Taluso ya Kolobezo ya Mina
Kauhanyo 12
Taluso ya Kolobezo ya Mina
1. Ki kabakalañi kaufel’a luna ha lu swanela ku ba ni cisehelo mwa kolobezo ya mwa mezi?
KA SILIMO sa 29 C.E., Jesu n’a kolobelizwe, ili ku nweliswa mwa nuka ya Jordani ki Joani Mukolobezi. Jehova ka sibili n’a bona mi a bonisa kuli n’a tabela se ne si ezahala. (Mateu 3:16, 17) Kacwalo, Jesu a toma mutala o ne ba ka latelela balutiwa ba hae kaufela. Lilimo ze talu ni licika hasamulaho, Jesu a fa balutiwa ba hae litaelo ze, ze li: “Ni filwe bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi. Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, mu ba kolobeze ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile.” (Mateu 28:18, 19) Kana mu kolobelizwe ka ku lumelelana ni za n’a laezi Jesu f’o? Haiba kalabo ki kutokwa, kana mwa itukiseza ku eza cwalo?
2. Ki lipuzo mañi ze tokwa ku alabiwa ka za kolobezo?
2 Ka mo ku inezi kaufela, ku utwisisa hande kolobezo ku butokwa ku mañi ni mañi ya bata ku sebeleza Jehova ni ku pila mwa lifasi la hae le linca la ku luka. Lipuzo ze tokwa likalabo ki ze cwale ka: Kana kolobezo ya Sikreste kacenu i na ni taluso ye swana ni ya kolobezo ya Jesu? Ku kolobezwa “ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile” ku talusañi? Ki lifi ze amiwa mwa ku pila ka ku ya ka ze i talusa kolobezo ya mwa mezi?
Likolobezo Ze N’e Ezizwe ki Joani
3. Kolobezo ya Joani ne li ya bomañi fela?
3 Ibat’o ba likweli ze silezi pili Jesu a si ka taha kale ku to kolobezwa, Joani Mukolobezi a ya inge a kutaza mwa lihalaupa la Judea kuli: “Mu bake, kakuli mubuso wa kwa lihalimu s’o li fakaufi.” (Mateu 3:1, 2) Batu ba utwa za n’a bulezi Joani mi ba li mamela. Ba itumelela libi za bona patalaza, ba li bakela, ni ku taha ku Joani kuli a to ba kolobeza mwa Nuka ya Jordani. Kolobezo yeo ne li ya Majuda fela.—Luka 1:13-16; Likezo 13:23, 24.
4. Ki kabakalañi Majuda ba mwa lilimo za mwanda wa pili ha ne ba tokwa hahulu ku baka?
4 Majuda bao ne ba tokwa hahulu ku baka. Kwa Lilundu la Sinai ka 1513 B.C.E., ka sicaba, bokukw’a bona ne ba itamile bulikani bwa ka mulao ni Jehova Mulimu. Kono kabakala libi za bona ze tuna, ne ba si ka peta buikalabelo bwa bona ka za bulikani b’o, mi bwa ba ezisa ku nyazahala. Linako za Jesu ha li to fita, muinelo wa bona ne s’e li o maswe hahulu. “Lizazi le lituna le li sabisa la [Muñ’a] Bupilo” le ne li polofitilwe ki Malaki ne se li li fakaufi. Ka 70 C.E., “lizazi” leo ne li tile mpi ya Maroma ha ne i sinyize Jerusalema, tempele ya yona, ni Majuda ba ba fitelela bolule. Joani Mukolobezi, ya n’a cisehela bulapeli bwa niti, n’a lumilwe pili sinyeho yeo i si ka taha kale “kuli a lukiseze Mulena sicaba se si utwa.” Ne ba tokwa ku bakela libi ze ne ba ezize mwa bulikani bwa Mulao wa Mushe ni ku itukiseza ku amuhela Jesu, yena Mwan’a Mulimu, ya n’a ba lumela Jehova.—Malaki 4:4-6; Luka 1:17; Likezo 19:4.
