Kauhanyo 26

‘Mu Wabelwe Kamita Kabakala Ze Ni Eza’

Isaya 65:1-25

1. Ki afi manzwi a kolwisa a n’a ñozi muapositola Pitrosi, mi ki ifi puzo ye zuha?

KANA bumaswe ni manyando li ka fela muta o muñwi? Lilimo ze fitelela 1,900 kwamulaho k’o, muapositola Pitrosi n’a ñozi manzwi a’ kolwisa a, a’ li: “Ka sepiso ya [Mulimu], lu talimezi lihalimu le linca, ni lifasi le linca, mo ku yahile Ku Luka.” (2 Pitrosi 3:13) Pitrosi, ni batanga ba Mulimu ba ba sepahala ba bañwi ba bañata ne ba libelezi ka lilimo-limo lizazi le lituna fo ne ku ka felela kutokwa mulao, nyandiso, ni mifilifili ili fo ne ku ka bela ni ku luka kai ni kai. Kana lwa kona ku kolwa kuli sepiso yeo i ka talelezwa?

2. Ki ufi mupolofita ya n’a bulezi za “lihalimu le linca, ni lifasi le linca,” mi bupolofita bwa kale-kale b’o bu na ni litalelezo mañi?

² Ee, lwa kona! Pitrosi ha n’a bulezi za “lihalimu le linca, ni lifasi le linca,” n’a sa tahisi muhupulo o munca. Lilimo ze bat’o ba ze 800 pili nako yeo i si ka fita kale, Jehova ka mupolofita Isaya n’a bulezi manzwi a swana. Sepiso ya pili yeo ne i na ni talelezonyana ka 537 B.C.E., Majuda ha ne ba lukuluzwi mwa butanga bwa kwa Babilona, ku ba konisa ku kutela habo bona. Kono bupolofita bwa Isaya bu sweli bwa talelezwa ka butuna kacenu, mi lu libelela talelezo ye tuna ni ku fita mwa lifasi le linca la Mulimu le li taha. Kaniti, bupolofita bo bu tabisa bo bu filwe  ka Isaya bu lu bonisa fela hanyinyani limbuyoti zeo Mulimu a bulukezi ba ba mu lata.

Jehova U Kupa Ka T’ata “Sicaba Se Si Ikuhumusa”

3. Ki ifi puzo ye lu alabelwa mwa Isaya kauhanyo 65?

³ Mu hupule kuli kwa Isaya 63:15–64:12 ku na ni tapelo ya Isaya ya bupolofita ya ku lapelela bahapiwa ba Majuda ba ba mwa Babilona. Sina mo a utwahaleza manzwi a Isaya, Majuda ba bañata ha ba lapeli Jehova ka moyo kaufela, kono ba bañwi ba bakile ni ku kutela ku yena. Kana Jehova cwale u ka zusa sicaba kabakala ba sikai ba ba bakile bao? Lu fumana kalabo mwa Isaya kauhanyo 65. Kono pili Jehova a si ka fa kale sepiso ya ku lukulula ba sikai ba ba sepahala, u talusa za katulo ye ka tulukela ba bañata ba ba si na tumelo.

4. (a) Ka ku fapana ni batu ba hae ba baipanguli, ki bomañi ba ba ka bata Jehova? (b) Muapositola Paulusi n’a talusize cwañi Isaya 65:1, 2?

⁴ Jehova u tuhelezi bukwenuheli bo ba tundamezi batu ba hae. Kono nako i ka fita ya ka ba tuhelela kwa lila za bona ni ku amuhela ka sishemo ba bañwi ba sili. Ka Isaya, Jehova u li: “Ni batilwe ki ba ba ne ba sa ni tokwi; ni fumanwi ki ba ba ne ba sa ni bati; na bulelela sicaba se ne si sa ipizi ka Libizo la ka, na li: Ki Na yo, ki Na yo!” (Isaya 65:1) Kwa utwisa bumaswe batu ba ba isweli bulikani ni Mulimu ha ba bulelwa cwalo, kuli ba macaba ba ka taha ku Jehova kono sicaba sa Juda se si ikuhumusa si ka hana ku eza cwalo. Isaya haki yena mupolofita a nosi ya polofita kuli Mulimu kwa mafelelezo u ka keta batu be ne ba sa balwi pili. (Hosea 1:10; 2:23) Muapositola Paulusi n’a bulezi ze kwa Isaya 65:1, 2 za mwa toloko ye bizwa Septuagint kuli a bonise kuli batu ba macaba ne ba  ka fumana “ku luka ko ku zwa kwa tumelo” nihaike kuli Majuda ba ka sipepo ne ba hanile ku eza cwalo.—Maroma 9:30; 10:20, 21.

5, 6. (a) Ki ifi takazo ye tuna ya bonisize Jehova, kono batu ba hae ba ezizeñi? (b) Lu itutañi ku Jehova ka mwa n’a ezelize Juda?

⁵ Jehova u talusa libaka ha ka tuhelela batu ba hae ku tahelwa ki ziyezi, u li: “Ka mazazi kaufela ni otololezi sicaba se si ikuhumusa mazoho a ka, sicaba se si zamaya mwa nzila ye si ye nde, se si eza mo si hupulela.” (Isaya 65:2) Ku otolola mazoho ku talusa memo kamba kupo ye tiile. Jehova u otolozi mazoho a hae, isi nakonyana fela, kono ka mazazi kaufela. Takazo ya hae ye tuna kikuli Juda i kutele ku yena. Niteñi, sicaba se si ikuhumusa seo ha si lati.

