BUTATA bo ne ba talimani ni bona bo Frank ni bo Jerry ki butata bo bu atile. Batu ba babeli ha ba fapahana, hañata ba siyalanga inze ba nyemisani. Haiba ba sa tatululi butata bo bu mwahalaa bona, silikani sa bona sa kona ku fela.

Mwendi ni mina mu kile mwa ipumana mwa muinelo o cwalo. Haiba ki cwalo, mwendi ne mu si ka tabela muinelo wo! Kaniti, buñata bwa luna lu bata ku pilisana ka kozo ni swalisano ni balikani ba luna hamohocwalo ni batu be lu pila mabapa ni bona. Kono cwale, lu kona ku eza cwañi cwalo ku si na taba ni kuli ka linako ze ñwi lwa shelananga? Kana kwa konahala ku felisa mukwa o muñwi o maswe o lu kana lwa ba ni ona ni ku swalelanga ba bañwi ha ba lu filikanya? Kana kwa konahala ku tatululanga lifapahano za luna ka mukwa o munde ku si na ku lwana?

Mu nyakisise muinelo o taata o ne ba li ku ona bo Frank ni bo Jerry. Ku bonahala kuli, silikani sa bona ne si kalile ku shekesha ha ne ba ngile mihato ye fosahalile i sikai: (1) bo Jerry ne ba si ka iyakatwa ba bañwi, (2) bo Frank ne ba bonisize bunyemi bwa bona ka nzila ye ne filikanyize bo Jerry, (3) bubeli bwa bona ne ba filikani, mi (4) bubeli bwa bona ne ba sa tabeli ku ikokobeza.

Kono hamulaho wa nako ba kala ku ba ni kutwisiso. Bubeli bwa bona ba ikatulela ku libala ze ne ezahezi mwahalaa bona mi ba kutisana lipilu. Kiñi ze ne ba tusize? Ne ba sebelisize likuka ze tusa ze se tusize batu ba bañata ku bukeleza bulikani bwa bona mwa miinelo ye taata ye ba ipumani ku yona, mane ni ku tiisa hahulu silikani sa bona.

Likuka ze ne ba itusisize li fumaneha mwa buka ye fiwa hahulu kwa batu mwa lifasi—yona Bibele. Bibele i lu susueza ku ba ni mikwa ye kona ku lu tusa ku pilisana ka kozo ni ba bañwi ni ku felisa maikuto a maswe mwa pilu, ili mikwa ye cwale ka ku ba ni temuho,  kutwisiso, sishemo, lilato, ni pilutelele.—Liproverbia 14:29; 1 Makorinte 13:4, 5.

Bo Frank ni bo Jerry ki mitala feela ya batu ba babeli ye bonisa kuli Bibele i na ni maata a ku cinca bupilo bwa batu ku bu bisa bo bunde. Ku na ni mitala ye miñwi ye miñata, ku kopanyeleza cwalo ni mitala ya batu ba ne ba konile ku tuhela mikwa ye maswe ye ne ba na ni yona ye ne tomile mibisi. Ka mutala, bo Robert, ba ba pila kwa Australia, ne ba tuhezi mukwa wa ku nyemanga hahulu o ne ba na ni ona. Bo Nelson, ba kwa Timor-Leste, ne ba felisize sitoyo se si tuna se ne ba na ni sona ka nako ye telele, mi ba ba balikani ba batuna ba mutu yo muñwi ya na banga sila sa bona. Bo Robert ni bo Nelson ne ba tusizwe cwañi ki Bibele? Ba magazini ya Mu Zuhe! ne ba ba buzize, kuli ba zibe mo ne i ba tuselize Bibele.

BO ROBERT, ha mu lu taluseze hanyinyani ka za bupilo bwa mina bwa kwa mulaho?

Ne ni hulezi mwa lubasi lo ne lu si na tabo. Ka mutala, bo ndate ne ba na ni hahulu buhali, mi hañata ne ba ni natanga. Mane fokuñwi, ne ba ni holofazanga hahulu ni ku ni siya inze ni welezi. Kabakaleo, na kala ku nyemanga hahulu ni ku ba wa mifilifili. Ha ne ni li mwa lilimo za ku nonoboka, ne ni kenyizwe mwa tolongo ya banana ka lilimo ze peli. Hamulaho wa fo, na holofaza hahulu mutu mi na ipumana mwa tolongo ye tuna ya likebenga. Ha ne ni lukuluzwi mwa tolongo, naa tutela kwa Australia, ka mulelo wa ku yo kalisa sinca bupilo.

Kana ku tutela kwa Australia ne ku mi tusize ku cinca mupilelo wa mina?

