Kauhanyo 17

Mu Be ni Buipeyo bwa Sikreste fa Lapa

1. Ku sebelisa ketelelo ye mwa Linzwi la Mulimu ku tahisizeñi mwa manyalo?

JEHOVA ki yena Musimululi wa linyalo, mi Linzwi la hae li fa ketelelo ye nde ka ku fitisisa kwa mabasi. Batu ba bañata se ba kondisize manyalo kabakala ku sebelisa yona ketelelo yeo. Ba bañwi be ne ba pilanga fela hamoho se ba susuelizwe ku catisa manyalo a bona, mi nto yeo ya babazeha. Ba bañwi se ba tuhezi ku ba ni linyazi. Banna be ne ba nyandisanga basali ni bana ba bona se ba itutile ku ba ni sishemo ni musa.

2. Ki lika mañi ze amiwa mwa bupilo bwa lubasi lwa Sikreste?

² Bupilo bwa mwa lubasi lwa Sikreste bu ama lika ze ñata, ze cwale ka mo lu ngela ku inelela kwa linyalo, ze lu eza kuli lu pete buikalabelo bwa luna mwa lubasi, ni mo lu ezeza ba bañwi mwa lubasi. (Maefese 5:33–6:4) Niha lu kana lwa ziba ze i bulela Bibele ka za bupilo bwa mwa lubasi, ku sebelisa kelezo ye mwa Bibele ki nto i sili. Ha ku na ku luna ya bata ku ba inge batu ba n’a nyazize Jesu kabakala kuli ne ba keshebisize litaelo za Mulimu. Ne ba nahanile ka mafosisa kuli ku ba fela balumeli ku likani. (Mateu 15:4-9) Ha lu bati ku bonisa bulumeli kono inge lu palelwa ku bu bonisa ku ba ndu i liñwi ni luna. Kono lu bata ku bonisa bulumeli bwa niti, bo bu li “bufumu bo butuna.”—1 Timotea 5:4; 6:6; 2 Timotea 3:5.

 Linyalo Li Ka Ina Nako Ye Kuma Kai?

3. (a) Ku sweli ku ezahalañi kwa manyalo a mañata, kono tundamo ya luna i swanela ku ba ifi? (b) Ka ku itusisa Bibele ya mina, mu alabe lipuzo ze kolokisizwe mwatas’a paragilafu ye.

³ Manyalo a mañata a sweli ku fokola. Bosinyalana ba bañwi be se ba nyalani ka lilimo-limo ba ikatulela ku lelekana ni ku yo nyalana ni batu ba sili. Hape ha i sa li nto ye komokisa ku utwa kuli batu ba ba sa zo nyalana-nyalana ba kauhani hamulaho wa nakonyana fela. Ku si na taba ni ze ba eza ba bañwi, luna lu swanela ku bata ku tabisa Jehova. Kacwalo, ha lu nyakisiseni lipuzo ni mañolo a latelela kuli lu bone ze li bulela Linzwi la Mulimu ka za ku inelela kwa linyalo.

Munna ni musali ha ba nyalana, ba lukela ku pilisana ku isa lili? (Mareka 10:6-9; Maroma 7:2, 3)

Ki ufi mutomo u nosi wa telekano o lumelezwa ki Mulimu, ili o lumeleza mutu ku yo kena mwa linyalo ni mutu u sili? (Mateu 5:31, 32; 19:3-9)

Jehova u ikutwa cwañi ka za litelekano zeo Linzwi la hae li sa lumelezi? (Malaki 2:13-16)

Kana Bibele ya yemela ku kauhana ku ba mukwa wa ku tatulula ka ona butata bwa mwa manyalo? (1 Makorinte 7:10-13)

Ku kauhana ku kona ku lumelezwa mwa miinelo mañi? (Samu 11:5; Luka 4:8; 1 Timotea 5:8)

