Mulimu ni Kreste Ba Nga Cwañi Basali?

LU KONA ku ziba cwañi hande Jehova Mulimu mwa ngela basali? Nzila ye ñwi ki ka ku nyakisisa mwa na ezelize Jesu Kreste, yena “siswaniso sa Mulimu Ya sa bonwi” ya na likanyisize Mulimu ka ku petahala mwa linto kaufela. (Makolose 1:15) Jesu mwa na sebelisanezi ni basali ba fa lifasi-mubu ku bonisa kuli Jehova ni Jesu ba kuteka basali ni kuli ha ba tabeli ni hanyinyani ku bona mo ba nyandisezwa basali mwa linaha ze ñata kacenu.

Ka mutala, muta o muñwi Jesu na bulezi ni musali fa lisima. Taba ye ñozwi mwa buka ya Joani i bulela kuli: “Musali wa Musamaria a taha ku t’o ka mezi; Jesu a li ku yena: Ni fe kwa mezi, ni nwe.” Jesu na ambozi ni musali wa Musamaria fapil’a batu ba bañata, nihaike kuli Majuda ba bañata ne ba si na kopano ni Masamaria. Ka ku ya ka hatiso ye bizwa The International Standard Bible Encyclopedia, Majuda ne ba nga kuli “ku ambola ni musali fapil’a batu ki kashwau ka katuna.” Kono Jesu yena na bonisize likute ni sishemo kwa basali mi na si ka ketulula batu ka libaka la kuli ne li basali kamba ka libaka la kuli ne li ba mushobo u sili. Mane ne li ku musali wa Musamaria kwa n’a patuluzi Jesu lwa pili kuli ki yena Mesiya.—Joani 4:7-9, 25, 26.

Muta o muñwi hape Jesu na atumezwi ki musali ya na kulile butuku bo bu maswe ili bo bu swabisa bwa mweya ka lilimo ze 12. Musali yo ha na sweli Jesu, a fola kapili-pili. “Jesu a itemuna, a mu talima, a li ku yena: Tiisa pilu mwan’a ka, tumelo ya hao i  ku pilisize.” (Mateu 9:22) Ka ku ya ka Mulao wa Mushe, musali ya kula butuku bo bu cwalo na sa swaneli ku ba mwahal’a batu, mi mane na sa swaneli nihaiba ku swala ba bañwi. Kono Jesu na si ka mu hanyaukela. Jesu na mu omba-ombile fela mi na mu bizize kuli “mwan’a ka.” Ku si na kakanyo, ku mu biza cwalo ne ku mu wisize pilu! Mi ku si na kakanyo, Jesu na tabile hahulu ku mu folisa kwa butuku bwa hae!

Jesu ha sa zuhile kwa bafu, pili na iponahalize ku Maria Magdalena ni ku yo muñwi wa balutiwa ba hae ya bizwa mwa Bibele kuli “Maria yo muñwi.” Kambe Jesu na lata, na ka iponahaza pili ku Pitrosi kamba ku Joani kamba ku mulutiwa wa hae yo muñwi fela wa munna. Kono na kutekile basali ka ku iponahaza ku bona pili kuli ba bone kuli u zuhile kwa bafu. Lingeloi ne li laezi basali bao kuli ba yo zibisa balutiwa ba Jesu ba banna ka za makazo yeo. Basali bao ha ne ba nze ba sheshela kuli ba yo fitisa lushango lo, Jesu a iponahaza ku bona mi a li: “Mu y’o bulelela banabahesu.” (Mateu 28:1, 5-10) Ku sina kuliñi Jesu na si na saluluti se ne ba na ni sona Majuda ba mwa miteñi ya hae ba ne ba sa koni nihaiba ku lumeleza basali ku ba lipaki mwa likuta.

Kacwalo, ku fita ku ketulula basali kamba ku ba nyaziseza, Jesu na bonisize likute ni buitumelo ku bona. Ku nyandisa basali ha ku lumelelani ni za na lutile Jesu mi lwa ziba hande-ndende kuli Jesu mwa na ngezi basali ki mona mwa ba ngela ni Jehova Ndat’ahe.