⁶ Ki tuto kwa bunde ye lu ituta kwa manzwi a Jehova ao! U bata kuli lu sutelele ku yena kakuli ki Mulimu ya bunolo ku atumela. (Jakobo 4:8) Manzwi ao hape a lu bonisa kuli Jehova u na ni buikokobezo. (Samu 113:5, 6) Mane, u sa zwelapili ku otolola mazoho a hae ka swanisezo, ku kupa batu ba hae ku kuta ku si na taba ni kuli buikuhumusi bwa bona bu mu ‘swabisize.’ (Samu 78:40, 41) Kwa mafelelezo, h’a ba tuhelela kwa lila za bona, u eza cwalo ha s’a tandile lilimo-limo inze a ba kupa. Nihaiba cwalo, ha hani batu ba ba ikokobeza mwahal’a bona.

7, 8. Batu ba Mulimu ba ba ikuhumusa ba mu shemaetile cwañi?

⁷ Majuda ba ba ikuhumusa ba kuta-kutezi ku shemaeta Jehova ka muzamao wa bona o swabisa. Jehova u talusa lifoso za bona, u li: “Ki sicaba sa ba ba ni shemaeta kamita, ba ba eza matabelo mwa masimu, ba ba ciseza insense fa litina; ba ba ina mwa mabita mi ba lobala mwa mikoti ya mwa macwe; ki ba ba ca nama ya kulube, ba ba sunsa lico ze masila mwa mikeke ya bona; ba ba li: Ikemele koo, si suteleli ku na; kakuli na ni kenile ku  fita wena! Bao, ki musi mwa lingo za ka, ki mulilo o tuka nako ni nako.” (Isaya 65:3-5) Batu bao ba ba bonahala inge kuli ba lukile ba foseza Jehova ka ku mu “shemaeta”—ili pulelo ye kana ya talusa mandabala ni kashwau. Ha ba ezi se siñwi kuli ba pate ze nyenyisa ze ba eza. Ki nto ye maswe hahulu ku eza libi fapil’a Yena ya swanela ku kutekiwa ni ku utwiwa.

⁸ Baezalibi bao ba ba ipala ku luka, se ba bulelela Majuda ba bañwi kikuli: ‘Si suteleli kwanu, kakuli na ni kenile ku fita wena.’ Ki buipi kwa butuna! Ba ba ipala ku luka bao ba sweli ku ezeza milimu ya buhata matabelo ni ku i ciseza insense, ili nto ye u hanisa Mulao wa Mulimu. (Exoda 20:2-6) Ba inzi mwa mabita, ili nto ye ba silafaza ka ku ya ka Mulao. (Numere 19:14-16) Ba ca nama ya kulube, ili sico se si si ka kena. * (Livitike 11:7) Niteñi, likezo za bona za bulapeli li ba ezisa ku ikutwa kuli ba kenile ku fita Majuda ba bañwi, mi ba bata kuli ba bañwi ba si ke ba ba sutelela ilikuli ba bañwi bao ba si ke ba keniswa ka swanisezo ki ku swalisana fela ni bona. Kono Mulimu ya na ni “lifufa” haki mona mw’a ngela litaba cwalo!—Deuteronoma 4:24.

9. Jehova u nga cwañi baezalibi ba ba ipala ku luka?

⁹ Ku fita ku nga kuli ba ba ipala ku luka bao ba kenile, Jehova u li: “Bao, ki musi mwa lingo za ka.” Linzwi la Siheberu le li tolokilwe kuli “ngo” kamba “lingo” hañata li itusiswanga kwa ku swaniseza buhali. Musi ni ona u swaniseza buhali bo bu tuka bwa Jehova. (Deuteronoma 29:20) Bulapeli bwa maswaniso bo bu nyenyisa bo ba eza batu ba Jehova bu tumbuzi buhali bwa hae bo bu lila.

10. Jehova u ka lifa cwañi ba mwa Juda mipuzo ya libi za bona?

 ¹⁰ Bakeñisa kuli ki wa katulo ye lukile, Jehova ha koni ku tuhelela fela baezalibi ba ka bomu bao. Isaya u ñola kuli: “A mu bone, se si ñozwi fapil’a ka ki se: Ha ni na ku kuza, kono ni ka ba fa mipuzo ya bona; e ni ba fe mipuzo ya bona mwa lifuba za bona, ya bumaswe bwa mina hamoho ni bwa bokuku a mina, ku bulela [Muñ’a] Bupilo kakuli ki bona ba ba ne ba cisa insense fa malundu, ni ku ni nyefula fa tulundu; kabakaleo, ni ka kutiseza mwa lifuba za bona mupuzo wa likezo za bona za pili.” (Isaya 65:6, 7) Ka ku ikenya mwa bulapeli bwa buhata, Majuda bao ba shwauzi Jehova. Ba ezisize bulapeli bwa Mulimu wa niti ku bonahala fela inge bwa macaba a mañwi. Kabakala ‘bumaswe bwa bona’ bo bu kopanyeleza bulapeli bwa maswaniso ni balimu, Jehova u ka ba kutiseza “mwa lifuba za bona.” Ku bonahala kuli pulelo ya kuli “lifuba” i talusa kalulo ya siapalo se si putilwe ku ezwa mukotana m’o balekisi ne ba kona ku sela kutulo ye likanyizwe. (Luka 6:38) Kwa Majuda ba bakwenuheli, taluso ya utwahala—ya kuli Jehova u ka ba likanyeza “mipuzo,” kamba koto ya bona. Mulimu wa katulo ye lukile u ka ba kutiseza bumaswe bwa bona. (Samu 79:12; Jeremia 32:18) Bakeñisa kuli Jehova ha cinci, lwa kona ku kolwa kuli ka nako ya hae, u ka likanyeza koto kwa muinelo wo wa linto o maswe ka nzila ye swana.—Malaki 3:6.