4. Ki kabakalañi manyalo a mañwi h’a tiyanga?

⁴ Manyalo a mañwi a’ kondanga ni ku inelela. Kabakalañi? Bosinyalana ha ba to nyalana ha se ba hulile ki sisupo sa butokwa, kono ku fumana wa ku nyalana ni yena ya na ni mubonelo wa lika o swana ni wa mina, ni ya kona ku buhisana hande lika, ni kona ku butokwa.  Kono sa butokwa ni ku fita ki ku fumana wa ku nyalana ni yena ya lata Jehova ni ku kuteka Linzwi la hae ka ku ba ona mutomo wa ku tatulula ka ona butata. (Samu 119:97, 104; 2 Timotea 3:16, 17) Mutu ya cwalo ha na ku ba ni mubonelo wa kuli haiba lika li sa zamayi hande, wa kona ku bata kauhano kamba telekano. H’a na ku nga bufokoli bwa ya nyalani ni yena ku ba libaka la ku keshebisa buikalabelo bwa hae. Kono u ka talimana ni butata ni ku fumana mwa ku bu tatululela.

5. (a) Ku sepahala ku Jehova ku amiwa cwañi mwa linyalo? (b) Niha ku ba ni twaniso, ku kumalela lipimo za Jehova ku kona ku tahisa lituso mañi?

⁵ Z’a pihelezi Satani kikuli ha lu nyanda, lu ka fulalela linzila za Jehova. (Jobo 2:4, 5; Liproverbia 27:11) Kono Lipaki za Jehova ba bañata-ñata ba ba nyandile kabakala kuli ba nyalani ni mutu ya li mulwanisi ha ba si ka bata telekano. Ba zwelapili ku sepahala ku Jehova ni kwa litaelo za hae. (Mateu 5:37) Ba bañwi ba ba tiyezi twaniso yeo ba bile ni mbuyoti ya kuli bosinyalana ni bona ba til’o swalisana ni bona mwa ku sebeleza Jehova—nihaiba hamulaho wa lilimo-limo za ku lwaniswa! (1 Pitrosi 3:1, 2) Kono Bakreste bao bosinyalana ni bona ba sa bonisi ku cinca kamba bao bosinyalana ni bona ba ba siile kabakala kuli ba sebeleza Jehova, bao ni bona ba ziba kuli ba ka fuyaulwa kabakala kuli ba bile ni buipeyo bwa Sikreste fa lapa.—Samu 55:22; 145:16.

Mañi ni Mañi U Eza Kalulo ya Hae

6. Kuli batu ba be ni linyalo le li kondile, ba tokwa ku kuteka tukiso mañi?

⁶ Ku ba ni linyalo le li kondile ha ku tokwi fela ku pila hamoho. Nto ye tokwahala hahulu ku yo muñwi ni yo muñwi wa bosinyalana ki ku kuteka tukiso ya Jehova ya  butoho. Ku eza cwalo ku tahisa kuli lika li eziwe hande ni kuli fa lapa ku be ni maikuto a buiketo. Kwa 1 Makorinte 11:3 lu bala kuli: “Toho ya munna kaufela ki Kreste; mi munna ki toho ya musali; mi Mulimu ki toho ya Kreste.”

7. Butoho mwa lubasi bu swanela ku zamaiswa cwañi?

⁷ Kana mu lemuhile nto ya pili ye bulezwi mwa timana yeo? Ee, kikuli munna ni munna u na ni Toho y’a lukela ku ipeya kwatas’a yona. Toho yeo ki Kreste. Seo si talusa kuli munna u swanela ku zamaisa butoho bwa hae ka nzila ye bonisa tulemeno twa Jesu. Kreste u ipeya kwatas’a Jehova, u lata hahulu puteho, mi wa i babalela. (1 Timotea 3:15) Mane n’a “itobohile bakeñisa yona.” Jesu u na ni “musa ni pilu ye bunolo,” mi h’a na buikangabeki, mi hape wa nahananga za ba bañwi. Ba ba taha mwatas’a butoho bwa hae ba “fumanela mioya ya [bona] pumulo.” Munna h’a eza lubasi lwa hae cwalo, u bonisa kuli u ipeya kwatas’a Kreste. Kacwalo musali wa Sikreste u swanela ku tusiwa ni ku imululwa ki ku swalisana ni munn’a hae ni ku ipeya kwatas’a hae.—Maefese 5:25-33; Mateu 11:28, 29; Liproverbia 31:10, 28.

