“Sihulu Mu Latane ka Lilato Le Lituna”

“Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi . . . Sihulu mu latane ka lilato le lituna.”—1 PITROSI 4:7, 8.

JESU n’a ziba kuli lihoranyana za mafelelezo za n’a li ni baapositola ba hae ne li za butokwa luli. N’a ziba ze ne ba ka talimana ni zona kwapili. Ne ba na ni musebezi o mutuna wa ku peta, kono sina mwa n’a nyandiselizwe ni ku toiwa, ni bona ne ba ka eziwa cwalo. (Joani 15:18-20) Busihu b’o bwa mafelelezo bwa n’a li ni bona, n’a ba hupulisize h’a sikai ka za butokwa bwa ku ‘latana.’—Joani 13:34, 35; 15:12, 13, 17.

² Muapositola Pitrosi ya n’a li teñi busihu b’o n’a utwisisize sisupo. Lilimo-limo hasamulaho, ha n’a ñola, nakonyana Jerusalema i si ka sinyiwa kale, Pitrosi n’a koñomekile butokwa bwa lilato. N’a elelize Bakreste kuli: “Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi . . . Sihulu mu latane ka lilato le lituna.” (1 Pitrosi 4:7, 8) Manzwi a Pitrosi a na ni taluso ye tuna ku ba ba pila mwa “mazazi a maungulelo” a muinelo wa cwale wa linto. (2 Timotea 3:1) “Lilato le lituna” ki nto mañi? Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli lu late ba bañwi cwalo? Mi lu kona ku bonisa cwañi kuli lu na ni lilato le li cwalo?

“Lilato Le Lituna” Ki Nto Mañi?

³ Ba bañata ba nahananga kuli lilato ki maikuto a lukela ku itahela fela. Kono Pitrosi n’a sa buleli za lilato-lato fela; n’a bulela za lilato le li pahami ka ku fitisisa. Linzwi la “lilato” le li kwa 1 Pitrosi 4:8 ki toloko ya linzwi la Sigerike la a·gaʹpe. Linzwi leo li talusa lilato le li si na buitati le li zamaiswa ki sikuka. Hatiso ye ñwi i li: “Lilato la a·gaʹpe la kona ku zamaiswa kakuli haki maikuto fela kono ki katulo ya ku ikataza ku eza se siñwi.” Ka ku ba kuli lu hozize buitati, lu tokwa ku hupuzwa ku bonisana lilato, ili ku li bonisa ka ku latelela likuka za Mulimu.—Genese 8:21; Maroma 5:12.

⁴ F’o ha ku talusi kuli lu swanela ku latana fela kakuli lu tamehile ku eza cwalo. Lilato la a·gaʹpe li boniswa h’a mufutumala. Pitrosi n’a ize lu lukela ku ‘latana ka lilato le lituna [taluso luli kikuli, “le li namuluhile”].’ * (Kingdom Interlinear) Mi lilato le li cwalo li tokwa buikatazo. Caziba yo muñwi u bulela ka za linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “le lituna” kuli: “Li fa muhupulo wa mumati ya namulula misifa h’a mata ka m’ata a hae kaufela h’a li kwa mafelelezo a siyano.”

⁵ Kacwalohe, lilato la luna ha li lukeli ku felela fela mwa ku eza lika ze bunolo kamba ku boniswa fela kwa batu b’a sikai. Lilato la Sikreste li tokwa ku “namulula” pilu ya luna, ili ku bonisa lilato niha ku kana kwa ba t’ata. (2 Makorinte 6:11-13) Kaniti, lu lukela ku hulisa lilato le li cwalo, sina mumati wa mwa siyano mw’a lukela ku itwaeleza ni ku bolosola buikoneli bwa hae. Ku bonisana lilato le li cwalo ku butokwa. Kabakalañi? Ka mabaka a malalu.

 Ki Kabakalañi Ha Lu Swanela ku Latana?