“Kabakala Batanga ba Ka”

11. Jehova u bonisa cwañi kuli u ka pilisa bomasiyaleti ba ba sepahala?

¹¹ Kana Jehova u ka shwela makeke basepahali mwahal’a batu ba hae? Isaya u li: “[Muñ’a] Bupilo s’a bulela ki se, u li: Batu ha ba fumana mezi mwa sisansa sa veine, ba li: Mu si ke mwa si sinya, kakuli sico si mwateñi ku sona.  Ni Na, ni ka eza cwalo [kabakala, NW] batanga ba ka, kuli ni si ke na ba yundiseleza. Ni ka zusa bana mwa lusika lwa Jakobo, mi ku lwa Juda ni tahise ya ka yola sanda sa malundu a ka; baketiwa ba ka, ba ka luwa naha, mi batanga ba ka, ba ka yaha mwateñi.” (Isaya 65:8, 9) Jehova ha swaniseza batu ba hae kwa sisansa sa veine, u itusisa swanisezo ye ba kona ku utwisisa hande. Likota za veine li atile mwa naha, mi veine ye zwa fa litolwana za likota zeo i tabisa batu. (Samu 104:15) Swanisezo ye fiwa fa mwendi ki ya sikoyowela se si na ni litolwana za veine ze nde ni ze maswe. Kamba mwendi muhupulo ki wa kuli sikoyowela se siñwi ki se sinde, mi likoyowela ze ñwi ha li si ka buzwa kamba li bolile. Taba kikuli, mulimi wa likota za veine ha na ku sinya likota ze nde. Jehova kacwalo u kolwisa batu ba hae kuli ha na ku sinyeleza sicaba kono u ka pilisa bomasiyaleti ba ba sepahala. U bulela kuli bomasiyaleti b’a shemuba ba ka yola sanda sa “malundu” a hae, f’o kikuli, Jerusalema ni naha ya Juda, ili naha ya malundu ya n’a bulela Jehova kuli ki ya hae.

12. Ki lifi limbuyoti ze ka ba ku bomasiyaleti ba ba sepahala?

1² Ki lifi limbuyoti ze ka ba ku bomasiyaleti ba ba sepahala bao? Jehova u li: “Libala la Sharoni i ka ba mafulisezo a lingu, musindi wa Akore i be libutelo la likomu za sicaba sa ka, se si ni batile.” (Isaya 65:10) Mitapi ki ya butokwa hahulu kwa Majuda ba bañata, mi mafulisezo a mañata a tisa bupilo bwa mbombolelwa mwa miteñi ya kozo. Jehova u supa kwa mafelelezo a mabeli a naha kuli a swaniseze kozo ni mbombolelwa. Kwa wiko Libala la Sharoni, le li zibahala ka bunde ni mununo wa lona, li ambakani Likamba la Mediteranea. Musindi wa Akore ki kalulo ya mululwani wa naha wa kwa mutulo-upa. (Joshua 15:7) Ka nako ya butanga bo bu taha, libaka zeo li ka  siyala li li matota, hamoho ni naha kaufela. Kono Jehova u sepisa kuli hamulaho wa butanga, li ka ba mafulisezo a mande a bomasiyaleti ba ba kuta.—Isaya 35:2; Hosea 2:15.

Ku Sepa “Mulimu Gadi”

13, 14. Ki lifi likezo ze bonisa kuli batu ba Mulimu ba mu fulalezi, mi ki sifi se si ka ezahala ku bona kabakaleo?

¹³ Bupolofita bwa Isaya cwale bu kutela ku bulela za ba ba fulalezi Jehova ni ku tundamena ku lapela maswaniso. Bu li: “Mina [mu] ba ba hana [Muñ’a] Bupilo, ba ba libala lilundu la ka le li kenile ba ba lukiseza mulimu Gadi [mulimu wa Litohonolo] tafule ya lico, ba ba fa mulimu Meni [mulimu ya toma ze ezahala mwa bupilo] veine ye zwakilwe.” (Isaya 65:11) Ka ku lukiseza “mulimu Gadi” ni “mulimu Meni” tafule ya lico ni lino, Majuda ba ba fosa bao ba ikenyize mwa bulapeli bwa maswaniso bwa macaba a bahedeni. * Kiñi ze ka ezahala ku mutu ya lumela-lumela fela milimu yeo?

