Ba Banca ba Buza Kuli

Ni kona ku tahisa cwañi kuli ni ngiwe hande ki batu be ni kopana ni bona lwa pili?

“Puisano ye i zamaya hande bati! Ni kolwa kuli batu ba, ba ba bata ku ni kenya musebezi ba iponela kuli ha ni si ka ikalelwa; ku zwa fo ni kenezi mwa muzuzu wo ni sweli ku ba biza ka libizo la bona la sipepo. Na ziba kuli ba ka ni kenya musebezi!”

“Kuli mushimani yo ki yena muñaa pampili ye nde yani ye bonisa za tuto ni yeloseli za naa ni zona? Ha ni koni ku mu kenya musebezi! Haiba u eza cwana a si ka kena kale musebezi, ku cwañi ha sa kenyizwe musebezi?”

Ha mu talime siswaniso se, mi mu bale manzwi a fahalimu. Kana mwa kona ku lemuha linzila ze talu zeo ka zona mutu yo ya bata musebezi a boniseza mikwa ye sa swaneli?

1 ․․․․․

2 ․․․․․

3 ․․․․․

● Likalabo li kwatasi

1. Mutangana yo u apezi ka nzila ya sa swaneli ku apala ka yona mutu ya yo buisana ni mutu ya bata ku mu kenya musebezi. 2. Mubulelelo wa hae (wa ku biza mutu ya batu ku mu kenya musebezi ka libizo la hae la sipepo) ki wa kashwau. 3. Muitusisezo wa hae wa lilama za mubili u bonisa ku tokwa likute.

 MU NGE kuli mu ca sico se siñwi lwa pili. Mu hupula kuli ku ka mi ngela nako ye kuma kai kuli mu zibe nji mwa lata sico seo kamba kutokwa? Mwendi mu tokwa feela ku ketula hañwi kwa sico seo kuli mu zibe nji mu ka tabela ku kutela ku si ca hape kamba mane nji mu ka feza ku ca se mu beile fa mukeke.

Taba ye swana ni yeo ya ezahalanga muta mu kopana ni mutu yo muñwi lwa pili. Mwa nako ye kuswani feela, mu kala ku nga mutu yo ka nzila ye ñwi. Ha mu nahane taba ya butokwa ye: Ka nako ye swana yeo, mutu yo ni yena u ka kalisa ku mi nga ka nzila ye ñwi.

Kana mu sweli ku bata mubeleko? mulikani? kamba mutu wa ku nyalana ni yena? Ku fumana lika ze mu tokwa zeo ku itingile fa miezezo ya mina ya lika lwa pili ha mu li mwa muinelo o kona ku mi fumanisa zona. Ha lu nyakeñi likalulo ze talu ze mu kana mwa tokwa ku belekela teñi ilikuli mu tahisange kuli ba bañwi ba mi nge hande ha mu kopana ni bona.

1. Ponahalo ya Mina

Ha mu kopana ni batu lwa pili, ponahalo ya mina, ili yona nto ye ba ka kala ku lemuha, i kona ku tahisa kuli ba mi nge ka nzila ye ñwi, ibe kuli ku eza cwalo ku lukile kamba kutokwa. Hañata batu ha ba isangi mamelelo kwa ponahalo ya bona, mi ponahalo i kona ku tahisa kuli ba bañwi ba ba nge hande. Kalibe ya bizwa Clarissa * u li, “Mazazi a, ku bonahala kuli ha u ya kwa libaka za macelo, ha u zibi nji u ka yo bona batu ba ba apezi ka nzila ye tulile tikanyo kamba ka busafa!”

Niti ki kuli, muapalelo wa mina u lukela ku ba o lumelelana ni lika ze mu eza. Ka mutala, ha mu ya kwa ku ishumusa kwa likamba, ha mu koni ku tina liapalo ze mu kona ku tina ha mu ya kwa ku eza puisano ni mutu ya bata ku mi kenya musebezi. Kono ku cwañi haiba ha mu zibi hande mo mu swanela ku apalela? Se si kona ku mi tusa ki ku bonisa kutwisiso ya mina ka ku ambuka muapalelo o tulile tikanyo kamba o busafa. Haiba ha mu zibi hande mo mu swanela ku apalela, mu apale feela ka mukwa o itikanelezi.

