Ka ku ya ka Bibele

Ki Lili Fa Kona ku Itamulela Mutu?

MU NGE kuli ki fahal’a busihu mi mu pundumunwa ki lilata le lituna. Ha mu zuha mu utwa misindo ya mutu ya zamaya. Mi mu to lemuha kuli ku na ni mutu ya keni mwa ndu ya mina. Kabakala sabo, mwa kakamala mi ha mu zibi za ku eza.

Mañi ni mañi wa kona ku ipumana mwa muinelo o cwalo. Mifilifili, mane nihaiba bukebenga bo bu maswe-maswe, ha bu sa fumaneha fela mwa linaha li sikai kamba mwa mileneñi ye mituna fela. Ka ku saba bukebenga bo bu cwalo, batu ba bañata ba likanga ku isileleza ka ku itekela litobolo kamba ka ku ituta mwa ku lwanela. Mwa linaha ze ñwi ku na ni milao ye lumeleza batu ku isileleza nihaiba ka linzila ze kona ku bulaya likebenga ze ba taseza. Kono Bibele yona i lutañi fa taba ya ku itwanela? Kana mutu wa swanela ku itwanela ilikuli a isileleze kamba ku sileleza lubasi lwa hae?

Mulimu U Toile Mifilifili

Bibele i nyaza mifilifili ni batu ba mifilifili. Walisamu Davida n’a bulezi cwana ka za Jehova Mulimu kuli: “Moya wa hae u toile ya maswe, ni ya lata [mifilifili].” (Samu 11:5) Mwa miteñi ya kwamulaho, Mulimu na atuzi macaba a sikai, mane ni sona sicaba sa hae, bakeñisa mifilifili ni ku sulula mali. (Joele 3:19; Mika 6:12; Nahumi 3:1) Ka ku ya ka Mulao wa na file Mulimu kwa Maisilaele, nihaiba ku bulaya mutu ka ku sa ziba ne li mulatu o mutuna.—Deuteronoma 22:8.

Bibele i tusa batu ku ambuka mifilifili ka  ku pilisana mwa kozo ni ba bañwi ka zazi. Hañata mifilifili i tiswanga ki ku omana. Bibele i li: “Mulilo u tima ka ku tokwa likota, mi ni lindwa li cwalo, ha ku si na musebi.” (Liproverbia 26:20) Hañata, ku kuza ku fukuzanga bunyemi mi ku tibelanga mifilifili. Muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Ha ku konahala, mi haili ka mina, mu pilisane mwa kozo ni batu kaufela.”—Maroma 12:18.

Ze Mu Kona ku Eza Ha Mu Lwaniswa

Ni ko mu ka pilisana hande ni ba bañwi ka kozo, ha ku talusi kuli kipeto ha mu na ku lwaniswa. Mane nihaiba balapeli ba Mulimu ba ba sepahala ba ne ba pilile mwa linako za kwamulaho ne ba lwaniswanga. (Genese 4:8; Jobo 1:14, 15, 17) Ki lifi za swanela ku eza mutu haiba a tasezwa ki lisholi le li lwezi tobolo? Jesu na ize: “Mu si ke mwa hanisa ya mi eza maswe.” (Mateu 5:39) Mi hape na bulezi kuli: “Mutu h’a ku amuha kubo, u si ke wa mu hanisa ni siapalo.” (Luka 6:29) Jesu na si ka lumeleza ku itusisa lilwaniso ka ku bata ku bukeleza maluwo. Kacwalo mutu ya butali ha tasezwa ki lisholi le li lwezi tobolo, ha na ku hana ku fa lisholi leo ze li bata. Kaniti luli bupilo ki bwa butokwa hahulu ku fita maluwo.

Kono ku cwañi haiba mutu a tasezwa ki lilengwami le li bata ku mu bulaya? Mulao wa na filie Mulimu kwa Maisilaele wa kona ku lu tusa ku alaba puzo ye. Haiba lisholi ne li swelwi musihali mi la bulaiwa, ya li bulaile na fiwanga mulatu wa ku bulaya mutu. Mwendi ne li kabakala kuli busholi ne si mulatu wa ku bulaela mutu mi lisholi le ne li uzwa musihali ne li zibiwanga mi ne li zekiswanga. Kono haiba lisholi li bulaiwa busihu, muñ’a ndu na sa fiwangi mulatu kakuli na si ke a ziba ze ne li eza lisholi leo ni milelo ya lona. Mwendi muñ’a ndu na nga kuli lubasi lwa hae ne lu li mwa kozi mi kona libaka ha ba silelelize.—Exoda 22:2, 3.

Kacwalo, Bibele i bonisa kuli mutu wa kona ku itamulela kamba ku lamulela lubasi lwa hae haiba lu lwaniswa. Wa kona ku taka liñindi, ku swala mutu yo kamba ku mu nata ilikuli a si ke a zwelapili ku lwana. Mulelo fo ki ku kuyula mutu yo buhali kuli a si ke a lwana. Mi haiba mulwanisi a holofala hahulu kamba ku bulaiwa mwa muinelo o cwalo, u zibe ha si ka bulaiwa ka bomu.

Nzila ye Nde ya ku Isileleza ka Yona

Kaniti luli ku na ni linako ze ñwi fa kona ku itamulela mutu. Batu ba na ni tukelo ya ku isileleza ni ku sileleza batu be ba lata kwa lika ze kona ku ba bulaya. Haiba ha lu koni ku baleha, ha ku na mulao mwa Bibele o lu hanisa ku itamulela. Kono nihakulicwalo, neikaba hande ku pima miinelo ye kona ku lu kenya mwa mifilifili.—Liproverbia 16:32.

Bibele i lu susueza kuli lu ‘bate kozo, mi lu i tundamene,’ mwa bupilo bwa luna kaufela. (1 Pitrosi 3:11) Haiba lu eza cwalo, lu ka pila ka kozo luli.

KANA MU KILE MWA IPUZA KULI:

▪ Ki kabakalañi ha lu swanela ku ambuka mifilifili?—Samu 11:5.

▪ Kiñi sa swanela ku eza mutu haiba malengwami ba mu taseza kuli ba mu amuhe maluwo a hae?—Luka 12:15.

▪ Lu ka tusiwa kiñi kuli lu kone ku pima mifilifili?—Maroma 12:18.

[Manzwi a fa likepe 11]

Bibele i bonisa kuli mutu wa kona ku itamulela kamba ku lamulela lubasi lwa hae haiba lu lwaniswa