Muta Jehova N’a Tahisize Baatuli
Muta Jehova N’a Tahisize Baatuli
MWA kona ku fumana ka bunolo Lilundu la Tabori (F4) fa mapa—kwa mboela-wiko wa Liwate la Galilea, mwa Musindi wa Jizireele. Mu like ku nahana masole b’a 10,000 ba ba kubukani fa ngo ya lilundu leo. Jehova n’a itusisize Muatuli Baraki ni mupolofita wa musali Debora kwa ku shamiliketa Isilaele ku lwanisa Mulena Jabini wa Mukanana, ya n’a nyandisize Isilaele ka lilimo ze 20. Ka ku etelelwa ki yo muhulu wa masole, yena Sisera, makoloi a Jabini a’ 900 a na ni lisipi ze sabisa n’a zwile kwa Harosheti-Goimi ku taha mwa sibaka se si omile sa Kishoni, mwahal’a Megido ni Lilundu la Tabori.
Muatuli Baraki n’a etelezi banna ba Isilaele kwa musindi w’o ku yo lwanisa mpi ya Sisera. Jehova n’a ba konisize ku tula ka ku luma munda o mutuna wa ka sipundumukela o n’o totobelize makoloi a Sisera, ili nto ye n’e sabisize Makanana. (Bt 4:1–5:31) Yeo ki ye ñwi fela ya lindwa ze ñata zeo Mulimu n’a winisize Isilaele mwa nako ya Baatuli.
Makanana ha se ba tuzwi, naha yeo ne i abezwi masika a Isilaele. Mu bone mwa n’a yahile masika a’ shutana-shutana a’ si a Malivi. Lusikanyana lwa Simioni ne lu filwe mileneñi ya mwa sibaka sa Juda. Joshua ha s’a shwile, sicaba sa fokola kwa moya ni mwa muzamao. Isilaele ya “ba mwa butata bo butuna,” ili ku nyandiswa ki lila za yona. Ka ku ba utwela butuku, Jehova a tahisa baatuli—banna ba 12 ba ba na ni tumelo ni bundume—be ne ba lamulezi Isilaele mwahal’a nako ya lilimo ze 300.—Bt 2:15, 16, 19.
Muatuli Gidioni n’a itusisize masole ba 300 fela be ne ba si na hande lilwaniso kono ili ba ba manyalu ku tula balwani ba Mamidiani b’a 135,000. Ndwa n’e kolotezi mwahal’a Lilundu la Giliboa ni More. Ha s’a tuzi lwa pili, Gidioni a shenjeza lila kwa upa, ku yo kena mwa lihalaupa.—Bt 6:1–8:32.
Jefita, Mugiliadi wa lusika lwa Manase, n’a lamulezi minzi ya Isilaele ya kwa upa wa Jordani kwa Maamoni ba bahateleli. Kuli a kone ku tula, Jefita ka mo ku bonahalela n’a itusisize Likululu la Mulena, ku zwa kwa Ramoti-Giliadi ku ya kwa Aroere.—Bt 11:1–12:7.
Samisoni n’a tabaniselize Mafilisita sihulu fa sibaka sa kwa likamba se si potolohile Gaza ni Ashikeloni. Gaza i fumaneha mwa sibaka se si na ni mezi a mañata ili se si bubana ku za njimo. Samisoni n’a itusisize boluwawa b’a 300 kwa ku tumbeka mulilo mwa masimu a Mafilisita a buloto, ni masimu a waine, ni likota za olive.—Bt 15:4-6.
Ka mo li boniseza litaba za mwa Bibele kamba lusika lwa bona, baatuli ne ba tezi mwa Naha ya Sepiso kaufela. Kai ni kai ko ne li ezahalela lika, Jehova n’a babalela batu ba hae ba ba baka mwa linako za matata.
