KAUHANYO 6
Naalapezi ku Mulimu Kuzwelela Kwatasaa Pilu
1, 2. (a) Ki kabakalañi Anna hanaasina tabo hanaanzaa itukiseza musipili? (b) Lukona kuitutañi kwa likande la Anna?
ANNA naapatehile kulukisa za musipili kuli asike anahana za butata bwanaali ku bona. Nako yeo neiswanela kuba yetabisa; Elikana, muunaa hae, naatamanga misipili yecwalo ni lubasi lwahae silimo ni silimo kuyo lapela kwa tabernakele yeneli mwa Shilo. Jehova naabata kuli linako zeo libe zetabisa. (Mubale Deuteronoma 16:15.) Kaniti, Anna naatabela hahulu mikiti yeo kuzwa kwa bwanana bwahae. Kono lika nelicincize mwa lilimo za kwamulahonyana.
2 Naafuyozwi ka kuba ni muuna yanaamulata. Kono Elikana naanyezi musali yomuñwi. Libizo lahae ki Penina, mi kubonahala kuli mulelo wahae neli kutatafalisa bupilo bwa Anna. Mane Penina naaitusisanga nako ye ya mikiti ya ka silimo kuutwisa Anna pilu butuku. Ka mukwa ufi? Mi sabutokwa ni kufita kikuli, tumelo ya Anna ku Jehova neimutusize cwañi kutiyela muinelo otaata hahulu wo? Haiba mutalimana ni butata bobu mitokwisa tabo mwa bupilo bwamina, mwendi mukatiiswa hahulu ki likande la Anna.
‘Kiñi Haufilikani Pilu?’
3, 4. Ki miinelo ifi yemibeli yetaata yanaatalimani ni yona Anna, mi ki kabakalañi omuñwi ni omuñwi wa miinelo yeo hane uli otaata?
3 Bibele ipatulula miinelo yemibeli yetaata hahulu yanaatalimani ni yona Anna. Naakona kueza sesiñwi ka za muinelo wapili, kono nekusina zanaakona kona kueza ka za muinelo wabubeli. Muinelo wapili ki wa kuli naali mwa libali mi muhalizo wahae naamutoile. Muinelo wabubeli ki wa kuli naali mumba. Muinelo wo utaata hahulu ku musali ufi kamba ufi yabata kuba ni bana; kono mwa miteñi ya Anna ni sizo sahabo, muinelo wo neutahisa masitapilu amatuna luli. Lubasi ni lubasi neluitingile kwa bana kuli bazwisezepili libizo la lubasi. Kuba mumba nekungiwa sina nto yeswabisa hahulu.
4 Kambesi Penina, Anna naakakona kutiyela muinelo wahae. Kuba mwa libali nesi nto yende luli. Mwa libali nekubanga ni kangisano, sitoyo, ni masitapilu. Libali nelisa lumelelani ni sikuka
sanaatomile Mulimu mwa simu ya Edeni sa kunyalana feela ni mutu alimuñwi. (Gen. 2:24) Ka mukwa wo, Bibele ibonisa bumaswe bwa libali, mi zeneezahalile mwa lubasi lwa Elikana ki mutala obonisa kuli libali nesi nto yende.5. Ki kabakalañi Penina hanaabata kunyandisa Anna, mi naautwisize cwañi Anna butuku?
5 Elikana naalata hahulu Anna. Ka kuya ka litaba za Majuda, Elikana naanyezi Anna pili, mi hamulaho wa lilimo anyala Penina. Kono Penina naashwela hahulu muna Anna mi afumana linzila zeñata za kunyandisa muhalizo wahae. Nto yanaaitusisanga hahulu Penina ki ya kuli yena naapepa kono Anna yena neli mumba. Penina hanaanzaa pepa bana, moya wahae wa kuikutwisisa waekezeha. Mwa sibaka sa kushwela Anna makeke ni kumuomba-omba, Penina amuutwisa hahulu butuku ni kufita. Bibele ibulela kuli Penina ashemaeta Anna ‘kuli amufilikanye.’ (1 Sam. 1:6) Penina naaeza ka mabomu. Naabata kuutwisa Anna butuku, mi naaezize cwalo.
