Ba Banca ba Buza Kuli

Ni Kona ku Tiya Cwañi Haiba Ni Kula?

LIÑOLO la Liproverbia 20:29 li bulela kuli: “Kanya ya micaha ki mata a bona.” Haiba mu bakuli kamba mu lianga, mu kana mwa nga kuli liñolo leo ha li ami mina. Kono la mi ama ni mina! Niti kikuli, buñata bwa mikulwani ba lianga kamba ba ba kula matuku a sa foli ba konile ku tula matata a matuna hahulu. Bañoli ba magazini ye ya Mu Zuhe! ne ba buhisani ni mikulwani ba bane ba ba cwalo.

Hiroki, wa kwa Japan, u kulile butuku bwa booko ku zwa fela ha pepwa. U li: “Misifa ya mulala wa ka ha i koni ku nangukisa toho ya ka hande, mi mazoho a ka a ikezeza fela mwa latela, ha ni koni ku a sebelisa mo ni batela. Lika kaufela ze ni bata ku eza konji ku kupa ba bañwi kuli ba ni ezeze zona.”

Natalie ni kaizel’a hae James, ba kwa South Africa, ba pepilwe ba li ba ba kuswani hahulu. Hape mongola wa Natalie ha u si ka otoloha hande. Natalie u li: “Se ni pazuzwi hane kwa sipatela mwa mongola, mi maswafu a ka ha beleki hande bakeñisa ku sikama kwa mongola wa ka.”

Timothy, wa kwa Britain, ha na li wa lilimo ze 17, na fumanwi ni butuku bwa mabote a sa feli. U li: “Mwahal’a likweli fela ze peli, ne ni fokozi ni ku felelwa ki m’ata kuli mane na kalisa ku palelwa nihaiba fela ku yema ka mahutu a ka.”

Danielle, wa kwa Australia, na fumanwi ni butuku bwa shuka (diabetes) inza na ni lilimo ze 19. U li: “Bakeñisa kuli mutu ya kula butuku bwa shuka u kona ku bonahala inge ya iketile, batu ba bañwi ba nahana kuli butuku bo ha bu sabisi. Kono niti kikuli bwa kona ku ni bulaya.”

Haiba mu bakuli kamba mu lianga, ku si na ku kakanya, mu ka tiiswa ki manzwi a ne ba bulezi  bo Hiroki, Natalie, Timothy, ni Danielle. Kono haiba ha mu kuli, manzwi a ne ba bulezi a kona ku mi tusa ku ziba mo ba ikutwela batu ba ba ziyelizwe ki buanga kamba makulanu.

Bañoli ba Mu Zuhe! ne ba buzize kuli: Mu bilaezwa hahulu kiñi mwa muinelo wa mina?

Natalie: Na se ni bilaela hahulu ki mo ba ezezanga batu ha ba ni bona. Ha ni ikutwangi ku lukuluha. Ni ikutwanga inge kuli nako kaufela ku na ni ya ni buha.

Danielle: Nto ye kataza hahulu ka za butuku bwa shuka ki ku ziba lico ze ni swanela ku ca, ku ziba fo li swanela ku kuma, ni ku ziba lico ze ni sa swaneli ku ca hahulu. Haiba ni icela-cela fela lico, na kona ku kula hahulu, mwendi mane ni ku welela.

Hiroki: Ni na ni sipula sa mawili se si ipitezi se ni zamaela ku sona, mi ni inanga mwa sipula seo ka lihora ze 15 inze ni talimezi kulokulikuñwi. Hape ha ni lobalangi hande. Ku sa ezahala fela lilata le li nyinyani kipeto na pasumuka.

Timothy: Nto ye n’e ni kataza kwa makalelo ki ku kolwa kuli ne ni kula luli. Ne ni utwa maswabi kabakala muinelo wa ka.

Bañoli ba Mu Zuhe! ne ba buzize kuli: Ki afi matata a mañwi e mu talimana ni ona?

Danielle: Butuku bwa shuka bu ni katalisanga hahulu. Ni tokwa ku lobala nako ye telele ku fita litaka za ka. Hape butuku bwa shuka ki butuku bo bu sa foli bo bu si na kalafo.

Natalie: Bukuswani bu ni kataza hahulu. Ku eza fela lika ze nyinyani—inge cwalo ku pahulula nto ye fa shelufu mwa sintolo ha ni leka lika—kwa ni katazanga. Ni ziyelehanga hahulu ha ni yanga ni nosi kwa ku leka lika.

