Mu Sebelise Hande Mali A Mina

PULELO ya kuli “mali ki ona a tahisa lika ze maswe kaufela” hañata i ngiwa kuli ki ya mwa Bibele. Se i bulela Bibele luli kikuli: “Takazo ya mali ki makalelo a ze maswe kaufela.” (1 Timotea 6:10, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Kaniti, batu ba bañwi ba hulisize takazo ya mali mi ba tandanga nako ye ñata kwa ku ipatela ni ku ipundekela sifumu. Ba bañwi ba fitile fa ku ba batanga ba mali mi ku eza cwalo ku ba tahiselize matata a matuna. Niteñi, haiba mali a sebeliswa hande, a kona ku ba siitusiso se sinde. Bibele i lumela taba yeo ka ku bulela kuli: “Mali a tusa kwa ku tatulula matata a mañata.”—Muekelesia 10:19, Bibele ya Holy Bible—Easy-to-Read Version.

Nihaike kuli Bibele ha i ipapati ku ba buka ye ambola za mali, i na ni likelezo ze nde ze kona ku mi tusa ku sebelisa hande mali. Mihato ye ketalizoho ye latelela i akalelizwe ki baelezi ba ba bona za mwa ku itusiseza mali, mi ba lumelelana hande ni likuka ze kile za ñolwa mwa Bibele kale-kale ko.

Mu bulukange mali. Ze ñozwi za mwa Bibele li bonisa kuli Maisilaele ne ba lutilwe butokwa bwa ku bulukanga mali. Ne ba bulelezwi kuli ba no beyanga kwatuko nto i liñwi ku ze lishumi ka mwaha ni mwaha, kuli ba itusisange zona ka nako ye ne ba banga kwa mikiti ye mituna. (Deuteronoma 14:22-27) Muapositola Paulusi ni yena na elelize Bakreste ba kwa makalelo kuli ba no beyanga mali kwatuko ka sunda ni sunda, kuli ba kone ku a fa sina nubu ye ka tusa balumeli ka bona ba ne ba tokwile se siñwi. (1 Makorinte 16:1, 2) Baelezi ba za mali ba bañata ba susuezanga batu ku bulukanga mali. Mu nge ku buluka mali ku ba nto ya butokwa hahulu. Mu sa hola fela, mu ise mali e mu tabela ku buluka kwa panga kamba ko kuñwi ko a kona ku bulukeha hande. Ku eza cwalo ku ka mi tusa kuli mu si ke mwa tahelwa ki muliko wa ku bata ku sebelisa mali ao.

Mu ñole mo mu ka sebeliseza mali. Ye ki yona nzila i nosi ye ka mi tusa ku ba ni tokomelo ni buiswalo, kamba ku mi tusa ku sa itusisa hahulu mali a mañata. Ku lelanga hande mo mu ka sebeliseza mali ku ka mi tusa ku ziba kwa ya mali a mina, mi ku ka mi tusa ku peta milelo ya mina ya mo mu batela ku a sebeliseza. Mu zibe fa kuma mali e mu holanga, mi mu itusise mali a sa fiteleli e mu holanga. Mu zibe lika ze mu tokwa luli ni ze mu bata fela. Ka za taba ye, Jesu na susuelize bateelezi ba hae ku “likanyisa teko” ba si ka kalisa  kale musebezi o muñwi. (Luka 14:28) Bibele i lu eleza kuli lu ambuke likoloti ze sa swaneli.—Liproverbia 22:7.

Mu lelele cimo. Mu nahanisise ka tokomelo lika ze mu ka tokwa kwapili. Ka mutala, haiba mu lela ku leka ndu kamba kalulo ye ñwi ya muyaho ka ku kolota mali, neikaba hande ku nga sikoloti se mu ka kona ku lifa. Ka ku swana, ndate lubasi a kana a eza litukiso za ku bulukisanga mali a ka mu tusa ku babalela hande lubasi lwa hae ka ona, muta ku ba ni matata a cwale ka matuku, buyanga, kamba matata a mañwi cwalo. Ku nyakisisa za kwapili ku kana kwa kopanyeleza ku lelela cimo za mo mu ka pilela ha mu ka tuhela musebezi. Liproverbia 21:5 i lu hupulisa kuli “milelo ya mutu ya sebeza ka tata i mu atiseza lika.”

