1-3. Jesu ukauhana ka mukwa ufi ni baapositola bahae, mi taba yeo itahisa lipuzo mañi?

 HABABATI kukauhana ni yena. Baapositola batabisizwe hahulu ki zeezahezi mwa lisunda zefelile! Zuho ya Jesu ifelize maswabi abona ni kubatahiseza tabo yetuna. Cwale sekufitile mazazi a 40 Jesu inze kuta-kutela kubonahala ku bona, inze azwelapili kuluta balateleli bahae ni kubasusueza. Kono cwale ka lizazi le, ubonahala ku bona lwa mafelelezo.

² Baapositola bayemi ni Jesu fa Lilundu la Likota za Olive banze bateeleza ka tokomelo kwa manzwi kaufela abulela. Hafelize kubulela ku bona, mi kubonahala kuli nebasika libelela kuli ukafeza kapili cwalo, Jesu unanulela mazoho ahae mwahalimu ni kubafuyaula. Mi cwale aangelwa kwahalimu kuzwa mwa lifasi! Balateleli bahae bazwelapili kumutalimela inze  akambama mwa mbyumbyulu. Kwa mafelelezo, lilu lamupata kwa meeto abona. Uile, kono bona bazwelapili kutalima kwahalimu.—Luka 24:50; Lik. 1:9, 10.

³ Kezahalo yeo itahisa cinceho yetuna mwa bupilo bwa baapositola ba Jesu. Ki lika mañi zebaka eza haubona Mulenaa bona, Jesu Kreste, ukambamezi kwa lihalimu? Lunani buikolwiso bwa kuli Mulenaa bona ubatusize kuitukiseza kueza musebezi wanaakalisize. Naabatusize cwañi kuitukiseza kueza musebezi wa butokwa wo, mi nebaangile muhato mañi? Bakreste baamiwa cwañi ki taba yeo kacenu? Mwa kauhanyo yapili ya buka ya Likezo, kunani likalabo zesusueza.

4. Luka ukalisa cwañi likande lahae leliñozwi mwa buka ya Likezo?

⁴ Luka ukala likande lahae ka kubulela ku Teofile, yena muuna yaswana yanaañolezi buka yahae ya Evangeli sapili. a Luka ubonisa kuli uzwelapili ni likande lahae kuzwa fanaayemezi mwa buka yahae ya Evangeli, ka kutalusa ka bukuswani likezahalo zanaañozi kwa mafelelezo a buka yahae ya Evangeli, mi ueza cwalo ka kuitusisa manzwi asili ni kuekeza litaba zenca.

5, 6. (a) Ki nto mañi yekatusa balateleli ba Jesu kuli bazwelepili kuba ni tumelo yetiile? (b) Tumelo ya Bakreste kacenu itomile cwañi fa ‘bupaki bobuñata bobukolwisa’?

⁵ Ki nto mañi yekatusa balateleli ba Jesu kuzwelapili kuba ni tumelo yetiile? Kwa Likezo 1:3, lubala kuli Jesu: “Naaiponahalize ku bona inzaa pila ka bupaki bobuñata bobukolwisa.” Mwa Bibele, Luka “mualafi yalatwa,” ki yena feela yanaaitusisize linzwi lelitolokilwe kuli ‘bupaki bobukolwisa.’ (Makolo. 4:14) Pulelo yeo neiitusiswa mwa litaba za bualafi, mi italusa bupaki bobutiile, bobuutwahala, ni bobusepeha. Jesu naafile bupaki bobucwalo. Naabonahezi hañata kwa balateleli bahae, fokuñwi ku mutu alimuñwi kamba bababeli, fokuñwi kwa baapositola kaufela, mi ka nako yeñwi naabonahezi kwa balumeli babafitelela 500. (1 Makor. 15:3-6) Bo neli bupaki bobukolwisa luli!

