Mo mu Kona ku Feleza Bulutu

HAIBA mu katazwa ki bulutu, mu ka eza hande ku ipuza kuli: ‘Kana ku na ni lika ze ni kona ku eza ili ze kona ku ni tusa mwa muinelo wa ka? Esi mwendi ni tokwa ku eza licinceho ze ñwi mwa bupilo bwa ka? Haiba ku cwalo, ki licinceho lifi?’ Lipuzo ze tatama za kona ku mi tusa ku itatuba hande ni ku ziba linzila ze kona ku mi tusa ku feza bulutu bwa mina.

Kana ni Tokwa ku Cinca Mubonelo wa ka wa Lika?

Mañi ni mañi wa kona ku ikutwa bulutu. Kono bulutu bu kona feela ku ba butata bo butuna haiba mutu a zwelapili ku ikutwanga cwalo. Ku zwelapili ku ikutwa bulutu ku kona ku ba sisupo sa kuli mubonelo wa mina wa bupilo ha i sa li wona hande. Mwendi butata bo, bu kona ku tahiswa ki mo mu ezeza ha mu inzi ni ba bañwi. Batu ba bañwi ka ku sa ziba ba kona ku zwafisa ba bañwi ku eza bulikani ni bona. Fokuñwi se ba tokwa feela ku eza ki ku cinca mubonelo wa bona wa lika.

Ha mu nyakisise ze ne ezahalile ku bo Sabine ha ne ba tutezi kwa England. Ne ba bulezi kuli: “Ku nganga nako ye ñata kuli batu ba babeli ba ba sa zo itama bulikani ba sepane hahulu ilikuli sibeli sa bona ba ikutwe ku lukuluha ha ba inzi hamoho. Ha mu inzi ni ba bañwi, kana mwa kona ku ba buza ka za mo ba hulezi kamba ka za bupilo bwa bona? Ne ni bulelezwi kuli: ‘Ha ku na sizo se sinde ka ku fitisisa. Mu itute ze nde kwa sizo ni sizo.’” Kaniti, sina mo ne ba susuelizwe bo Sabine, mwendi mwa kona ku tabela ku ziba mikwa ye minde ya mwa lizo za ba bañwi ili ye ka mi tusa ha mu i likanyisa.

Kana na Ikambusanga ku ba Bañwi?

Mwa kona ku ipuza kuli: ‘Kana ni na ni mukwa wa ku ikambusanga kwa batu ba bañwi? Kana batu bao ne ba ka ba hahulu ni moya wa silikani haiba ni ba bonisa hahulu silikani?’ Haiba mu ikutwa kuli ku kona ku ba cwalo, mu eze buikatazo bwa ku ba hahulu ni silikani. Bo Roselise, ba ba na ni lilimo ze 30 za ku pepwa ili be ne ba tutile ku zwa kwa Guadeloupe ku ya kwa England, ne ba bulezi kuli: “Batu ba ba ikutwanga bulutu ba na ni mukwa wa ku ikambusa ku ba bañwi.” Kacwalo, ne ba elelize kuli: “Mu bate batu ba bañwi ba ba bonahala kuli ni bona ba ikutwa bulutu. Mu nge muhato wa ku ba atumela  ni ku ambola ni bona. Fokuñwi ku buza feela puzo iliñwi kwa kona ku mi tusa ku kalisa bulikani bo bu tiile.”

Kono ku tiisa bulikani ku tokwa nako ni buikatazo. Nzila ye nde ye kona ku mi tusa ku kalisa ku tiisa bulikani ki ku ituta ku teeleza. Haiba mu teeleza hande ku za bulela yo muñwi, mu ka ziba lika ze mu tabisa za ku ambola ni yena. Mu hupule kuli ku iyakatwa ba bañwi ku tiisa bulikani!

Kana ni Katazwa ki Maikuto A Fosahezi?

Ku ba ni maikuto a kuli ha mu na tuso ku kona ku mi palelwisa ku eza bulikani ni batu ba bañwi. Mu ipuze kuli, ‘Kana ni na ni mukwa wa ku ikunga ka nzila ye fosahezi?’ Abigaïl, musizana wa kwa Ghana wa lilimo ze 15 za ku pepwa, u bulela kuli: “Fokuñwi ne ni banga ni maikuto a fosahalile a naa ni tahiseza ku ikutwa bulutu. Ne ni ikutwanga ku sa latiwa ni ku tokwa tuso.” Niteñi, haiba mu nga muhato wa ku atumela ba bañwi ni ku ba tusa ka linzila ze ñwi, ha ba na ku mi nga kuli ha mu na tuso. Mwendi ku eza cwalo kwa kona ku tahisa kuli ba eze silikani ni mina. Kacwalo, mu ka eza hande ku nga muhato wa pili.