6, 7. (a) Kusina taba ni kuli Elikana naalikile kuomba-omba Anna, ki kabakalañi mwendi Anna hanaasika mubulelela litaba kaufela? (b) Kuba mumba kwa Anna kana nekutalusa kuli naasatabelwi ki Jehova? Mutaluse. (Mubone litaluso za kwatasi.)
6 Kubonahala kuli kolo yende hahulu ku Penina ya kuutwisa Anna butuku, neli ka nako ya misipili ya ka silimo ya kuya kwa Shilo. Elikana naafanga yomuñwi ni yomuñwi wa bana babañata ba Penina “babashimani ni babasizana” kabelo ya matabelo a Jehova. Kono Anna yanaasina bana yena naaamuhelanga feela kabelo yahae. Penina naakatazanga hahulu Anna ni kumuhupulisa kuli ki mumba, kuli mane Anna alila mi takazo yahae ya kuca yafela. Elikana alemuha kuli mulatiwa wahae Anna naatomohile pilu mi naasaci, kabakaleo, alika kumuomba-omba. Elikana amubuza kuli: ‘Anna ulilañi? Kiñi hausa ci lico mi ufilikani pilu? Moniinezi kuwena, hanili, nifita kwa tuso bana babashimani babalishumi?’—1 Sam. 1:4-8.
7 Ki nto yende kuli Elikana naalemuhile kuli masitapilu a Anna naatahiswa ki taba ya kuli naali mumba. Kaniti Anna naaitebuhile hahulu manzwi ahae a musa anaabonisa kuli wamulata. * Kono Elikana naasika ama kwa lunya lwa Penina, mi hakuna zeñozwi mwa Bibele zebonisa kuli Anna naataluselize Elikana ka zateñi. Mwendi Anna naaboni kuli kutaluseza Elikana za lunya lwa Penina nekukatatafaza feela muinelo wahae. Kana Elikana naakacinca miinelo? Kana sitoyo sa Penina nesisike sahula, ni kutahisa kuli bana bahae ni batanga bahae balatelele mutala wahae omaswe? Anna naakaikutwa hahulu kusilokiwa mwa lapa lahae.
Hanaaeziwa maswe kwa ndu, Anna naalapezi ku Jehova kuli amuomba-ombe
8. Hamuezwa ka lunya kamba kuezwa maswe, ki kabakalañi hamukona kuomba-ombiwa ka kuziba kuli Jehova ki Mulimu wa katulo yelukile?
8 Ibe kuli Elikana naaziba litaba kaufela ka za lunya lwa Penina kamba kutokwa, Jehova Mulimu naaboni lika kaufela. Linzwi lahae libonisa kuli naabona zeneezahala kaufela, ili kulemusa mañi ni mañi yalata kushwela babañwi muna kamba kubautwisa butuku. Kono batu babalukile ili babapila ni babañwi ka kozo sina Anna, bakona kuomba-ombiwa ka kuziba kuli Mulimu wa katulo yelukile walukisanga litaba ka nako yahae ni ka nzila yahae. (Mubale Deuteronoma 32:4.) Mwendi Anna ni yena naaziba cwalo, mi ki lona libaka hanaakupile tuso ku Jehova.
‘Maswabi Ahae Afela’
9. Luitutañi kwa moya wa Anna wa kuitatela kuya kwa Shilo kusina taba ni kuli naaziba zanaakaeza muhalizo wahae?
9 Ka nako ya kakusasana lubasi nelupatehile. Kaufelaa bona nebaitukiseza musipili, kukopanyeleza cwalo ni banana. Lubasi-tuna lo, nelunani kuzamaya musipili wa kuya kwa Shilo one ueza likilomita zefitelela ze 32 mwahalaa naha ya malundu ya Efraimi. * Musipili neunganga lizazi lililiñwi kamba amabeli ka mahutu. Anna naaziba zanaaka eza muhalizo wahae. Nihakulicwalo, naasika siyala kwahae. Ka mukwa ocwalo, atoma mutala obaswanela kulikanyisa balapeli ba Mulimu kaufela. Hakusika luka kutuhelela likezo zemaswe za babañwi kulupalelwisa kulapela hande Mulimu. Hane lukaeza cwalo, neikaba kuitima limbuyoti zekona kulutusa kutiyela muinelo otaata oluli ku ona.
