Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Tapelo ya ku Baka

Tapelo ya ku Baka

Kauhanyo 25

Tapelo ya ku Baka

Isaya 63:15–64:12

1, 2. (a) Ki ufi mulelo wa kalimelo ya Mulimu? (b) Ki ifi keto ye ba ka eza Majuda ha se ba kalimezwi ki Jehova?

SINYEHO ya Jerusalema ni tempele ya yona ka 607 B.C.E. ne li kalimelo ya Jehova, ili poniso ya nyazo ya hae ye tuna. Sicaba sa Juda sa buipanguli ne si lukela ku otiwa hahulu cwalo. Niteñi, Jehova n’a si ka lela kuli Majuda ba timezwe kaufela. Muapositola Paulusi n’a amile ku ze ne i lelezwi kalimelo ya Jehova ha n’a ize: “Nako y’a kalimelwa mutu, ha ku bonahali kuli ku na ni tabo, kono u utwa maswabi; bo kwapili, ku kalimelwa ko, ku ka beya muselo wa kozo ni wa ku luka, ku ba ba likilwe cwalo.”—Maheberu 12:11.

2 Majuda ba ka nga cwañi ziyezi ya bona? Kana ba ka toya kalimelo ya Jehova? (Samu 50:16, 17) Kamba kana ba ka i amuhela kuli ki tuto? Kana ne ba ka baka ni ku foliswa cwalo? (Isaya 57:18; Ezekiele 18:23) Bupolofita bwa Isaya bu bonisa kuli ba bañwi ku be ne ba kile ba yaha mwa Juda bao ba ka utwa kalimelo. Ku kala ka litimana za mafelelezo za kauhanyo 63 ni ku zwelapili ku isa mwa kauhanyo 64, sicaba sa Juda si boniswa ku ba sicaba se si bakile se si atumela Jehova ka tapelo ya ka pilu kaufela. Mupolofita Isaya, ka ku yemela sicaba sa habo se si ka ba mwa butanga, u lapela tapelo ya ku baka. Ha eza cwalo, u bulela ze ka taha kwapili inge kuli li sweli ku ezahala inz’a iponela zona.

Ndate Ya Mufelañeke

3. (a) Tapelo ya Isaya ya bupolofita i lumbeka cwañi Jehova? (b) Tapelo ya Daniele i bonisa cwañi kuli tapelo ya Isaya ya bupolofita i yemela maikuto a Majuda ba ba bakile ba ba mwa Babilona? (Mu bone sikwenda fa likepe 362.)

3 Isaya u lapela ku Jehova kuli: “Ukumela, u li mwa lihalimu, u bone unz’o li mwa sibaka sa hao se si kenile, se si liseli.” Mupolofita y’o u bulela za mahalimu a kwa moya, kw’a pila Jehova ni libupiwa za hae za moya ze sa bonahali. Isaya u zwelapili ku bulela maikuto a Majuda ba ba mwa butanga, u li: “Tukufalelo ya hao ni likezo ze mata za hao li kakai? Ku shukelwa kwa pilu ya hao ni mufelañeke wa hao, kikuli u lu tibezi zona?” (Isaya 63:15) Jehova u tibezi batu ba hae m’ata a hae ni maikuto a hae a tungile—ona “ku shukelwa kwa pilu ya [hae] ni mufelañeke wa [hae].” Niteñi, Jehova ki yena “ndat’a” sicaba sa Majuda. Abrahama ni Isilaele (Jakobo) ne li bona bondat’a bona ba ka sipepo, kono ha ne ba ka zusiwa kwa bafu, ba kana ba hana bana ba bona ba baipanguli bao. Jehova u na ni mufelañeke o mutuna ku ba fita. (Samu 27:10) Isaya wa itumela kuli: “Wena, [Muñ’a] Bupilo, ki Wena ndat’a luna, ya ipiza Muliululi wa luna, ku zwa kwa makalelo.”—Isaya 63:16.