Ku ikunga hande hape ku ka mi tusa ku eza bulikani ni batu ba ba si litaka za mina. Ku ba ni mulikani ya li yo muhulu kamba mwanana ku mina kwa kona ku mi tusa. Se ne si tusize hahulu Abigaïl ku feza bulutu bwa hae ne li ku eza bulikani ni batu ba bahulu ku yena. Naa talusize kuli, “Ne ni itutile ze ñata kwa yeloseli ya bona mwa bupilo.”

Kana na Ikauhanyanga ku ba Bañwi?

Batu ba bañata ba ba mwa bulutu ba ikutwanga kuli bulutu bwa bona bwa felanga hanyinyani ha ba tanda nako ye ñata inze ba buha TV, ku bapala lipapali za fa kompyuta, kamba ku itusisa kompyuta ya bona ka nako ye telele. Kono ha ba tima lipangaliko zeo ba ikutwanga bulutu sina pili. Bo Elsa ba ba na ni lilimo ze 21 za ku pepwa, ili ba ba pila kwa Paris, ba li: “TV ni lipapali za fa kompyuta li kona ku ngongwela mutu sina mulyani o kola kuli mane haa sa tabela ku fumana balikani.”

Ku buha TV ki ko kunde, kono mutu ya buha TV haa koni ku ambola ni batu ba buha, ku buhisana ni bona, kamba ku eza bulikani ni bona. Lipapali za fa kompyuta ni zona li cwalo—li kona ku tahiseza batu ba ba li bapala munyaka, ili  munyaka o felanga ba sa tuhela feela ku li bapala. Ku talima-talima litaba fa Intaneti ku kona ku mi libalisa miinelo ye mu talimana ni yona mwa bupilo, kono hape ku kona ku mi tahiseza ku bona lika ze maswe kamba ku swalisana ni baipi. Intaneti ha i koni ku mi tusa ku fumana bulikani sakata kamba ku tiisa bulikani bo.

Kana ni Bata Mutu wa ku Nyalana ni Yena?

Batu ba bañwi ba ba li makwasha ba batanga ku kena mwa linyalo ka mulelo wa kuli ba feze bulutu bwa bona. Ki niti kuli ku nyalana ni mutu ya sishemo ni ya lilato kwa kona ku mi tahiseza tabo ye tuna mwa bupilo, kono mu tokomele kuli ha mu matukeli ku eza katulo ye tuna ye cwale ka ku kena mwa linyalo.

Linyalo haki kamita li kona ku tusa mutu ku feza bulutu bwa hae. Batu ba ba nyalani ba ba na ni matata a ku sa ambolisananga hande ba bulelwa kuli ki “ba bañwi ba batu ba ba shwa hahulu bulutu mwa lifasi.” Ka bumai, batu ba ba mwa muinelo wo ki ba bañata hahulu ku fita mo lu kona ku hupulela. Kacwalo, haiba mu bata ku kena mwa linyalo nako ye ñwi, mu ka eza hande ku felisa bulutu bwa mina pili mu si ka kena kale mwa libato ni mutu yo muñwi. Ku cinca mubonelo wa mina ni mikwa ya mina hamohocwalo ni ku nganga mihato ya ku fumana balikani inge mu sa li makwasha, kwa kona ku mi tusa ku ba ni mutomo o tiile wa linyalo la tabo kwapili.

Mwa Kona ku Tiyela Bulutu

Mu kana mwa palelwa ku fumana nzila ya ku feza ka yona bulutu bwa mina kapili-pili. Kono mwa kona ku tiyela bulutu bwa mina ka ku latelela sikuka sa naa file Jesu se si bonisa mwa ku pilisanela hande ni ba bañwi. Naa ize: “Mi cwale linto kamukana ze mu lata kuli batu ba mi ezeze, mu ba ezeze zona ni mina.” (Mateu 7:12) Kacwalo, haiba mu bata kuli ba bañwi ba mi bonise silikani, ni mina mu swanela ku bonisa silikani ku bona. Haiba mu bata kuli ba bañwi ba lukuluhe ku mina, ni mina mu lukuluhe ku bona. Mwendi ba bañwi ha ba na ku mi eza hande sina mo mu ba ezeza honafo feela, kono ba bañwi ku bona ba ka eza cwalo nako ha inze i ya. Ni ha ba si ke ba mi eza hande, mu ka ba ba ba tabile bakeñisa kuli ne mu ikatalize ku ba eza hande.