10, 11. (a) Ki kabakalañi Anna hanaaile kwa tabernakele hasafumani feela kolo ya kueza cwalo? (b) Anna naataluselize cwañi Ndatahe wa kwa lihalimu mwa tapelo zeneli mwa pilu yahae kaufela?
10 Hamulaho wa kuzamaya lizazi mukatumbi mwa mikwakwa yepotoloha mwahalaa malundu, lubasi-tuna lo lwaatumela Shilo. Mi nebabona munzi wo, one uli fahalimu a lilundu lene lipotolohilwe ki malundu amatelele kulona. Hane banze baatumela Shilo, Anna mwendi naanahanisisa zanaaka bulela mwa tapelo ku Jehova. Hase bafitile, baca lico hamoho. Anna hasaafumani kolo, ananuha ni kuya kwa tabernakele ya Jehova. Muprisita Yapahami Eli naali kwateñi, mi naainzi fakaufi ni musumo wa munyako. Kono
Anna naasika mulemuha, naaisize mamelelo yahae kwa kulapela ku Mulimu. Hasaali mwa tabernakele, naaikutwa kuli tapelo yahae ikautwiwa. Batu niha nebasike bautwisisa butata bwahae, Ndatahe ya kwa lihalimu yena naamuutwisisa. Aikutwa hahulu bumaswe mwa pilu, mi akala kulila.11 Anna hanaanzaa njanja inge alila cwalo, alapela ku Jehova mwa pilu. Milomo yahae neinyanganya hanaanzaa talusa masitapilu ahae. Mi alapela ka nako yetelele, kutaluseza Jehova zeneli mwa pilu yahae kaufela. Kono naasika lapela feela za kuli Mulimu amutuse kuba ni mwana. Anna naasalakazi feela kufuyolwa ki Mulimu kono hape naalakaza kumufa zanaakona. Kabakaleo, aeza buitamo bwa kuli haiba aba ni mwanaa mushimani naakamufa ku Jehova kuli amusebeleze mwa bupilo bwahae kaufela.—1 Sam. 1:9-11.
12. Sina mouboniseza mutala wa Anna, luswanela kuhupulañi ka za tapelo?
12 Ka mukwa ocwalo, Anna atomela batanga ba Jehova kaufela mutala omunde wa mwakulapelela. Jehova umema batu bahae kuambola ni yena ka kulukuluha, kusina kuzina-zina, ili kumutaluseza lipilaelo zabona kaufela sina mwana mwakona kuezeza ku mushemi yalilato. (Mubale Samu 62:8; 1 Matesalonika 5:17.) Muapositola Pitrosi naasusumelizwe ki moya kuñola manzwi aomba-omba ka za kulapela ku Jehova, ali: ‘Munepele lipilaelo zamina ku yena, kakuli wamitokomela.’—1 Pit. 5:7.
13, 14. (a) Eli naatulelezi kutameleza Anna taba mañi? (b) Anna naatomile cwañi mutala omunde wa tumelo ka mwanaalabezi Eli?
13 Kono batu habana kutwisiso ni kutwelo-butuku sina Jehova. Anna hanaanzaa lila ni kulapela, atilimuka hautwa linzwi la mutu. Neli linzwi la Eli muprisita yapahami, yanaa mutalimezi. Eli abulela kuli: ‘Ukaba yakolilwe nako yekuma kai? Veine yahao ikufele!’ Eli naalemuhile milomo ya Anna yene inyanganya, kusikoka kwahae, ni mwanaaikutwela. Mwa sibaka sa kuli amubuze, atulelela kubulela kuli naakozwi.—1 Sam. 1:12-14.
14 Anna naautwile pilu butuku luli ka nako yetaata yeo, kutamelezwa taba ya buhata, sihulu ki muuna yanaanani buikalabelo bobutuna cwalo! Nihakulicwalo, Anna hape atoma mutala omunde wa tumelo. Naasika tuhelela kusapetahala kwa muuna yo kumupalelwisa kulapela Jehova. Aalaba Eli ka likute mi atalusa muinelo wahae. Eli halemuhile kuli ufosize, abulela mwendi ka buikokobezo kuli: ‘Uzamaye ka kozo, mi Mulimu wa Isilaele akufe seukupile ku Yena!’—1 Sam. 1:15-17.