¹⁴ Jehova u ba lemusa patalaza kuli: “Ni ka mi neela mu shwe kwa mukwale, mu ikinamele kaufela ha mu nze mu bulawa; kakuli ha ne ni biza ne mu sa alabi, mi ha ne ni bulela ne mu sa utwi; kono mwa pila mwa bumaswe, mwa meto a ka, mi mwa keta ku eza ze ni sa lati.” (Isaya 65:12) Jehova ha itusisa libizo la mulimu Meni, leo mwa litaba za kwa makalelo mwa puo ya Siheberu ha li talusi nto i liñwi fela, u bulela kuli ba ba lapela mulimu wa buhata  y’o ba ka tomelwa ku ‘shwa ka mukwale.’ Jehova ka bapolofita ba hae u kuta-kutezi ku kupa batu bao kuli ba bake, kono ha ba si ka mu isa pilu mi ka buikuhumuso ba ketile ku eza ze ba ziba kuli ha li lati. Ba shwaula hahulu Mulimu! Ka ku taleleza temuso ya Mulimu, sicaba si ka ba mwa ziyezi ye tuna ka 607 B.C.E., Jehova ha ka tuhelela Mababilona ku sinya Jerusalema ni tempele ya yona. Ka nako yeo “mulimu Gadi” u ka palelwa ku pilisa ba ba mu lapela mwa Juda ni Jerusalema.—2 Makolonika 36:17.

15. Bakreste ba niti kacenu ba mamela cwañi temuso ya kwa Isaya 65:11, 12?

¹⁵ Kacenu, Bakreste ba niti ba utwa temuso ye kwa Isaya 65:11, 12. Ha ba lumeli kuli ku na ni nto ye m’ata ye fanga matohonolo. Bakeñisa kuli ba hana ku sinyeza maluo a bona mwa ku lika ku tabisa “mulimu Gadi,” ba pima mifuta kaufela ya papali ya likwinano za mali. Ba kolwa kuli ba ba ipeya ku mulimu y’o kwa mafelelezo ba ka latehelwa ki lika kaufela, kakuli ku ba ba cwalo Jehova u li: “Ni ka mi neela mu shwe kwa mukwale.”

“A Mu Bone, Batanga Ba Ka Ba Ka Wabelwa”

16. Jehova u ka fuyaula cwañi batanga ba hae ba ba sepahala, kono ku ka ezahalañi ku ba ba mu fulalezi?

¹⁶ Bupolofita ha bu nyaza ba ba fulalezi Jehova, bu talusa lika ze fapana ze ka tahela ba ba lapela Mulimu ha buniti ni ba ba mu lapela ka buipi. Bu li: “Mulena [Muñ’a] Bupilo s’a bulela ki se, u li: A mu bone, batanga ba ka ba ka ca, kono mina mu ka lapa; batanga ba ka ba ka nwa, kono mina mu ka shwa linyolwa; a mu bone, batanga ba ka ba ka wabelwa, kono mina mu ka swaba; mi hape, batanga ba ka ba ka opela, lipilu inze li tabile; kono mina mu ka lila, lipilu li nze li lobehile; mu bokolole mu nze mu  nyandile.” (Isaya 65:13, 14) Jehova u ka fuyaula batanga ba hae ba ba sepahala. Ka lipilu ze tezi tabo, ba ka opela ka tabo. Ku ca, ku nwa ni ku wabelwa ki lipulelo ze talusa kuli Jehova u ka kapweka balapeli ba hae ze ba tokwa. Kono ba ba ketile ku fulalela Jehova ba ka shwa tala ni linyolwa kwa moya. Ha ba na ku fumana ze ba tokwa. Ba ka lila ni ku bokolola kabakala manyando ni ziyezi ye ka ba tahela.

17. Ki kabakalañi batu ba Mulimu kacenu ha ba na ni libaka le linde la ku opela ka tabo?

¹⁷ Manzwi a Jehova a talusa hande muinelo wa kwa moya kacenu wa ba ba ipapata fela kuli ba sebeleza Mulimu. Kono hailif’o bolule-lule mwa Krestendomu ba nyanda, balapeli ba Jehova ba opela ka tabo. Mi ba na ni libaka le linde la ku nyakalala. Ba fepiwa hande kwa moya. Jehova u ba kapweka lico za kwa moya ka lihatiso za Bibele ni ka mikopano ya Sikreste. Kaniti, liniti ze yahisa ni lisepiso ze omba-omba za mwa Linzwi la Mulimu li lu fa ‘lipilu ze tabile’!

18. Ki sifi se si ka siyala ku ba ba fulalezi Jehova, mi mwendi ku konka ka libizo la bona ku talusañi?

¹⁸ Jehova u zwelapili ku bulela ku ba ba mu fulalezi, u li: “Libizo la mina li ka siyala kwa baketiwa ba ka, ka mukwa wa sikuto, mi Mulena [Muñ’a] Bupilo u ka mi bulaya; mi u ka beya batanga ba hae libizo li sili. Mutu ni mutu ya ka tokwa kuli a fuyaulwe mwa lifasi, u ka lata ku fuyaulwa ki Mulimu wa niti; mi mutu ni mutu ya ka konka mwa lifasi, u ka konka ka Mulimu wa niti; kakuli fo, manyando a pili a ka be a libezwi, mi a patezwi meto a ka.” (Isaya 65:15, 16) Se si ka siyala fela ku ba ba fulalezi Jehova ki libizo la bona, le li ka itusiswa fela sina sikuto. Nto yeo mwendi i talusa kuli ba ba bata ku eza sepiso ka ku konka, ba ka bulela kuli: ‘Ha ni sa ezi se ni sepisize, ni fiwe koto ye  ne ba filwe bakwenuheli bani.’ Mane mwendi ku talusa kuli libizo la bona, sina la Sodoma ni Gomora, li ka itusiswa kwa ku swaniseza koto ya Mulimu ku ba ba maswe.

