Ku Tuhela Sebelezo ya Mwatasaa Mezi ni ku Kena Sebelezo ye Kenile

Taba ye Kandekilwe ki bo Andrew Hogg

Ya naa okamela za sisepe sa luna sa ndwa se si mata mwatasaa mezi, a bulela kuli: “Haiba lu ka kunupa lilwaniso za luna za nyukiliya, u zibe he ke lu palelwa musebezi wa luna.” Manzwi ao a shangumuna kapili-pili puhisano ya ka za haiba ne ku lukile ku itusisa lilwaniso za nyukilia. Kono ne ku tile cwañi kuli ni be yo muñwi wa masole ba ba lwana ka sisepe se si mata mwatasaa mezi?

NE NI pepilwe ka 1944 mwa Philadelphia, Pennsylvania, kwa U.S.A. Ha ne ni hula, ne ni tabela hahulu ku ba inge bo ndate, bo kuku, ni bo malume, ili ba ne ba sebelize sina masole ni ba ne ba nga musebezi wo kuli ki ona musebezi wa butokwa hahulu. Ha ne ni li mutangana, na potela munganda wa masole ba ba lwana ka lisepe o no li bukaufi, mi na bona lwa pili sisepe sa ndwa se si mata mwatasaa mezi. Ku zwa feela ka yona nako yeo, na itomela sikonkwani sa ku ba lisole li le lwana ka sisepe sa ndwa se si mata mwatasaa mezi. Mwa silimo sa ka sa mafelelezo kwa sikolo sa sekondari, na amuhelwa ki ba U.S. Naval Academy, ili sikolo se si luta busole bwa ku lwana ka lisepe za ndwa ze mata mwatasaa mezi. Na kwaza sikolo seo hamulaho wa lilimo zee ne, ili mwa June 1966.

Na kena ku ba Naval Nuclear Propulsion Program, ili tukiso ye nee luta ka za bumanjinela bwa lilwaniso za nyukiliya ni za bulukisi bwa lisepe za ndwa ze mata mwatasaa mezi. Cwale mwa April 1967, na nyala Mary Lee Carter, musalaa ka ye ni lata hahulu ni kacenu le. Kwa nalule-lule, mwa March 1968, na fiwa musebezi o ne ni nyolelwa hahulu ku zwa kwa bwanana bwa ka. Na lumiwa ku yo belekela lwa pili mwa sisepe sa ndwa se si mata mwatasaa mezi, ili sisepe sa USS Jack. Hamulaho wa nako ye bato ba silimo, Mary Lee a puluha mweli kwa bana ba luna babeli, ili Allison, mwanaa luna wa musizana.

Ka 1971, na ketwa ku ba manjinela yo muhulu wa sisepe sa ndwa se si mata mwatasaa mezi sa USS Andrew Jackson, mi kapitao wa sisepe se, ki yena ya naa bulezi manzwi a talusizwe kwa makalo a taba ye. Muta o muñwi ha ne lu li mwa liwate, sisepe sa luna sa yaka mulilo, mi yeo ki yona kozi ye ba saba hahulu masole kaufela ba ba lwana ka lisepe za ndwa ze mata mwatasaa mezi. Fahalaa busihu, ha ne ni nze ni ca makande ni banabahesu mwa sisepe, lwa utwa mulumo inge wa nto ye nata sisepe. Kihona cwale ku utwahala mulumo wa mulangu o lila ni manzwi a naa huweleza kuli, “Muzuzu wa pili wa ca mulilo!”

