Kana Mulimu wa Iyakatwa Luna?

KA LA November 1, 1755, ka nako ya kakusasana, muleneñi wa Lisbon, wa kwa Portugal, wa tahelwa ki zikinyeho. Hamulaho wa zikinyeho yeo kwa ba ni tsunami (lindinda le lituna la mezi ili le li zwa mwa liwate kabakala zikinyeho) ni mulilo, ze ne sinyize kalulo ye tuna ya muleneñi wo ni ku bulaya batu ba bañata-ñata.

Hamulaho wa zikinyeho ye ne ezahezi ka silimo sa 2010 mwa Haiti, mwa mutende wa kwa Canada o bizwa National Post ne ku na ni taba ye ñwi ye ne ize: “Likozi ze tuna kaufela li likanga tumelo ya batu ku Mulimu. Kono likozi ze ñwi, ze cwale ka kozi yeo ya mwa miteñi ya luna ye swana ni [kozituna] ye ne ezahezi kwa Lisbon, zona li likanga hahulu tumelo ya batu ku fita likozi ze ñwi.” Taba yeo ne i ungula ka ku bulela kuli: “Mwendi Mulimu u yubekile Haiti.”

Ka ku ba “Ya-Mata-Kaufela,” Jehova Mulimu u na ni maata a matuna hahulu-hulu, ili a kopanyeleza ni maata a ku felisa manyando. (Samu 91:1) Ku zwa fo, lwa kona ku kolwa kuli Mulimu wa iyakatwa luna. Kabakalañi?

Lu Zibañi ka za Mulimu?

Mulimu u na ni mufelañeke kwa batu ba ba nyanda. Maisilaele ha ne ba li batanga mwa Egepita ni ku ezwa maswe ki Maegepita ba ne ba ba hapile, Mulimu naa bulelezi Mushe kuli: “Ni boni, ni bonelezi ku swenyeha kwa sicaba sa ka kwa Egepita, ni utwile sililo sa bona bakeñisa banyandisi ba bona; kakuli ni ziba manyando a bona.” (Exoda 3:7) Taba yeo i bonisañi? I bonisa kuli Mulimu wa iyakatwa batu ba ba nyanda. Mane, lilimo-limo hasamulaho wa fo, mupolofita Isaya naa ñozi cwana ka za Maisilaele: “Mwa liñalelwa za bona a kalelwa hamoho ni bona.”—Isaya 63:9.

“Linzila za hae kaufela li lukile.” (Deuteronoma 32:4) Mulimu ha na sobozi ni ketululo mwa lika kaufela za eza. “U libelela nzila ya ba ba ketilwe ki Yena,” kono hape u ka “kutiseza ñalelwa ku ba ba . . . kaleliswa” batu ba ba lukile. (Liproverbia 2:8; 2 Matesalonika 1:6, 7) Mulimu ha na ketululo, ‘u bupile mañi ni mañi; ha yemeli babusi, kamba ku ketulula bafumi kwa babotana.’ (Jobo 34:19, Bibele ye Kenile, Hatiso ya 1984) Hape Mulimu wa ziba nzila ye nde ka ku fitisisa ya ku felisa ka yona manyando a batu. Kono linzila ze ba lika ku itusisa batu ku tatula ka zona manyando a batu li kona ku bapanyiwa kwa ku tata lisila fa sitombo sa ku kunupiwa ka tobolo. Nihaike kuli lisila leo la kona ku pata sitombo seo, ha li koni ku si folisa kamba ku felisa manyando a mutu yo ya holofezi.