4, 5. (a) Jehova u kelusize cwañi batu ba hae mwa linzila za hae? (b) Jehova u bata bulapeli bo bu cwañi?

4 Isaya u zwelapili ku bulela ze zwelela kwa pilu, u li: “Mawe [Muñ’a] Bupilo, kiñi ha u lu kelusize mwa linzila za hao, mi wa tatafalisa lipilu za luna, kuli lu si ke lwa ku saba? U lu kutele, kabakala ku lata batanga ba hao, bona ba masika a buswa bwa hao.” (Isaya 63:17) Ee, Isaya u lapela kuli Jehova a kutele kwa batanga ba hae. Kono Jehova u kelusa cwañi Majuda mwa linzila za hae? Kana Jehova ki yena ya tisize kuli ba be ni muñañatoho o ba tiselize ku sa mu saba? Kutokwa, kono wa ba tuhelela ku eza cwalo, mi mwa ziyezi ya bona, Majuda ba liloka kuli Jehova ki yena ya n’a ba file tukuluho ye cwalo. (Exoda 4:21; Nehemia 9:16) Ba lakaza kuli kambe Mulimu n’a ba tibezi ku eza ze maswe.

5 Kono Mulimu ha ezangi batu cwalo. Lu na ni tukuluho ya ku iketela ze lu bata, mi Jehova u lu tuhelela ku iketela ku mu utwa kamba ku sa mu utwa. (Deuteronoma 30:15-19) Jehova u bata bulapeli bo bu zwelela kwa lipilu ni minahano ze susuezwa ki lilato sakata. Kacwalo, u tuhelezi Majuda ku iketela ze ba bata, nihaike kuli nto yeo i ba file sibaka sa ku mu kwenuhela. Ki ka nzila yeo a tatafalize lipilu za bona.—2 Makolonika 36:14-21.

6, 7. (a) Majuda ha ba keluha linzila za Jehova, ku zwañi mwateñi? (b) Ki ifi takazo ya mbango ye bulelwa, kono Majuda ha ba na tukelo ya ku libelelañi?

6 Ku zwileñi mwateñi? Isaya u bulela ka bupolofita kuli: “Sicaba se si kenile sa hao, si luwile naha nakonyana fela; lila za luna li hatikezi Ndu ye kenile ya hao. Lu til’o swana sina macaba o’ si ka busa haisali; sina ba ba si ka biziswa Libizo la hao.” (Isaya 63:18, 19) Batu ba Jehova ne ba luwile ndu ye kenile ya hae nakonyana fela. Mi Jehova a i tuhelela ku sinyiwa ni sicaba sa hae ku iswa mwa butanga. Ha ne ku ezahezi cwalo, ne li inge kuli ne ku si na bulikani mwahal’a yena ni baikulu ba Abrahama mi inge kuli ne ba si ka biziswa Libizo la hae. Cwale se li batanga mwa Babilona, mi Majuda ba liloka ba si na sepo, ba li: “Mawe! kabe n’o ka pazula lihalimu mi u shetumukela fafasi, malundu n’a ka zikinyeha fapil’a hao! Kabe n’o ka tuluka sina mulilo o cisa mataka, sina mulilo o bilisa mezi; kuli Libizo la hao li zibahaliswe kwa lila za hao, mi macaba a mbwembwete fapil’a hao!” (Isaya 64:1, 2) Jehova kaniti u na ni m’ata a ku pilisa. Kaniti n’a ka shetumuka ku t’o lwanela batu ba hae, ili ku pazula milonga ye swana sina lihalimu ni ku tubaka mibuso ye swana sina malundu. Jehova n’a kabe a zibahalisize libizo la hae ka ku lwanela batu ba hae ka tukufalelo ye tuna.