8. (a) Ki kabakalañi ha ku kana kwa bonahala kuli miezezo ya Sikreste ha i tahisi ze nde mwa malapa a mañwi? (b) Lu swanela ku ezañi ha lu ba mwa muinelo o cwalo?

⁸ Kono ku ka banga ni butata. Ku si ka ba kale ni ya sebelisa likuka za Bibele mwa lubasi, mwendi mukwa wa ku sa lata ku zamaiswa ki ba bañwi ne se u tomile kale mibisi. Mwendi likupo za ka sishemo ni ku eza ka lilato ha li bonahali ku ba ze tusa. Lwa ziba kuli Bibele i li lu tuhele “ku nyema, ni buhali, ni komano, ni matapa.” (Maefese 4:31) Kono haiba ba bañwi ki yona mikwa ya bona yeo, ku swanela ku eziwañi? Jesu n’a si ka likanyisa  be ne ba fumbela ni ku tapaula, kono n’a itingile ku Ndat’ahe. (1 Pitrosi 2:22, 23) Kacwalo ha ku taha miinelo ye maswe fa lapa, mu bonise buipeyo bwa Sikreste ka ku lapela ku Jehova kuli a mi tuse, ku fita ku likanyisa mikwa ya lifasi.—Liproverbia 3:5-7.

9. Ku fita ku batisisa milatu, banna ba Sikreste ba bañata ba itutile ku ezañi?

⁹ Haki kamita licinceho li tahanga kapili, kono kelezo ya Bibele ya sebeza luli ha i sebeliswa ka pilu-telele ni ka tukufalelo. Banna ba bañata ne ba fumani kuli ha ne ba utwisisize m’o Kreste a ezeza puteho, manyalo a bona n’a kalile ku ba hande. Mwa puteho yeo ku inzi batu ba ba si ka petahala. Kono Jesu wa i lata, u i tomela mutala o lukela, mi u itusisa Mañolo kwa ku i tusa ku konda. N’a tobohile bupilo bwa hae kabakala puteho. (1 Pitrosi 2:21) Mutala wa hae u susuelize banna ba bañata ba Sikreste ku ba litoho ba bande ni ku fa tuso ye lilato kuli lika li konde. Ku eza cwalo  ku tahisa ze nde ku fita ku batisisa mafosisa kamba ku hana ku bulela.

10. (a) Munna kamba musali, nihaiba ya ipala ku ba Mukreste, u kona cwañi ku tatafaleza ba bañwi bupilo fa lapa? (b) Ku kona ku eziwañi kuli muinelo u kondiswe?

¹⁰ Ku cwañi haiba munna ha isi pilu ku za maikuto a lubasi lwa hae kamba h’a lukisi za puhisano ya Bibele ya lubasi ni lika ze ñwi? Kamba ku cwañi haiba musali h’a bonisi buipeyo bwa silumeli? Ba bañwi ba tusiwanga ki ku buhisana butata ni lubasi ka likute. (Genese 21:10-12; Liproverbia 15:22) Kono nihaili kuli ze zwa mwateñi haki zona ze n’e libelelwa, yo muñwi ni yo muñwi wa luna wa kona ku ekeza kwa muinelo o kondile fa lapa ka ku sebelisa miselo ya moya wa Mulimu mwa bupilo bwa luna, ili ku nahana za ba bañwi mwa lubasi ka lilato. (Magalata 5:22, 23) Zwelopili i ka taha, isi ka ku libelela kuli yo muñwi a eze se siñwi, kono ka ku peta kalulo ya luna, kacwalo ili ku bonisa kuli lu na ni buipeyo bwa Sikreste.—Makolose 3:18-21.

