Lico Ze Nde Hona Cwale-cwale Fa!

MWA kona ku nga mihato ye kona ku mi tusa ku bukeleza lico za mina. Nihakulicwalo, ku taata ku ambuka lika kaufela ze tahisanga kuli lico li tahise matuku. Ka mutala, ha mu koni ku tatubanga lico kaufela pili mu si ka li leka kale kamba mu si ka li lukisa kale. Ka linako ze ñwi mu kana mwa tokwa ku leka lico ze lukiselizwe ku sili, ili ze zwa kwa linaha za kwahule. Mi lico ze ñwi ze mu lekanga za kona ku silafazwa ki lika ze lubeta ze mwa moya, mezi kamba mwa mubu.

Mwa piho ye ne na ni toho ya taba ye li, “Foodborne Disease Control: A Transnational Challenge (Ku Tibela Matuku A Tahiswa ki Lico: Butata Bwa Linaha Kaufela),” ba World Health Organization ba bulela kuli butata bo buñwi bo bu tahisa kuli lico li tahisange matuku, “ha bu koni ku tatululwa ki naha i liñwi feela; bu tokwa swalisano ya linaha kaufela.” Matuku a tahiswa ki lico ki butata bo ambekile lifasi kaufela!

Ki lona libaka batu ba bañwi ha ba kona ku kakanya buikolwiso bo lu na ni bona bwa kuli hona cwale-cwale fa, batu kaufela ba ka ba ni lico ze nde. Lu na ni buikolwiso bo, bakeñisa kuli “Muñaa Bupilo, Mulena wa lifasi kaufela,” u sepisa ku tatulula butata bo ba talimana ni bona batu ka za lico. (Joshua 3:13) Batu ba bañwi banga kuli ku bateñi kwa lico ze tahisa matuku ku bonisa kuli Mulimu ha koni ku sepiwa. Kono ha mu nahane taba ye: Haiba weta ka ku  sa ba ni tokomela a tuhelela lico ze nde ku sinyeha, kana ku lukile ku nyaza mutu ya naa apehile lico zeo? Ku tokwa ni hanyinyani.

Kamukwaoswana, ki batu ba ba tahisa kuli lico ze nde ze mwa lifasi li sinyehe isiñi Mubupi wa pupo kamukana. Ku ata kwa lico ze kona ku tahisa matuku ki butata bo bu tahisizwe ki batu. Mulimu u sepisa kuli u ka “yundisa ba ba sinya lifasi.”—Sinulo 11:18.

Niti kikuli, Mulimu u bonisize kale kuli u bata kuli lu be ni lico ze nde. Ki Yena ya naa bupile lifasi ni ku tahisa likota “ze tabisa meto ha li talimwa,” ili “ze munati ha li ciwa.” (Genese 2:9) Mane nihaiba batu ha se ba tahezwi ki matuku, Jehova Mulimu naa file batu ba hae likuka ze ne ka ba tusa ku bukeleza lico za bona ni ku bukeleza mibili ya bona kwa matuku.—Mu bone mbokisi ye li “Milao ya Makete.”

Mulimu u bata kuli lu be ni lico za mufuta mañi? Bibele i bulela kuli: “U meliseza makomu bucwañi, ni ze mela ze ba pila batu; kuli ba fumane lico ka ku itimela mubu, ni veine ye tabisa pilu ya mutu, ni oli ye benyisa pata ya hae, ni buhobe bo bu tiisa pilu ya mutu.” (Samu 104:14, 15) Mi hape i li: “Linto kamukana ze zamaya, ze pila, li ka ba lico.”—Genese 9:3.

Bibele ha i bulela ka za bupilo bwa luna bwa kwapili, i fa sepiso ya kuli: “[Mulimu] u ka neliseza lipeu zo calile mwa mubu; mi buhobe bo mubu u ka mi tahiseza bona, i ka ba bo bu munati, bo bu kulisa; ka linako zeo, mitapi ya mina i ka fula mwa mafulisezo a patami.” (Isaya 30:23) Kaniti, lipiho za kacenu ze bilaeza za lico ze tahisa matuku, li tuha li yoliswa ki muhuwo wa kuli: “Lico ze nde kwa batu kaufela!”

[Manzwi a fa likepe 19]

Mubupi wa pupo kamukana u lu sepisa bupilo bo bunde bwa kwapili ni lico ze nde ze ñata

[Mbokisi fa likepe 18]

“MILAO YA MAKETE”

Ibato ba lilimo ze 3,500 kwamulaho, sicaba sa Isilaele ne si filwe mulao o bizwa Mulao wa Mushe. Mulao wo ne u bukelelize Maisilaele kwa matuku a tahiswa ki lico. Mu nyakisise litaelo ze latelela:

● Mu ambuke liitusiso kamba mikeke ye ngunyutile folofolo ye shwile: “Niheba nto ifi kamba ifi ye ku sebezwa sika sifi ni sifi ka yona, si ka tapiswa mwa mezi, mi si ka ba se si masila ku isa kwa manzibwana; kihona si ka ba se si kenile hape.”—Livitike 11:31-34.

● Mu si ke mwa ca nama ya folofolo ye i shwezi: “Mu si ke mwa ca nama ya ze ishwezi.”—Deuteronoma 14:21.

● Lico ze siyala ha li swaneli ku ina nako ye telele li sa ciwi: “Se si ka siyala si ka ciwa kakusasana. Ha ku siyala kwa nama ku isa lizazi la bulalu, nama ye i ciswe ka mulilo.”—Livitike 7:16-18.

Mualafi ya biwa A. Rendle Short, naa komokile kuli Mulao wa Mushe—ha u bapanywa ni milao ya macaba a naa potolohile bana ba Isilaele—ne u na ni “milao ya makete ye minde, ili ye ne li bunolo ku i latelela.”