Bakeñisa kuli nee li na ya naa talima ibata iba lika kaufela za bumanjinela, na kwalokisa ku yo bona fo ne i kuma sinyeho. Ne ku na ni mulilo o no tumbukile ku wo muñwi wa mishini mo ku bulukelwanga moya wa oxygen, ili moya o ne lu tokwa mwa sisepe kuli lu zwelepili ku pila. Ba bane ku luna lwa apala kapili litino ze na ni moya wa ku buyela, mi lwa tima malimi a mulilo kaufela mwa sibaka seo. Ka litohonolo, ha ku na ya na holofezi. Ku si na taba ni kozi yeo, ne lu konile ku zwelapili mwa musebezi wa luna, ili nto ye ne bonisa kuli masole ba mwa sisepe seo ne ba lutilwe hande.

Ha ni Iketela ku Bala ka za Mutahisi wa Kozo

Kuli lu kone ku katuluha kwa mukatala wa musebezi, lwa susuezwa ku no tandanga lihora li sikai ka sunda ni sunda inge lu buha kamba ku bala za pupo kamba za batu ni za mupilelo wa bona. Hañata ne ni balanga litaba za mwa bupilo bwa masole  ba ba tumile hahulu. Kono hamulaho wa nako, na ikatulela ku balanga litaba ka za mutu ya zibahala hahulu kuli ki mutahisi wa kozo, yena Jesu Kreste. Ka ku itusisa Bibele ye ne ni filwe ka nako ye ni feza sikolo sa ku ituta busole bwa ku lwana ka lisepe ze mata mwatasaa mezi, na kala ku bala litaba za Evangeli. Litaba ze ne ni bala za alaba lipuzo li sikai kono za tahisa lipuzo ze ñata hahulu. Ne ni tokwa tuso kuli ni utwisise ze ne ni bala.

Ibata iba kwa mafelelezo a lieto la luna la mwa mezi, muzamaisi wa luna a biza masole kuli ba putehane mwa muzuzu wa ku tonela, mi a zibisa kuli: “Banabahesu, manjinela wa luna u filwe musebezi o munde hahulu mwa mpi ya masole ba United States ba ba lwana ka lisepe ze mata mwatasaa mezi. U ka ba yena manjinela yo muhulu mwa sisepe sa pili kwa lisepe ze nca za ndwa.” Na komoka hahulu.

Bakeñisa musebezi wa ka wo munca, lubasi lwa ka lwa tutela kwa Newport News, mwa Virginia, ili ko ne si lukisezwa sisepe sa USS Los Angeles. Musebezi wa ka ne li ku okamela za ku tatubwa kwa lika za bumanjinela ni ku ñolwa kwa libuka ze fa ketelelo fa lika za bumapangapanga za mwa sisepe ni ku lukisa za lituto ze swanela ku fiwa. Wo ne li musebezi o taata luli, kono ne u tabisa. Halaa yona nako yeo, Mary Lee a puluha mwanaa luna wa mushimani, Drew. Cwale ne se ni na ni bana ba babeli, mi hape na hupula za Mulimu, naa li: ‘U nga cwañi ndwa? Ki sika mañi se si ezahalanga mutu ha shwa? Kana ku na ni lihele?’

Ha ni Fumana Likalabo Kwa Nalule-lule!

Ka yona nako ye swana yeo, musalaa ka a kala ku ikambotanga ni Lipaki za Jehova ba babeli. Ka zazi le liñwi ha ni lizeza luwaile kwa ndu inze ni li kwa lushoko lwa lisepe, Mary Lee a bulela kuli, “Ku na ni ‘basali ba za Bibele’ ba babeli kwanu.”

Na buza kuli: “Ba lapela kai?”

A ni alaba kuli: “Ki Lipaki za Jehova.”

Na li kuba ni utwe ka za Lipaki, kono ne ni bata ku utwisisa Bibele. Na bulela kuli: “U ba meme kuli ite ba tahe zazi le liñwi manzibwana.” Hasamulahonyana, yo muñwi ku bona a kuta ni muunaa hae, mi na ni musalaa ka, lwa kalisa ku ituta Bibele.

