Bukreste Bu Hasanela Mwa Linaha Ze Ñwi

BUKAUFI ni Betania, fa Lilundu la Likota za Olive, Jesu n’a kalisize musebezi wa ku kutaza o n’o ka ama litaba za lifasi. Ne u ka kalela kwa Jerusalema—ibat’o ba likilomita ze talu ku kuta kwa wiko. Taba yeo ne i ka yo fitiswa kwa Samaria ni Judea y’e fakaufi, mi hañihañi ne i ka fita “kwa mafelelezo a lifasi.”—Lik 1:4, 8, 12.

Nakonyana ku zwa f’a bulelela Jesu manzwi ao, Mukiti wa Pentekonta wa hoha Majuda ni maproselite ba mwa Mubuso wa Maroma ote, ku zwa kwa libaka ze bonisizwe fa mapa y’e kwatasi. Muapositola Pitrosi ha s’a kutalize ku bona zazi leo, a konahalisa kuli Bukreste bu hasane ka bubebe.—Lik 2:9-11.

Kapili-pili, nyandiso mwa Jerusalema ya hasanya balateleli ba Kreste. Pitrosi ni Joani ba tusa Masamaria ku utwa ni ku amuhela taba ye nde. (Lik 8:1, 4, 14-16) Filipi ha s’a kutalize Muetopia mwa nzila ye n’e sa zamaiwangi ya ku zwa ‘Jerusalema ku ya kwa Gaza,’ Bukreste bwa kena mwa Africa. (Lik 8:26-39) Ibat’o ba nako ye swana, taba ye nde ya beya miselo mwa Lida, ye mwa Libala la Sharoni, ni kwa likamba la Jopa. (Lik 9:35, 42) Pitrosi ha s’a zwile k’o, a ya kwa Sesarea mi a yo tusa yo muhulu wa masole ba Roma, yena Kornele, ni bahabo yena, ni balikani ba hae ku fita fa ku ba Bakreste ba ba tozizwe.—Lik 10:1-48.

Paulusi, ya n’a banga munyandisi, a fita fa ku ba muapositola wa bamacaba. A zamaya ka mahutu ni ka sisepe misipili ye milalu ya bulumiwa ni musipili wa ku ya kwa Roma. Muapositola Paulusi ni ba bañwi ba isa taba ye nde kwa libaka ze ñata ko ne ku fumaneha  hahulu batu mwa Mubuso wa Maroma. Paulusi n’a tabela ku fita kwa Spain (Mu bone likepe 2.), mi Pitrosi n’a sebelize ku yo fita kwa Babilona. (1 Pi 5:13) Kaniti, ka ketelelo ye tuna ya Kreste, balateleli ba hae ne ba hasanyelize Bukreste kwa linaha ze ñwi. Lilimo za ku zwa 60/61 C.E. ha li to fitanga, ‘taba ye nde ne se i bulezwi ku ba ba li teñi kaufela mwatas’a lihalimu.’ (Mks 1:6, 23) Ku zwa nako yeo, taba ye nde se i fitile luli “kwa mafelelezo a lifasi.”

[Mbokisi fa likepe 32]

NE BA ZWILE KWA . . .

Majuda ni maproselite be ne ba utwile taba ye nde fa Pentekonta ya 33 C.E. ne ba zwile kwa Parthia, Media, Elami, Mesopotamia, Judea, Kapadosia, Ponto, Asia, Frigia, Pamfilia, Egepita, Libia, Roma, Kreta, ni Arabia. Ba bañata ne ba kolobelizwe. Mu nahana kuli ne ba ezizeñi ha ne ba kutile kwa mahae?

[Mbokisi fa likepe 33]

LIPUTEHO ZE SUPILE

Jesu n’a lumezi litaba kwa liputeho ze supile za kwa Asia Minor. Mu bone fo li fumaneha: likamba ko ku inzi Efese ni Smirna; Pergamo ye mwahal’a naha, Filadelfia, ni Laodisea; Tiyatira ye kwatuko a nuka; ni Sarde, mwa nzila ye tuna ya lipisinisi. Lika ze pumbuzwi za mileneñi yeo li bonisa kuli Bibele i bulela libaka tenyene.