19. Batu ba Mulimu ba ka biziswa cwañi libizo li sili, mi ba ka sepelañi Mulimu wa niti? (Mu bone ni litaluso za kwatasi.)

¹⁹ Kono zeo li ka fapana hahulu ni ze ba ka fiwa batanga ba Mulimu! Ba ka biziswa libizo li sili. Nto yeo i talusa mbuyoti ni likute ze ba ka ba ni zona habo bona. Ha ba na ku bata mbuyoti ku mulimu wa buhata kamba ku konka ka mulimu o sa pili. Kono ha ba bata mbuyoti kamba ku konka, ikaba ka Mulimu wa niti. (Isaya 65:16) Bayahi ba naha ba ka ba ni libaka la ku sepa Mulimu ka ku tala, kakuli u kabe a pakile kuli u talelezanga lisepiso za hae. * Majuda ba ka iketa habo bona, mi ba ka libala ka bubebe manyando a bona a kale.

“Ni Ka Eza Mahalimu A Manca ni Lifasi Le Linca”

20. Sepiso ya Jehova ya “mahalimu a manca ni lifasi le linca” ne i talelelizwe cwañi ka 537 B.C.E.?

²⁰ Jehova cwale u ekeza kwa sepiso ya hae ya ku kutiseza bomasiyaleti ba ba bakile muinelo wa kwa makalelo ili ha se ba kutile mwa butanga bwa Babilona. Ka Isaya, Jehova u li: “A mu bone! Cwale ni ka eza mahalimu a manca ni lifasi le linca. Za kale ha li sa na ku hupulwa, nihaiba ku kutela mwa minahano.” (Isaya 65:17) Sepiso ya Jehova ya za tukuluho i tamehile ku talelezwa, kacwalo u bulela za tukuluho ya kwapili yeo inge kuli se i ezahala. Bupolofita b’o ne bu talelelizwe pili ka  537 B.C.E. bomasiyaleti ba Majuda ha ne ba kutisizwe kwa Jerusalema. “Mahalimu a manca” ka nako yeo ne liñi? Ne li bubusisi bwa Zerubabele bo ne bu yemelwa ki Joshua Muprisita yo Mutuna ili bo ne bu li mwa Jerusalema. Bomasiyaleti ba Majuda ba ba lukuluzwi ne li bona “lifasi le linca,” ili nyangela ye kenisizwe ye ne i ipeya kwatas’a bubusi b’o ni ku tusa mwa ku kutisa bulapeli bo bu kenile mwa naha. (Ezira 5:1, 2) Tabo ya tukuluho yeo ne i fitelezi manyando kaufela a kale; liziyezi za kale ne li si ka kutela nihaiba mwa minahano.—Samu 126:1, 2.

21. Ki lifi lihalimu le linca le ne li tile ka 1914?

²¹ Kono mu hupule kuli Pitrosi n’a kutezi ku bulela bupolofita bwa Isaya ni ku bonisa kuli ne bu ka talelezwa kwapili. Muapositola y’o n’a ñozi kuli: “Ka sepiso ya hae, lu talimezi lihalimu le linca, ni lifasi le linca, mo ku yahile Ku Luka.” (2 Pitrosi 3:13) Ka 1914, lihalimu le linca le ne li libelezwi ka nako ye telele ne li tile. Mubuso wa Mesiya o n’o tomilwe ka silimo seo u busa ku zwa kwa lihalimu luli, mi Jehova u u file m’ata fahalimw’a lifasi-mubu kamukana. (Samu 2:6-8) Mulonga wa Mubuso wo, o etelelwa ki Kreste ni ba ba ka busa ni yena b’a 144,000, ki ona lihalimu le linca.—Sinulo 14:1.

22. Ki bomañi ba ba ka ba lifasi le linca, mi batu ba bakanyiwa cwañi nihaiba cwale kuli ba be mutomo wa tukiso yeo?

²² Lifasi le linca bo? Sina talelezo ya kwaikale, lifasi le linca ikaba batu ba ba ipeya ka tabo kwatas’a bubusi bwa mulonga o munca wa kwa lihalimu. Nihaiba cwale, bolule-lule ba ba swanela ba ipeya kwatas’a mulonga wo ni ku satalala ku latelela milao ya ona ye mwa Bibele. Bao ba zwa mwa macaba, lipuo ni mishobo kaufela, ba swalisana mwa ku sebeleza Mulena Jesu Kreste ya busa. (Mika 4:1-4) Muinelo wo wa linto o maswe ha se u felile, sikwata seo si ka ba mutomo wa lifasi le linca ili leo kwa mafelelezo  li ka ba batu ba ba mwa lifasi kaufela ba ba saba Mulimu ili ba ba yola liluko la fa lifasi-mubu la Mubuso wa Mulimu.—Mateu 25:34.