Cwale se ni kala ku fumana likalabo kwa lipuzo ze nee ni zingile ka lilimo ze ñata. Ka mutala, ne ni itutile kuli bafu “ha ba na se ba ziba,” ba swana feela inge ba ba li mwa buloko bo butuna, ili swanisezo ya naa itusisize Jesu. (Muekelesia 9:5; Joani 11:11-14) Kacwalo, bafu ha ba yo mwa nyakalalo kamba tukufazo, kono ba “lobezi” mwa lifu, ba litela zuho.

Hape na ni Mary Lee lwa kalisa ku fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste kwa Ndu ya Mubuso ye nee li bukaufi. Teñi ko lwa bona Lipaki, ba lizo, lituto, ni mishobo ye shutana-shutana inze ba sebeleza Mulimu hamoho ka kozo ni swalisano. Na ni musalaa ka lwa bulela kuli: “Bibele ka maniti luli ya kondolokisa bupilo bwa batu.”—Samu 19:7-10.

 Ha lu Eza Keto

Ndwa ya mwahalaa Maarabe ni naha ya Israel ha ne i tumbukile ka 1973, lisepe za ndwa ze mata mwatasaa mezi za U.S. Atlantic Fleet za onga-ongiwa hande kuli li itusiswe mwa ndwa yeo. Miinelo ne i ka be i tatafalile, mi cwale kiha ni kala ku lemuha kuli ki Mubuso wa Mulimu feela o ka tisa kozo ya niti ye inelela, isiñi lipuso za batu. Mane hañata ne ni lapelanga kuli: “Ku tahe mubuso wa hao; se si latwa ki Wena si ezwe mwa lifasi.” (Mateu 6:9, 10) Ka nako yeo ne ni sa zibi taluso ya manzwi ao, kono ka nako ye, ne ni ziba cwale kuli Mubuso wa Mulimu wo ki mulonga wa kwa lihalimu o no tuha u busa lifasi kamukana, mi u ka tanyela bumaswe ni baezalibi fateñi.—Daniele 2:44; 7:13, 14.

Taba ya mwa Mañolo ye ne i ni sisita hahulu sihulu ne li ye kwa 2 Makorinte 10:3, 4. I talusa kuli Bakreste ba niti, “ha [ba] lwani ka butu. Kakuli lilwaniso za ndwa ya luna hasi za butu; kono li na ni mata, ka Mulimu.” Ne ni itutile kuli “lilwaniso” zeo, ne li za kwa moya, mi li kopanyeleza “lilumo la Moya,” yona Bibele ye Kenile.—Maefese 6:17.

Ne se li nako ya kuli ni eze katulo. Kana ne ni ka zwelapili mwa musebezi wa ka wa busole, ili o ne ni lemuhile kuli nee li o taata ni o tabisa ka nako ye swana, kamba kana ne ni ka cinca bupilo bwa ka kuli bu lumelelane ni niti ya mwa Bibele? Ha se ni lapezi ka za taba ye, na atula kuli haiba luli ne ni bata ku ba mutahisi wa kozo, ni swanela ku eza cwalo ka nzila ya Mulimu.

Ha lu Ikatulela ku Sebeleza “Mueteleli wa Limpi” ya Lukela

Na ni Mary Lee lwa lapela ni ku ikambota ka za bupilo bwa luna bwa kwapili mi lwa ikatulela ku sebeleza “Mueteleli wa Limpi” ya lukela, yena Jehova Mulimu. Sibeli sa luna lwa ikatulela ku neela bupilo bwa luna ku Jehova, mi na fitisa liñolo la ku tuhela musebezi wa busole. Kacwalo, na tutisezwa kwa Norfolk, mwa Virginia ku yo litela tumelezo ya ku zwa musebezi. Buñata bwa masole ka na, ne ba komokisizwe hahulu ki keto ya ka, mi bañwi ba ba ni moya wa bulwani. Kono ba bañwi bona, ne ba tabela luli keto ya ka ye tomile fa Bibele mi ba amuhela keto ya ka.