⁶ Ka mukwa oswana, tumelo ya Bakreste ba niti kacenu, ni yona itomile fa “bupaki bobuñata bobukolwisa.” Kana kunani bupaki bobubonisa kuli Jesu naapilile mwa lifasi, naashwezi libi zaluna, mi naazusizwe kwa bafu? Eni! Litaba za niti zeñozwi ki batu bane baiponezi lika zeo, ili litaba ze mwa Linzwi la Mulimu leliñozwi ka susumezo ya moya wahae, lilufa bupaki bobukolwisa bolutokwa. Kuituta litaba zeo ni kulapela kuli Mulimu alutuse kusebelisa lika zeluituta kwakona kutiisa tumelo yaluna. Muhupule kuli bupaki bobutiile bukona kutusa mutu kuba ni tumelo ya niti isiñi kulumela feela litaba zesina bupaki. Mutu utokwa kuba ni tumelo ya niti kuli afumane bupilo bobusa feli.—Joa. 3:16.

7. Jesu naatomezi balutiwa bahae mutala mañi wa kuluta ni kukutaza?

 ⁷ Jesu hape “naanze abulela za Mubuso wa Mulimu.” Ka mutala, naatalusize bupolofita bobubonisa kuli Mesia naanani kunyandiswa ni kubulaiwa. (Luka 24:13-32, 46, 47) Jesu hanaatalusa zakapeta ka kuba Mesia, naakoñomekile taba ya Mubuso wa Mulimu, kakuli ki yena yanaaketilwe kuli kwapili abe Mulena wa Mubuso wo. Mubuso wa Mulimu neli yona taba yetuna yanaakutaza Jesu kamita, mi balateleli bahae kacenu bakutaza yona taba yeswana yeo.—Mat. 24:14; Luka 4:43.

8, 9. (a) Ki mibonelo ifi yemibeli yefosahezi yene banani yona baapositola ba Jesu? (b) Jesu naahakuluzi cwañi mubonelo wa baapositola, mi taba yeo ilutañi Bakreste kacenu?

⁸ Mukopano wanaabile ni ona Jesu ni baapositola bahae fa Lilundu la Likota za Olive, neli ona mukopano wa mafelelezo kukopana ni yena fa lifasi. Ka kubata kuziba, bamubuza, bali: “Mulena, kana ukutiseza mubuso ku Isilaele ka nako ye?” (Lik. 1:6) Mwa puzo iliñwi yeo, nekubonahezi kuli baapositola nebanani mihupulo yemibeli yefosahezi. Sapili, nebaanga kuli Mubuso wa Mulimu neuka kutisezwa ku Isilaele wa nama. Sabubeli, pulelo ya kuli “ka nako ye” ibonisa kuli nebalibelela kuli Mubuso one usepisizwe neuka kalisa kubusa ka yona nako yeo. Jesu naasikuluzi cwañi mubonelo wabona?

⁹ Kubonahala kuli Jesu naaziba kuli muhupulo wabona wapili neuka hakululwa hamulaho wa nakonyana feela. Kakuli balateleli bahae nebatuha baiponela kupepwa kwa sicaba sesinca, yena Isilaele wa kwa moya, hasamulaho feela wa mazazi alishumi! Nekusiyezi feela hanyinyani kuli Mulimu atuhele kuswalisana ni sicaba sa Isilaele wa nama. Haili ka za mubonelo wabona wabubeli, Jesu ka sishemo naabahupulisize ka nzila yende kuli: “Hamusika fiwa kuziba linako kamba myaha yaitomezi Ndate mwa maata ahae anosi.” (Lik. 1:7) Jehova ki Mubuluki Yomutuna wa Nako. Jesu asika shwa kale, naabulezi kuli nihaiba yena ka kuba Mwana, ka nako yeo, naasazibi “lizazi ni nako” yeo mafelelezo naakataha ‘konji Ndatahe alinosi.’ (Mat. 24:36) Ni kacenu, Bakreste haiba babilaela hahulu za kuli mafelelezo a muinelo wa lifasi ataha lili, uzibe babilaela za nto yebasika fiwa kuziba.

10. Ki moya ufi wa baapositola oluswanela kuba ni ona, mi ki kabakalañi?

¹⁰ Nihakulicwalo, luswanela kutokomela kuli halunyazi baapositola ba Jesu, ili baana bane banani tumelo yetuna. Nebaikokobelize mi baamuhela kusikululwa ki Jesu. Mi mane, nihaike kuli nebabuzize puzo yeo kabakala mubonelo ofosahezi, puzo yeo hape neipatuluzi moya wabona omunde. Jesu naasakuta-kutezi kueleza balateleli bahae kuli: “Muzwelepili kutona.” (Mat. 24:42; 25:13; 26:41) Nebatona kwa moya, banze babatisisa bupaki bone bubonisa kuli Jehova naatuha aanga muhato. Wo ki ona moya olutokwa kuba ni ona kacenu. Mane lutokwa hahulu kuzwelapili kutona bakeñisa kuli lupila mwa “mazazi a mafelelezo.”—2 Tim. 3:1-5.