7 Jehova n’a kile a eza cwalo kwaikale. Isaya u hupula kuli: “Nako y’o kile wa eza likezo ze sabisa, ze ne lu sa libeleli, mane wa tuluka, mi malundu a zikinyeha fapil’a hao.” (Isaya 64:3) Limakazo zeo ne li bonisize m’ata a Jehova ni Bumulimu bwa hae. Kono Majuda ba ba sa sepahali ba mwa miteñi ya Isaya ha ba na tukelo ya ku libelela Jehova ku eza cwalo kuli a ba tuse.

Ki Jehova Fela Ya Kona ku Pilisa

8. (a) Ki ifi nzila ye ñwi yeo Jehova a fapana ka yona ni milimu ya buhata ya macaba? (b) Jehova niha kona, kiñi ha sa pilisi batu ba hae? (c) Paulusi u bulela ni ku talusa cwañi ze kwa Isaya 64:4? (Mu bone sikwenda fa likepe 366.)

8 Milimu ya buhata ha i koni ku eza limakazo za ku pilisa balapeli ba yona. Isaya u ñola kuli: “Haisamba lifasi li ezwa ha ku si ka zibahala, mi zebe ha i si ka utwa, nihaiba liito ha li si ka bona Mulimu u sili, haisi Wena, ya kona ku eza ze cwalo ku ba ba mu sepile. U katanyeza ya tabela ku eza ze lukile, ni ba ba zamaya mwa linzila za hao inze ba ku hupula.” (Isaya 64:4, 5a) Ki Jehova a nosi ya “fa ba ba mu bata mupuzo.” (Maheberu 11:6) U nganga mihato ya ku sileleza ba ba eza ze lukile ni ba ba mu hupula. (Isaya 30:18) Kana Majuda ba ezize cwalo? Kutokwa. Isaya u bulelela Jehova kuli: “U kile wa halifa, kakuli ne lu ku foselize; lwa siyala cwalo sibaka se sitelele; cwale lu ka piliswa ka mukwa ufi?” (Isaya 64:5b) Bakeñisa kuli batu ba Mulimu ba fosize ka nako ye telele, Jehova u na ni libaka la ku ba halifela ni ku sa ba pilisa.

9. Majuda ba ba bakile ba kona ku sepañi, mi lu kona ku itutañi ku seo?

9 Majuda ha ba koni ku takula ze ba ezize, kono ha ba ka baka ni ku kutela kwa bulapeli bo bu kenile, ba kona ku sepa ku swalelwa ni ku fuyaulwa kwapili. Jehova u ka fa ba ba baka mupuzo ka nako ya hae ka ku ba lukulula mwa butanga bwa mwa Babilona. Kono ba tokwa ku ba ni pilu-telele. Nihaike kuli ba bakile, Jehova ha na ku cinca nako ya tomile. Kono ha ba ka zwelapili ku tona ni ku utwa tato ya Jehova, ba sepiswa kuli ba ka lukululwa kwapili. Ka ku swana, Bakreste kacenu ba libelela ku Jehova ka pilu-telele. (2 Pitrosi 3:11, 12) Lu utwa manzwi a muapositola Paulusi, ya n’a ize: “Lu si ke lwa katala ku eza hande, kakuli lu ka kutula mwa nako ya teñi ha lu sa zwafi.”—Magalata 6:9.

10. Ki bufi bupalelwi bo bu bulezwi patalaza mwa tapelo ya Isaya?

10 Tapelo ya Isaya ya bupolofita haki ya ku itumelela fela sibi. I bonahaza ha buniti kuli sicaba ha si na m’ata a ku ipilisa. Mupolofita y’o u li: “Kaufel’a luna se lu fetuhile ba ba na ni masila, mi ku luka kwa luna kaufela ku likana ni likatana ze nyenyisa; mi lwa letuka kaufela sina litali, bumaswe bwa luna bwa lu isa sina moya.” (Isaya 64:6) Butanga bwa Majuda ha bu t’o fela, ba ba bakile ku bona ba kana ba tuhezi bukwenuheli. Ba kana ba sikuluhezi ku Jehova ka ku eza likezo ze lukile. Kono ba sa li ba ba si ka petahala. Likezo za bona ze nde, niha li li ze babazeha, li swana fela sina likatana ze nyenyisa ha ku taha ku za ku lifela libi. Swalelo ya Jehova ki mpo ye ba si na tukelo ya ku i fiwa y’a fa kabakala mufelañeke wa hae. Haki nto ye kona ku fiwa sina mupuzo.—Maroma 3:23, 24.