23. Ki lifi litaba ze lu fumana mwa buka ya Sinulo ka za “lihalimu le linca ni lifasi le linca,” mi bupolofita b’o bu ka talelezwa cwañi?

²³ Buka ya Sinulo i talusa pono ya n’a boni muapositola Joani ya lizazi le li taha la Jehova, fo u ka felisezwa muinelo wo wa linto. Hamulaho wa lona, Satani u ka nepelwa mwa mukoti. (Sinulo 19:11–20:3) Joani ha s’a talusize lika zeo, u kutela ku bulela manzwi a kwa Isaya, u li: “Na bona lihalimu le linca ni lifasi le linca.” Litimana ze tatama za taba ya pono ye nde yeo li bulela za nako muta Jehova Mulimu a ka kondolokisa hahulu miinelo fa lifasi-mubu fa. (Sinulo 21:1, 3-5) Kaniti, sepiso ya Isaya ya “mahalimu a manca ni lifasi le linca” ikaba ni talelezo ye makaza mwa lifasi le linca la Mulimu! Mwatas’a mahalimu a mulonga o munca, nyangela ye nca ya fa lifasi-mubu i ka ikola paradaisi tenyene ni ya kwa moya. Kwa omba-omba luli ku sepiswa kuli “za kale [makulanu, manyando, ni butata bo buñata bwa batu] ha li sa na ku hupulwa, nihaiba ku kutela mwa minahano.” Ze lu ka hupula kaufela ka nako yeo ha li na ku lu utwisa butuku, bo bu imeza lipilu za ba bañata cwale.

24. Ki kabakalañi Jehova ha ka tabela tukuluho ya Jerusalema, mi kiñi ze si ke za utwiwa hape mwa makululu a munzi wo?

²⁴ Bupolofita bwa Isaya bu zwelapili kuli: “Mu ka taba ni ku wabelwa kamita kabakala ze ni eza; kakuli, a mu bone, ni se ni eza Jerusalema i be munzi wa tabo, ni sicaba sa hae i be sicaba se si tabile. Mi ni ka tabiswa ki Jerusalema, ni wabeliswe ki sicaba sa ka; ha ku sa na sililo se si ka tumuka mwahae, kamba batu ku bokolola.” (Isaya 65:18, 19) Majuda ba ka nyakalala kabakala ku kutiswa habo bona mi ni Mulimu ka sibili u ka nyakalala, kakuli  u ka kabisa Jerusalema—u ka i eza sinca mutomo wa bulapeli bwa niti mwa lifasi-mubu. Sililo kabakala ziyezi, se ne si tumukile mwa makululu a munzi wo lilimo-limo ze felile, ha si sa na ku utwiwa.

25, 26. (a) Mwa miteñi ye, Jehova u eza cwañi Jerusalema “munzi wa tabo”? (b) Jehova u ka itusisa cwañi Jerusalema yo munca, mi ki kabakalañi ha lu kona ku taba kacenu?

²⁵ Ni kacenu Jehova u eza Jerusalema “munzi wa tabo.” Kamukwaufi? Sina mo se lu bonezi, mahalimu a manca a n’a tile ka 1914 hasamulaho a ka kopanyeleza babusi b’a 144,000, ba ba ka busa mwa mulonga wa kwa lihalimu. Bao ba bizwa ka bupolofita kuli “Jerusalema yo munca.” (Sinulo 21:2) Mulimu u bulela za Jerusalema yo munca h’a li: “Ni se ni eza Jerusalema i be munzi wa tabo, ni sicaba sa hae i be sicaba se si tabile.” Jerusalema yo munca u ka itusiswa ki Mulimu ku tisa limbuyoti ze tuna kwa batu ba ba ipeya ku utwa. Ha ku sa na ku utwiwa sililo kamba ku bokolola, kakuli Jehova u ka fa ‘se i shukelwa pilu ya luna.’—Samu 37:3, 4.

²⁶ Kaniti, lu swanela ku taba kacenu! Jehova u tuha a bonisa bukeni bwa libizo la hae le li tumile ka ku timeza balwanisi kaufela. (Samu 83:17, 18) Kihona mahalimu a manca a ka busa ka ku tala. Ao ki mabaka a mande luli a ku taba ni ku wabelwa kamita kabakala z’a eza Mulimu!

Sepiso ya Nako ya Buiketo Kwapili

27. Isaya u talusa cwañi buiketo bo ba ka pila ka bona Majuda ba ba kuta habo bona?

²⁷ Mwa talelezo ya pili, bupilo bu ka ba cwañi kwa Majuda ba ba kuta ili ba ba mwatas’a mahalimu a manca? Jehova u li: “Ha ku sa na ku bonwa mwanana ya ka pila mazazinyana fela, kamba mucembele ya si ka feleleza mazazi a hae. Kakuli ya ka shwa h’a sa pilile myaha ye  mwanda, u ka bulelwa kuli n’a sa li mwanana; mi muezalibi wa myaha ye mwanda ikaba mutu ya kutilwe.” (Isaya 65:20) Yeo ki swanisezo ye nde hakalo ya buiketo bo ba ka pila ka bona bahapiwa ba ba kutela kwa naha ya habo bona ye zusizwe! Lifu la ka sipundumukela ha li na ku tulukela mbututu, ya pilile mazazinyana fela. Lifu le li cwalo hape ha li na ku tulukela mucembele ya si ka feleleza mazazi a batu a ku pila. * Manzwi a Isaya a omba-omba hakalo kwa Majuda ba ba ka kutela kwa Juda! Ba ka iketa habo bona, ha ba na ku tokwa ku bilaela kuli lila li ka ba amuha limbututu za bona kamba ku bulaya banna ba bona.

