Kauhanyo 16

“Mu Latane ka Lilato Le Lituna”

1. Ba ba tahanga lwa pili kwa mikopano ya Lipaki za Jehova hañata ba tabelangañi?

BATU ha ba tahanga lwa pili kwa mikopano ya Lipaki za Jehova, hañata ba tabelanga lilato le li boniswanga teñi. Ba li bonanga mwa kamuhelo ye ba fiwanga, ni mwa sango se sinde se si banga teñi. Bapoti ba kwa mikopano ya luna ye mituna ni bona ba lemuhanga lilato leo. Mubihi yo muñwi wa makande n’a ñozi ze ka za mukopano o muñwi: ‘Ha ku na ya kozwi milyani ye kola kamba bucwala. Ha ku na ku hanyauka kamba ku huwaka. Ha ku na ku kashana kamba ku eza masunda. Ha ku na ya lwaha. Ha ku na lishea la bukuba kamba lipulelo ze masila. Ha ku na ya zuba. Ha ku na ya uzwa. Ha ku na ba ba latakela bika fafasi. Ne li nto ye komokisa luli.’ Zeo kaufela li bonisa lilato le li ‘sa ezi ze swabisa; le li sa yemi fa litukelo za lona.’—1 Makorinte 13:4-8.

2. (a) Nako ha i nze i ya, ku swanela ku bonahalañi ka za ku bonisa lilato kwa luna? (b) Ka ku likanyisa Kreste, lu swanela ku hulisa lilato le li cwañi?

² Lilato la Sizwale ki yona nto ye zibahaza Bakreste ba niti. (Joani 13:35) Ha lu nze lu hula kwa moya, lu ituta ku bonisa lilato ka ku tala. Muapositola Paulusi n’a lapezi kuli lilato la Bakreste sina yena li ye li ‘ekezeha.’ (Mafilipi 1:9) Muapositola Joani n’a bonisize kuli lilato la luna li swanela ku ba la buitomboli. N’a ñozi kuli: “Mo lu zibezi  lilato, ki Jesu h’a lu tobohezi moyo wa hae; ni luna lu swanezi ku tobohela banabahabo luna mioyo ya luna.” (1 Joani 3:16; Joani 15:12, 13) Kana luli ne lu ka itombolela mizwale ba luna bupilo bwa luna? Miinelo ye miñata niha i sa tokwi kuli lu eze cwalo, lu likanga ku ba tusa ku fitisa kai ka nako ye, niha ku si bunolo?

3. (a) Lu kona ku bonisa lilato la luna hahulu ni ku fita ka nzila ifi? (b) Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku latana hahulu cwale?

³ Ha lu eza likezo ze bonisa moya wa luna wa buitomboli, lu tokwa ni ku ba ni silikani kwa mizwale ba luna. Linzwi la Mulimu li lu susueza kuli: “Mu latane ba bañwi ni ba bañwi ka lilato la mutu ni munyan’a hae.” (Maroma 12:10) Kaufel’a luna lwa ikutwa cwalo ka za batu ba bañwi. Kono kana lwa kona ku ituta ku ekeza kwa batu be lu lata cwalo? Mafelelezo a muinelo wa linto wa kale wo h’a nze a atumela, ku butokwa kuli lu sutelele hahulu kwa Bakreste sina luna. Bibele i li: “Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi; . . . Sihulu mu latane ka lilato le lituna; kakuli lilato li kwahela libi ze ñata.”—1 Pitrosi 4:7, 8.

Ha ku Zuha Butata

4. (a) Ki kabakalañi ha ku kona ku ba ni butata mwahal’a ba ba mwa puteho? (b) Ki lifi ze nde ze kona ku ezahala ha lu sebelisa likelezo za Bibele nihaike fokuñwi ha lu bati ku eza cwalo?

⁴ Kabakala kuli ha lu si ka petahala, ku ka ba ni linako fo lu ka ezeza lika ka ku foseza ba bañwi. Mizwale ba luna ni bona ba kona ku lu foseza ka linzila ze ñata. (1 Joani 1:8) Haiba mu ipumana mwa muinelo o cwalo, mu swanela ku ezañi? Mañolo a fa ketelelo ye tokwahala. Kono ze a bulela li kana za shutana ni ze lu bata ku eza luna ka ku ba batu ba ba si ka petahala. (Maroma 7: 21-23) Kono ku sebelisa hahulu likelezo ze mwa Bibele ku ka bonisa kuli luli lwa bata ku tabisa Jehova. Ku sebelisa likelezo zeo ku ka ekeza kwa lilato la luna ku ba bañwi.