11. (a) Ki ufi muinelo o maswe wa kwa moya o kwa buñata bwa Majuda ba ba hapilwe, mi mwendi kiñi ze u tisa? (b) Ki bomañi be ne ba li mitala ye minde hahulu ya tumelo ka nako ya buhapiwa?

11 Isaya ha talimela kwapili, u bonañi? Mupolofita y’o u lapela kuli: “Ha ku na ni yo mukana ya lapela Libizo la hao, ya isa pilu kuli a itinge ku Wena; kakuli u lu patezi pata ya hao, u lu felisize kabakala bumaswe bwa luna.” (Isaya 64:7) Sicaba si kula hahulu-hulu kwa moya. Batu ha ba si ka lapela libizo la Mulimu. Nihaike kuli ha ba sa na mulatu o mutuna wa ku lapela maswaniso, ku bonahala kuli ba keshebisa bulapeli bwa bona, mi ha ku na “ya isa pilu kuli a itinge” ku Jehova. Kaniti ha ba na silikani se sinde ni Mubupi wa bona. Mwendi ba bañwi ba ikutwa ku sa swanela ku lapela ku Jehova. Ba bañwi mwendi ba ikezeza za bona ba sa mu beyi mwa munahano. Kono mwahal’a bahapiwa ku na ni batu ba ba cwale ka Daniele, Hanania, Mishaele, Azaria, ni Ezekiele, mi bao ba bonisa mutala o munde wa ku ba ni tumelo. (Maheberu 11:33, 34) Lilimo ze 70 za butanga ha li nze li fela, batu ba ba cwale ka Hagai, Zakaria, Zerubabele, ni Joshua Muprisita yo Mutuna ba itukiseza ku etelela hande hahulu mwa ku biza fa libizo la Jehova. Nihakulicwalo, tapelo ya Isaya ya bupolofita i bonahala ku talusa muinelo wa buñata bwa bahapiwa.

“Ku Utwa, Ki Se Sinde ku Fita Matabelo”

12. Isaya u bonisa cwañi buitateli bwa Majuda ba ba bakile bwa ku cinca muzamao wa bona?

12 Majuda ba ba bakile ba bata ku cinca. Isaya u lapela ku Jehova ka ku ba yemela, u li: “Ki Wena ndat’a luna, Wena [Muñ’a] Bupilo; luna lu lizupa, mi wena u mubupi wa luna; mi kaufel’a luna lu musebezi wa mazoho a hao.” (Isaya 64:8) Manzwi ao hape a bonisa kuli Jehova u na ni tukelo ya ku ba Ndate, kamba Mufani wa Bupilo. (Jobo 10:9) Majuda ba ba baka ba swanisezwa kwa lizupa le li bupeha ka bunolo. Ba ba utwa kalimelo ya Jehova ba kona ku bupiwa ka swanisezo, ka ku ya ka milao ya Mulimu. Kono seo si kona ku ezahala fela haiba Jehova, yena Mubupi, a ba swalela. Kabakaleo, Isaya habeli u mu kupa ku hupula kuli Majuda ki batu ba hae, u li: “Mawe, [Muñ’a] Bupilo, u si ke wa halifa hahulu; u si ke wa hupula bumaswe bwa luna ka nako ni nako; lwa ku lapela, u talime, u bone, lu sicaba sa hao kaufel’a luna.”—Isaya 64:9.