5. (a) Ki kabakalañi Joani ha n’a zina-zinile Jesu ha n’a tile kuli a to kolobezwa? (b) Kolobezo ya Jesu ne i yemelañi?
5 Jesu n’a li mwahal’a be ne ba tile ku Joani ku to kolobezwa. Kabakalañi? Ka ku ziba kuli Jesu n’a si na libi za ku itumelela, Joani n’a ize: “Ki na ya lukela ku kolobezwa ki wena, u tahelañi ku na?” Kono kolobezo ya Jesu ne i ka yemela nto i sili. Kacwalo Jesu a mu alaba a li: “U ni lumelele cwale; kakuli kwa lu lukela ku feleleza cwalo Ku Luka kamukana.” (Mateu 3:13-15) Kabakala kuli Jesu n’a si na sibi, kolobezo ya hae ne i sa yemeli ku bakela libi; mi hape n’a sa tokwi ku ineela ku Mulimu, kakuli na li yo muñwi wa sicaba se ne si neezwi kale ku Jehova. Kono kolobezo ya hae ha n’a li wa lilimo za buhulu ze 30 ne li ye ipitezi, mi ne i yemela ku itahisa kwa hae ku Ndat’ahe wa kwa lihalimu kuli a eze tato ye ñwi ya Hae.
6. Jesu n’a iyakatwa cwañi ka za ku eza za n’a bata Mulimu kuli a eze?
6 Tato ya Mulimu ka za Kreste Jesu ne i ama musebezi o n’o swalisana ni Mubuso. (Luka 8:1) Hape ne i ama sitabelo sa hae sa butu bo bu petehile bo bu li tiululo kuli ibe ona mutomo wa bulikani bo bunca. (Mateu 20:28; 26:26-28; Maheberu 10:5-10) Jesu n’a si ka keshebisa se ne i yemela kolobezo ya hae ya mwa mezi. N’a si ka tuhelela mamelelo ya hae ku yaulukela kwa lika li sili. Ku yo fita kwa mafelelezo a bupilo bwa hae bwa fa lifasi-mubu, n’a tundamezi ku eza tato ya Mulimu, ili ku eza ku kutaza Mubuso wa Mulimu ku ba ona musebezi wa hae o mutuna.—Joani 4:34.
Kolobezo ya mwa Mezi ya Balutiwa Ba Sikreste
7. Ku kala ka Pentekonta ya 33 C.E., Bakreste ne ba bulelezwi ku ezañi ka za kolobezo?
7 Balutiwa ba Jesu ba pili ne ba kolobelizwe ki Joani mwa mezi mi kihona ba libiswa ku Jesu kuli ba be lilama za Mubuso wa kwa lihalimu. (Joani 3:25-30) Ka ketelelo ya Jesu balutiwa bao ni bona ne ba ezize kolobezo ye n’e na ni taluso ye swana ni ya kolobezo ya Joani. (Joani 4:1, 2) Kono ku kala ka Pentekonta ya 33 C.E., ba kala ku peta musebezi wa ku kolobeza “ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile.” (Mateu 28:19) Ku tatuba ze si talusa seo ku ka mi tusa.
