຕໍ່າຕ້ອຍແລະເປັນອາຫານຂອງຄົນທຸກຍາກ ແຕ່ພະເຢໂຫວາກໍຍັງແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ລາວເປັນຜູ້ພະຍາກອນແລະພະອົງກໍອວຍພອນໃຫ້ລາວຫຼາຍຢ່າງຕອນທີ່ລາວເຮັດວຽກມອບໝາຍ. (ອາໂມດ 7:14, 15) ພະເຢໂຫວາກໍສັງເກດເຫັນຂ້ອຍເຊິ່ງເປັນລູກຊາວໄຮ່ຊາວສວນໃນເມືອງລິບເບີຕີ້ ລັດອິນເດຍນາຄືກັນ. ພະອົງໄດ້ອວຍພອນຂ້ອຍຢ່າງລົ້ນເຫຼືອ ເຊິ່ງທີ່ເລົ່າມາທັງໝົດນັ້ນກໍຍັງເລົ່າບໍ່ໝົດ! (ສຸພາສິດ 10:22) ຊີວິດຂອງຂ້ອຍອາດເບິ່ງຄືວ່າທຸກຍາກໃນຕອນຕົ້ນ ແຕ່ຂ້ອຍກໍຮູ້ສຶກວ່າໃນຕອນປາຍຂ້ອຍຮັ່ງມີຫຼາຍກວ່າທີ່ຂ້ອຍຄິດອີກ!