Timothy: Ni utwanga butuku bo bu sa feli, mi linako ze ñwi na zwafanga. Ha ne ni sa iketile, ne ni ezanga lika ze ñata. Ne ni sebeza mi ne ni kona ku zamaisa mota. Ne ni kona ku bapala lipapali, ze cwale ka ku laha mbola. Kacenu le se ni pila fela mwa sipula sa mawili.

Hiroki: Butata bo buñwi bo ni na ni ki ku sa kona ku bulela hande. Kabakaleo, ha ni bata ku ambola ni batu, na zwafanga ni ku itulela. Linako ze ñwi ni natanga batu ka ku sa lela kabakala kuli mazoho a ka a ikezeza fela lika. Hape ha ku ezahalanga cwalo, ni palelwanga nihaiba fela ku bulela kuli “mu ni swalele,” bakeñisa ku sa kona hande ku bulela.

Bañoli ba Mu Zuhe! ne ba buzize kuli: Ki sika mañi se si mi tiisa mwa muinelo o mu li ku ona?

Danielle: Ni likanga ku isa pilu kwa lika ze nde ze ni na ni mwa bupilo. Ni na ni lubasi lo lunde, ni na ni balikani ba ba ni lata mwa puteho, mi kwand’a zeo kaufela, ni na ni Jehova ya sweli ku ni tiisa. Hape ni likanga ka mo ni konela kaufela ku ituta litaba ze nca ze bonisa mwa ku pilela ni butuku bwa shuka. Ni lika ka mo ni konela kaufela ku ipabalela.

Natalie: Tapelo ya ni tiisa. Ha ni tahelwanga ki matata, ni a tatululanga bu li buñwi ka bu li buñwi. Ku pateha ku ni tusanga kuli ni si ke na tahelwa ki mihupulo ye maswe. Mi ni na ni bashemi ba bande ba babeli bo ni talusezanga ze kwa pilu ya ka.

Timothy: Zazi ni zazi ni ezanga lika za bulapeli, nihaiba ka nakonyana fela. Ka mutala, zazi ni zazi ha ni zuha ni balanga liñolo la zazi. Ni tabela hahulu ku itutanga Bibele ni ku lapela ku Mulimu, sihulu ka linako ze ni zwafile.

Hiroki: Ni likanga ka mo ni konela kaufela kuli ni si ke na bilaela ka za lika ze ni sa koni ku tatulula. Kakuli ku eza cwalo ki ku sinya fela nako. Niteñi, ni likanga ka mo ni konela kaufela ku ituta Bibele kuli ni tiye kwa moya, mi ha ni tuhelangi ku bala Bibele ka libaka fela la muinelo wa ka. Ha ni palelwanga ku lobala, ni itusisanga nako yeo kwa ku lapela ku Mulimu.—Mu bone Maroma 12:12.

 Bañoli ba Mu Zuhe! ne ba buzize kuli: Mu susuelizwe cwañi ki ba bañwi?

Hiroki: Maeluda ba ni babazanga ha ni ezize nto ye ni kona, niha i li ye nyinyani. Hape mizwale ni likaizeli mwa puteho ba yanga ni na kwa misipili ya bona ya makutisezo ni kwa lituto za bona za Bibele.—Mu bone Maroma 12:10.

Danielle: Nto y’e ni utwisanga hande hahulu ki ku utwa mizwale ni likaizeli mwa puteho ha ba ni lumba ku zwelela kwatas’a lipilu za bona. Nto yeo i tahisanga kuli ni ikutwe kuli ni wa butokwa, mi i ni susuezanga kuli ni zwelepili.

Timothy: Kamita ha lu li kwa mikopano ya puteho, ku na ni kaizeli wa musupali ya ezanga buikatazo bwa ku ni bata ni ku ambola ni na. Hape maeluda ni basali ba bona b’a ni tiisanga ni ku ni fa liakalezo z’e ni tusanga. Eluda yo muñwi wa lilimo ze 84 u ni tusize ku toma likonkwani ze ni kona ku peta. Mutang’a bukombwa yo muñwi na ni memile kuli ni beleke ni yena mwa bukombwa, mi na lukisize kuli lu belekele mwa sibaka mo ne ni kona ku fita ni sipula sa ka sa mawili.—Mu bone Samu 55:22.

