Kauhanyo 18

Jehova U Wetulusa Moya wa Baishuwi

Isaya 57:1-21

1. Ki ifi tiisezo ya n’a file Jehova, mi manzwi a hae a tahisa lipuzo lifi?

“MUAMBAKANI-YA-PAHAMI ya inzi ko ku si na makalelo ni ko ku si na mafelelezo, ya ipiza ka la Ya-Kenile, s’a bulela ki se, u li: Ni yahile mwa sibaka se si pahami, se si kenile, hape ni yahile ni mutu ya lobehile pilu, ya ishuwa; kuli ni wetuluse moya wa ya ishuwa, mi ni pilise ya lobehile pilu.” (Isaya 57:15) Ki mona mwa n’a ñolezi mupolofita Isaya mwa lilimo za mwanda wa bu 8 B.C.E. Ne ku ezahalañi mwa Juda ze ne tisize kuli lushango l’o lu susueze batu? Manzwi a’ buyelezwi ao a tusa cwañi Bakreste kacenu? Nyakisiso ya Isaya kauhanyo 57 i ka lu tusa ku alaba lipuzo zeo.

“A Mu Te Kwanu, Mina”

2. (a) Manzwi a kwa Isaya kauhanyo 57 a bonahala ku talelezwa lili? (b) Ki ufi muinelo wa ba ba lukile mwa miteñi ya Isaya?

² Kalulo ye ya bupolofita bwa Isaya i bonahala kuli ne i talelelizwe mwa miteñi ya Isaya. Mu nahane mo bu tomezi mibisi bumaswe cwale: “Mutu ya lukile wa shwa, bo ha ku na ya isa pilu kwateñi; ba bande ba ngiwa, bo ha ku na ya lemuha kuli ya lukile wa zwiswa pili, ze maswe li si ka bonahala kale. Mutu ni mutu ya zamaile mwa nzila ya hae ye lukile, u ka kena mwa kozo; u ka pumula mwa mulobalo wa hae.” (Isaya 57:1, 2) Mutu ya lukile  ha wa, ha ku na ya mu isa pilu. Lifu la hae la ka sipundumukela ha li lemuhiwi ki batu. Ku shwa ku mu tiseza kozo, u lukuluha kwa manyando e ba tisa ba ba maswe, mi u banduswa kwa ziyezi. Sicaba sa Mulimu s’a iketezi si ikenyize mwa muinelo o maswe hahulu. Kono ba ba tundamena ku sepahala ba lukela ku tiiswa lipilu luli ku ziba kuli Jehova wa bona ze ezahala mi u ka ba yemela!

3. Jehova u talusa cwañi lusika lo lu maswe lwa Juda, mi ki kabakalañi?

³ Jehova u kupa lusika lo lu maswe lwa Juda, u li: “A mu te kwanu, mina bana ba muloi wa musali, mina ba ba pepilwe ki musali wa mubuki, wa lihule.” (Isaya 57:3) Ki bona beñi ba ba itahiselize mabizo a swabisa ao a kuli ki  bana ba muloi wa musali ni bana ba musali wa mubuki, wa lihule. Bulapeli bwa buhata bo ba eza bu kopanyeleza ku lapela maswaniso ko ku nyenyisa ni ku lumela mwa balimu hamohocwalo ni ku eza buhule. Kabakaleo, Jehova u buza baezalibi bao kuli: “Mu soma mañi? Mu atamela mañi ni ku sibula lilimi? Ha ni li, mu bana ba lifoso, mu lusika lo lu zwa kwa bupumi? Ki mina ba ba tanyeza milimu ya maswaniso mwatas’a likota za oke, ni mwa kota kaufela ye sa tutulehi, ba ba bulaya bana mwa misindi, mwa mikoti ya macwe.”—Isaya 57:4, 5.