MU HUPULANGE TABA YE! Mutinelo ni mukabelo wa mina u patulula se mu li sona.

“Ha ni bonanga batu ba ba apezi ka mukwa o sa swaneli ha lu inzi ni ba bañwi ka sikwata kwa libaka ze ñwi, ha ni tabelangi ku atumela batu bao kuli ni zibane ni bona. Ka nako yeo, ni ba zibanga feela ka ponahalo ya bona, mi muapalelo wa bona u bonisanga kuli ha si bona hande.”—Diane.

Bibele i lu susueza kuli lu “apale ka mukwa o swaneleha” ili nto ye bonisa kuli lu na ni “buikokobezo ni buiswalo.”—1 Timotea 2:9.

Mu ipuze kuli: ‘Kana muapalelo wa ka ki o swaneleha, kamba ki o busafa? Kana mutu ya bata ku ni kenya musebezi, kamba ye ni bata kuli a be mulikanaa ka, kamba mutu ye ni bata ku nyalana ni yena u ka nga kuli ha ni na “buiswalo” kabakala mutinelo wa ka?’

Akalezo: Mu kupe kelezo ku mutu ye mu kuteka kabakala muapalelo wa hae o munde.

2. Ze mu Bulela

Lipulelo za mina li bonisa ba bañwi ka za haiba nji mu na ni buikokobezo kamba buikuhumuso, ni kuli  bupilo bu mi zamaela hande kamba mu kalezwi. Mu hupulange taba yeo haiba mu bata ku tabelwa ki muuna kamba musali ye mu kopana ni yena lwa pili. Musizana ya bizwa Valerie u bulela kuli: “Na nyefanga haiba mutangana ye ni ambola ni yena u bulela feela ka za hae.” Valerie u zwelapili ku talusa kuli, “mitangana ba bañwi bona ba batanga ku ziba lika kaufela ka za hao ha mu kopana feela lwa pili. Mukwa wo u kona ku tahisa kuli musizana a ikutwe ku katazwa ni kuli a ambuke mutangana ya cwalo.”

MU HUPULANGE TABA YE! Lipulelo za mina li bonisa ba bañwi se mu li sona luli, kacwalo ki kwa butokwa kuli mu itusisange manzwi a ka tahisa kuli mu ngiwe hande ki ba bañwi!

“Ni tabelanga hahulu ku kopana ni mutangana ya eza lika ka ku ya ka mwa inezi. Ki kwa butokwa ku tokomela mo u ezeza lika ha u kopana ni mutu lwa pili. Haiba mutangana a itukiseza litaba za bata ku bulela ka ku li nahana hahulu, naa ka eza hande ku sa ipulaisa ku bulela litaba zeo.”—Selena.

Bibele i bulela kuli: “Mutu ya bulela hahulu, ha tokwi ku fosa; kono ya ñaña mulomo wa hae, u butali.”—Liproverbia 10:19.

Mu ipuze kuli: ‘Ni kona cwañi ku ba ni buitikanelelo mwa mubulelelo wa ka ilikuli ni si ke na bulelanga hahulu kamba ku sa banga hande ni za ku bulela? Kana mubulelelo wa ka wa kona ku komokisa ba bañwi kamba ku tahisa kuli ni ba foseze ka nzila ye ñwi?’

Akalezo: Mu lemuhe mo ba ezezanga batu ba ba na ni buikoneli bwa ku tahisa makande ha ba li ni ba bañwi. Ki linzila mañi ze ba itusisanga kuli lingambolo za bona ni ba bañwi li zwelepili? Kana ni mina mwa kona ku itusisa linzila ze swana?

3. Mo mu Ezeza

Likezo za mina ki za butokwa hahulu ku fita ze mu bulela. Ka mutala, haiba mu na ni mikwa ye minde, likezo za mina li ka bonisa kuli mwa kuteka ba bañwi. Yeo ki taba ye ñwi ye mu swanela ku hupulanga haiba se mu itukiselize ku fumana mutu wa ku nyalana ni yena. Musizana ya bizwa Carrie u bulela kuli: “Ku ezezanga ba bañwi lika ze bunolo ze cwale ka ku ba swalela sikwalo kuli ba kene ku bonisa kuli mwa ba kuteka. Mi buñata bwa lika zeo ki mikwa ya likute ye zibahala.”