Ka 1974, na fiwa tumelezo ya ku zwa musebezi. Sona silimo se si swana seo, na ni musalaa ka lwa bonisa buineelo bwa luna ku Mulimu ka kolobezo ya mwa mezi fa Mukopano wa Sikiliti wa Lipaki za Jehova wa “Divine Purpose” o ne u ezelizwe kwa Hampton, mwa Virginia. (Mateu 28:19, 20) Mi lwa kalisa bupilo bo bunca.

Ha lu Kopana ni Matata A Manca

Na ni Mary Lee ne lu na ni bana ba babeli ba banyinyani, ne lu si na tuelo, mi masheleñi e ne lu na ni, naa ka fela mwa likweli ze peli. Na lumela babelekisi ba bañata liñolo la ku kupa musebezi mi na siya lika kaufela mwa mata a Mulimu. Nakonyana feela ku zwa fo, kampani ye ñwi ya ni kenya musebezi. Tuwelo ye ne ni fiwa ne li licika la ye ne ni fumana mwa busole, kono musebezi wo, ne u ni konisa ku pila hamoho ni lubasi lwa ka.

Na ni musalaa ka ha ne lu nze lu eza zwelopili kwa moya, ne lu bata ku eza ze ñata mwa sebelezo ya Jehova. Lubasi lo luñwi lwa Lipaki lo ne lu ziba, ne lu tutezi fahalaa Virginia kuli lu yo sebeleza ko ne ku na ni butokwi bo butuna bwa baluti ba Bibele, mi ba lu mema ku yo ba potela. Lwa tabela musebezi wo ha se lu potezi feela lubasi lo hañwi, mi ni luna lwa kalisa ku itukiseza za ku tuta. Na kupa ba kampani kuli ba ni shimbulule kuli ni yo belekela kwa sibaka se siñwi, mi na tabela hahulu kakuli kupo ya ka ne i amuhezwi. Mane kwanda a ku amuhela fela kupo ya ka, ba ni hulisa ni fa musebezi! Mi ba kampani ba itakaleza kuli ba ka lifa lisinyehelo kaufela ka za ku tuta kwa luna. Lwa lumela kuli: ‘Kaniti, Mulimu luli wa babalela ba ba lika ka taata ku eza tato ya hae.’—Mateu 6:33.

Bakeñisa kuli sina lubasi lu nolofalize mupilelo wa luna, na ni Mary Lee, lu konile ku sebeza mwa sebelezo ya nako kaufela. Mi ka ku eza cwalo, lu konile ku ba ni nako ye ñata ya ku tandanga ni bana ba luna ba babeli be lu lata hakalo, ha ne ba nze ba hula. Kaniti, lu bile ni tabo ye tuna hahulu ka ku eza cwalo, kakuli sibeli sa bana ba luna, Allison ni Drew, ba zwelapili ku “zamaya mwa niti.”—3 Joani 4; Liproverbia 23:24.

Ki niti kuli, ka linako ze ñwi ne lu bilaelanga bakeñisa kutokwa masheleñi, ku sa ba hande ni maino, mapongo, ni taba feela ya ku supala. Kono Jehova kamita u bile ni luna. Kana kikuli na inyaza bakeñisa ku tuhela “sebelezo ya mwatasaa mezi”? Batili, ha ni inyazi! Na ni Mary Lee ha lu iheta kwa bupilo bwa luna bwa kwamulaho, lu kona ku bulela ku si na kakanyo kuli, ku sebeleza Jehova ki ona musebezi o munde ka ku fitisisa ni wa butokwa hahulu.—Muekelesia 12:13.

[Manzwi a fa likepe 30]

Ne lu ikatulezi ku sebeleza “Mueteleli wa Limpi” ya lukela

[Siswaniso se si fa likepe 28, 29]

Sisepe sa The USS “Los Angeles”

Siswaniso sa U.S. Navy

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Ni Mary Lee kacenu