4. Ba ba maswe ba mwa Juda ba na ni mulatu mañi?

⁴ Ba ba maswe mwa Juda ba eza patalaza bulapeli bo bu swabisa bwa sihedeni, ba nze ba “soma” batu. Ba soma maswe bapolofita ba Mulimu ba ba lumilwe ku t’o ba sikulula, ba sibula malimi a bona ili ku bonisa kutokwa kwa bona maswabi ni likute. Nihaike kuli ki bana ba Abrahama, buipanguli bwa bona bu ba ezisa ku ba bana ba lifoso ni lusika lo lu zwa kwa bupumi. (Isaya 1:4; 30:9; Joani 8:39, 44) Ba ya mwa likota ze tuna za mwa naheñi ku y’o eza ka mafulofulo hahulu bulapeli bwa bona bwa maswaniso. Mi ki bulapeli kwa situhu! Kakuli mane ba bulaya bana ba bona, sina mo ne a ezeza macaba ao mikwa ya bona ye masila ne i tisize kuli ba lundulwe mwa naha ki Jehova!—1 Malena 14:23; 2 Malena 16:3, 4; Isaya 1:29.

Ku Selela Macwe Mpo ya Bucwala

5, 6. (a) Bayahi ba Juda ba iketezi ku ezañi ku fita ku lapela Jehova? (b) Bulapeli bwa maswaniso mwa Juda ki bo bu bonahala ni ku yanduluka cwañi?

⁵ Mu bone mo ba tupwikezi bayahi ba Juda mwa bulapeli bwa maswaniso: “Mwahal’a macwe a’ hutilwe ki mezi, ki mo ku inzi sibaka sa hao. Mane u selela macwe mpo ya bucwala, u a tabela linama. Kikuli zeo, li ka ni kolisa?”  (Isaya 57:6) Majuda ki batu ba ba itamile bulikani ni Mulimu, kono ku fita ku mu lapela, ba nga macwe fa lilaho la nuka ni ku a eza milimu. Davida n’a bulezi kuli Jehova ki yena sanda sa hae, kono baezalibi ba, ba iketezi maswaniso a sa pili a macwe ku ba sanda sa bona ni ku a selela limpo za macwala. (Samu 16:5; Habakuki 2:19) Jehova u ka koliswa cwañi ki bulapeli bo bu keluhile cwalo b’o bwa batu ba ba yemela libizo la hae?

⁶ Kai ni kai—mwatas’a likota ze tuna, mwa misindi, fa malundu, mwa minzi—Juda i lapela milimu ya maswaniso. Kono Jehova wa bona zeo kaufela, mi ka Isaya, u patulula silafalo ya yona, u li: “U isize bulobalo bwa hao fa lilundu le li lumbile, le li bonahala; mi fateñi u ile ku y’o eza matabelo. U beile kupuzo ya hao kwamulaho a sikwalo ni a mibio ya sona.” (Isaya 57:7, 8a) Juda i isize bulobalo bwa yona bwa silafalo ya kwa moya fa libaka ze lumbile, mi i ezeza teñi matabelo a milimu i sili. * Nihaiba mwa mandu fela ku na ni milimu ya maswaniso kwamulaho a likwalo ni kwa mibio ya zona.

7. Juda i ikenya ka moya mañi mwa bulapeli bwa buhule?

⁷ Ba bañwi ba kana ba komoka libaka Juda ha i ikenyize cwalo mwa bulapeli bwa masila. Kana ku na ni nto ye ñwi ye m’ata y’e i hapelelize ku fulalela Jehova? Kutokwa. I eza cwalo ka ku itatela, ka tukufalelo. Jehova u li: “U itahisize ku mulena u sili, isi ku Na; u ile. U atamisize mumbeta wa hao, mi u isweli bulikani ni milimu ya buhata; u tabela ku kopana ni yona ha u i bona [“u boni silama sa bunna, NW].” (Isaya 57:8b) Juda i isweli bulikani ni milimu ya yona ya buhata, mi i lata bulikani b’o bo bu sa lumelezwi.  Sihulu, i lata buhule bo i eza, mi mwendi bu kopanyeleza ku itusiswa kwa maswaniso a lilama za bunna, ko ku eziwa hahulu mwa bulapeli bwa milimu yeo!