Mulimu u na ni ‘makeke ni musa mi u tezi sishemo.’ (Exoda 34:6) Ka mo li itusiselizwe mwa Bibele, linzwi la “makeke” li talusa ku ba ni kutwelo-butuku ye susueza mutu ku tusa yo muñwi. Linzwi la Siheberu fo ku simuluha linzwi le li tolokilwe kuli “musa” li taluswa kuli ki “kezo ye zwelela kwatasaa pilu ya mutu ya na ni nto ye ñwi ya ku fa mutu ya mwa butokwi.” Ka ku ya ka buka ye bizwa Theological Dictionary of the Old Testament, linzwi le li tolokilwe kuli “sishemo” li kopanyeleza ni “ku nga muhato wa ku tusa mutu ya mwa manyando kamba mwa ñalelwa.”  Jehova Mulimu ha ikutwangi feela bumaswe ha bona mutu ya nyanda, kono hape u susuezwanga ku nga muhato wa ku tusa mutu yo kabakala makeke, musa, ni sishemo sa Hae. Kamukwaocwalo, lwa kona ku kolwa kuli u ka felisa manyando.

Taba ye felile i talusize lika ze taalu ze ekeza hahulu kwa manyando a batu kacenu, ili lika ze sa tahiswi ki Mulimu. Cwale ha nyakisiseñi ze tahisa lika zeo.

Liketo za ka Butu

Sapili Adama naa li mwatasaa puso ya Mulimu. Kono ha naa bile ni kolo ya ku eza keto, naa ketile ku hana ku busiwa ki Mulimu kuli a iponele ze ne ka zwa mwa ku itukulula ku Mulimu. Naa si ka utwa temuso ya Jehova ye ñozwi kwa Genese 2:17 ye li: “U ka shwa luli.” Ku sa ipeya kwatasaa puso ya Mulimu ye petehile ne ku tahiselize batu sibi ni ku sa petahala. Bibele i talusa kuli: ‘Sibi si keni mwa lifasi ka mutu a li muñwi mi lifu li tile ka sibi, mi kamukwaocwalo lifu la yamba kwa batu kaufela kakuli kaufelaa bona ba ezize sibi.’ (Maroma 5:12) Kono Mulimu u ka felisa butata bo bu tahisizwe ki sibi.

Likezahalo za ka Sipundumukela

Sina mo se ku taluselizwe fahalimu, mutu wa pili, yena Adama, naa hanile ketelelo ya Mulimu, yona ketelelo ye ba tokwa batu kuli ba zwelepili ku ba mwa buiketo, ili buiketo bo bu kopanyeleza ku silelezwa ni kwa likozi za ka taho. Keto ya naa ezize Adama i kona ku bapanywa ni mukuli ya hana ku babalelwa ki mualafi ya cuukile ili ya yeziseli. Haiba mukuli ha zibi likozi ze tuna ze kona ku ama maswe buikangulo bwa hae ili za ziba hande dokota, u kana a ipumana mwa manyando kabakala kuli u iketezi ku ba mwa simbwi ka za butuku bwa hae. Kamukwaoswana, manyando a tahiswanga ki likozi za ka taho a banga a matuna hahulu bakeñisa ku sa babalela hande lifasi kwa batu hamohocwalo ni miyahelo ye maswe ni ku tokwa zibo ka za maata a ka taho a lifasi. Kono Mulimu ha na ku tuhelela muinelo wo ku zwelapili ku ya ku ile.

“Mubusi wa Lifasi Le”

Ki kabakalañi Mulimu ha naa tuhelezi Satani ku busa lifasi hamulaho wa ku kwenuha kwa hae? Ka ku ya ka hatiso ye ñwi, “mubuso o munca wa mufuta ufi kamba ufi ha u kalanga ku busa u nyazanga ka nakonyana mubuso o ne u li teñi pili ka ku bonisa kuli mubuso wo ki wona o tahisize butata bo bu li teñi.” Kambe Jehova naa tuluzi “mubusi wa lifasi le” kapili-pili, Satani naa ka bonisa kuli butata bwa tahisize bu zwa ku Mulimu, ili yena ya naa busa pili Satani a si ka kala kale ku busa. (Joani 12:31) Kono ku fa Satani nako ya ku zamaisa lifasi ka ku tala ku bonisize kuli u palezwi ku busa. Nihakulicwalo, lu sa tokwa ku alaba puzo ye li, Lu kona ku kolwa cwañi kuli manyando a ka fela?

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Kana dokota wa kona ku alafa sitombo se si zwa mali sa mutu ya kunupilwe ka tobolo ka ku tata feela fateñi lisila?