28. Lu itutañi kwa manzwi a Jehova ka za bupilo mwa lifasi le linca mwatas’a Mubuso wa hae?

²⁸ Manzwi a Jehova a lu bulelelañi ka za bupilo mwa lifasi le linca le li taha? Mwa Mubuso wa Mulimu, mwanana kaufela u ka ba ni sepo ya ku pila ka buiketo. Lifu ha li na ku tola li tulukela mutu ya sa mata mali ili ya saba Mulimu. Kono batu ba ba ipeya ku utwa ba ka pila ka buiketo, ba ka kona ku ikola bupilo. Ba ba keta ku kwenuhela Mulimu bo? Ba ba cwalo ba ka bolomokiwa ki tohonolo ya ku pila. Nihaikaba kuli muipanguli y’o u “pilile myaha ye mwanda,” u ka shwa. H’a ka shwa f’o, u ka ba “mwanana” ha ku ka bapanywa ni mwa n’a kabe a bezi ha n’a ka ba mutu ya pila ku ya ku ile.

29. (a) Batu ba Mulimu ba ba utwa ba ka ba ni matohonolo mañi mwa naha ya Juda ye zusizwe? (b) Ki kabakalañi likota ha li li swanisezo ye swanela ya bupilo bo bu telele? (Mu bone litaluso za kwatasi.)

²⁹ Jehova u zwelapili ku talusa miinelo ye ka ba mwa  naha ye zusizwe ya Juda, u li: “Ba ka yaha mandu, ba pile ku ona; ba cale likota za veine mi ba ce ze bewa ki zona. Ha ba na ku ikahela mandu mi ku pile ba sili mwateñi, kamba ku cala likota za veine mi li ciwe ki ba sili, kakuli mazazi a ba sicaba sa ka, a ka likana ni mazazi a likota; mi baketiwa ba ka, ba ka ikola misebezi ya mazoho a bona nako ye telele.” (Isaya 65:21, 22) Ha se ba kutezi kwa naha ya Juda ye li matota, mi ku si na kakanyo ili ye si na mandu ni likota za veine, batu ba Mulimu ba ba utwa ba ka ba ni tohonolo ya ku pila mwa mandu a bona beñi ni ya ku ca ze bewa ki likota za bona za veine. Mulimu u ka fuyaula musebezi wa bona, mi ba ka pila nako ye telele—sina mazazi a likota—inze ba ikola miselo ya misebezi ya bona. *

30. Ki lifi ze tabisa ze ba na ni zona batanga ba Jehova kacenu, mi ba ka ikolañi mwa lifasi le linca?

³⁰ Mwa miteñi ye, ku bile ni talelezo ya bupolofita b’o. Batu ba Jehova ne ba zwile mwa butanga bwa kwa moya ka 1919 ni ku kalisa ku zusa “naha” ya bona, kamba liluko la musebezi ni bulapeli. Ne ba tomile liputeho ni ku tahisa miselo ya kwa moya. Kabakaleo, nihaiba cwale batu ba Jehova ba mwa paradaisi ya kwa moya ni kozo ya ba file Mulimu. Lwa kona ku kolwa kuli kozo yeo ikaba ni mwa Paradaisi tenyene. Ha lu koni mane ni ku nahana hande zote z’a ka eza Jehova ka lipilu ni mazoho ze itatela za balapeli ba hae mwa lifasi le linca. Ikaba tabo hakalo ku ikahela ndu ya mina ni ku pila mwateñi! Mwa puso ya Mubuso, misebezi ye kolwisa i ka ata. Ku ka tusa kamita ku “tabela” ze ka zwa mwa mifufuzo ya mina! (Muekelesia  3:13) Kana lu ka ba ni nako ye ñata ya ku ikola misebezi ya mazoho a luna? Ee luli! Mazazi a bupilo bo bu sa feli bwa basepahali a ka “likana ni mazazi a likota”—ili a’ eza lilimo ze likiti-kiti, mane ku fitelela!

31, 32. (a) Bahapiwa ba ba kutela habo bona ba ka ikola limbuyoti mañi? (b) Mwa lifasi le linca, ki ifi sepo ye ba ka ba ni yona basepahali?