11, 12. (a) Jesu naafile balateleli bahae musebezi mañi? (b) Ki kabakalañi hane kuswanela kuli Jesu abulele za moya okenile mwa taba ya musebezi wa kukutaza?

 ¹¹ Jesu naahupulisize baapositola nto yene baswanela kuiyakatwa hahulu. Naaize: “Mukaamuhela maata moya okenile hauka taha ku mina, mi mukaba lipaki zaka mwa Jerusalema, mwa Judea kaufela ni mwa Samaria, ni kuyo fita kwa libaka za kwahule hahulu za lifasi.” (Lik. 1:8) Mwa Jerusalema, mona mwanaabulaezwi Jesu, ki mona mone kukakalela kushaelwa lushango lwa zuho yahae. Kuzwa mwa Jerusalema, lushango lo, neluka ya mwa Judea kaufela, ni mwa Samaria, kihona luyo fita ni kwa libaka ze kwahule.

¹² Ki lona libaka Jesu hanaasika bulela za musebezi wa kukutaza konji hasaakutezi sepiso yahae ya kuluma moya okenile kuli uto batusa. Timana yeo ki yeñwi ya litimana mo pulelo ya “moya okenile” ibulezwi hafitelela 40 mwa buka ya Likezo. Buka yeo, yebulela litaba ka nzila yeeza inge kuli mutu waiponela luli zeneezahala, ikuta-kutezi kubonisa hande kuli halukoni kupeta tato ya Jehova lusatusiwi ki moya okenile. Kacwalo, halulapela lutokwa kukupanga moya wo kamita! (Luka 11:13) Kacenu lutokwa hahulu moya wo kufita lili kaufela.

13. Musebezi obafilwe batu ba Mulimu wa kukutaza, ki omutuna cwañi kacenu, mi ki kabakalañi haluswanela kuueza ka tukufalelo?

¹³ Musebezi wa kukutaza taba yende “kuyo fita kwa libaka za kwahule hahulu za lifasi” uekezehile hahulu mwa linako zaluna. Kono sina molubonezi mwa kauhanyo yefelile, Lipaki za Jehova baamuhezi ka pilu kaufela musebezi wa kukutaza, ka kuziba kuli Mulimu ubata kuli batu ba mufuta kaufela bautwe taba yende ya Mubuso wahae. (1 Ti. 2:3, 4) Kana mupatehile kueza musebezi opilisa wo? Hakuna komuka fumana musebezi otabisa cwalo! Jehova uka mifa maata emutokwa kuli mupete musebezi wo. Mwa buka ya Likezo mukaituta zeñata ka za mikutalezo yelukile yemuswanela kuitusisa, ni moya omuswanela kubonisa kuli mupete hande musebezi wo.

14, 15. (a) Mangeloi naabuleziñi ka za kukuta kwa Kreste, mi naatalusañi? (Mubone ni litaluso ze kwatasi.) (b) Kreste naakutile cwañi “ka mukwa oswana” ni wanaaile ka ona?

¹⁴ Sina mokutaluselizwe kwa makalelo a kauhanyo ye, Jesu naazuhile kwa bafu mi akambama kufitela atuhela kubonahala. Kono baapositola ba 11 bazwelapili kuyema mwa sibaka seo, banze batalimezi mwa mbyumbyulu. Kwa mafelelezo, mangeloi amabeli ataha ku bona mi abafa kalimelo yebunolo ye: “Baana ba Galilea, muyemeziñi munze mutalimezi mwa mbyumbyulu? Jesu yo yaangezwi mwa mbyumbyulu kuzwa ku mina, ukataha ka mukwa oswana ni omu muboni aya ka ona mwa mbyumbyulu.” (Lik. 1:11) Kana mangeloi naatalusa kuli Jesu naaka kuta ka mubili oswana, sina mobalutela ba bulapeli babañwi? Batili, naasatalusi cwalo. Luziba cwañi cwalo?