[Mapa ye fa likepe 15]
(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)
Lipuo ni Baatuli
BAATULI
1. Otiniele (Tribe of Manasseh)
2. Ehudi (Tribe of Judah)
3. Shamigari (Tribe of Judah)
4. Baraki (Tribe of Naphtali)
5. Gidioni (Tribe of Issachar)
6. Tola (Tribe of Manasseh)
7. Jairi (Tribe of Manasseh)
8. Jefita (Tribe of Gad)
9. Ibizani (Tribe of Asher)
10. Eloni (Tribe of Zebulun)
11. Abadoni (Tribe of Ephraim)
12. Samisoni (Tribe of Judah)
Lianda za Masika (mu bone hatiso)
Mileneñi ya Manase
E4 Doro
E5 Megido
E5 Taanaki
F4 Eni-Doro
F5 Beti-Sheani (Beti-Shani)
F5 Ibileami (Gati-Rimoni)
Mileneñi ya Simioni
C9 Sharuheni (Shaaraimi) (Shilihimu)
C10 Beti-Lebaoti (Beti-Biri)
D8 Eteri (Tokeni)
D9 Zikilagi
D9 Aini
D9 Hazari-Susa?
D9 Ashina
D9 Beeresheba
D10 Hazara-Shuala
E9 Etami
E9 Beti- Marakaboto
E9 Betuele? (Kesila?)
E9 Sheba? (Jeshua)
E10 Baalati-Beere (Baale)
E10 Ezemu
Minzi ya Masabelo ya Malivi
E8 Hebroni
F3 Kadeshi
F6 Sikemi
H4 Golani
H5 Ramoti-Giliadi
H8 Bezeri
Linzila ze Tuna
B10 Via Maris
G10 Likululu la Mulena
Masika A Isilaele
DANI (D7)
D7 Jopa
E8 Zora
C8 Ashikeloni
C9 Gaza
C9 Sharuheni (Shaaraimi) (Shilihimu)
C10 Beti-Lebaoti (Beti-Biri)
C12 Azimoni
C12 Kedeshi
D7 Jabineele
D8 Eteri (Tokeni)
D9 Zikilagi
D9 Aini
D9 Hazari-Susa?
D9 Ashina
D9 Beeresheba
D10 Hazara-Shuala
E8 Lehi
E8 Betelehema
E8 Hebroni
E9 Etami
E9 Beti- Marakaboto
E9 Betuele? (Kesila?)
E9 Sheba? (Jeshua)
E10 Baalati-Beere (Baale)
F8 Jerusalema
ASERE (E3)
E4 Doro
E2 Tire
E4 Harosheti-Goimi
F1 Sidoni
MANASE (E5)
E6 Shamiri (Samaria)
E6 Piratoni
F6 Sikemi
G5 Abele-Mehola
EFRAIMI (E7)
E7 Timinati-Sera
F6 Tapua
F6 Shilo
F7 Betele (Luzi)
NAFETALI (F3)
F2 Beti-Anati
F3 Kedeshi
G3 Hazori
ZEBULONI (F4)
E4 Betelehema
ISAKARE (F5)
E5 Megido
E5 Kedeshi (Kishioni)
E5 Taanaki
F4 Eni-Doro
F5 Beti-Shita
F5 Beti-Sheani (Beti-Shani)
F5 Ibileami (Gati-Rimoni)
BENJAMINE (F7)
F7 Giligali
DANI (G2)
G2 Dani (Laishi)
MANASE (H3)
H4 Golani
RUBENI (H8)
G7 Heshiboni
G9 Aroere
H7 Miniti
H8 Bezeri
GADI (I6)
G6 Sukoti
G6 Penuele
G6 Mizipa (Mizipe)
G7 Jogobeha
H5 Ramoti-Giliadi
H7 Raba
H7 Abele-Keramimi
[Libaka ze n’wi]
I1 Damaseka
[Malundu]
F4 Lilundu la Tabori
F4 More
F6 Lilundu la Ebali
F5 Lilundu la Giliboa
F6 Lilundu la Gerizimi
[Masa]
C5 Liwate la Mediteranea (Liwate le Lituna)
F9 Liwate la Lizwai
G4 Liwate la Galilea
[Linuka ni milapo]
B11 Musindi wa Egepita
F6 Nuka ya Jordani
G6 Musindi wa Jaboki
G9 Musindi wa Arinoni
G11 Musindi wa Zeredi
[Siswaniso se si fa likepe 14]
Lilundu la Tabori, mwa sibaka sa Isakare, li umbuka mwa Musindi wa Jizireele
[Siswaniso se si fa likepe 14]
Munda mwa Kishoni n’o totobelize makoloi a Sisera