TUTO 39
Mubonelo wa Mulimu ka za Mali
Mali ki a butokwa. Halukoni kupila lusina mali mwa mubili. Ka kuba Mubupi, Mulimu unani tukelo ya kulutaluseza moaswanela kuitusisezwa mali. Ki ufi mulao wafile Mulimu ka za mali? Kana aswanela kuciwa kamba kupompelwa mutu yomuñwi? Mi mukona kueza cwañi katulo yende ka za taba ye?
1. Mubonelo wa Jehova ka za mali ki ufi?
Jehova naabulelezi balapeli bahae ba kwamulaho kuli: “Bupilo bwa sibupiwa kaufela sesipila ki mali asona.” (Livitike 17:14) Ku Jehova, mali ayemela bupilo. Bakeñisa kuli bupilo ki mpo yeipitezi yezwa ku Mulimu, mali ni ona ki mpo yezwa ku Mulimu.
2. Ki muitusisezo ocwañi wa mali wahanisa Mulimu?
Jehova naalaezi balapeli bahae ba kwa makalelo kuli basike baca mali. (Mubale Genese 9:4 ni Livitike 17:10.) Naakutezi kufa taelo yeo muta sitopa sesietelela nesilaezi Bakreste kuli ‘baambuke mali.’—Mubale Likezo 15:28, 29.
Kuikambusa kwa mali kutalusañi? Haiba dokota amihanisa kunwa bucwala, mukatuhela kunwa. Kono kana nemukaca lico zenani bucwala kamba kuitaba ndonga ya bucwala? Nemusike mwaeza cwalo. Ka nzila yeswana, taelo yalufile Mulimu ya kuli luikambuse kwa mali, italusa kuli haluswaneli kunwa kamba kuca mali. Mi haluswaneli kuca lico mokubeilwe mali.
Kana kufosahalile kualafiwa ka kuitusisa mali? Mialafelo yemiñwi ilwanisana ni mulao wa Mulimu. Mialafelo yeo ikopanyeleza kupompelwa mali kamba likalulo zetuna zaona ili liselusi zefubelisa mali (red cells), liselusi zetusa kulwanisa maikolokuwawa (white cells), kalulo ya mali yetusa kufolisa litombo (platelets), ni sitipwitipwi sesi mwa mali (plasma). Mialafelo yemiñwi hailwanisani luli ni mulao wa Mulimu. Ka mutala, mialafelo yemiñwi iama kuitusisa tukalulo twa yeñwi ya likalulo zetuna za mali. Mialafelo yemiñwi yona iama kuitusisa mali amina luli. Mañi ni mañi waluna uswanela kuikezeza katulo mwa litaba zecwalo. a—Magalata 6:5.
MUBATISISE
Munyakisise zekona kumitusa hamueza likatulo za momuka alafelwa haiba mukula.
3. Mukete mialafelo yetabisa Jehova
Mukona kuketa cwañi mialafelo yelumelelana ni mubonelo wa Mulimu? Mubuhe VIDIO, mi kihona mukanyakisisa libaka hamuswanela kueza lika zelatelela.
-
Mukupe Mulimu kuli amife butali.—Jakobo 1:5.
-
Mueze lipatisiso ka za likuka za mwa Bibele mi mubone momukona kulisebeliseza. —Liproverbia 13:16.
-
Mubatisise kuli muzibe mialafelo yeitusiswa kwa sibaka semupila.
-
Munyakisise mialafelo yeo mi muzibe kuli ki ifi yesika luka.
-
Mubone teñi kuli katulo yemuka eza ikasiya lizwalo lamina inze likenile.—Likezo 24:16. b
-
Mulemuhe kuli hakuna yaka miezeza katulo yeama lizwalo lamina, nihaiba bakumina, baana-bahulu, kamba baba miluta Bibele.—Maroma 14:12.
-
Muñole katulo yamina.
4. Lipaki za Jehova baitusisanga mialafelo yeminde
Kwakonahala kuutwa mulao wa Mulimu obulela za mali ni kuitusisa mialafelo isili yesatokwi kuitusisa mali. Mubuhe VIDIO.