¹⁵ Mangeloi naaize Jesu naaka kuta, isiñi ka ponahalo yeswana, kono “ka mukwa oswana.” b Ki mukwa ufi wanaaile ka ona? Jesu naasabonahali ka nako yeo mangeloi naaambola ni baapositola. Ki baana basikai feela, bona baapositola, bane balemuhile kuli Jesu naasiile lifasi mi naali mwa nzila ya kuya ku Ndatahe kwa lihalimu. Ona wo ki ona mukwa wanaaka kuta ka ona Kreste. Mi kubile  cwalo. Kacenu, ki batu feela babanani kutwisiso ya kwa moya babalemuha kuli Jesu ufilwe maata a kubusa sina Mulena. (Luka 17:20) Lutokwa kulemuha bupaki bwa kubateñi kwahae ni kulemusa babañwi kuli ni bona balemuhe bukuswani bwa nako yesiyezi.

16-18. (a) Luitutañi kwa Likezo 1:13, 14 ka za mikopano ya Bakreste ya kulapela hamoho? (b) Lukona kuitutañi kwa mutala wanaatomile Maria mahe Jesu? (c) Ki kabakalañi mikopano ya Bakreste haili ya butokwa kacenu?

¹⁶ Kuswanezi baapositola hane ‘bakutezi kwa Jerusalema ka tabo yetuna.’ (Luka 24:52) Kono cwale nebaka eza cwañi hase baamuhezi ketelelo ni taelo ya Kreste? Mwa litimana 13 ni 14 za kauhanyo 1 ya buka ya Likezo, lubala kuli baapositola nebakopani hamoho mwa “muzuzu wa kwahalimu,” mi luituta litaba zeñwi ka za mikopano yeo. Mwa miteñi yeo, mandu mwa Palestine naanani mizuzu ya kwahalimu, mi mapahamelo a kuya kwa mizuzu yeo naali kwande. “Muzuzu wa kwahalimu” wo, ulukela kuba one uli fa ndu ya mahe Mareka yebulezwi kwa Likezo 12:12. Ibe kuli ki cwalo kamba kutokwa, kubonahala kuli seo neli sibaka sesisika ipitela, mone bakona kukopanela balateleli ba Kreste. Kono cwale ki bo mañi bane bakopanelanga mwateñi, mi ki lika mañi zene baezanga?

¹⁷ Mulemuhe kuli nekusa kopanelangi feela mwateñi baapositola, kamba baana banosi. Mwateñi nekunani “basali babañwi,” kukopanyeleza cwalo ni Maria mahe Jesu. Lo ki lona lwa mafelelezo Maria habulelwa fa libizo mwa Bibele. Kwaswanela kuhupula Maria ka taba ya buikokobezo bwahae bwa kukopana kuyo lapela hamoho ni mizwale ni likaizeli bahae ba kwa moya, isiñi ka taba yakuipatela libubo. Maria uswanela kuba yanaatabile kuli bana bahae babane babashimani, bane basi balumeli Jesu hanaasa pila, nebali ni yena cwale. (Mat. 13:55; Joa. 7:5) Nese bacincize, kuzwa fa lifu ni zuho ya muhulwanaa bona.—1 Makor. 15:7.

¹⁸ Mulemuhe kuli baapositola ba “kaufelaa bona nebazwelapili kulapela hamoho inze baswalisani.” (Lik. 1:14) Kuzwa feela kwamulaho, kukopana hamoho ibile kalulo ya butokwa mwa bulapeli bwa Bakreste. Zelukopanelanga kikuli lususuezane, lufiwe litaelo ni likelezo, mi sihulu kuli luswalisane hamoho mwa kulapela Ndataa luna wa kwa lihalimu, Jehova. Litapelo ni lipina za milumbeko zeluopelanga ka linako zeo, zamutabisanga hahulu mi ki za butokwa ku luna. Haike lusike lwakeshebisa mikopano yeo yekenile ni yeyahisa!—Maheb. 10:24, 25.