8. Ki mwa puso ya mulena mañi sihulu m’o bulapeli bwa maswaniso ne bu tiile mwa Juda?

⁸ Tolongosho yeo ya bulapeli bwa maswaniso bo bu situhu ili bwa buhule bo bu swabisa i lumelelana ni ze lu ziba ka za malena ba Juda ba sikai ba ba maswe. Ka mutala, Manase, n’a yahile libaka ze lumbile, n’a tomile lialetare za Baale, ni ku beya lialetare za bulapeli bwa buhata mwa malapa a mabeli a tempele. N’a cisize bana ba hae mwa mulilo, ku eza bulauli, ku itusisa bunuhi, ni ku yemela bulapeli bwa balimu. Mulena Manase hape n’a beile mwa tempele ya Jehova siswaniso se si betilwe sa kota ya likombelo sa n’a ezize. * N’a kelusize Juda kuli i “eze bumaswe, mane ku fita macaba a n’a yundisize [Muñ’a] Bupilo.” (2 Malena 21:2-9) Ba bañwi ba lumela kuli Manase n’a bulaisize Isaya, libizo la Manase niha li si ka bulelwa kwa Isaya 1:1.

“Wa Luma Mandumeleti a Hao Kwahule”

9. Juda i lumelañi mandumeleti “kwahule”?

⁹ Foso ya Juda ki ye tuna; haki ya ku sebeleza fela milimu ya buhata. Ka ku itusisa Isaya ku ba mubuleli wa hae, Jehova u li: “Wa iponahalisa ku mulena wa kwateñi unz’o tolile, wa ekeza kwa minunko ye munati ya hao, mi wa luma mandumeleti a hao kwahule, mane wa ishubula kwatasi, ku isa kwa sibaka sa ba ba shwile.” (Isaya 57:9) Mubuso wa Juda o sa sepahali u ya ku “mulena” —mwendi mulena wa mubuso u sili—ku y’o mu fa limpo ze tula ze nde-nde, ze swanisezwa ki oli ni minunko ye munati. Juda i luma mandumeleti kwahule. Libaka? Kuli i susueze macaba a bahedeni ku swalisana ni yona. Kakuli se i fulalezi Jehova, cwale i sepa malena ba mibuso i sili.

10. (a) Mulena Akazi u bata cwañi swalisano ni mulena wa Asirya? (b) Juda i ‘ishubuzi kwatasi, ku isa kwa sibaka sa ba ba shwile’ ka nzila ifi?

¹⁰ Mutala o muñwi wa seo ki wa ze ne ezahezi mwa miteñi ya Mulena Akazi. Kabakala ku saba Isilaele ye swalisani ni Siria, mulena wa Juda y’o ya sa sepahali u luma batu ku Tigilati-Pilezeri III wa Asirya, u li: “Ki na mutang’a hao ni mwan’a hao. Taha, u t’o ni lamulela mwa mazoho a mulena wa Siria, ni mwa mazoho a mulena wa Isilaele, ba ba ni lwanisa.” Akazi u lumela kweta ya silivera ni gauda ku mulena wa Asirya, mi mulena y’o wa i amuhela, ni ku sinya maswe Siria. (2 Malena 16:7-9) Ha i utwana cwalo ni macaba a Mahedeni, Juda i ikisa kwatasi “kwa sibaka  sa ba ba shwile.” Kabakala ze i eza zeo, i ka shwa, kamba ku tuhela ku ba sicaba se si ikemezi se si na ni mulena.

11. Juda i bonisa kuli i na ni buiketo bufi bo bu si buiketo luli?

¹¹ Jehova u zwelapili ku bulelela Juda kuli: “U katalisizwe ki ku zamaya hahulu-hulu, bo ha u si ka li: Ni ikataza fela! N’o nz’o itiisa ka lizoho la hao; hakulicwalo ha u si ka fokola.” (Isaya 57:10) Kaniti, sicaba si ikatalize maswe mwa linzila za sona za buipanguli, mi ha si boni kuli si ikatalelize mbango. Kono si ikwasheka ka ku lumela kuli sa kondisa lika ka m’ata a sona. Si ikutwa kuli si tiile ni ku ikangula hande. Ki butoto luli!