Natalie: Kamita ni sa kena fela mwa Ndu ya Mubuso, mizwale ni likaizeli ba ka ba kwa moya ba ni lumelisanga ka tabo. Mi basupali ku si na taba ni manyando e ba talimana ni ona, kamita ba fumananga nto ye susueza ya ku ni taluseza.—Mu bone 2 Makorinte 4:16, 17.

Bañoli ba Mu Zuhe! ne ba buzize kuli: Mu fumana cwañi tabo?

Hiroki: Ka ku ba yo muñwi wa Lipaki za Jehova, ni swalisana ni kopano ya batu ba ba na ni sepo ya lika ze tabisa kwapili. Ku ziba bunde bwa kopano ye ni li ku yona ku tahisa kuli ni be ni tabo kamita.—Mu bone 2 Makolonika 15:7.

Danielle: Ni nahananga za tohonolo ye ni bile ni yona ya ku utwisisa mulelo wa Mulimu. Ku na ni batu ba ba iketile ba ba sa kuli inge na, kono ha ba na tabo ye swana ni ya ka.—Mu bone Liproverbia 15:15.

Natalie: Se si ni tusanga hahulu ki ku swalisana ni batu ba ba tabile. Hape na tiiswanga ha ni bala za bupilo bwa batu ba bañwi ba ba sebeleza Jehova niha ba li mwa miliko. Mi kamita ha ni yanga kwa Ndu ya Mubuso, na zibanga kuli ni ka yo omba-ombiwa ni ku yo hupuliswa za tohonolo ye ni na ni ya ku ba yo muñwi wa Lipaki za Jehova.—Mu bone Maheberu 10:24, 25.

Timothy: Ka ku ya ka liñolo la 1 Makorinte 10:13, Jehova ha na ku lumela kuli lu likwe ki ze lu fita. Ni nahananga kuli haiba Mubupi wa ka yena wa ziba luli kuli na kona ku tiyela muliko wa ka, na ki na mañi kuli ni mu hanyeze?

Mwa kona ku ipalela litaba ze ñata za ba banca fa Intaneti ka keyala ya www.watchtower.org/ype

ZA KU NAHANISISA

▪ Bo Hiroki ni Timothy ha ba koni ku zamaya kwand’a ku itusisa sipula sa mawili. Haiba ni mina mu mwa muinelo o swana, manzwi e ba bulezi a kona ku mi tusa cwañi ku ba ni tabo?

▪ Danielle u bonisa kuli “bakeñisa kuli mutu ya kula butuku bwa shuka u kona ku bonahala inge ya iketile, batu ba bañwi ba nahana kuli butuku bo ha bu sabisi.” Kana ni mina mu kula butuku “bo bu sa zibahali” ku ba bañwi? Haiba ki cwalo, mu kona ku itutañi ku za bulezi Danielle?

▪ Natalie u bulela kuli nto ye ñwi ye mu bilaeza hahulu ki mo ba ezezanga batu ha ba mu bona. Haiba mu fumana mutu ya mwa muinelo o swana ni wa Natalie, mu kona ku eza cwañi kuli mutu yo a ikutwe ku lukuluha? Haiba mu bakuli kamba mu lianga mi mu ikutwa inge Natalie mwa ikutwelanga, mu kona ku likanyisa cwañi mubonelo wa hae o munde?

▪ Mwatasi mo, mu ñole mabizo a batu bo mu ziba ba ba li lianga kamba ba ba kula butuku bo bu sa foli.

․․․․․

▪ Ki lika mañi ze mu kona ku eza kuli mu tiise yo muñwi ni yo muñwi wa bona?

․․․․․

[Mbokisi fa likepe 9]

Manzwi A Tiisa A Mwa Bibele

▪ Jesu wa utwela makeke luli batu ba ba kula.—Mareka 1:41.

▪ Ka ku “folisa matuku kaufela ni buanga kaufela,” Jesu na bonisize mo ba ka folisezwa batu mwa Mubuso wa Mulimu.—Mateu 4:23.

▪ Mwa lifasi le linca la Mulimu, “ha ku na mutu . . . ya ka ipulela kuli: Na kula,” mi ha ku na ku ba ni ya ka utwa butuku.—Isaya 33:24; Sinulo 21:1-4.

▪ Nihaiba lifu li ka ‘feliswa.’—1 Makorinte 15:25, 26.

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Hiroki, wa lilimo ze 23, kwa Japan

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Natalie, wa lilimo ze 20, kwa South Africa

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Timothy, wa lilimo ze 20, kwa Britain

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Danielle, wa lilimo ze 24, kwa Australia