Muapositola Paulusi naañozi kuli: “Hanilakaza kueza sesilukile, sesimaswe ki sona sesili teñi ku na.” (Maroma 7:21) Kana ni mina mukile mwaikutwa cwalo? Haiba ki cwalo, taba ye ika mitusa kuhanyeza muliko wa kuba ni takazo ya kueza lika zemaswe.

•  Zemuswanela kuziba

•  Zemukona kueza

•  Zebabulela litaka zamina

 Hañata hamukukuezwa ki litaka zamina, kukona kumibela hahulu bunolo kueza lika zemaswe. Mane Bibele ibulela kuli “liango zemaswe lisinya mikwa yeminde.” (1 Makorinte 15:33) Likukuezo zezwelela ku babañwi kamba lika za kuitabisa ka zona zakona kumitahiseza kuba ni litakazo zemaswe ni kutahisa kuli ‘mulatelela nyangela kueza zemaswe.’—Exoda 23:2.

 “Kubata kutabelwa ki babañwi kwakona kumitahiseza kueza lika kaufela zebaeza ka libaka feela la kuli mubata kubatabisa.”—Jeremy.

 Za kunahanisisa: Ki kabakalañi hakukona kumibela hahulu taata kuhanyeza muliko haiba muisa hahulu pilu ka za moba miingela batu babañwi?—Liproverbia 29:25.

 Sisupo sa butokwa: Musike mwalumeleza likukuezo zezwelela kwa litaka zamina kumipaleliswa kueza lika zelukile.

 Muzibe litaba zemulumela. Haiba hamuzibi litaba zemulumela, mwakona kuba sina sipupe sesikona kuzamaiswa ki batu babañwi. Ki hande kulatelela kelezo ya mwa Bibele yeli: “Muikolwisise lika kaufela; mukumalele ku zende.” (1 Matesalonika 5:21) Haiba muutwisisa hande litaba zemulumela, kuka mibela hahulu bunolo kukumalela ku zona mi mukakona kuhanyeza muliko wa kueza lika zemaswe.

 Za kunahanisisa: Ki kabakalañi hamulumela kuli likuka za Mulimu za muzamao lilelezwi kumitusa?

 “Nilemuhile kuli nako kaufela hanihananga kueza lika zelwanisana ni litaba zenilumela ni kuhanyeza miliko, batu babañwi banikutekanga hahulu nikufita.”—Kimberly

 Mutala wa mwa Bibele: Daniele. Kubonahala kuli Daniele hanaasali mutangana, ‘naaikatulezi mwa pilu yahae’ kuli naaka mamela milao ya Mulimu.—Daniele 1:8.

 Muzibe bufokoli bwamina. Bibele ibulela za “litakazo za kwa bunca”—zona litakazo zebanga hahulu zetuna mutu hasali yomunca. (2 Timotea 2:22) Litakazo zeo likopanyeleza takazo ya kubata kueza somano, kubata kutabelwa ki batu babañwi, ni kubata kuikezeza likatulo mina bañi nihaike kuli musali banana kuli mueze cwalo.

 Za kunahanisisa: Bibele ibulela kuli “mutu ni mutu ulikiwa ka kuhohiwa ni kuhapiwa ki takazo yahae.” (Jakobo 1:14) Ki ifi takazo yemubanga hahulu ni yona, ili yekona kumitahiseza kuli mukene mwa muliko?

 “Muitatube habuniti mi mulemuhe lika zekona kutahisa kuli kumibele hahulu bunolo kueza lika zemaswe. Mueze lipatisiso ka za momukona kuhanyeza miliko yeo, mi muñole lisupo zemukona kuitusisa. Haiba mueza cwalo, nako yeñwi hamuka kopana ni muliko mukaziba mwakuhanyeza muliko wo.”—Sylvia.

 Mutala wa mwa Bibele: Davida. Ka linako zeñwi Davida naakukuezwanga ki batu babañwi mane nihaiba kukomiwa ki litakazo zahae. Kono Davida naaitutile kwa mafosisa ahae mi naaikatalize kueza licinceho. Naalapezi ku Jehova kuli: “Ubupe ku na pilu yekenile, mi unife moya omunca wa tundamo.”—Samu 51:10.

 Musike mwalumeleza nto ifi kamba ifi kumizamaisa. Bibele ibulela kuli: “Usike watuhelela bumaswe kukukoma.” (Maroma 12:21) Taba yeo italusa kuli hamuswaneli kupalelwa kuhanyeza miliko. Mwakona kuketa kueza lika zelukile.

 Za kunahanisisa: Mukona kuunga cwañi muhato okona kumitusa kueza zelukile mwa muinelo okona kumitahiseza kueza lika zefosahalile?

 “Ninahanisisanga monika ikutwela hasamulaho haiba nipalelwa kuhanyeza muliko unikopana ni ona. Kana nikaikutwa hande? Mwendi, kono ikona kuba feela ka nakonyana. Kana nikaikutwa hande nihase kufitile nako yetelele? Batili, nikaikutwa feela bumaswe nikufita. Kana kunani tuso yenika fumana? Batili!”—Sophia.

 Mutala wa mwa Bibele: Paulusi. Nihaike kuli Paulusi naaitumelezi kuli naanani litakazo zemaswe, naasika lumeleza litakazo zeo kumuzamaisa. Naañozi kuli: “Nikalimela hahulu mubili waka ni kuuzamaisa sina mutanga.”—1 Makorinte 9:27, litaluso ze kwatasi.

 Sisupo sa butokwa: Ki mina babanani maata a kueza katulo ka za lika zemuka eza hamuka kopana ni muliko.

 Muhupule kuli, miliko ki ya nakonyana feela. Musizana yabizwa Melissa wa lilimo ze 20 utalusa kuli: “Miliko yene niinga kuba yemituna hane nili kwa sekondari, ka nako ya cwale hanisa kopana ni yona. Kunahanisisanga ka za taba yeo kunikolwisanga kuli miliko yenikopana ni yona ka nako ya cwale, haina kuzwelapili kuba teñi mi nako yeñwi nikaiheta kwamulaho ni kulemuha kuli neniezize hande kuhanyeza miliko yeo.”