Mu ye kwa litaba za mwahali

BABANCA BABUZA KULI

Nikona Kufelisa Cwañi Maswabi Oninani Ona?

Nikona Kufelisa Cwañi Maswabi Oninani Ona?

 Butata bobukona kuba teñi: Maswabi akona kutahisa kuli mupalelwe kuikola siango ni batu.

 Bunde bobukona kuba teñi: Hakusika fosahala kuba ni maswabi ka linako zeñwi. Kuba ni maswabi kwakona kumitusa kunahanisisa musika bulela kale ni kumitusa kuba mutu yanani temuho ni muteelezi yomunde.

 Taba yetabisa kikuli: Maswabi haki nto yeinelela, kacwalo mwakona kufelisa bumaswe bobukona kuzwa mwateñi. Taba ye ika mitusa kuziba mwakuezeza cwalo.

 Muzibe lika zekona kutahisa kuli muikalelwe

 Maswabi akona kumitahiseza sabo ya kuambola ni batu pata ka pata. Kono haiba mulemuha lika zetahisanga kuli muikalelwe, hamuna kuba ni sabo. Munyakisise mitala yemilaalu yelatelela.

  •   Sabo #1: “Hanizibi zeniswanela kubulela.”

     Niti: Batu haba hupulangi hahulu manzwi emubulezi kono bahupulanga hahulu moneba ikutwezi. Mwakona kufelisa sabo ka kuekeza kwa buikoneli bwamina bwa kuteeleza, ni kutabela kuutwa maikuto a babañwi.

     Za kunahanisisa: Ki mulikani yacwañi yemutabela kuba ni yena? kana ki mutu ya bulela hahulu kamba mutu yali muteelezi yomunde?

  •   Sabo #2: “Batu bakanahana kuli hanitabisi.”

     Niti: Batu bakaba ni mibonelo yemiñwi ka za mina ibe kuli munani maswabi kamba kutokwa. Mwakona kufelisa sabo yamina ni kutusa batu kuba ni muhupulo omunde ka za mina ka kulukuluha kubataluseza momuinezi.

     Za kunahanisisa: Haiba muikutwa kuli batu kaufela basweli kumiatula bumaswe, mwendi ikona kuba kuli mina bañi ki mina muatula babañwi ka kuunga kuli bamitoile

  •   Sabo #3: “Nikautwa maswabi haiba nibulela nto yefosahezi.”

     Niti: Taba yeo yaezahalanga ku mañi ni mañi ka linako zeñwi. Mwakona kufelisa sabo yamina ka kuunga mafosisa ao sina kolo ya kubonisa batu kuli hamuikungi kuba babapetehile.

     Za kunahanisisa: Kana mwaikolanga kuba ni batu babakona kuitumelela kuli habasika petahala?

 Kana Mwaziba? Batu babañwi banahana kuli habana maswabi bakeñisa kuli balumanga mashango a mañata. Kono haiba muikambota hamoho pata ka pata, kuka mibela bunolo kupanga bulikani bwa niti. Bo Sherry Turkle babali licaziba babatalima za minahano ya batu ni za zwelopili ya bumapanga-panga nebañozi kuli: “Halubonana ni babañwi ni kuutwana manzwi lukaswalisana hahulu.” a

Haiba mufelisa sabo yamina, mukalemuha kuli kuambola ni batu pata ka pata hakusabisi sina feela mone muikutwela sapili

 Zenilela Kueza

  •   Muambuke kuibapanya ku babañwi. Hamutokwi kuba mutu yanani hahulu silikani. Kono mane mwakona kuitomela sikonkwani sa kufelisa maswabi amina ilikuli musike mwapalelwa kuba ni siango ni babañwi.

     “Hamutokwi kubulela litaba zeñata mi hamutokwi kubulela hahulu. Muitibahaze feela ku mutu yemusa zibi, kamba mubuze lipuzo lisikai zebunolo.”—Bo Alicia.

     Sikuka sa mwa Bibele: “Kono mutu ni mutu atatube likezo zahae, mi cwale ukaba ni libaka la kunyakalala ka lona anosi, mi isiñi ka kuibapanya ku yomuñwi.”—Magalata 6:4.

  •   Mube ni temuho. Muise mamelelo yamina kwa batu babanani silikani mi mulemuhe mobaambolela ni babañwi. Ki nto mañi yebatusanga kueza hande? Ki nto mañi yetahisanga kuli basike baeza hande? Ki buikoneli mañi bomutabela kuituta ku bona?

     “Mulemuhe ni kuituta kwa batu babanani buikoneli bwa kuba ni balikani ka nzila yebunolo. Mubone mobaezeza lika ni mobaambolela habakopana ni mutu lwapili.”—Bo Aaron.

     Sikuka sa mwa Bibele: “Sina sipi haishemuna sipi yeñwi, ni mutu ushemuna mulikanaa hae.”—Liproverbia 27:17.

  •   Mubuze lipuzo. Kamita batu batabelanga kufa mibonelo yabona ka za litaba zeñwi, kacwalo kubuza lipuzo ki nzila yende yemukona kukalisa ni bona puisano. Hape kukona kutahisa kuli batu basike baisa hahulu mamelelo ku mina.

     “Kuitukiseleza cimo muinelo kwakona kumitusa kusaikalelwa hahulu. Hape mwakona kunahanela cimo litaba kamba lipuzo zeñwi pili musika kopana kale ni batu bemusika kopana kale ni bona kwa kakiti mi kueza cwalo kukatahisa kuli musike mwaikalelwa hahulu.”—Bo Alana.

     Sikuka sa mwa Bibele: ‘Muise pilu, isiñi ku zamina feela, kono ni ku za babañwi.’—Mafilipi 2:4.

a Kuzwelela mwa buka ya Reclaiming Conversation.