⁶ Sapili, “kakuli lilato li zwa ku Mulimu.” (1 Joani 4:7) Jehova, yena ko u zwelela ona mukwa o munde w’o n’a lu latile pili. Muapositola Joani u li: “Lilato la Mulimu ku luna li bonahezi ka se: Mulimu u lumile mwa lifasi Mwan’a hae a li muñwi ku Yena kuli lu pile ka yena.” (1 Joani 4:9) Mwan’a Mulimu n’a ‘lumilwe’ ka ku ba mutu, ku peta bukombwa bwa hae, ni ku shwela fa kota ya linyando—mi zeo kaufela ne li ezahezi “kuli lu pile.” Lu swanela ku eza cwañi ka za lilato le li pahami ka ku fitisisa leo la Mulimu? Joani u li: “Mulimu h’a lu latile cwalo, ni luna lu swanezi ku latana.” (1 Joani 4:11) Mu lemuhe kuli Joani u ñola kuli, ‘Mulimu h’a lu latile cwalo’—isi mina fela, kono kaufel’a luna. Sisupo sa iponahaza: Haiba Mulimu wa lata balapeli sina luna, ni luna lu lukela ku ba lata.

⁷ Sa bubeli, ku butokwa hahulu kuli lu latane sihulu ka nako ye ilikuli lu tuse mizwale ba luna ba ba mwa butokwi kakuli “mafelelezo a linto kamukana a fakaufi.” (1 Pitrosi 4:7) Lu pila mwa “linako ze tata.” (2 Timotea 3:1) Miinelo mwa lifasi, likozi za ka taho, ni twaniso za lu tatafaleza bupilo. Mwa miinelo ye t’ata, lu tokwa ku sutelelana. Lilato le lituna li ka lu swalisanisa ni ku lu susumeza ku ‘babalelana.’—1 Makorinte 12:25, 26.

⁸ Sa bulalu, lu tokwa ku latana kakuli ha lu bati ku “fa Diabulosi sibaka” sa ku lu kenela. (Maefese 4:27) Satani u tonela hahulu ku lu sitatalisa ka bufokoli ni mafosisa a balumeli ba bañwi—kona ku sa petahala kwa bona. Kana pulelo ye si ka nahaniwa hande kamba kezo ye maswe ya kona ku tahisa kuli lu zwe mwa puteho? (Liproverbia 12:18) Ha ku na ku ba cwalo haiba lu latana hahulu! Lilato le li cwalo li lu tusa ku ba ni kozo ni ku sebeleza Mulimu ka swalisano, “ka pilu i li ñwi.”—Zefania 3:9.

Mwa ku Boniseza Kuli Mwa Lata Ba Bañwi

⁹ Ku bonisa lilato ku lukela ku kalela fa lapa. Jesu n’a bulezi kuli balateleli ba hae ba niti ne ba ka zibahala ka lilato le ba bonisana. (Joani 13:34, 35) Lilato li lukela ku bonahala isi fela mwa puteho kono ni mwa lubasi—mwahal’a bosinyalana ni mwahal’a bashemi ni bana. Ku ikutwa fela kuli mutu wa lata ba mwa lubasi lwa habo ha ku si ka likana; lu tokwa ku li bonisa ka linzila ze nde.

¹⁰ Bosinyalana ba kona ku bonisana cwañi lilato? Munna ya lata luli musal’a hae u mu zibisa cwalo ka manzwi ni ka likezo—ha ku na ni batu ni kwa mukunda. Wa mu kuteka ni ku iyakatwa mihupulo, mibonelo, ni maikuto a hae. (1 Pitrosi 3:7) U iyakatwa pili z’a tabela musal’a hae ku fita z’a tabela yena, mi u eza mw’a konela kaufela ku mu babalela kwa mubili, kwa moya ni kwa maikuto. (Maefese 5:25, 28) Musali ya lata luli munn’a hae wa mu ‘kuteka,’ niha sa ezi fokuñwi ka mw’a libelela yena wa musali. (Maefese 5:22, 33) Wa tusa munn’a hae ni ku ipeya ku yena, isi ku tundamena kuli munna a eze lika ze sa swaneli, kono wa sebelisana ni yena mwa ku iyakatwa lika za kwa moya.—Genese 2:18; Mateu 6:33.

¹¹ Mina bashemi, mu kona ku bonisa cwañi kuli mwa lata bana ba mina? Ku lata kwa mina ku sebeza ka t’ata kuli mu ba babalele  kwa mubili ku bonisa kuli mwa ba lata. (1 Timotea 5:8) Kono bana ha ba tokwi fela lico, liapalo, ni malobalo. Kuli ha se ba hulile ba fite fa ku lata ni ku sebeleza Mulimu wa niti, ba tokwa ku lutiwa kwa moya. (Liproverbia 22:6) F’o ku tokwahala kuli lubasi lu fumanange nako ya ku ituta Bibele, ku abana mwa bukombwa, ni ku fumaneha kwa mikopano ya Sikreste. (Deuteronoma 6:4-7) Ku eza lika zeo kamita ku tokwa buitomboli luli, sihulu mwa linako ze t’ata ze. Ku iyakatwa ni ku ikataza kwa mina ku talima za butokwi bwa bana ba mina bwa kwa moya ku bonisa kuli mu na ni lilato, kakuli ka ku eza cwalo, mu bonisa kuli mu bata kuli ba be mwa buiketo ku ya ku ile.—Joani 17:3.