12. Ki ifi miinelo ya mwa Krestendomu ye swana ni ya mwa Juda?

¹² Kacenu ku na ni kopano ye na ni muzamao o swana ni wa Juda ya mwa miteñi ya Isaya. Krestendomu i itusisa libizo la Jesu, kono i eza liswalisano ni macaba mi i talize libaka za yona za bulapeli ka milimu ya maswaniso. Ba ba ku yona mane ba beyanga milimu ya maswaniso mwa mandu a bona. Krestendomu i bulaisize mikulwani ba ba ku yona sina matabelo mwa lindwa za macaba. Zeo kaufela li lukela ku ba ze nyenyisa hahulu Mulimu wa niti, ya laela Bakreste kuli: “Mu sabe kwa sebelezo ya milimu”! (1 Makorinte 10:14) Ka ku ikenya mwa bupolitiki, Krestendomu i ‘pilile ka buhule ni malen’a lifasi.’ (Sinulo 17:1, 2) Mane, ki yona ye yemela hahulu Kopano ya ba Macaba. Ki lifi ze ka tulukela lihule la bulapeli le? Pili Jehova u bulelelañi mutala wa lona, yona Juda ye sa sepahali, sihulu ka mo i yemelwa ki Jerusalema, muleneñi wa yona?

“Litopa za Hao za Maswaniso Li ku Lamulele”

13. Ki “lishano” lifi le i eza Juda, mi i nga cwañi pilu-telele ya Jehova?

¹³ “U sabile mañi, u suhile mañi, ha u ezize litaba za lishano?”  ku buza Jehova. Ki puzo kwa bunde! Juda kaniti ha i bonisi sabo ye nde ya silumeli ya ku saba Jehova. Kambe ne i na ni sabo yeo, ne i si ke ya fetuha sicaba sa mahata, ili balapeli ba milimu ya buhata. Jehova u zwelapili kuli: “U si ka ni hupula, ni ku isa pilu ya hao ku Na? Ha ni li, ne ni isweli sibaka se sitelele, mi n’o sa koni ku ni saba?” (Isaya 57:11) Jehova u kuzize nako ye telele, a sa fi Juda koto ka bubebe. Kana Juda ya itebuha nto yeo? Kutokwa, yona i nga kuli pilu-telele ya Mulimu ki ku sa isa teñi pilu. Ha i sa mu saba ni hanyinyani.

14, 15. Jehova u bulelañi ka za misebezi ya Juda ni ‘litopa za yona za maswaniso’?

¹⁴ Nihakulicwalo, nako ya pilu-telele ya Mulimu i ka fela. Ha nahana za nako yeo, Jehova u li: “Ni ka tahisa niti ya hao mwa liseli; misebezi ya hao ha i na ku ku fumanisa se siñwi. Litopa za hao za maswaniso li ku lamulele ha u huwa! Moya u ka a yukula, ha u fuka u ka a isa kwahule kaufel’a ona!” (Isaya 57:12, 13a) Jehova u ka patulula kuli ku luka kwa Juda ki kwa ku ipumisa. Misebezi ya yona ya buipi ha i na ku tusa. ‘Litopa za yona za maswaniso,’ ona milimu ya yona ya maswaniso, ha li na ku i lamulela. Ziyezi ha i ka i tulukela, milimu ye i sepile i ka posezwa kwahule ki kamoya fela.

¹⁵ Manzwi a Jehova a talelezwa ka 607 B.C.E. F’o Mulena Nebukadenezare wa Babilona u sinya Jerusalema, ku cisa tempele, ni ku isa buñata bwa batu mwa buhapiwa. “Majuda ba zwiswa cwalo mwa naha ya bona, ba iswa mwa butanga.”—2 Malena 25:1-21.

16. Ki lifi ze ka tulukela Krestendomu ni “Babilona yo mutuna” kaufela?

¹⁶ Ka ku swana, maswaniso a mañata a Krestendomu h’a na ku i lamulela mwa lizazi la buhali bwa Jehova. (Isaya 2:19-22; 2 Matesalonika 1:6-10) Krestendomu,  hamoho ni “Babilona yo mutuna” kaufela, yona kopano ya mwa lifasi kamukana ya bulapeli bwa buhata, i ka yundiswa. Sibatana se si fubelu sa swanisezo ni manaka a sona a’ lishumi ‘ba ka amuha Babilona yo mutuna za hae, ba mu tubulise, ba ce nama ya lilama za hae, mi ba mu ciseleze mwa mulilo.’ (Sinulo 17:3, 16, 17) Lu tabile hakalo kuli lu utwile taelo ye li: “A mu zwe ku yena mina sicaba sa ka, kuli mu si ke mwa ba ni taba ni libi za hae, mi mwa amuhela kwa likozi za hae”! (Sinulo 18:4, 5) Haike lu si kuteli ku yona kamba kwa linzila za yona.