13. Naha ya Isilaele i cwañi batu ba Mulimu ha ba li mwa buhapiwa?

13 Mwa butanga bwa bona, Majuda ba tiyela ze ñata; ha ba tiyeli fela taba ya kuli ki bahapiwa mwa naha ya bahedeni. Sinyeho ya Jerusalema ni tempele ya yona i tisa nyazo fahalimw’a bona ni Mulimu wa bona. Tapelo ya Isaya ya ku baka i kolohanya ze ñwi ze tisa nyazo yeo, i li: “Minzi ya hao ye kenile i fetuhile liuwa, ni Sione u fetuhile lihalaupa, Jerusalema ki matota. Ndu ya luna ye kenile, ye ne bubekeha, mo ne ba ku lumbeka bokuku a luna, i cile mulilo; mi lika za luna ze ne kateleha li sinyehile.”—Isaya 64:10, 11.

14. (a) Jehova n’a lemusize cwañi ka za muinelo o li teñi cwale? (b) Jehova niha n’a tabezi tempele ni matabelo a n’a ezezwa teñi, ki lifi ze li za butokwa?

14 Kono Jehova wa ziba hande muinelo wa naha ya Majuda ye ba yolile ku bokukululu ba bona. Lilimo ze bat’o ba ze 420 pili Jerusalema i si ka sinyiwa kale, n’a lemusize batu ba hae kuli ha ne ba si ke ba latelela taelo ya hae ili ku sebeleza milimu i sili, n’a ka ‘ba zwisa mwa naha,’ mi tempele ye buheha ne i ka “fetuha tutuma ya macwe.” (1 Malena 9:6-9, NW) Ki niti kuli Jehova n’a tabezi naha ya n’a file batu ba hae, tempele ye nde ya n’a yahezwi, ni matabelo a n’a ezezwa. Kono busepahali ni ku utwa ki za butokwa hahulu ku fita miyaho, nihaiba matabelo. Mupolofita Samuele n’a nepile ha n’a bulelezi Mulena Saule kuli: “[Muñ’a] Bupilo kana a ka tabela linubu za ku cisa, ni matabelo, sina mw’a tabelela mutu ya utwa linzwi la [Muñ’a] Bupilo? Bona! Ku utwa, ki se sinde ku fita matabelo, mi ku mamela, ki se sinde ku fita ku tahisa mafula a litotolo.”—1 Samuele 15:22.

15. (a) Ki ifi tapelo ya ka bupolofita ya lapela Isaya ku Jehova, mi i alabiwa cwañi? (b) Ki lifi ze ne tisize kuli Jehova kwa mafelelezo a hane sicaba sa Isilaele?

15 Nihakulicwalo, kana Mulimu wa Isilaele wa kona ku bona ziyezi ya batu ba hae ba ba bakile a sa ba shweli makeke? Yeo ki yona puzo ya feza ka yona Isaya tapelo ya hae ya bupolofita. U lapela ka ku yemela Majuda ba ba hapilwe, u li: “Mawe [Muñ’a] Bupilo, ha u bona mo ku inezi, kikuli u ka iswala? Kikuli u ka ikuzeza, u lu siye mwa manyando a matuna?” (Isaya 64:12) Kwa mafelelezo, Jehova luli u swalela batu ba hae, mi ka 537 B.C.E., u ba kutisa kwa naha ya habo bona ilikuli ba kone ku zusa bulapeli bo bu kenile teñi k’o. (Joele 2:13) Kono lilimo-limo hasamulaho, Jerusalema ni tempele ya yona ne li sinyizwe hape, mi sicaba se ne si itamile bulikani ni Mulimu cwale sa fulalelwa ki yena. Kabakalañi? Kakuli batu ba Jehova ne ba tuhezi ku mamela litaelo za hae mi ne ba hanile Mesiya. (Joani 1:11; 3:19, 20) Seo ha ne si ezahezi, Jehova a yolisa Isilaele ka sicaba se sinca, sicaba sa kwa moya, se si bizwa “Isilaele wa Mulimu.”—Magalata 6:16; 1 Pitrosi 2:9.