Mu itute. Mu ipaakanye ka ku ituta misebezi ya mazoho ni ka ku ipabalela kwa mubili ni mwa maikuto. Ku ipaakanya ko ku cwalo ku ka mi tusa kwapili. Mu be ni mukwa wa ku ituta ka nako kaufela mwa bupilo bwa mina. Bibele i bonisa kuli “butali ni buitemuso” ki za butokwa hahulu, mi i lu susueza kuli lu zwelepili ku ba ni zona.—Liproverbia 3:21, 22; Muekelesia 10:10.

Mu zibe ku sebelisa hande mali. Mu zibe mulelo wa mali. Mwa lipatisiso ze ñata ku fumanwi kuli batu ba ba bona ba bañwi kuli ki ba butokwa ku fita mo ba ngela mali, ba banga ba ba tabile hahulu. Ba bañwi ba tuhelelanga mukwañuli ku ba zamaisa. Ka mukwa ufi? Ha se ba kwanisize ku fumana za ku pila ka zona, ba kalisa ku ndongwama sifumu. Mutu u tokwa feela lico, liapalo, ni makundamo. Kona libaka muñoli wa Bibele ya bulezwi kwa makalelo a taba ye ha naa ñozi hape kuli: “Ha lu na ni lico ni liapalo, lu kolwe ki zona.” (1 Timotea 6:8) Ku ituta ku kolwa ze lu na ni zona ku lu sileleza kwa ku hulisa takazo ya ku lata hahulu mali ni matata a tiswa ki takazo yeo.

Kaniti, ku lata hahulu mali ki kona ko ku tahisanga lika ze maswe kaufela. Mali a kona ku ba mulenaa mina haiba mu a tuhelela ku eza cwalo. Kono haiba a sebeliswa hande, mali a kona ku mi fa tukuluho ya ku ndongwama lika za butokwa hahulu mwa bupilo, ze cwale ka ku ba ni swalisano ye nde ni lubasi, balikani, ni Mulimu. Nihakulicwalo, ku bonahala kuli mwa lifasi le, ha ku konahali ku pila mutu a si na lipilaelo ka za mali. Kana mali a ka zwelapili ku ba ona a tahisa lipilaelo ze cwalo? Ki ifi sepo ye li teñi ya ku felisa bubotana? Taba ya mafelelezo kwa litaba ze, i ka alaba lipuzo zeo.

[Manzwi a fa likepe 5]

Mu zibe fa kuma mali e mu holanga, mi mu itusise mali a sa fiteleli e mu holanga

[Manzwi a fa likepe 5]

Mu zibe shutano ye mwahalaa lika ze mu tokwa luli ni ze mu bata fela

[Manzwi a fa likepe 6]

Mutu u tokwa feela lico, liapalo, ni makundamo

 [Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 7]

MU LUTE BANA BA MINA KU SEBELISA HANDE MALI

Bakeñisa kuli kacenu batu ba bañata ba ba hulile ba mwa butata bwa mali, bocaziba ba susueza bashemi ku luta bana ba bona za mali ha ba sa li banana. Ha mu ka buza banana ba bañata kacenu kuli mali a zwa kai, ba ka alaba kuli, ku “bo ndate” kamba kwa “panga.” Haiba mu kona ku luta bana ba mina butokwa bwa mali—mwa ku zibela ze ba tokwa ni ze ba bata feela, mwa ku bulukela mali, ni mwa ku itusiseza ona—mu ka ba tusa ku ambuka masitapilu a tahiswa ki likoloti za mali. Ki ze liakalezo li sikai.

1. Mu be mutala o munde. Bana ba mina ba ka likanyisa hahulu ze mu eza ku fita ze mu bulela.

2. Mu tome sikonkwani sa mali a swanelwa ku sebeliswa. Mu ambolisane fa kuma mali e mu swanela ku sebelisa mina ni bona. Mu itute ku hana, mi mu si ke mwa cincanga.

3. Mu ba fe kolo ya ku ikatulela mo ba ka sebeliseza mali. Haiba ba fumananga tuwelo ye ñwi kamba haiba ba holanga mali kwa musebezi, mu ba fe likuka za mwa ku a sebeliseza. Kihona mu ka ba fa kolo ya ku ikezeze likatulo.

4. Mu ba lute ku ikabela ni ba bañwi. Mu susueze bana ba mina ku ikabela ni ba bañwi lika ze ba na ni zona, hape mu ba tuse kuli ba beyange kwatuko se ba ka fa Mulimu.