MU HUPULANGE TABA YE! Likezo za mina li swana sina lisupo ze bonisa tulemeno twa mina. (Liproverbia 20:11) Likezo za mina li bonisañi ka za mo mu inezi?

“Ni bona kuli ku ba muteelezi yo munde ki kwa butokwa. Hape ku sa kaulezanga mutu ya bulela, konji haiba ku na ni tokwahalo ya ku eza cwalo, ku bonisa kuli mu na ni mikwa ye minde.”—Natalia.

Bibele i bulela kuli: “Mo mu latela kuli batu ba mi eze, mu ba eze cwalo ni mina.”—Luka 6:31.

Mu ipuze kuli: ‘Kana ni na ni mikwa ye minde? Kana na bonisanga ba bañwi kuli na iyakatwa bona ha buniti? Kana ni ya itingwa? Kana naa fitanga ka bunako ko ni tokwahala?’

Akalezo: Mu lelange ku yo fita ko mu tokwahala inze ku sa siyezi mizuzu ye lishumi kamba ku fitelela ilikuli mu si ke mwa liyeha niha mu kona ku tahelwa ki miinelo ye miñwi ye ne mu si ka libelela. Mu si ke mwa tahisa kuli batu be mu kopana ni bona lwa pili ba nge kuli mu na ni mukwa wa ku liyehanga!

Mamela: Kuli mu ngiwe hande ki batu be mu kopana ni bona lwa pili, ha mu tokwi ku ipumisa, ili mukwa o swana feela ni buipi. (Samu 26:4) Kono mu lemuhe tulemeno to mu bata ku zibahala ka tona mi cwale mu eze buikatazo bwa ku ba ni tulemeno to mwa pilu ya mina ni ku tu bonisa mwa likezo za mina. (Makolose 3:9, 10) Ha mu nze mu eza cwalo, mu hupule kuli ki mina ba ba na ni buikalabelo bwa ku ikezeza libizo la mina. Ka ku isa mamelelo kwa ponahalo ya mina, lipulelo za mina, ni likezo za mina, mu ka tahisa kuli batu be mu kopana ni bona lwa pili ba mi nge hande, mi ba zwelepili ku mi nga cwalo!

Mwa kona ku fumana litaba ze ñata ka za “Ba Banca ba Buza Kuli” fa Web site ya fa Intaneti ya www.watchtower.org/ype

[Litaluso za kwatasi]

[Mbokisi/Maswaniso a fa likepe 31]

ZE BA BULELA LITAKA ZA MINA

“Mutu ha bata ku fumana balikani, u tokwa ku eza liketo ze nde. Na iponelanga mo balikani ba ka ba amelanga mubonelo wa ka wa lika, kacwalo ni likanga ku keta balikani ba ba ka ni tusa ku ba mutu yo munde.”

“Ze kona ku tusa mutu ku fumana balikani haki ku buheha kwa hae kamba masheleñi a na ni ona—ili lika za si na maata fahalimwaa zona—kono u kona ku tusiwa ki tulemeno twa hae. Wa kona ku keta tulemeno twa bata ku ba ni tona!”

[Maswaniso]

Sier

Ashley

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 31]

MIKWA YE KA MI TUSA . . .

● Lumenyo lo lunde

● Tumeliso ye nde ya mwa lizoho (kono isi ka ku pyata lizoho la mutu)

● Ku ba ni makete

● Ku talima ba bañwi kwa meeto ka mukwa o swanela

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 32]

MU SI KE MWA FITELEZA!

Mu ambole KONO mu si ke mwa tibela ba bañwi ku ambola

Mu buze lipuzo KONO mu si ke mwa buza ka za lika ze sa mi ami

Mu be ba ba silikani KONO mu si ke mwa eza linyawe

Mu bonise buikolwiso KONO mu si ke mwa ikuhumusa

[Mbokisi fa likepe 32]

MWA KONA KU BUZA BASHEMI BA MINA

Ha ne mu kuma ku na, ne mu itutileñi ka za mo mutu a kona ku tahiseza kuli a ngiwe hande ki ba bañwi ha kopana ni bona lwa pili?

․․․․․