Mulimu Mwa Ngela Basali

Hatiso ye ñwi ya Bibele i talusa cwana mo ne ba ngelwa basali mwa miteñi ya kwaikale, i li: ‘Kwaikale basali ne ba si na tukuluho ye ba na ni yona kacenu. Ne ku ngiwa kuli basali ba kwatas’a banna, sina batanga ha ba li kwatas’a batu ba ba lukuluhile ni sina banana ha ba li kwatas’a ba bahulu. . . . Bana ba bashimani ne ba tabelwa hahulu ku fita bana ba basizana, mi limbututu za basizana fokuñwi ne li siiwanga fela kuli li ishwele.’ Hañata basali ne ba ngiwanga fela sina batanga.

 Bibele ne i ñozwi ka nako ye ne li tumile hahulu lizo ze cwalo. Nihakulicwalo, milao ya Mulimu ya mwa Bibele ne i bonisize kuli basali ne ba swanela ku kutekiwa, ili nto ye ne shutanela kwahule ni mo ne ba ngelwa basali mwa lizo ze ñata za kwaikale.

Bupaki bo bu bonisa kuli Jehova u iyakatwa basali ki bwa kuli ka linako ze ñata na lamulezi balapeli ba hae ba basali kwa likozi. Habeli na lamulezi Sara musal’a Abrahama ya n’a buheha kuli a si ke a swalwa likalala. (Genese 12:14-20; 20:1-7) Mulimu na shemubile Lea musal’a Jakobo ya na sa latiwi hahulu ka ku “mu fa lupepo” mi Lea na pepile mwan’a mushimani. (Genese 29:31, 32) Bapepisi ba babeli ba Maisilaele ba ne ba saba Mulimu ha ne ba itombozi bupilo bwa bona ni ku punyusa bana ba bashimani ba Maisilaele mwa Egepita, Jehova na bonisize buitebuho ka ku “fuyola mandu a bona.” (Exoda 1:17, 20, 21) Mulimu hape na alabile tapelo ya Anna ye ne zwelela kwatas’a pilu. (1 Samuele 1:10, 20) Mi mbelwa yo muñwi ya na siilwe ki mupolofita ha na zekisizwe ki munna ya na bata ku nga bana ba hae kuli a ba eze batanga kabakala sikoloti sa hae, Jehova na si ka yumba mbelwa yo simulamu. Ka lilato, Mulimu na file mupolofita Elisha m’ata a ku ñatafaza oli kuli mbelwa yo a i lekise ni ku lifa mulatu wa hae ni ku siyala ni ye ñwi ya na ka ipilisa ka yona ni bana ba hae. Ka ku eza cwalo, bana ba hae ne ba si ka ngiwa mi na si ka utwa maswabi.—Exoda 22:22, 23; 2 Malena 4:1-7.

Bapolofita ne ba kuta-kutelanga ku nyaza batu ba ne ba nyandisa ni ku lwanisa basali. Mupolofita Jeremia na bulelezi Maisilaele ka libizo la Jehova kuli: “Mu atule ka niti ya taba, mu lamulele mubotana mwa lizoho la ya mu limba; mu si ke mwa putelela muzwahule, ni kuzana, ni musali wa mbelwa, mu si ke mwa ba eza maswe, mu si ke mwa sulula mali a’ si na mulatu mwa sibaka se.” (Jeremia 22:2, 3) Mi batu ba ba fumile ni ba ba tumile mwa Isilaele ne ba nyazizwe bakeñisa ku leleka basali mwa mandu a bona ni ku nyandisa bana ba basali bao. (Mika 2:9) Mulimu ya ziba ku atula wa bonanga basali ni bana ba bona mo ba nyandisezwa mi u toile buezalibi bo bu cwalo.

“Musali ya Sepahala”

Muñoli wa kwaikale wa buka ya Liproverbia na bonisize mwa swanelwa ku ngelwa musali ya sepahala. Mi bakeñisa kuli manzwi a mande a na bulezi muñoli yo a ñozwi mwa Linzwi la Jehova, lu na ni buikolwiso bwa kuli Mulimu wa a tabela. Ku fita ku mu nyandisa kamba ku mu nga kuli ha na tuso, musali ya sepahala u swanelwa ku itebuhiwa ni ku kutekiwa ni ku sepiwa.

