LITABA ZETUSA MABASI | LINYALO
Kuitusisa Maswe Bucwala Mwa Linyalo
Kana bakumina bakile bamitaluseza kuli babilaezwa ki munwelo wamina? Haiba ki cwalo, kunani litaba za butokwa zemuswanela kunyakisisa.
Ze mwa taba ye
Kuitusisa maswe bucwala mwa manyalo kukona kutahisa butata bobutuna
Kuitusisa maswe bucwala kukona kutahisa matuku amañata mwa mubili acwale ka butuku bwa pilu ni sibiti, mane ni kansa. Hape kukona kutahisa kuli manyalo amañata asinyehe kabakala mifilifili, kufelelwa ki masheleñi, kusa sepahala ni likauhano.
Bibele ibonisa kuli kuitusisa maswe bucwala ‘kuluma sina noha, mi kuzwisa sifanu sina sibili.’ (Liproverbia 23:32) Mukona kuziba cwañi haiba munwa hahulu bucwala?
Kana munwa hahulu bucwala?
Lipuzo zelatelela zakona kumitusa kuziba hande haiba munwa hahulu bucwala:
Kana kumibelanga taata kucinca munwelo wamina?
Kana hañata munahananga ka za nako yetatama fomuka nwela?
Kana mwanwanga bucwala kusina taba ni butata bomukopana ni bona mwa bupilo bwamina ni mwa linyalo lamina?
Kana muikutwanga kukula hamulika kutuhela kunwa bucwala?
Kana munwelo wamina utahisanga likomano ni bakumina?
Kana munwa hahulu bucwala kufita sapili?
Kana munwanga bucwala ka kuipata-pata hamuli kwa ndu kamba hamuli kwa musebezi?
Haiba mualabile eni ku yeñwi ya lipuzo zeo, uzibe munwa hahulu bucwala.
Musike mwahana haiba mutalusezwa kuli munani butata bwa kunwa hahulu bucwala
Kana bakumina bakile bamitaluseza kuli babilaezwa ki munwelo wamina? Haiba ki cwalo mwendi nemulikile kufa mabaka akuikemela. Mwendi nemunyazize batu babañwi hamohocwalo ni ba kumina ka kubulela kuli:
“Kambe nemuniezanga hande, kambe haninwi bucwala.””
“Kambe nemusebeza musebezi oswana ni waka, ni mina mwendi nemuka tokwa kunwanga bucwala.”
“Mane kunani batu babañwi boniziba babanwa hahulu kunifita.”
Haiba mufa mabaka akuikemela aswana sina ao, kana kueza cwalo nekusike kwabonisa kuli muisa hahulu pilu kwa kunwa hahulu bucwala mwa sibaka sa kuba ni tabo mwa linyalo? Ki sifi sesiswanela kuba hahulu sa butokwa?
Sikuka sa mwa Bibele: “Muuna yanyezi uikalezwi za . . . mwakatabiseza musalaa hae.”—1 Makorinte 7:33.
Mwa sibaka sa kuhana tuso ya bakumina, mulike kuutwisisa lipilaelo zabona
Zemukona kueza
Muteeleze ka tokomelo ku zebabulela bakumina. Mwakona kueza licinceho kusina taba kuli bakumina babilaela hahulu ka za taba ye. Haiba musaezi licinceho ka za munwelo wamina kusina taba ni lipilaelo za bakumina, taba yeo ibonisa kuli mukomilwe ki bucwala.
Sikuka sa mwa Bibele: “Mutu ni mutu asike aipatela sesiswanela yena anosi, kono abate sesiswanela yomuñwi.”—1 Makorinte 10:24.
Muzibe zeñata. Kuli lisole akone kutula mwa ndwa, uswanela kuziba mulwanelo wa sila sahae. Mwendi ni mina mutalimana ni muinelo oswana, kacwalo, kuli mukone kutula butata bo, muswanela kuziba litaba zeamiwa mwa kunwa hahulu bucwala ni mo batu baswasezwa habali mwa muinelo wo. Hape mukatokwa kuituta linzila zeñwi ili zekona kumitusa kutuhela bucwala ni kuli musike mwakutela kunwa hape.
Sikuka sa mwa Bibele: “Muzwelepili kuikambusa kwa litakazo za nama, zemilwanisa.”—1 Pitrosi 2:11.
Mukupe tuso. Kunani tutengo ni lipatela zeñata zekona kutusa batu babakatazwa ki butata bwa kunwa hahulu bucwala. Mwakona kukupa tuso ku mulikanaa mina yahulile yakona kumitusa kuziba zemuswanela kueza kuli musike mwanwa hahulu bucwala. Mumuzibisange hamuikutwa kuli mubata kukala kueza lika zene muezanga kwamulaho.
Mulike kukupa ku mualafi ya cuukile
Sikuka sa mwa Bibele: “Mulikani wa niti ubonisa lilato ka nako kaufela, mi upepezwi kuli abe mwanahabo mutu mwa linako za ziyezi.”—Liproverbia 17:17.
Kuitusisa maswe bucwala ki butata bobutuna bomusakoni kutatulula ka kubala feela taba yeñwi, kamba ka kubulela feela kuli, “nikalika kunwa feela hanyinyani.” Nihakulicwalo, muswanela kuziba kuli momuka tatululela butata bo kukaama buikangulo bwamina hamoho ni linyalo lamina.
Kuli muzibe litaba zeñata: Mubale litaba zelatelela za sikuwa kuli muitute mo batu babañwi batulezi butata bwa kunwa hahulu bucwala.
“I No Longer Feel Ashamed of Myself”
Hape, mubuhe vidio yeli; ‘Neninyikwile Mupilelo Waka’