“Ya Sepa Na, Ki Yena Ya Ka Luwa Lifasi”

17. Ki ifi sepiso ye fiwa ku ‘mutu ya sepa Jehova,’ mi i talelezwa lili?

¹⁷ Kono ku cwañi ka za manzwi a’ tatama a bupolofita bwa Isaya? “Ya sepa Na, ki yena ya ka luwa lifasi, a yole lilundu la ka le li kenile.” (Isaya 57:13b) Jehova cwale u bulela ku bomañi? U bonela cimo nako ya hamulaho wa yundiso ye taha mi u polofita za ku lukuluha kwa batu ba hae mwa Babilona. U polofita ni za ku zuswa kwa bulapeli bo bu kenile kwa lilundu la hae le li kenile, yona Jerusalema. (Isaya 66:20; Daniele 9:16) Nto yeo i lukela ku susueza hakalo Majuda ba ba sepahala! Jehova hape u li: “Ku ka bulelwa kuli: A mu bakanye, a mu bakanye, mu lukise nzila, mu zwise ze sitatalisa mwa nzila ya sicaba sa ka.” (Isaya 57:14) Nako ha i ka fita y’a ka lamulela Mulimu batu ba hae, nzila i ka lukiswa, ze sitatalisa kaufela li ka zwiswa mwateñi.—2 Makolonika 36:22, 23.

18. Bupahamo bwa Jehova bu talusizwe cwañi, kono ki lifi lilatotuna l’a bonisa?

¹⁸ Ki fona fa cwale f’o mupolofita Isaya a bulela manzwi a’ ñozwi kwa makalelo, a’ li: “Muambakani-ya-Pahami ya inzi ko ku si na makalelo ni ko ku si na mafelelezo, ya ipiza ka la Ya-Kenile, s’a bulela ki se, u li: Ni yahile mwa  sibaka se si pahami, se si kenile, hape ni yahile ni mutu ya lobehile pilu, ya ishuwa; kuli ni wetuluse moya wa ya ishuwa, mi ni pilise ya lobehile pilu.” (Isaya 57:15) Lubona lwa Jehova lu mwa sibaka sa lihalimu se si pahami ka ku fitisisa. Ha ku na sibaka se siñwi se si pahami cwalo. Kwa omba-omba hakalo ku ziba kuli, ni h’a li teñi k’o, u bona zote—isi fela libi za ba ba maswe kono hape ni ze lukile ze ba eza ba ba lika ku mu sebeleza! (Samu 102:19; 103:6) Mi hape u utwa litongoko za ba ba nyandile ni ku tiisa ba ba lobehile lipilu. Manzwi ao a lukela ku ba a n’a tiisize Majuda be ne ba bakile ba kwaikale. Kaniti a’ lu tiisa ni luna kacenu.

19. Buhali bwa Jehova bu fela lili?

¹⁹ Manzwi a Jehova a’ tatama ni ona a omba-omba, a’ li: “Ha ni na ku zeka ku ya ku ile, kamba ku halifa kamita; ku ka swana lipilu za batu li welela fapil’a ka, hamoho ni mioya ya bona ye ni ezize.” (Isaya 57:16) Ha ku na sibupiwa sa Mulimu se ne si ka pila buhali bwa Jehova ha ne bu ka ba bwa kamita, bu sa feli. Kono ka litohonolo, buhali bwa Mulimu ki bwa nakonyana fela. Ha se bu petile mulelo wa bona, bwa fela. Kutwisiso ye buyelezwi ye i lu tusa ku itebuha hahulu-hulu lilato la Jehova kwa libupiwa za hae.

20. (a) Jehova u ezanga cwañi baezalibi ba ba sa baki? (b) Jehova u omba-omba cwañi mutu ya bakile?