8. Ku kolobezwa “ka Libizo la Ndate” ku talusañi?
8 Ku kolobezwa “ka Libizo la Ndate” ku talusañi? Ku talusa ku amuhela libizo la hae, mayemo a hae, m’ata, mulelo, ni milao ya hae. Mu nyakisise ze amiwa f’o. (1) Ka za libizo la hae, Samu 83:18 i li: “Ba zibe batu, kuli ki Wena u nosi wa Libizo la [Jehova, NW].” (2) Ka za mayemo a hae, 2 Malena 19:15 i li: “Wena [Muñ’a] Bupilo Mulimu . . . , ki Wena u nosi Mulimu wa mibuso kamukana ya lifasi.” (3) Ka za m’ata a hae, Sinulo 4:11 i lu taluseza kuli: “Mulena ni Mulimu wa luna, ki Wena ya lukela ku fiwa kanya, ni likute, ni mata; kakuli ki Wena ya ezize linto kamukana, mi ha li li teñi, niha ne li bupilwe, ki ka ku lata kwa hao.” (4) Hape lu lukela ku lemuha kuli Jehova ki yena Mufani wa Bupilo, ya lelile ku lu yangwela kwa sibi ni lifu: “Ya kona ku pilisa ki [Muñ’a] Bupilo a nosi.” (Samu 3:8; 36:9) (5) Lu tokwa ku lumela kuli Jehova ki yena Mutomi wa Milao ya Pahami ka ku Fitisisa: “[Muñ’a] Bupilo ki muatuli wa luna, [Muñ’a] Bupilo ki mutomi wa luna wa mulao; [Muñ’a] Bupilo ki Mulena wa luna.” (Isaya 33:22) Kabakala kuli ki yena lika zeo kaufela, lu susuezwa kuli: “Lata Mulena Mulimu wa hao, ka pilu ya hao kaufela, ni ka moya wa hao kaufela, ni ka kutwisiso ya hao kaufela.”—Mateu 22:37.
9. Ku kolobezwa ‘ka libizo la Mwana’ ku talusañi?
9 Ku kolobezwa ‘ka libizo la Mwana’ ku talusañi? Ku talusa ku lemuha libizo la Jesu Kreste, mayemo a hae, ni m’ata a hae. Libizo la hae la Jesu, li talusa kuli “Jehova ki Yena Puluso.” Mayemo a hae a tahiswa kikuli ki yena Mwan’a Mulimu wa libanda, ili yena pupo ya Mulimu ya pili. (Mateu 16:16; Makolose 1:15, 16) Joani 3:16 i lu taluseza ka za yena Mwana y’o kuli: “Mulimu u latile lifasi [la batu ba ba kona ku liululwa] hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda, kuli mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena a si ke a shwa, kono a be ni bupilo bo bu sa feli.” Kabakala kuli Jesu n’a shwile inge a sepahala, Mulimu n’a mu zusize kwa bafu ni ku mu ekeleza kwa m’ata. Ka ku ya ka muapositola Paulusi, Mulimu a ‘pahamisa hahulu Jesu ni ku fita’ mwa pupo kaufela, mi u fitiwa fela ki Jehova. Ki ka lona libaka leo “ka Libizo la Jesu, mañwele kaufela a kubame, . . . mi malimi kamukana a bulele kuli Jesu Kreste ki Mulena, ibe kanya ku Mulimu Ndate.” (Mafilipi 2:9-11) Seo si talusa ku utwa litaelo za Jesu, ze zwelela ku yena Jehova ka sibili.—Joani 15:10.
10. Ku kolobezwa ‘ka libizo la Moya o Kenile’ ku talusañi?
10 Ku ‘kolobezwa ka libizo la Moya o Kenile’ ku talusañi? Ku talusa ku lemuha kalulo ni musebezi wa moya o kenile. Mi moya o kenile ki nto mañi? Ki m’ata a Jehova a sebeza, a’ peta ka ona milelo ya hae. Jesu n’a bulelezi balateleli ba hae kuli: “Ni ka lapela Ndate, mi u ka mi fa Mutiisapilu yo muñwi, kuli a ine ni mina kamita, ona moya wa niti.” (Joani 14:16, 17) Ne u ka ba konisa ku ezañi? Jesu n’a ba bulelezi hape kuli: “Mu ka amuhela mata, Moya o Kenile ha u ka ta ku mina; mi mu ka ba lipaki za ka mwa Jerusalema, ni mwa naha kaufela ya Judea ni ya Samaria, ni ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Likezo 1:8) Ka moya o kenile, Jehova hape n’a buyelezi ku ñolwa kwa Bibele: “Mwa mazazi a kale bupolofita ha bu si ka bonahala ka ku lata kwa mutu; kono batu ne ba bulela ka taelo ya Mulimu inze ba susumezwa ki Moya o Kenile.” (2 Pitrosi 1:21) Kacwalo, ha lu ituta Bibele, lu lemuha kalulo ya moya o kenile. Nzila ye ñwi ye lu lemuha ka yona moya o kenile ki ka ku kupa Jehova kuli a lu tuse ku ba ni “muselo wa Moya,” ili ‘lilato, tabo, kozo, pilu-telele, musa, bunde, busepahali, ku ishuwa, ni buiswalo.’—Magalata 5:22, 23.