Jehova, “Ya Utwa Milapelo”

16. Bibele i lutañi ka za swalelo ya Jehova?

16 Lituto za butokwa li kona ku itutiwa ku ze ne ezahezi ku Isilaele. Lu bona kuli Jehova u na ni “musa, mi wa lata ku swalela.” (Samu 86:5) Ka ku ba libupiwa ze si ka petahala, ku piliswa kwa luna ku itingile fa mufelañeke ni swalelo ya hae. Ha ku na misebezi ya luna beñi ye ka lu tiseza limbuyoti zeo. Kono Jehova ha swaleli-swaleli fela. Ki bao fela ba ba bakela libi za bona ni ku sikuluha ba ba fumana swalelo ya Mulimu.—Likezo 3:19.

17, 18. (a) Lu ziba cwañi kuli Jehova u isa pilu ha buniti kwa mihupulo ni maikuto a luna? (b) Ki kabakalañi Jehova ha na ni pilu-telele kwa batu ba baezalibi?

17 Hape lu ituta kuli Jehova u batanga ku utwa mihupulo ni maikuto a luna ha lu lapela ku yena. Ki yena “ya utwa milapelo.” (Samu 65:2, 3) Muapositola Pitrosi u lu kolwisa kuli: “Meto a Mulena a talimile ba ba na ni niti, mi lizebe za hae li teeleza tapelo ya bona.” (1 Pitrosi 3:12) Mi hape, lu ituta kuli tapelo ya ku baka i swanela ku kopanyeleza ku itumelela libi ka buikokobezo. (Liproverbia 28:13) Kono seo ha si talusi kuli Mulimu u ka lu shwela makeke ni ko lu ikezisa. Bibele i lemusa Bakreste ku sa “amuhela sishemo sa Mulimu ku sa tusi se siñwi.”—2 Makorinte 6:1.

18 Sa mafelelezo, lu ituta libaka Mulimu ha bile ni pilu-telele kwa batu ba hae ba baezalibi. Muapositola Pitrosi n’a talusize kuli Jehova u na ni pilu-telele “kakuli h’a lati ba bañwi ha ba ka timela, kono u lata kuli kaufela ba kene mwa ku baka.” (2 Pitrosi 3:9) Nihakulicwalo, ba ba tundamena ku keshebisa pilu-telele ya Mulimu ba ka otiwa kwa mafelelezo. Ka za zeo, lu bala kuli: “[Jehova u] ka fa mutu ni mutu ka ku ya ka likezo za hae; ba ba bata kanya ni likute ni ku sa shwa, inze ba tundamena ku eza hande, a ba fe bupilo bo bu sa feli; kono ba ba hanyeza inze ba lwanisa niti, mi ba lumelela bumaswe, a ba fe buhali ni ku halifelwa.”—Maroma 2:6-8.

19. Jehova kamita u ka ba ni mikwa ifi ye sa cinci?

19 Mulimu n’a ezize cwalo Isilaele wa kwaikale. Silikani sa luna ni Jehova kacenu si etelelwa ki likuka ze swana kakuli ha cinci. Hailif’o ha tibeli katulo ye swanela, u ka ba kamita “Mulimu ya na ni makeke ni musa, ya sa akufi ku halifa, ya tezi sishemo, ya na ni niti; ya tiiseza ku shemuba batu mwa masika a bona a’ eza lule, ya swalela batu bumaswe, ni buikuhumuso, ni sibi.”—Exoda 34:6, 7.

[Lipuzo za Tuto]

[Mbokisi fa likepe 362]

Tapelo ya Daniele ya ku Baka

Mupolofita Daniele n’a pilile mwa Babilona ka lilimo kaufela ze 70 ze ne ba bile Majuda mwa butanga. Nako ye ñwi ka silimo sa bu 68 sa butanga, Daniele a lemuha ka bupolofita bwa Jeremia kuli butanga bwa Isilaele ne bu bat’o fela. (Jeremia 25:11; 29:10; Daniele 9:1, 2) Daniele a atumela Jehova mwa tapelo—tapelo ya ku baka ya ku lapelela sicaba mutumbi sa Majuda. Daniele u li: “Na nanulela meto a ka ku mulena Mulimu, ni ineele ku lapela, ni ku kupa, ka ku itima lico, ni ku apala masila a masaka, ni ku ina mwa mulola. Na lapela [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa ka, na bulela milatu ya luna.”—Daniele 9:3, 4.