15, 16. (a) Anna naaikutwile cwañi hasaataluselize Jehova zeneli kwa pilu yahae ni kumulapela kwa tabernakele? (b) Lukona kulikanyisa cwañi mutala wa Anna halukatazwa ki minahano?
15 Anna naaikutwile cwañi hamulaho wa kutaluseza Jehova 1 Sam. 1:18) Anna aikutwa kuimuluha. Naashimbululezi lipilaelo zahae zene muimeza ku Ndatahe ya kwa lihalimu, yena Jehova yamaata hahulu kumufita. (Mubale Samu 55:22.) Kana kunani butata bobubuima ku yena? Batili, Jehova wakona kutatulula butata bufi kamba bufi.
zeneli kwa pilu yahae ni kumulapela kwa tabernakele? Likande libulela kuli: ‘Musali kihaa ikela. Cwale aca, mi mwa pata yahae hakusika bonwa maswabi hape.’ (16 Haluikutwa kuimezwa ki lipilaelo, kueshulwa ki zona, kamba kuzwafa hahulu, lukaeza hande kulatelela mutala wa Anna ni kulapela kuzwelela kwatasaa pilu ku Yena yabizwa mwa Bibele kuli ‘Yautwa milapelo.’ (Samu 65:2) Haiba lulapela ka tumelo, ni luna lukafumana kuli masitapilu aluna akayoliwa ki ‘kozo ya Mulimu yefita kutwisiso kaufela.’—Mafil. 4:6, 7.
‘Hakuna Licwe Sina Mulimu Waluna’
17, 18. (a) Elikana naabonisize cwañi kuli naayemela buitamo bwa Anna? (b) Penina naalemuhile kuli hasakona kuezañi ku Anna?
17 Habusa kakusasana, Anna akutela kwa tabernakele ni Elikana. Kubonahala kuli naataluselize Elikana za kupo ni buitamo bwahae, kakuli Mulao wa Mushe neubulezi kuli muuna naanani tukelo ya kufelisa buitamo bwaezize musalaa hae hasalumelelani ni bona. (Num. 30:10-15) Kono muuna yasepahala yo, naasika felisa buitamo bwa musalaa hae. Kono yena ni Anna balapela Jehova hamoho kwa tabernakele pili basikakutela kale kwahae.
18 Penina naalemuhile lili kuli hasakona kufilikanya Anna? Likande halibonisi kuli ki lili, kono pulelo ya kuli ‘mwa pata yahae hakusika bonwa maswabi hape’ ibonisa kuli Anna naakutezwi ki mwangalwa kuzwa fanaazwezi kwa tabernakele. Kubonahala kuli Penina naalemuhile kuli likezo zahae zemaswe nelisa koni kufilikanya Anna. Hamulaho wa fo, Bibele haibuleli za Penina hape.
19. Ki mbuyoti mañi yanaamuhezi Anna, mi naabonisize cwañi kuli naautwisiseze kone izwa mbuyoti yeo?
19 Likweli hane linze lifita, kozo yanaanani yona Anna yaba tabo yetuna. Naaitwezi! Niha naatabile cwalo, Anna naasika libala nihaiba hanyinyani kone izwa mbuyoti yeo. Hasaapuluhile mwana wamushimani, amubeya libizo la Samuele, lelitalusa “Libizo la Mulimu,” mi kubonahala kuli liama kwa kubiza fa libizo la Mulimu, sina mwanaaezelize Anna. Silimo seo, naasikaya ni Elikana hamoho ni lubasi kwa Shilo. Ka lilimo zetaalu, naasiyalanga kwa ndu ni mwanaa hae kufitela amukwisa. Cwale akala kuitukiseza lizazi lanaaka kauhana ni mwanaa hae yalatwa.