“Musali ya sepahala” ya bulezwi kwa Liproverbia 31 ki musali wa miswalo. U beleka ka t’ata “s’a lata kaufela ka mazoho a hae” mi u eza lipisinisi mane ni ku leka mubu. Ha bona simu, wa i leka. U luka liapalo ni ku li lekisa. U lekisa makanda kwa balekisi. U beleka ka t’ata mi u patehile. Mi manzwi a hae a butali ni sishemo sa hae za itebuhiwa hahulu. Ka lona libaka leo, munn’a hae ni bana ba hae ba mu lata hahulu mi mane sihulu u latiwa ki Jehova.

Basali ha ba swaneli ku hatelelwa ki banna ba ba ba putelela fela kamba ba ba ba nyandisa ka linzila ze ñwi cwalo. Musali ya nyezwi u  swanela ku ba “mulikani” ku munn’a hae mi u swanela ku ba ni tabo ni miswalo.—Genese 2:18.

Mu Ba Kuteke

Ka ketelelo ya moya wa Mulimu, Pitrosi na ñolezi banna ba Sikreste ka za mo ba swanela ku pilisanela ni basali ba bona. Na ba susuelize kuli ba likanyise Jehova ni Jesu Kreste. N’a ñozi kuli: “Mina banna, . . . mu ba kuteke.” (1 Pitrosi 3:7) Ku kuteka mutu ki ku mu nga kuli ki wa butokwa hahulu, ni kuli u na ni tuso. Kacwalo munna ya kuteka musal’a hae ha mu swabisi kamba ku mu nyaziseza kamba ku mu lwanisa. Kono u ka bonisa ka manzwi ni ka likezo za hae kuli wa kuteka ni ku lata musala’a hae ibe kuli ki fapil’a batu kamba kwa mukunda.

Ku kuteka musali ku tahisa tabo mwa linyalo. Ha mu nyakisise mutala wa bo Carlos ni bo Cecilia. Nako ye ñwi kwamulaho ne ba ikananisanga fela ku si na ku lumelelana. Fokuñwi ne ba tuhelanga ku ambolisana. Ne ba sa zibi mwa ku tatululela matata a bona. Bo Carlos ne li ba lindwa; bo Cecilia ne ba li t’ata ku tabiswa mi ne ba ikuhumusa. Kono ha ne ba kalile ku ituta Bibele ni ku mamela ze ne ba ituta, muinelo wa kala ku cinca. Bo Cecilia ba li: “Ni boni kuli lituto za Jesu ni mutala wa na lu siyezi li ni cincize mi li cincize ni bo munn’a ka. Bakeñisa mutala wa Jesu, se ni na ni buikokobezo ni kutwisiso. Ni itutile ku lapelanga ku Jehova ku kupa tuso ku yena, sina mwa na ezezanga Jesu. Bo Carlos ba itutile ku ba ni buiswalo ni ku sa halifa kapili—ni ku ni kuteka na musal’a bona sina mwa tokwela Jehova.”

Linyalo la bona ha li si ka petahala kono li inzi nako ye telele. Cwanoñu fa ne ba talimani ni butata bo butuna. Bo Carlos ne ba zwile musebezi mi ne ba izo pazulwa kwa sipatela bakeñisa butuku bwa kansa. Niteñi matata ao ha si ka fokolisa linyalo la bona kono mane se li tiile hahulu ni ku fita.

Batu ku zwa fo ba bela baezalibi, basali mwa lizo ze ñata ha ba kutekiwi. Ba nyandiswa, ba natiwa, ni ku swalwa likalala. Kono Jehova na si ka lela kuli ba nyandiswe cwalo. Litaba ze ñozwi mwa Bibele li bonisa hande-ndende kuli ku si na taba ni sizo sa luna, basali kaufela ba swanela ku kutekwa ni ku ngiwa kuli ki ba butokwa. Ki Mulimu ya laezi kuli ba ngiwe cwalo.

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Musali ya na kula

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Musali wa Musamaria

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Maria Magdalena

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Jehova na lamulezi Sara habeli

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Bo Carlos ni bo Cecilia ne ba sa pilisani hande

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Bo Carlos ni bo Cecilia kacenu