5. Haiba mutu yo muñwi a lu foseza, ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku yolisa misuha?

⁵ Batu ha ba filikani, fokuñwi ba batanga linzila za ku yolisa misuha ku ya ba foselize. Kono seo si hulisa fela butata. Haiba ku yolisa misuha kwa tokwahala, lu tuhele Mulimu a eze cwalo. (Liproverbia 24:29; Maroma 12:17-21) Ba bañwi ba kana ba lika ku siloka sifosi. Kono lu si ke lwa eza cwalo kwa balapeli ba bañwi, kakuli bulapeli bwa luna ka nzila ye ñwi bu kona ku ba bo bu amuheleha haiba lu lata mizwale ba luna. (1 Joani 4:20) Kacwalo, Paulusi n’a ñozi kuli: “Mu ezane hande, mi mutu h’a na ni s’a tongoka yo muñwi, mu swalelane; sina Kreste h’a mi swalezi, mu eze cwalo ni mina.” (Makolose 3:13) Kana mwa kona ku eza cwalo?

6. (a) Lu swanela ku swalela muzwale wa luna hakai? (b) Ki ku hupulañi ko ku ka lu tusa ku talima za sibi se lu foselizwe?

⁶ Ku cwañi haiba mutu yo muñwi a lu foseza kono a sa ezi sibi se situna sa n’a ka kona ku zwisezwa mwa puteho? Ka za libi ze nyinyani cwalo, muapositola Pitrosi n’a akalelize ku swalela “ha 7.” Kono Jesu n’a ize: “Ha ni ku buleleli ku swalela ha 7, kono ha 70 ha i taimiswa ka 7.” N’a bonisize butuna bwa likoloti za luna ku Mulimu ha li bapanyiwa ni ze lu kona ku kolotelwa ki mutu ufi kamba ufi. (Mateu 18:21-35) Ka zazi lu fosezanga Mulimu ka linzila ze ñata—fokuñwi ka kezo ya buitati, ka ze lu bulela kamba ku nahana, kamba ka ze lu palelwa ku eza—lu sa lemuhi nihaiba kuli lu eza sibi. (Maroma 3:23) Kono Mulimu u zwelapili ku lu shemuba. (Samu  103:10-14; 130:3, 4) U tokwa kuli ni luna lu eze cwalo ba bañwi. (Mateu 6:14, 15; Maefese 4:1-3) Ha lu eza cwalo lu ka bonisa lilato le li sa “kakanyi bumaswe.”—1 Makorinte 13:4, 5; 1 Pitrosi 3:8, 9.

7. Lu swanela ku ezañi haiba muzwale u lu nyemezi?

⁷ Ku kana kwa ba ni linako fo lu ka bonela kuli niha lu si ka nyemela muzwale wa luna, yena u bonahala kuli u lu nyemezi. Lwa kona ku iketela ku ‘kwahela taba ka lilato,’ ka mo i akaleleza 1 Pitrosi 4:8. Kamba lwa kona ku yo ambola ni yena ni ku lika ku kutisa kozo.—Mateu 5:23, 24.

8. Haiba mulumeli yo muñwi u eza nto ye lu filikanya, ku konwa ku ezwañi ka za teñi?

⁸ Ikana ya ba kuli mulumeli yo muñwi u eza nto ye filikanya mina, ni ba bañwi. Kana ne ku si ke kwa ba hande ku ambola ni yena? Mwendi ne ku ka ba hande. Haiba mina ka butu mu mu taluseza butata ka sishemo, seo si kana sa tahisa ze nde. Kono pili mu tokwa ku ipuza kuli: ‘Kana luli u eza nto ye si ya ka Mañolo? Kamba butata luli ki bwa kuli mo ni huliselizwe ni mw’a huliselizwe yena kwa shutana?’ Mu tokomele kuli ha mu itomeli likuka za mina ni ku atula ba bañwi ka zona. (Jakobo 4:11, 12) Jehova u amuhela batu ba ba zwa mwa miinelo kaufela ka ku sa ketulula mi u na ni pilu-telele ku bona ha ba nze ba hula kwa moya.

9. (a) Ki bomañi ba ba talimanga za bufosi bo butuna mwa puteho? (b) Ki lili fo ya foselizwe a ba ni buikalabelo bwa ku nga muhato pili, mi ili ka mulelo mañi?

⁹ Haiba yo muñwi mwa puteho a eza bufosi bo butuna, inge cwalo buhule, mamelelo i lukela ku iswa teñi ka bubebe. Mamelelo ya bomañi? Ya maeluda. (Jakobo 5:14, 15) Kono haiba ki mutu yo muñwi ya foselizwe,  mwendi ili ku za lipisinisi kamba ka ku itusisa maswe lilimi, u zibe ya foselizwe u swanela pili ku atumela sifosi kwa mukunda. (Mateu 18:15) Haiba ku eza cwalo ha ku tatululi taba, ku tokwa ku ngiwa mihato ye miñwi, ka mo ku boniselizwe kwa Mateu 18:16, 17. Ku lata muzwale wa luna ya fosize ni ku lakaza ku mu ‘pilisa’ ku ka lu tusa ku eza cwalo ka nzila ya ku bata ku fita kwa pilu ya hae.—Liproverbia 16:23.