11. (a) Kolobezo i yemelañi luli mwa linako za luna? (b) Kolobezo i swana cwañi ni ku shwa ni ku zusiwa?
11 Ba pili ku kolobezwa ku kala ka 33 C.E. ka ku latelela litaelo za Jesu ne li Majuda ni Majuda ba baproselite. Hamulahonyana wa f’o, tohonolo ya ku ba balutiwa ba Sikreste ne i fitisizwe kwa Masamaria. Mi ka 36 C.E., memo ya hula mi ya fitiswa ni kwa Balicaba ba ba si ka ya kwa mupato. Ba si ka kolobezwa kale, Masamaria ni Balicaba ne ba na ni ku ineela ka butu ku Jehova kuli ba mu sebeleze ka ku ba balutiwa ba Mwan’a hae. Ku to fita kacenu, seo ki sona se i yemela kolobezo ya mwa mezi ya Sikreste. Ku nwela ka ku tala mwa mezi ki sisupo se si swanela sa bona buineelo bwa ka butu b’o, kakuli kolobezo ki ku pumbekiwa kwa ka swanisezo. Ku nwela mwa mezi a kolobezo ku yemela ku shwa kwa mina kwa bupilo bwa mina bwa kale. Ku zwiswa mwa mezi ku yemela ku piliswa kwa mina kuli mu eze tato ya Mulimu. ‘Kolobezo i liñwi’ yeo i sebeza kwa Bakreste ba niti kaufela. Ha ba kolobezwa, ba ba Bakreste ba ba li Lipaki za Jehova, ili likombwa za Mulimu ba ba sumekezwi.—Maefese 4:5; 2 Makorinte 6:3, 4.
12. Kolobezo ya mwa mezi ya Sikreste i swana ni nto mañi, mi ili ka mukwa ufi?
12 Kolobezo ye cwalo i butokwa hahulu ku Mulimu kakuli ki ye pulusa. Ka mutala, hamulaho wa ku bulela za ku yaha aleka kwa Nuwe, ili m’o yena ni lubasi lwa hae ne ba puluselizwe kwa Munda, muapositola Pitrosi n’a ñozi kuli: ‘Mezi ao neli siswaniso sa kolobezo, isi ye tapisa masila a kwa mubili, kono ya ku itama kwa lizwalo le linde ku Mulimu, ili kolobezo ye mi pilisa cwale, ka zuho ya Mulena Jesu Kreste kwa bafu.’ (1 Pitrosi 3:21) Aleka ne li bupaki bo bu tiile bwa kuli Nuwe n’a ezize ka busepahali musebezi wa n’a mu file Mulimu. Aleka ha ne i felizwe ku yahiwa, “lifasi lani la shwa, kabakala Munda ku li kwahela.” (2 Pitrosi 3:6) Kono Nuwe ni lubasi lwa hae, ili “ba ba 8, ba pilisizwe kwa mezi.”—1 Pitrosi 3:20.
13. Kolobezo ya mwa mezi i pulusa Mukreste kwañi?
13 Kacenu, ba ba ineela ku Jehova kabakala tumelo ku Kreste ya n’a zusizwe kwa bafu, ba kolobezwa ka ku bonisa bona buineelo b’o. Ba eza z’a bata Mulimu kuli li eziwe mwa linako za luna mi ba puluswa kwa lifasi la cwale le li maswe. (Magalata 1:3, 4) Ha ba s’a liba kwa ku sinyiwa ni muinelo wa linto o maswe wa cwale. Ba puluswa ku seo mi Mulimu u ba fa lizwalo le linde. Muapositola Joani u kolwisa batanga ba Mulimu kuli: “Lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.”—1 Joani 2:17.