[Mapa ye fa likepe 32]

(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)

Ku yanduluka kwa Bukreste

Libaka Ko Ne I Fitile Kapili Taba Ye Nde

B1 ILIRIKO

C1 ITALIA

B1 Roma

C1 MASEDONIA

C2 GREECE

C2 Atene

C2 KRETA

C3 Sirene

C3 LIBIA

D1 BITINIA

D2 GALATIA

D2 ASIA

D2 FRIGIA

D2 PAMFILIA

D2 SIPERA

D3 EGEPITA

D4 ETOPIA

E1 PONTO

E2 KAPADOSIA

E2 SILISIA

E2 MESOPOTAMIA

E2 SIRIA

E3 SAMARIA

E3 Jerusalema

E3 JUDEA

F2 MEDIA

F3 Babilona

F3 ELAMI

F4 ARABIA

G5 PARTHIA

[Masa]

C2 Liwate la Mediteranea

D1 Liwate la Black Sea

E4 Liwate le Lifubelu

F3 Siko sa Peresia

[Mapa ye fa likepe 32, 33]

(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)

Misipili Ya Paulusi

Musipili wa Pili wa Bulumiwa (Lik 13:1–14:28)

H3 Antioke (wa Siria)

H3 Selusia

G4 SIPERA

G3 Salamisi

G4 Pafosi

G3 PAMFILIA

F3 Perga

F3 PISIDIA

F2 Antioke (wa Pisidia)

G2 Ikone

G2 LIKOANIA

G2 Listra

G2 Derba

G2 Listra

G2 Ikone

F2 Antioke (wa Pisidia)

F3 PISIDIA

G3 PAMFILIA

F3 Perga

F3 Atalia

H3 Antioke (wa Siria)

Musipili wa Bubeli wa Bulumiwa (Lik 15:36–18:22)

H3 Antioke (wa Siria)

H3 SIRIA

H3 SILISIA

H3 Tarese

G2 Derba

G2 Listra

G2 Ikone

F2 Antioke (wa Pisidia)

D2 FRIGIA

D2 GALATIA

E2 MISIA

E2 Troasi

E1 SAMOTRASI

D1 Neapolisi

D1 Filipi

D1 Amfipolisi

D1 Tesalonika

D1 Berea

C2 GREECE

D2 Atene

D2 Korinte

D2 AKAYA

E2 Efese

G4 Sesarea

H5 Jerusalema

H3 Antioke (wa Siria)

Musipili wa Bulalu wa Bulumiwa (Lik 18:22–21:19)

H3 SIRIA

H3 Antioke (wa Siria)

D2 GALATIA

D2 FRIGIA

H3 SILISIA

H3 Tarese

G2 Derba

G2 Listra

G2 Ikone

F2 Antioke (wa Pisidia)

E2 Efese

E2 ASIA

E2 Troasi

D1 Filipi

C1 MASEDONIA

D1 Amfipolisi

D1 Tesalonika

D1 Berea

C2 GREECE

D2 Atene

D1 Tesalonika

D1 Amfipolisi

D1 Filipi

E2 Troasi

E2 Asoso

E2 Mitileni

E2 KIYO

E2 SAMOSI

E3 Mileta

E3 Koso

E3 RODE

E3 Patara

H4 Tire

H4 Pitolemaisi

G4 Sesarea

H5 Jerusalema

Musipili wa ku Ya kwa Roma (Lik 23:11–28:31)

H5 Jerusalema

G4 Sesarea

H4 Sidoni

F3 Mira

F3 LISIA

E3 Knido

D3 KRETA

D4 KLAUDA

A3 MELITA

A3 SICILY

A3 Sirakuza

A1 ITALIA

B2 Regio

A1 Puzeoli

A1 Roma

Linzila ze Tuna (Mu bone hatiso)

[Liputeho ze supil]

E2 Pergamo

E2 Tiyatira

E2 Sarde

E2 Smirna

E2 Efese

F2 Filadelfia

F2 Laodisea

[Libaka ze n’wi]

E3 PATMOSI

F2 Kolose

F5 Alexandria

F5 EGEPITA

G1 BITINIA

G5 Jopa

G5 Lida

G5 Gaza

H1 PONTO

H2 KAPADOSIA

H4 Damaseka

H4 Pella

[Masa]

Liwate la Mediteranea

[Siswaniso se si fa likepe 33]

Sibaka sa lipapali mwa muleneñi wa Mileta, m’o Paulusi n’a kopani ni maeluda ba kwa Efese

[Siswaniso se si fa likepe 33]

Aletare ya Zeusi mwa Pergamo. Bakreste mwa muleneñi w’o ne ba yahile “fo ku inzi lubona lwa Satani”—Si 2:13