Ki Ifi Simuluho ya Mukiti wa Halloween?
Kalabo ya Bibele
Bibele haibuleli za Halloween, ona mukiti wa pumulo obaezanga batu babañata fa lizazi la October 31 silimo ni silimo. Nihakulicwalo, lisimuluho ni lizo za kwaikale za mukiti wa Halloween halilumelelani ni zeiluta Bibele.
Ze mwa taba ye
Lizo ni litaba za kwamulaho zebulela za mukiti wa Halloween
Samhain: Buka ya The World Book Encyclopedia ibulela kuli mukiti wa Halloween usimuluha kwa “mukiti wa bulapeli bwa buhata wa kwaikale one ueziwanga ki batu ba mwa linaha za Celtic lilimo zefitelela 2,000 kwamulaho.” “Batu ba mwa linaha za Celtic balumela kuli ka nako ye batu babashwile bakona kuzamaya-zamaya mwahalaa batu babapila. Ka nako ya mukiti wa Samhain, batu babapila bakona kupotelana ni babashwile.”—Mubone toho ya taba yeli “ Ki Kabakalañi Mukiti wo Haubizwa Halloween?”
Liapalo za Halloween, maswiti, ni lipapali zene eziwanga fa mukiti wa Halloween: Ka kuya ka taba yeñwi, batu babañwi ba mwa linaha za Celtic nebatinanga liapalo zene babonahalisanga inge libupiwa za mioya ilikuli mioya yemaswe yeo iinge kuli mutu yatinile cwalo ni yena ki sibupiwa sa moya mi neimusiyanga. Babañwi nebafanga mioya yeo maswiti ilikuli isike yabaeza maswe. a
Mwahalaa lilimo za ma 500 ni 1500 C.E mwa Europe, babahulu ba bulapeli bwa Keleke ya Katolika bakala kulatelela lizo zene eziwanga ki bulapeli bwa buhata bone bubapotolohile mi nebasusuezanga balateleli babona kuli bayange fa ndu ni ndu inze batinile liapalo za Halloween ni kukupa limpo.
Lilumba, linja za mukubilu, ni baloi: Lika ze selizibahalile ka nako yetelele kuli liswanisana ni mioya yemaswe. Buka yebizwa Halloween Trivia italusa kuli “libupiwa za moya zenani maata amatuna” zeo “liswalisana hahulu ni lifu, babashwile kamba sabo ya kusaba lifu.”
Namundalangwe oitusiswanga kwa mukiti wa Halloween: Batu bane bapila mwa Britain mwa lilimo za ma 500 ni 1500 C.E, “nebayanga fa mandu a batu babañwi ni kubataluseza kuli bakalapelela bafu haiba batu bao babafa za kuca,” mi nebashimbanga makandela ane babeyanga mwa mufuta omuñwi wa muloho ili ane balumela kuli naayemela mioyo ye mwa sibaka sa tukufazo. (Buka yebizwa Halloween—From Pagan Ritual to Party Night) Litaba zeñwi za kwamulaho libonisa kuli makandela ao naaitusiswanga kwa kuleleka mioya yemaswe. Mwa lilimo za ma 1800 mwa North America, miloho yeo neiyolisizwe ka namundalangwe bakeñisa kuli namundalangwe neufumaneha hahulu mwa sibaka seo mi neuli bunolo kuuzwisa minjeke mwahali ni kuupunyaka.
Kana ki kwa butokwa kuziba simuluho ya mukiti wa Halloween?
Eni. Nihaike kuli batu babañwi baanga kuli mukiti wa Halloween haukoni kutahisa butata, lika zeeziwanga kwa mukiti wo zalwanisana ni zeiluta Bibele. Mukiti wa Halloween utomile fa litumelo za buhata ka za babashwile ni mioya yesabonwi, ona madimona.
Munyakisise litimana zelatelela zebonisa mo Mulimu aangela litumelo zeswalisana ni mukiti wa Halloween:
“Kusike kwafumanwa haenu mutu . . . yabuza silumba, kamba yabuza babashwile.”—Deuteronoma 18:10-12, Bibele ya The Jerusalem Bible.
Taluso: Mulimu haatabiswi ki batu babalika kuambola ni babashwile kamba mane bababonisa kuli bakona kuambola ni babashwile.
“Babashwile hakuna sebaziba.”—Muekelesia 9:5.
Taluso: Bakeñisa kuli babashwile hakuna sebaziba, habakoni kuambola ni babapila.
“[Musike] mwaikabela ni badimona. Hamukoni kunwela mwa sinwiso sa Mulena ni mwa sinwiso sa badimona.”—1 Makorinte 10:20, 21, Bibele ya New International Version.
Taluso: Batu baba bata kushemubiwa ki Mulimu baswanela kuambuka nto ifi kamba ifi yekona kubaswalisanisa ni madimona.
“[Mutiyele] milelo yemaswe ya Diabulosi; kakuli lunani ndwa . . . ni mioya yemaswe.”—Maefese 6:11, 12.
Taluso: Bakreste baswanela kuhanyeza mioya yemaswe, ni kusaeza lika zebonisa inge kuli baswalisana ni yona.
a Mubone buka yeli, Halloween: An American Holiday, an American History, likepe 4.