Ku Peta Buikalabelo bwa Luna
14. Ki kabakalañi kolobezo fela ha i sa tiisezi puluso?
14 Neikaba mafosisa ku nahana kuli kolobezo fela i tiiseza kuli lu ka puluswa. Kolobezo i butokwa fela haiba mutu u ineezi ka buniti ku Jehova ka Jesu Kreste mi hasamulaho u eza tato ya Mulimu, ni ku sepahala ku isa kwa mafelelezo. “Ya tundamena ku isa kwa mafelelezo, ki yena ya ka piliswa.”—Mateu 24:13.
15. (a) Tato ya Mulimu kacenu kwa Bakreste ba ba kolobelizwe ki ifi? (b) Bulutiwa bwa Sikreste bu lukela ku ba bwa butokwa cwañi mwa bupilo bwa luna?
15 Tato ya Mulimu ku Jesu ne i kopanyeleza ni mwa n’a itusiseza bupilo bwa hae bwa butu. Ne bu na ni ku feliswa ka lifu kuli bu be sitabelo. Luna, bupilo bwa luna bu na ni ku tahiswa ku Mulimu, mi lu na ni ku pila ka buifani ka ku eza tato ya Mulimu. (Maroma 12:1, 2) Haiba fokuñwi lu eza ka bomu inge ba lifasi le lu pila ku lona kamba haiba lu pila hahulu ka buitati, ili ku sa sebeleza Mulimu ka ku tala, kaniti u zibe ha lu ezi tato ya Mulimu. (1 Pitrosi 4:1-3; 1 Joani 2:15, 16) Mujuda yo muñwi ha n’a buzize za n’a lukela ku eza kuli a fumane bupilo bo bu sa feli, Jesu n’a bonisize butokwa bwa ku pila ka ku ba ni muzamao o munde. Kono hape n’a bonisize nto ye ñwi ye li ya butokwa ni ku fita: butokwa bwa ku ba mulutiwa wa Sikreste, mulateleli wa Jesu. Yeo i lukela ku ba yona nto ye tuna mwa bupilo. Ha i koni ku hatelelwa ki ku bata bufumu.—Mateu 19:16-21.
16. (a) Bakreste kaufela ba na ni buikalabelo mañi ku za Mubuso? (b) Ka mo ku boniselizwe fa makepe 116 ni 117, ki lifi linzila ze ñwi ze sebeza hande za ku eza ka zona musebezi wa Mubuso? (c) Ku abana kwa luna ka pilu kaufela mwa musebezi wa ku kutaza ku fa bupaki bwañi?
16 Ku lukelwa ku koñomekwa hape kuli tato ya Mulimu ku Jesu ne i kopanyeleza ni musebezi wa butokwa o ama Mubuso wa Mulimu. Yena Jesu ka sibili n’a tozizwe kuli a be Mulena. Kono ha n’a li fa lifasi-mubu, hape n’a pakile ka cisehelo ka za Mubuso. Ni luna lu swanela ku eza musebezi o swana wa ku kutaza, mi lu swanela luli ku abana ku ona ka pilu kaufela. Ha lu eza cwalo, lu bonisa kuli lwa itebuha bubusi bwa Jehova mi hape lu bonisa lilato la luna kwa batu ba bañwi. (Mateu 22:36-40) Hape lu bonisa kuli lwa swalisana ni balapeli ba bañwi mwa lifasi kaufela, bao kaufela ba li bashaeli ba Mubuso. Hamoho, ka ku swalisana mwa lifasi kaufela, lu sebeleza ku fita fa ku fumana bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu la ona Mubuso w’o.
Lundululo
• Kolobezo ya Jesu ni kolobezo ya mwa mezi kacenu i shutanela fañi, mi li swana cwañi?
• Ku kolobezwa “ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile” ku talusañi?
• Ku peta buikalabelo bo bu amiwa mwa kolobezo ya mwa mezi ya Sikreste ku kopanyelezañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 116, 117]
LINZILA ZE ÑWI ZA KU ZIBAHAZA KA ZONA MUBUSO
Ka ku potela hape ba ba tabela
Ku bahabo mina
Kwa babeleki ba bañwi
Kwa baituti sina mina
Mwa makululu
Fa ndu ni ndu
Kwa lituto za Bibele za fa mandu