19-21. (a) Luitutañi kwa musebezi omutuna wanaapetile Pitrosi mwa puteho? (b) Ki kabakalañi Judasi hanaatokwa kuyoliswa, mi lukona kuitutañi ka kunyakisisa mone italimezwi taba yeo?

¹⁹ Balateleli ba Kreste bao cwale nebakopani ni taba yeñwi ya butokwa, mi muapositola Pitrosi aetelela babañwi kutalima taba yeo. (Litimana 15-26) Ki nto yetabisa kubona zwelopili yanaaezize Pitrosi mwa lisunda zenelatelezi kuzwa falatulela Mulenaa hae halaalu. (Mare. 14:72) Kaufelaa luna lwaezanga sibi, mi lutokwa likupuliso za kuli ‘Jehova ki yomunde mi ulata kuswalela’ bababonisa kubaka habuniti.—Samu 86:5.

 ²⁰ Pitrosi naalemuhile kuli Judasi, yena muapositola yanaabetekile Jesu, uswanela kuyoliswa. Kono ki mañi yanaaka muyola? Muapositola yomunca yo ulukela kuba mutu yanaalatelezi Jesu mwahalaa nako ya bukombwa bwahae kaufela ni yanaaiponezi Jesu hazusiwa kwa bafu. (Lik. 1:21, 22) Taba yeo neilumelelana ni sepiso yanaafile Jesu kasibili, hanaaize: “Mina baba nilatelezi mukaina fa mabona a 12, muatule masika a Isilaele a 12.” (Mat. 19:28) Kubonahala kuli Jehova naalukisize kuli baapositola ba 12 bane balatelezi Jesu mwahalaa nako ya bukombwa bwahae fa lifasi babe “macwe a mutomo a 12” a Jerusalema Yomunca. (Sin. 21:2, 14) Ka mukwa ocwalo, Mulimu naatusize Pitrosi kulemuha kuli bupolofita bobuli, “musebezi wahae wa buokameli uungiwe ki mutu usili” nebusupa ku Judasi.—Samu 109:8.

²¹ Muapositola yomunca yo naaketilwe cwañi? Ka kuposa loto, ili muezezo one uatile mwa linako zeneñolwa Bibele. (Liprov. 16:33) Kono lo ki lona lwa mafelelezo mwa Bibele hakubulezwi za kuitusisa loto ka nzila ye. Kubonahala kuli kusuluha kwa moya okenile hasamulaho ki kona kone kuyolile muezezo wo. Kono mulemuhe libaka hane kuposiwanga loto. Baapositola nebalapezi kuli: “Wena Jehova, yaziba lipilu za batu kaufela, ulubonise yeuketile ku bababeli ba.” (Lik. 1:23, 24) Nebabata kuli Jehova ibe yena yaketa. Kwaketiwa Matiasi, yakulubelwa kuba yomuñwi wa balutiwa ba 70 banaalumile Jesu kuyo kutaza. Ka mukwa ocwalo, Matiasi aba yomuñwi wa “ba 12.” c—Lik. 6:2.

22, 23. Ki kabakalañi haluswanela kuipeya kwatasaa babaokamela mwa puteho kacenu ni kubautwa?

²² Taba ye, ilutusa kulemuha libaka batanga ba Mulimu hane batokwa kuswalisana hamoho. Ni mwa linako zacwale, kuketiwanga baana babaswanela kuli basebeze sina baokameli mwa puteho. Baana-bahulu banyakisisanga ka tokomelo zetokwahala za mwa Mañolo zebaswanela kukwanisa baokameli bao, mi balapelanga kukupa ketelelo ya moya okenile. Ka mukwa ocwalo, puteho iinga baana babacwalo kuli baketilwe ki moya okenile. Ka kuba Bakreste, luzwelapili kuipeya kwatasi ni kuutwa zamaiso yabona, ili kutahisa moya wa swalisano mwa puteho.—Maheb. 13:17.

²³ Bakeñisa kuli balutiwa nebatiisizwe ki kubonahala kwa Jesu hamulaho wa zuho yahae ni kutiiswa ki licinceho zeama zamaiso ya puteho, nese baitukiselize ka kutala zeneka ezahala kwapili. Kauhanyo yetatama ikanyakisisa taba ya butokwa yeo.