³¹ Jehova u talusa limbuyoti ze ñwi ze ka ba kwa batanga ba ba kuta habo, u li: “Ha ba na ku sebeza ku sa tusi se siñwi, kamba ku pepa bana ba ba sa pili; kakuli ba ka ba lusika lo lu fuyauzwi ki [Muñ’a] Bupilo, mi bana ba bona ba ka ba ni bona.” (Isaya 65:23) Majuda ba ba lukuluzwi bao ba ka fuyaulwa ki Jehova, kacwalo ha ba na ku sebeleza mbango. Bashemi ha ba na ku pepa bana ba ba si ke ba pila nako ye telele. Be ne ba li bahapiwa bao ha ba na ku ikola ba nosi limbuyoti za tukuluho; bana ba bona ba ka ba ni bona. Mulimu u lakaza hahulu ku ezeza batu ze ba tokwa kuli mane u sepisa kuli: “Ba si ka ni biza kale, ni ka be ni alabile; mi nako ye ba sa bulela, ni ka be ni utwile.”—Isaya 65:24.

³² Jehova u ka taleleza cwañi lisepiso zeo mwa lifasi le linca le li taha? Lu na ni ku libelela kuli lu t’o bona. Jehova ha si ka fa tunango kaufela, kono lwa kona ku kolwa kuli basepahali ha ba sa na hape “ku sebeza ku sa tusi se siñwi.” Buñata bo butuna bwa bapunyuhi ba Armagedoni ni bana kaufela be ba ka pepa ba ka ba ni sepo ya bupilo bo bu telele hahulu ili bo bu kolwisa, ee, bupilo bo bu sa feli! Ba ba ka zuswa kwa bafu ili ba ba ka iketela ku pila ka milao ya Mulimu ni bona ba ka ikola lifasi le linca. Jehova u ka utwa ze ba ka tokwa mi u ka ba fa zona, mane u ka li zibela cimo. Kaniti, Jehova u ka fumbutulula sata sa hae mi ‘ze pila kaufela li ka kula.’—Samu 145:16.

33. Majuda ha ba ka kutela habo bona, lifolofolo li ka pila ka kozo ka nzila ifi?

 ³³ Kozo ni buiketo ze sepisizwe li ka kuma kai? Jehova u ungula kalulo ye ya bupolofita, u li: “Sitongwani si ka fula hamoho ni ngu, mi tau i ka pila bucwañi sina pulu, liluli li be sico sa noha. Ha ku sa na ya ka holofaza kamba ku sinya fa lilundu la ka le li kenile, ku bulela [Muñ’a] Bupilo.” (Isaya 65:25) Bomasiyaleti ba Majuda ba ba sepahala ha ba ka kuta habo bona, ba ka ba mwa pabalelo ya Jehova. Ikaba inge kuli tau i ka pila bucwañi sina pulu, kakuli tau ha i na ku bulaya Majuda kamba limunanu za bona. Sepiso yeo ki ya niti, kakuli i fela ka manzwi a’ li: “Ku bulela [Muñ’a] Bupilo.” Mi lisepiso za hae ki za niti kamita!—Isaya 55:10, 11.

34. Ki ifi talelezo ye tabisa y’a ba ni ona manzwi a Jehova kacenu ni mwa lifasi le linca?

³⁴ Manzwi a Jehova a na ni talelezo ye tabisa kwa balapeli ba niti kacenu. Ku kala ka 1919, Mulimu u fuyauzi naha ya kwa moya ya batu ba hae, u i fetuzi paradaisi ya kwa moya. Ba ba taha mwa paradaisi ya kwa moya yeo ba eza licinceho ze tuna mwa bupilo bwa bona. (Maefese 4:22-24) Ka tuso ya moya wa Mulimu, batu bao ili sapili ne ba na ni mikwa ye swana sina ya lifolofolo—mwendi ili be ne ba bukula kamba ku nyandisa ba bañwi—ba ikataza ku ambukanga mikwa ye maswe. Kabakaleo, bona ni balumeli ba bañwi ba ikola kozo ni buñwi bwa bulapeli. Limbuyoti ze ba ikola batu ba Jehova cwale mwa paradaisi ya bona ya kwa moya li ka fita ni mwa Paradaisi tenyene, m’o kozo ye ka ba mwahal’a batu i ka ba hape ni mwahal’a batu ni lifolofolo. Lwa kona ku kolwa kuli ka nako y’a tomile Mulimu, taelo ya hae ya pili kwa batu i ka talelezwa hande, ye li: “Mu buse fahalimw’a [lifasi], mi mu buse litapi za mwa liwate, ni ze fufa mwa mbyumbyulu  kaufela, ni ze pila kaufela, ni ze zamaya ka mba fafasi.”—Genese 1:28.

35. Ki kabakalañi ha lu swanela ku “wabelwa kamita”?

³⁵ Lu itebuha hakalo sepiso ya Jehova ya ku bupa “mahalimu a manca ni lifasi le linca”! Sepiso yeo ne i talelelizwe ka 537 B.C.E. mi i sa talelezwa ni kacenu. Litalelezo ze peli zeo li bonisa kuli lika kwapili li ka bela hande batu ba ba ipeya ku utwa. Jehova ka sishemo ili ka bupolofita bwa Isaya, u lu bonisize hanyinyani fela ze bulukezwi ba ba mu lata. Kaniti, lu swanela ku mamela manzwi a Jehova, a’ li: ‘Mu wabelwe kamita kabakala ze ni eza’!—Isaya 65:18.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 389]

Mwa lifasi le linca la Mulimu, lu ka ba ni nako ye ñata ya ku ikola misebezi ya mazoho a luna