Kwa ku Fumana Likalabo

11, 12. Jehova u lu file lika mañi kuli li lu tuse ku kondisa bupilo bwa lubasi?

¹¹ Ku na ni limbule ze ñata k’o batu ba batanga likelezo ka za mabasi a bona. Kono lwa ziba kuli Linzwi la Mulimu ki lona le li na ni likelezo ze nde ka ku fitisisa, mi lwa itebuha kuli ka kopano ya hae ye bonahala, Mulimu wa lu tusa ku li sebelisa. Kana mwa tusiwa ka ku tala ki yona kelezo yeo?—Samu 119:129, 130; Mika 4:2.

¹² Kwand’a ku fumaneha kwa mikopano ya puteho, kana mu tomile nako ya kamita ya ku eza tuto ya Bibele ya lubasi? Mabasi a’ eza cwalo a kona ku sebeleza  fa ku swalisana mwa ku lapela. Bupilo bwa lubasi lwa bona bwa konda ha ba nze ba sebelisa Linzwi la Mulimu mwa miinelo y’e ba tahela.—Deuteronoma 11:18-21.

13. (a) Haiba lu na ni lipuzo ka za litaba za mwa lubasi, hañata lu kona ku fumana kai tuso ye lu tokwa? (b) Likatulo kaufela ze lu eza li lukela ku bonisañi?

¹³ Mwendi mu na ni lipuzo ka za bupilo bwa lubasi. Ka mutala ku cwañi ka za ku kwala lupepo? Kana ku  sulula mba ku lukile ka linako ze ñwi? Haiba mwanana a sa bonisi ku isa hahulu pilu kwa lika za kwa moya, u swanela ku tokwiwa ku abana ku za ku lapela mwa lubasi ku fita kai? Buñata bwa lipuzo ze cwalo se li buhisanwi mwa lihatiso ze hasanyizwe ki Lipaki za Jehova. Mu itute ku itusisa lihatiso ze tusa kwa ku ituta Bibele, ku kopanyeleza cwalo ni li-index, kwa ku fumana likalabo. Haiba lihatiso ze bulezwi mwa index ha mu na zona, mu yo bona mwa sibulukelo sa libuka kwa Ndu ya Mubuso. Kamba mwendi mu na ni zona lihatiso zeo fa kompyuta ya mina. Hape mwa kona ku buhisana lipuzo za mina ni banna ni basali ba Sikreste ba ba hulile kwa moya. Kono mu si ke mwa libelela kuli kamita mu ka fiwa kalabo ye mi taluseza za ku eza. Hañata ki mina ba ba lukela ku eza katulo, ibe mu nosi kamba ni bosinyalana ni mina. Mi f’o, mu eze likatulo ze ka bonisa kuli mu na ni buipeyo bwa Sikreste isi fela ha mu li mwahal’a batu, kono ni fa lapa.—Maroma 14:19; Maefese 5:10.

Lundululo

Ku sepahala ku Jehova ku amiwa cwañi mwa ku sepahala ku mutu y’o nyalani ni yena?

• Ha lu ziyezwa ki butata mwa lubasi, lu ka tusiwa kiñi ku eza ze tabisa Mulimu?

• Ba bañwi mwa lubasi niha ba sa ezi lika hande, lu kona ku ezañi kuli lu kondise muinelo?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 155]

Butoho bwa munna bu lukela ku bonisa tulemeno twa Jesu

[Siswaniso se si fa likepe 157]

Ku ituta Bibele kamita ni lubasi ku tusa mwa ku tahisa swalisano ku lona