Daniele n’a lapezi lilimo ibat’o ba ze 200 Isaya ha s’a ñozi tapelo ya bupolofita ye mwa likauhanyo 63 ni 64 za buka ya hae. Ku si na kakanyo, Majuda ba bañata ba ba sepahala ne ba lapezi ku Jehova mwa miteñi ye t’ata ya buhapiwa. Kono Bibele i bonisa tapelo ya Daniele, ye bonahala ku kopanyeleza maikuto a Majuda ba bañata ba ba sepahala. Kacwalo, tapelo ya hae i bonisa kuli manzwi a tapelo ya Isaya ya bupolofita ne li ona luli maikuto a Majuda ba ba sepahala ba mwa Babilona.

Mu bone ze ñwi ze bat’o swana ka za tapelo ya Daniele ni ya Isaya:

Isaya 63:16 Daniele 9:15

Isaya 63:18 Daniele 9:17

Isaya 64:1-3 Daniele 9:15

Isaya 64:4-7 Daniele 9:4-7

Isaya 64:6 Daniele 9:9, 10

Isaya 64:10, 11 Daniele 9:16-18

[Mbokisi fa likepe 366]

“Ku Si Na Liito Le Li Li Boni”

Mwa liñolo la n’a ñolezi ba kwa Korinte, muapositola Paulusi n’a bulezi ze mwa buka ya Isaya ha n’a ñozi kuli: “Kwa ba sina ha ku ñozwi kuli: Mulimu, z’a lukiselize ba ba mu lata, ki ze ku si na liito le li li boni, ku si na zebe ye li utwile, ki ze si ka kena mwa pilu ya mutu.” (1 Makorinte 2:9) * Manzwi a Paulusi kamba a Isaya ha buleli za lika zeo Jehova a lukiselize batu ba hae mwa sanda sa kwa lihalimu kamba mwa paradaisi ya kwapili ya fa lifasi-mubu. Paulusi u bonisa kuli manzwi a Isaya a talusa limbuyoti ze ne ba se ba ikola Bakreste mwa lilimo za mwanda wa pili, ze cwale ka ku utwisisa ze tungile za Mulimu ni monyehelo ya kwa moya ye ne ba filwe ki Jehova.

Lu kona fela ku utwisisa ze tungile za kwa moya haiba ki nako ya Jehova ya ku li patulula—mi nihaiba cwalo, konji haiba lu batu ba Mulimu ba ba na ni silikani se situna ni Jehova. Manzwi a Paulusi a ama ku ba ba lata hanyinyani fela za Mulimu kamba mane ba ba sa li lati ni hanyinyani. Liito la bona ha li koni ku bona, kamba ku lemuha liniti za kwa moya, mi zebe ya bona ha i koni ku utwa kamba ku utwisisa ze cwalo. Zibo ya lika zeo Mulimu a lukiselize ba ba mu lata ha i keni nihaiba ku kena mwa lipilu za batu ba ba cwalo. Kono ku ba ba ineezi ku Mulimu, sina Paulusi, Mulimu u ba patululezi lika zeo ka moya wa hae.—1 Makorinte 2:1-16.

[Litaluso za kwatasi]

^ para. 56 Manzwi a Paulusi ha fumanehi mwa Mañolo a Siheberu ka mw’a n’a bulelezi luli yena. Ku bonahala kuli u kopanya mihupulo ya kwa Isaya 52:15; 64:4; ni 65:17.

[Siswaniso se si fa likepe 367]

Batu ba Mulimu ne ba luwile Jerusalema ni tempele ya yona “nakonyana fela”