Mubale Tite 3:2, mi kihona mukanyakisisa puzo yelatelela:
-
Ki kabakalañi haluswanela kuwa pilu ni kubonisa likute haluambola ni baalafi?
|
Bakreste habaamuheli |
Bakona kuketa kuamuhela kamba kuhana |
|---|---|
|
A. Plasma. |
Tukalulo totunyinyani twa plasma |
|
B. White cells. |
Tukalulo totunyinyani twa white cells |
|
C. Platelets. |
Tukalulo totunyinyani twa platelets |
|
D. Red cells. |
Tukalulo totunyinyani twa red cells |
5. Madokota hababata kuitusisa likalulo zeñwi ze mwa mali kwa kumialafa
Mali anani likalulo zetuna zeene—liselusi zefubelisa mali (red cells), liselusi zetusa kulwanisa maikulokuwawa (white cells), kalulo ya mali yetusa kufolisa litombo (platelets), ni sitipwitipwi sesi mwa mali (plasma). Likalulo ze ni zona linani tukalulo totuñata-ñata totunyinyani (blood fractions). c Tukalulo to, tuitusiswanga kwa kupanga milyani yetusa kulwanisa matuku kamba kutuhelisa mutu kuzwa mali.
Ka za kuitusisa kamba kusaitusisa tukalulo totunyinyani totuzwiswangwa kwa likalulo zetuna za mali, yomuñwi ni yomuñwi waluna ka kuba Mukreste uswanela kuikezeza katulo ka kuya ka lizwalo lahae lelilutilwe ki Bibele. Babañwi bakona kuiketela kuhana kualafiwa ka kuitusisa tukalulo twa mali to. Babañwi bona mwendi bakona kuikutwa kuli lizwalo labona labalumeleza kuamuhela kalafo yecwalo.
Hamuikezeza katulo, munyakisise puzo yelatelela:
-
Nikona kutaluseza cwañi dokota libaka hanihana kamba kulumela kualafiwa ka kuitusisa tukalulo totunyinyani twa mali?
MUTU YOMUÑWI UKONA KUMIBUZA KULI: “Kana kupompelwa mali kufosahezi?”
-
Mubona cwañi?
LITABA KA BUKUSWANI
Jehova ubata kuli luambuke kuitusisa maswe mali.
Mulundulule
-
Ki kabakalañi Jehova haanga mali kuba a butokwa?
-
Luziba cwañi kuli taelo yafile Mulimu ya kuli luikambuse kwa mali italusa ni kuambuka kupompelwa mali?
-
Mukona kueza cwañi likatulo zende ka za likalafo zeama kuitusisa mali?
MUBONE LITABA ZEÑWI
Ki lika mañi zemuswanela kunyakisisa pili musika eza kale katulo ya kuitusisa mali amina beñi kamba kutokwa?
“Lipuzo Zezwa Kwa Babali” (Tawala ya Mulibeleli, November 1, 2000)
Ki lika mañi zemuswanela kunyakisisa pili musika eza kale katulo ya kuitusisa tukalulo totuñwi twa mali?
“Lipuzo Zezwa Kwa Babali” (Tawala ya Mulibeleli, June 15, 2004)
Ki lika mañi zenetusize mualafi yomuñwi kulumela kuli mubonelo wa Jehova ka za mali ki omunde?
“Nibile ni Mubonelo wa Mulimu ka za Mali” (Muzuhe!, December 8, 2003)
Muitute mo baana-bahulu babali mwa Katengo Kakaswalisanisa Lipaki ni ba Sipatela batuseza mizwale ni likaizeli babona.
b Mubone tohonyana ya taba yabu 5, yeli, “Madokota Hababata Kuitusisa Likalulo Zeñwi ze Mwa Mali Kwa Kumialafa” ni Litaluso za Kwa Mafelelezo 3, “Mialafelo Yeama Kuitusisa Mali; ni Bukombwa Bwa Luna Bwa Mubuso bwa November 2006 makepe 3-6.
c Madokota babañwi baanga likalulo zetuna za mali sina tukalulo totunyinyani twaona. Kacwalo, mwendi mukatokwa kutaluseza dokota katulo yamina ya kusapompelwa mali kamba likalulo zetuna za mali.
Hape Mwendi Mwakona Kutabela Litaba Ze
LIPUZO ZEBUZIWANGA HAÑATA
Tuto ya Bibele Yebazamaisanga Lipaki za Jehova ki Nto Mañi?
Hamunze muituta Bibele ni Lipaki za Jehova, mwakona kuitusisa toloko ya Bibele ifi kamba ifi yemutabela. Mulukuluhile kumema lubasi lwamina kaufela kamba mulikani wamina ufi kamba ufi kuli afumanehe kwa tuto yamina.