Jesu naa bulezi taba ye ñwi ye tuna ye kona ku  mi tusa ku tiyela bulutu. Naa ize: “Ku na ni mbuyoti mwa ku fana, ye fita ye mwa ku fiwa.” (Likezo 20:35) Haiba mu fana nako ya mina ku tusa ba bañwi, inge cwalo ku tusa mwanana ku eza musebezi o ba mu file bo muluti ba hae ku ezeza kwa ndu, ku lekela basupali lika ze ba tokwa kamba ku ba kenisezanga ndu ya bona kamba ku babalela simu ya bona, mu ka ba ba ba tabile hahulu mi mwendi mu ka ipumanela mulikani sakata.

Mu Fumane Balikani ba Bande ka ku Fitisisa

Ku na ni linzila ze ñwi ze kona ku mi tusa ku tiyela bulutu. Mu si ke mwa inanga feela kwa ndu. Haiba mwa kona, mu ye kwa ku hata-hata. Ha mu inzi mu nosi kwa ndu, mu eze lika ze shutana-shutana ze cwale ka ku luka, tusebezi-sebezi twa fa lapa, ku lukisa lika ze shwile, kamba ku bala. Mutu yo muñwi naa ñozi kuli: “Ziyezi ni ziyezi ye ni tahelanga ya felanga ha ni bala ka hola i liñwi.” Batu ba bañata ba ikutwanga ku omba-ombiwa sihulu ha ba bala lisamu za mwa Bibele.

Licaziba ba lemuhile kuli mutu wa kona ku feza bulutu bwa hae ni ku ba ni buikangulo bo bunde ka ku swalisana ni batu ba lapela ni bona. Mu kona ku fumana kai batu ba ba ikataza ku latelela sikuka sa naa file Jesu se si bonisa mwa ku pilisanela hande ni ba bañwi? Mwa buka ye ñwi ye bulela ka za litaba za bulapeli, mutu yo muñwi naa ñozi kuli: “Mwa liputeho za Lipaki [za Jehova] ku na ni moya wa ku sepana ni ku utwana.”

Jesu naa bulezi taba ye ne i ka zibahaza Bakreste ba niti ha naa bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.” (Joani 13:35) Lilato leo la ku lata Mulimu ni balapeli ba bañwi ki lona sihulu le li zibahaza balapeli ba niti.—Mateu 22:37-39.

Nzila ye nde ka ku fitisisa ye kona ku mi tusa ku tiyela bulutu ki ku itama bulikani ni Mulimu. Haiba Mulimu a ba mulikanaa mina, ni kamuta ha mu swaneli ku ikutwa buinosi!—Maroma 8:38, 39; Maheberu 13:5, 6.

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 24]

MO NI FELEZANGA BULUTU

Bo Anny, ba ba li limbelwa: “Ni likanga ku nahana ze nde ni ku bona bunde mwa muinelo wa ka.”

Bo Carmen, ba ba li makwasha: “Ni itutile ku sa nahananga hahulu za kwamulaho, ni iyakatwanga za cwale ni ku fumana balikani ba banca.”

Bo Fernande, ba ba li limbelwa: “Ku ikataza ku tusa ba bañwi ku mi tusa ku libala matata a mina.”

Bo Jean-Pierre, ba ba li makwasha: “Ni yo hata-hatelanga kwahule, mi ha ni nze ni eza cwalo ni fumananga kolo ya ku lapela ku Mulimu ka pilu ya ka kaufela.”

Bo Bernard, ba ba siyamezwi: “Ni ambolanga ni balikani ba ka fa luwaile, isi ka mulelo wa kuli ni hupule ze maswe ze kile za ezahala, kono kabakala la kuli ni tabela feela ku ambolanga ni bona.”

Bo David, ba ba li makwasha: “Nihaike kuli ni mutu ya tabela hahulu ku inanga a nosi, ni likanga ku eza sango ni ba bañwi.”

Bo Lorenna, ba ba li makwasha: “Ni nganga muhato wa ku atumela batu ni ku eza silikani ni bona.”

Abigaïl, wa lilimo ze 15: “Ni tandanga nako ni balikani ba ka ba bahulu mi ni itutanga ze ñata kwa yeloseli ya bona.”

Bo Cherry, ba ba li makwasha: “Ni lemuhile kuli haiba u taluseza batu kuli u mwa bulutu, ba ka lika hahulu ku eza bulikani ni wena.”

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 25]

MWA KU FELEZA BULUTU

● Mu be ni mubonelo o munde wa bupilo

● Mu kusufaze kwa nako ye mu itabisanga mu li nosi, inge cwalo ka ku buha TV

● Mu bate balikani ba ba latelela likuka ze swana ni za mina, ba ba kopanyeleza ni batu ba ba si litaka za mina

● Fahalimu a zeo kaufela, mu eze bulikani ni Mulimu

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Mu eze bulikani ni batu ba ba si litaka za mina