¹² Hape ku butokwa kuli bashemi ba bonise lilato ka ku tokomela za maikuto a bana ba bona. Banana ba fokola; lipilu za bona ze bunolo li tokwa ku kolwiswa kuli mwa ba lata. Mu ba bulelele kuli mwa ba lata, mi mu ba bonise hahulu lilato, kakuli ku eza cwalo ku ba bonisa kuli ba lateha mi ki ba butokwa. Mu ba babaze ka lilato ni h’a buniti, kakuli ku eza cwalo ku ba zibisa kuli mwa bona buikatazo bwa bona ni ku itebuha bona. Mu ba kalimele ka lilato, kakuli kalimelo ye cwalo i ba bonisa kuli mwa iyakatwa kuli ba ka ba batu ba ba cwañi. (Maefese 6:4) Ku bonisa hande lilato ko ku cwalo kaufela ku tusa ku ba ni lubasi lo lu tabile, lo lu swalisani, lo lu ka kona hande ku tiyela matata a mwa mazazi a maungulelo a.

¹³ Lilato li lu konisa ku sa isa pilu kwa bufokoli bwa ba bañwi. Mu hupule kuli Pitrosi ha n’a susueza babali ba hae ku ‘latana hahulu,’ n’a file libaka ku eza cwalo ha ku li kwa butokwa, kuli: “Kakuli lilato li kwahela libi ze ñata.” (1 Pitrosi 4:8) Ku ‘kwahela’ libi ha ku talusi ku pata libi ze tuna. Litaba ze cwalo li swanela ku bihiwa ku ba ba swanela mwa puteho mi ki bona ba ba li talima. (Livitike 5:1; Liproverbia 29:24) Ku tuhelela baezalibi ba batuna ku zwelapili ku nyandisa ba bañwi ba ba si na mulatu ki ku sa ba ni lilato luli mi ki ku sa latelela mañolo.—1 Makorinte 5:9-13.

¹⁴ Hañata, mafosisa ni bukoli bwa balumeli ba bañwi haki ze tuna. Kaufel’a luna fokuñwi lwa fosanga mwa lipulelo kamba likezo, ili ku swabisa kamba mane ku sitatalisa ba bañwi. (Jakobo 3:2) Kana lwa swanela ku matela ku zibahaza mafosisa a ba bañwi? Ku eza cwalo ne ku ka tahisa fela lifapahano mwa puteho. (Maefese 4:1-3) Ha lu zamaiswa ki lilato, ha lu na ku “munjula” mulapeli yo muñwi. (Samu 50:20) Sina bulilo ni peinti mo li kona ku patela limota le li sa bonahali hande, lilato ni lona li pata ku sa petahala kwa ba bañwi.—Liproverbia 17:9.

¹⁵ Lilato li ka tahisa kuli lu tuse ba ba tokwa tuso luli. Miinelo mwa mazazi a maungulelo ha i nze i ya kwatasi luli, fokuñwi balumeli ba bañwi ba kana ba tokwa tuso ya kwa mubili. (1 Joani 3:17, 18) Ka mutala, kana yo muñwi mwa puteho ya luna u na ni butata bo butuna bwa za mali kamba u zwisizwe fa mubeleko? Haiba ku cwalo, mwendi lwa kona ku mu tusa, ka mo i lu koniseza miinelo ya luna. (Liproverbia 3:27, 28; Jakobo 2:14-17) Kana ndu ya mbelwa wa musupali i tokwa ku lukiswa? Mwendi lwa kona ku ikupulisa ku tusa kwa misebezi ye miñwi.—Jakobo 1:27.