10. Ha ku zuha butata, lu ka tusiwa kiñi ku ba ni mubonelo o munde wa taba?

¹⁰ Ha ku ba ni butata, ibe bo butuna kamba bo bunyinyani, lu ka tusiwa ki ku lika ku utwisisa mwa b’u ngela Jehova. H’a lumelezi sibi sa mufuta ufi kamba ufi, mi ka nako y’a tomile, baezalibi ba batuna ba ba sa baki ba  lundulwa mwa kopano ya hae. Kono lu si libali kuli kaufel’a luna lwa fosanga mwa linzila ze nyinyani mi lu tokwa pilu-telele ni sishemo sa hae. Kacwalo Jehova u lu tomela mutala o lu swanela ku likanyisa ha lu fosezwa ki ba bañwi. Ha lu ba ni sishemo, lu bonisa lilato la hae.—Maefese 5:1, 2.

Mu Bate Linzila za ku ‘Atama’

11. Ki kabakalañi Paulusi ha n’a susuelize ba kwa Korinte ku ‘atama’?

¹¹ Paulusi n’a tandile likweli inge a toma puteho ya Korinte, ye n’e li mwa Greece. N’a sebelize ka t’ata mwa ku tusa mizwale be ne ba li k’o, mi n’a ba lata. Kono ba bañwi ku bona ne ba sa mu tabeli. Ne ba li banyazi ba batuna. N’a ba susuelize kuli ba “atame” mwa ku bonisa lilato. (2 Makorinte 6:11-13; 12:15) Kaufel’a luna ne lu ka eza hande ku bona kuli lilato la luna lu li bonisa ku ba bañwi ku fita kai ni ku bata linzila za ku ekeza mwa ku li bonisa.—1 Joani 3:14.

12. Lu kona cwañi ku hulisa lilato la luna ku ba ba mwa puteho kaufela?

¹² Kana ku na ni ba bañwi mwa puteho be lu fumana t’ata ku eza sango ni bona? Haiba lu lika ka t’ata ku sa isa pilu kwa lifapano za ka butu—sina mo ne lu ka batela kuli ni bona ba lu ezeze—seo si kona ku tusa mwa ku hulisa silikani sa luna ni bona. Hape lu kona ku ba tabela hahulu haiba lu lika ku fumana mikwa ye minde ye ba na ni yona ni ku isa pilu ku yona. Kaniti seo si ka tahisa kuli lu ba late hahulu.—Luka 6:32, 33, 36.

13. Lu kona cwañi ku atama mwa ku bonisa lilato ku ba ba mwa puteho ya luna?

¹³ Kiniti kuli ha lu koni ku ezeza ba bañwi lika kaufela. Mwendi ha lu na ku kwanisa ku lumelisa mañi ni mañi  kwa mukopano ni mukopano. Mwendi ha ku konahali ku mema mañi ni mañi ha lu memela balikani kwa sico. Kono kana lwa kona ku atama ka ku tanda mizuzu i sikai mwa ku zibana ni mutu yo muñwi mwa puteho ya luna? Kana fokuñwi lwa kona ku mema mutu yo muñwi ye lu sa zibi hande kuli a sebeze ni luna mwa bukombwa bwa mwa simu?

14. Ha lu li mwahal’a Bakreste be lu sa zibi, lu kona cwañi ku bonisana lilato le lituna?

¹⁴ Mikopano ye mituna ya Sikreste i fa kolo ye nde ya ku atama mwa ku bonisa lilato la luna. Ku kana kwa ba ni batu b’a likiti-kiti. Ha lu koni ku ikambota ni bona kaufela, kono lwa kona ku eza lika ka nzila ye bonisa kuli lu nga buiketo bwa bona ku ba bwa butokwa ku fita bwa luna. Ka linako za ku pumula, lwa kona ku bonisa kuli lwa tabela ba bañwi ka ku ambola ni ba ba li bukaufi ni luna. Zazi le liñwi, ba ba ka pila fa lifasi kaufela ba ka ba mizwale ni likaizeli, ba ba swalisani mwa ku lapela Mulimu wa niti, Ndat’ahe batu kaufela. Ku zibana ku ka tahisa tabo luli! Lilato le lituna li ka lu ezisa ku bata ku eza cwalo. Mwa kona ku kala honafa.

Lundululo

• Ha ku zuha butata mwahal’a Bakreste, bu swanela ku tatululwa cwañi, mi ki kabakalañi?

• Ha lu nze lu hula kwa moya, lilato la luna ni lona li swanela ku hula cwañi?

• Ku bonisa lilato nihaiba ku ba ba si balikani ba luna ba batuna ku konahala cwañi?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 148]

Lilato la Sikreste li boniswa ka linzila ze ñata, inge cwalo kwa mikopano ya puteho