20. Anna ni Elikana nebatalelelize cwañi sepiso yene baezize ku Jehova?
20 Kukauhana ni mwanaa hae nesi nto yebunolo. Ki niti kuli
Anna naaziba kuli Samuele naakayo babalelwa hande kwa Shilo, mwendi ki basali babañwi bane basebeleza kwa tabernakele. Kono Samuele naasali yomunyinyani hahulu, mi hakuna mushemi yatabela kukauhana ni mwanaa hae. Nihakulicwalo, Anna ni Elikana baisa mwanaa bona kwa tabernakele, isi ka kuhapelezwa kono ka kubonisa buitumelo. Bafa matabelo kwa ndu ya Mulimu, mi bafa Samuele ku Eli, ni kumuhupulisa ka za buitamo bwanaaezize Anna kwa tabernakele mwa lilimo za kwamulaho.21. Tapelo ya Anna ku Jehova ibonisa cwañi kuli naanani tumelo yetuna? (Mubone ni mbokisi yeli “ Litapelo Zepeli Zeipitezi.”)
21 Anna cwale afitisa tapelo yanaaboni Mulimu kuli yaswanela kuñolwa mwa Linzwi lahae lelibuyelezwi. Hamunze mubala manzwi ahae añozwi kwa 1 Samuele 2:1-10, mukafumana kuli mubamba ni mubamba ubonisa kuli naanani tumelo yetuna. Naalumbekile Jehova kabakala mwaitusiseza maata hae ka mukwa omakaza—buikoneli bwahae bwa kukokobeza babaikuhumusa, kufuyola babahatelelwa ni kufelisa bupilo kamba mane kuyangwela mutu kwa lifu. Alumbeka Ndatahe kabakala bukeni bwahae bobuipitezi, katulo yahae yelukile, ni busepahali bwahae. Ka mabaka autwahala, Anna abulela kuli: ‘Hakuna licwe sina Mulimu waluna.’ Jehova wasepahala ka kutala mi hacinci, ki masabelo a batu kaufela babahatelelwa ni kuezwa maswe, ili babakupa tuso ku yena.
22, 23. (a) Ki kabakalañi halunani buikolwiso bwa kuli Samuele naahulile inze aziba kuli bashemi bahae neba mulata? (b) Jehova naafuyozi Anna ka nzila ifi yeñwi?
22 Kaniti Samuele naanani tohonolo ya kuba ni mahe yanaanani tumelo yetuna ku Jehova. Nihaike kuli naatonda bo mahe hanaanzaa hula, nasika ikutwa kuli uyubekilwe. Silimo ni silimo Anna naayanga kwa Shilo, kuiseza Samuele siapalo 1 Samuele 2:19.) Mueze inge kuli mwabona Anna hatinisa mwanaa hae siapalo sesinca, hasiotolola hande, ni kumutalimela ka lilato inzaa mususueza ka musa. Samuele naafuyozwi ka kuba ni me yacwalo, mi aba mbuyoti kwa bashemi bahae ni kwa Isilaele kamukana.
sesitelele sesisina mazoho sa kuitusisa kwa tabernakele. Anna naalukelanga mwanaa hae liapalo zeo, ili kubonisa kuli naamulata ni kuiyakatwa yena. (Mubale23 Anna ni yena naasika libalwa. Jehova amufuyaula ka kumufa lupepo, mi apepela Elikana bana babañwi baketalizoho. (1 Sam. 2:21) Kono mwendi mbuyoti yetuna ka kufitisisa yanaanani yona Anna neli silikani sahae ni Ndatahe, yena Jehova, sene sizwelapili kutiya lilimo hane linze liululuka. Haike nto yeswana yeo iezahale ku mina hamunze mulikanyisa tumelo ya Anna.
^ par. 7 Nihaike kuli Bibele ibulela kuli Jehova ‘naamutimile lupepo,’ hakuna bupaki bobubonisa kuli Mulimu naasatabeli musali yo yanaanani tumelo ni buikokobezo. (1 Sam. 1:5) Fokuñwi Bibele ibulelanga kuli Mulimu utahisize miinelo yemiñwi kanti yena naaituhelezi feela kuba teñi ka nakonyana.
^ par. 9 Butelele bwa musipili wo, butomile fa taba ya kuli mwendi munzi wanaapila kuona Elikana wa Rama, ki ona munzi one utilo bizwa Arimatea mwa miteñi ya Jesu.