²⁰ Lu fumana kutwisiso ye ñwi Jehova ha zwelapili ku bulela. Pili u li: “Ne ni halifile, mi na nata Isilaele kabakala bumaswe bwa litakazo za hae; na ipata ha ne ni nze ni halifile, mi a ikela ka bungulunde mo n’e latela pilu ya hae.” (Isaya 57:17) Bufosi bo bu ezizwe kabakala mukwañuli kaniti bu tisa kuli Mulimu a halife. Ibile fela mutu a zwelapili ku ba ni pilu ya bungulunde, Jehova u zwelapili ku halifa. Kono ku cwañi haiba lingulunde y’o a amuhela kalimelo? Fohe Jehova u bonisa m’o lilato ni mufelañeke  wa hae li mu susueza ku eza, kuli: “Ni boni mikwa ya hae, mi ni ka mu folisa; ni mu lise, ni mu eze hape ka makeke, yena hamoho ni ba ba lila ni yena.” (Isaya 57:18) Ha s’a mu kalimezi, Jehova u folisa ya bakile ni ku mu omba-omba hamoho ni ba ba lila ni yena. Kona libaka Majuda ha ne ba konile ku kutela habo bona ka 537 B.C.E. Ki niti kuli Juda ne i si ka tola ya ba hape mubuso o ikemezi o busiwa ki mulena wa mwa lusika lwa Davida. Kono tempele ya mwa Jerusalema ne i yahilwe sinca, mi bulapeli bwa niti ne bu zusizwe.

21. (a) Jehova n’a wetulusize cwañi moya wa Bakreste ba ba tozizwe ka 1919? (b) Ki ufi mukwa wo mañi ni mañi wa luna a lukela ku ituta?

²¹ “Muambakani-ya-Pahami,” yena Jehova, hape n’a iyakatitwe buiketo bwa bomasiyaleti ba ba tozizwe ka 1919. Kabakala ku baka ni buikokobezo bwa bona, Mulimu yo mutuna, Jehova, a bona manyando a bona ni ku ba lukulula mwa butanga bwa Babilona. A zwisa lisitataliso kaufela ni ku ba lukulula kuli ba kone ku mu ezeza bulapeli bo bu kenile. Kacwalo manzwi a Jehova ka Isaya n’a talelelizwe ka nako yeo. Mi mwa manzwi ao ku na ni likuka ze sebeza kamita-ni-mita ili ze ama yo muñwi ni yo muñwi wa luna. Jehova u amuhela fela bulapeli bwa baikokobezi. Mi haiba mutang’a Mulimu a eza sibi, a akufe ku itumelela bufosi bwa hae, ku amuhela nyazo, ni ku lukisa mafosisa a hae. Haike lu si libali kuli Jehova u folisa ni ku omba-omba baikokobezi kono “u hanela ba ba ikuhumusa.”—Jakobo 4:6.

‘Kozo ku Ba Kwahule ni Ba Fakaufi’

22. Ki lifi z’a polofita Jehova ze ka wela (a) ba ba bakile? (b) ba ba maswe?

²² Jehova ha bonisa mo li fapanela ze ka ezahala ku ba  ba baka ni ku ba ba tundamena bumaswe, u li: “Ya tahisa buitumelo mwa milomo . . . kozo, kozo, ku ya kwahule ni ku ya fakaufi; mi ni ka mu folisa. Kono ba ba maswe ba swana sina liwate le li nze li fuka kamita, le li sa koni ku kuza, leo mandinda a lona a zwisa sileze ni masila. Ha ku na kozo ye bulukezwi ba ba maswe.”—Isaya 57:19-21.