¹⁶ Ku bonisa lilato kwa luna ha ku feleli fela ku ba ba pila bukaufi ni luna. Fokuñwi, lu kana lwa utwa lipiho ka za batanga ba Mulimu mwa linaha ze ñwi ba ba tahezwi ki munda o mutuna, zikinyeho, kamba  ndwa. Mwendi ba tokwa hahulu lico, liapalo, kamba lika ze ñwi. Ha ku na taba kuli ki ba mubala u sili kamba ba puo i sili. Lu ‘lata banabahabo luna’ kaufela ba balumeli. (1 Pitrosi 2:17) Kacwalo, sina liputeho za mwa linako za baapositola, lu bata hahulu ku fa lituso ka litukiso ze tomilwe. (Likezo 11:27-30; Maroma 15:26) Ha lu bonisa lilato ka linzila zeo kaufela, lu tiisa swalisano ya luna mwa mazazi a maungulelo a.—Makolose 3:14.

¹⁷ Lilato li lu susumeza ku taluseza ba bañwi taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. Mu nahane mutala wa Jesu. Ki kabakalañi ha n’a kutaza ni ku luta? N’a “utwela butuku” batu kabakala muinelo wa bona wa kwa moya o shwisa makeke. (Mareka 6:34) Ne ba sa babalelwi mi ne ba pumilwe ki balisana ba bulapeli ba mahata, be ne ba lukela ku ba luta niti ya mwa mañolo ni ku ba fa sepo. Kacwalo ka ku susumezwa ki lilato le lituna ni musa, Jesu n’a omba-ombile batu ka “taba ye munati ya mubuso wa Mulimu.”—Luka 4:16-21, 43.

¹⁸ Kacenu, batu ba bañata ha ba fepiwi kwa moya mi ba pumilwe, mi ha ba na sepo. Haiba sina Jesu, lu beya kwa pilu butokwi bwa kwa moya bwa ba ba si ka ziba kale Mulimu wa niti, lilato ni musa li ka lu susumeza ku ba taluseza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. (Mateu 6:9, 10; 24:14) Kabakala nako ye kuswani ye siyezi, ku kutaza lushango lo lu pilisa ku butokwa ku fita haisali.—1 Timotea 4:16.

“Mafelelezo a Linto Kamukana A Fakaufi”

¹⁹ Mu hupule kuli Pitrosi n’a kalile kelezo ya hae ya ku latana ka manzwi a’ li: “Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi.” (1 Pitrosi 4:7) Honafa, lifasi le li maswe le, li ka yoliwa ki lifasi le linca la Mulimu mo ku na ni ku luka. (2 Pitrosi 3:13) Kacwalo kacenu haki yona nako ya ku ikata makata. Jesu n’a lu lemusize kuli: “Mu tokomele kuli lipilu za mina li si ke za sinyiwa ki ku ca maswe, ni ku kolwa bucwala, ni ku bilaela za bupilo; mane lizazi leo li t’o mi tulukela mu si ka itukisa; kakuli li ka wela ba ba yahile mwa lifasi kaufela sina sikwela.”—Luka 21:34, 35.

²⁰ Kacwalo, lu “libelele” luli, inze lu hupula kamita linako ze lu pila ku zona. (Mateu 24:42) Lu itibelele kwa miliko kaufela ya Satani ye kana ya lu yaulula. Ni kamuta lu si ke lwa tuhelela lifasi le li si na lilato le ku lu palelwisa ku bonisa ba bañwi lilato. Sa butokwa ni ku fita, lu sutelele hahulu ku Jehova, Mulimu wa niti, y’o Mubuso wa hae wa Bumesiya u tuha u peta mulelo wa hae o mutuna ka za lifasi le.—Sinulo 21:4, 5.

[Litaluso za kwatasi]

LIPUZO ZA TUTO

• Jesu n’a laezize balutiwa ba hae ka kelezo mañi, mi kiñi se si bonisa kuli Pitrosi n’a utwisisize sisupo sa teñi? (Mapara. 1-2)

• “Lilato le lituna” ki nto mañi? (Mapara. 3-5)

• Ki kabakalañi ha lu swanela ku latana? (Mapara. 6-8)

• Mu kona ku bonisa cwañi kuli mwa lata ba bañwi? (Mapara. 9-18)

• Ki kabakalañi ye ha i si nako ya ku ikata makata, mi ki sifi se lu swanela ku tundamena ku eza? (Mapara. 19-20)

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Lubasi lo lu swalisani lu kona ku tiyela matata a mwa mazazi a maungulelo a

[Siswaniso se si fa likepe 30]

Lilato li lu susumeza ku tusa ba ba tokwa tuso luli

[Siswaniso se si fa likepe 31]

Ku taluseza ba bañwi taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ki ku bonisa lilato