23. Buitumelo bwa mwa milomo kiñi, mi Jehova u “tahisa” cwañi buitumelo b’o?

²³ Buitumelo bwa mwa milomo ki sitabelo sa milumbeko se si fiwa ku Mulimu—ona bupaki bo bu zwa mwa milomo ye lumba libizo la hae. (Maheberu 13:15) Jehova u “tahisa” cwañi bupaki b’o bo bu zwa mwa milomo? Kuli mutu a eze sitabelo sa milumbeko, pili u lukela ku ituta za Mulimu kihona a bonisa tumelo ku yena. Tumelo, ye li muselo wa moya wa Mulimu, i susueza mutu ya cwalo ku bulelela ba bañwi z’a utwile. F’o kikuli, u eza bupaki bo bu zwa mwa milomo ya hae. (Maroma 10:13-15; Magalata 5:22) Lu swanela ku hupula hape kuli Jehova ki yena luli ya luma batanga ba hae ku y’o bulela milumbeko ya hae. Mi Jehova ki yena ya lukulula batu ba hae, ili ku ba konisa ku eza matabelo a’ cwalo a milumbeko. (1 Pitrosi 2:9) Kabakaleo, ku kona ku bulelwa luli kuli Jehova ki yena ya tahisa buitumelo b’o bwa mwa milomo.

24. (a) Ki bomañi ba ba fita fa ku fiwa kozo ya Mulimu, mi ku ezahalañi ku bona? (b) Ki bomañi ba ba sa fiwi kozo, mi ku ka ezahalañi ku bona?

²⁴ Majuda ba lukela ku ba ba ba fa buitumelo mwa milomo bo bu tabisa ha ba kutela habo bona ba nze ba opelela Jehova milumbeko! Ba lukela ku ba ba ba tabile ku fiwa kozo ya Mulimu, ibe kuli ba “kwahule” ni Juda, ha ba sa litela ku kuta, kamba ba “fakaufi,” ha ba fitile  kale mwa naha ya habo bona. Nihakulicwalo, ku ba ba maswe ha ku yo cwalo ni hanyinyani! Bote ba ba hana ku utwa kalimelo ya Jehova, baezalibi kaufela ko ba ya ko ba ku wa, ha ba na kozo ni ye kana. Ka ku zukuzwa inge liwate le li fuka kamita, ba zwelapili ku tahisa, isi buitumelo mwa milomo ya bona, kono “sileze ni masila,” f’o kikuli, zote ze silafezi.

25. Ba bañata kai ni kai ba fita cwañi fa ku fiwa kozo?

²⁵ Ni kacenu balapeli ba Jehova kai ni kai ba zibahaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. Bakreste kai ni kai mwa linaha ze fitelela 230 ba fa buitumelo mwa milomo ya bona, ba nze ba shaela milumbeko ya Mulimu a nosi wa niti. Milumbeko ye ba opela i utwiwa ni “kwa mafelelezo a lifasi.” (Isaya 42:10-12) Ba ba utwa lushango lwa bona ni ku nga muhato ba amuhela niti ya Linzwi la Mulimu, yona Bibele. Ba ba cwalo ba fita fa ku fiwa kozo ye zwa mwa ku sebeleza “Mulimu [Muñ’a] kozo.”—Maroma 16:20.

26. (a) Ki sifi se si ka ezahala ku ba ba maswe? (b) Ki ifi sepisotuna ye fiwa kwa baishuwi, mi ki ifi ye swanela ku ba katulo ya luna?

²⁶ Ki niti kuli ba ba maswe ha ba mameli lushango lwa Mubuso. Kono ona cwale fa, ha ba na ku lumelezwa ku sinya kozo ya ba ba lukile. Jehova u sepisa kuli: “Ku sa na ni nakonyana ye nyinyani, mi ya maswe h’a sa na ku ba teñi.” Ba ba sepile Jehova ba ka yola naha ka nzila ye tabisa hahulu. “Ba ba ishuwa ba ka luwa naha, ba ka ikola kozo ye tuna.” (Samu 37:10, 11, 29) Lifasi-mubu la luna fo li ka ba le li kateleha hahulu! Haike kaufel’a luna lu ikatulele ku sa bolomokiwa ki kozo ya Mulimu, ilikuli lu opelele Mulimu milumbeko kamita ni ku ya ku ile.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 263]

Juda i ezeza bulapeli bwa buhule mwa kota kaufela ye sa tutulehi

[Siswaniso se si fa likepe 267]

Juda i yaha lialetare kai ni kai mwa naha

 [Siswaniso se si fa likepe 275]

Ni tahisa buitumelo mwa milomo’