Ku tuta haki kona ko ne ku ni tusize ku cinca mupilelo wa ka luli, Bibele ki yona ye ne i ni tusize ku eza cwalo. Ne ni itutanga Bibele ni Lipaki za Jehova. Kono ne ni sa fumana taata ku ba ni buiswalo ha ni nyemile mi hañata ne ni ikutwanga ku zwafa ni ku tokwa tuso. Cwale zazi le liñwi se ni nahanisisa manzwi a kwa liñolo la Liproverbia 19:11, a li: “Ngana ya mutu i mu tibela ku halifa kapili, mi ha swalela ba ba mu foselize, u ka bubana.” Ka ku bata ku ba ni ngana ye talusizwe kwa liñolo leo, ili yona kutwisiso ka mubulelelo o muñwi, naa kala ku nahanisisa ze tahisanga kuli lu be ni maikuto a mañwi, lu itusise manzwi a mañwi, kamba ku eza lika ze ñwi. Kabakaleo, hanyinyani-hanyinyani na kala ku ba ni kutwisiso ye tuna, ku ba ni pilu telele ni ku lata ku swalela ba bañwi.

Kana mwa kona ku lu fa mutala o bonisa cwalo?

Zazi le liñwi ne ni nyemisize mulikanaa ka yo muñwi ka ku sa lela mi a ni halifela maswe fapilaa batu ba bañwi. Ku bulela feela niti ne ni swabile hahulu! Kono na hupula kelezo ya Bibele ye li, “mu si ke mwa kutisa bumaswe ka bumaswe,” mi na kupa swalelo kapili-pili. (Maroma 12:17) Mulikanaa ka ha sa wisize pilu, na mu atumela kwatuko mi a ni taluseza kuli naa talimana ni butata bwa mwa lubasi. Lwa kutisana lipilu, mi hamulaho wa fo a ni fa mpo ya cansi ye nde. Na saba ha ni nahana mo ne ku ka bela kambe ne ni filikani sina mo ne ni filikanelanga kwa mulaho, ha naa ni swabisize.

Mu tatululanga cwañi matata a mwa lubasi?

Na ni musalaa ka, lu na ni mwana wa mushimani wa lilimo ze 20, mi sina mo ku inezi mwa mabasi a mañwi, ni luna lwa banga ni ku sa lumelelana. Kono ni itutile ze ñata ku zwelela mwa Bibele, ku kopanyeleza cwalo ni butokwa bwa ku bulelanga kuli, “mu ni swalele.” Kwa komokisa ku bona mo manzwi ao, a kona ku tibela kamba ku feliseza mufilifili haiba a bulelwa ku zwelela kwatasaa pilu.

BO NELSON, mu menyenga ka nzila ye lilato mi mu na ni silikani. Kono ka nako ye ñwi ne mu banga ni sitoyo se si tuna, nji cwañi?

Eni! Ha ne ni sa li mucaha, ne ni kalile ku swalisana ni sikwata sa bupolitiki se ne si lwanisa muuso. Hape ne ni toile kopano ye ñwi ya bupolitiki ye ne lwanela ku zamaisa sikiliti sa luna. Kuli ni be mulwani yo munde, ne ni itutile mwa ku lwanela ka mazoho ni mahutu, mi cwale ne ni natanga mutu ufi kamba ufi ya ni nyemisa.

Kiñi ze ne tahisize kuli mu cince bupilo bwa mina?

Ne ni kalile ku ituta Bibele ni ku sebelisa ze i luta, mi ku na ni lituto ze peli sihulu ze nee ni fitile kwa pilu. Ya pili ki ye li: “Lika kaufela ze mu bata kuli batu ba mi ezeze, mu ba ezeze zona mina.” (Mateu 7:12) Ya bubeli i li: “U lukela ku lata wahenu mo u itatela.” (Mateu 22:39) Ne ni lemuhile kuli Lipaki ba ne ba ni luta Bibele ne ba bonisa lilato le li cwalo ku si na taba ni mubala kamba simuluho ya bona. Ne ni bata ku ba likanyisa. Ku bonahala kuli ne ni konile ku ba likanyisa, kakuli batu be ne ni swalisananga ni bona kwamulaho ne ba komokile hahulu mi ne ba tuhezi ku ni sabanga nakonyana hamulaho wa fo.

Kana mu kile mwa kutela ku bonisa mukwa wa mina wa kale?

Isiñi mwahalaa batu. Kono ha ni li kwa ndu, fokuñwi ne ni fumananga taata ku bonisa buiswalo ha ni nyemile. Mane, muta o muñwi ha ne ni nyemile se ni nata bakuluna, ili nto ye ni inyazanga hahulu. Niteñi ne ba ni swalezi ka sishemo, mi taba yeo ne i tahisize kuli ni ikatulele ku likanga ka taata ku bonisa buiswalo ha ni nyemile.

Ne mu ize batu ne ba tuhezi ku mi saba. Kana mwa kona ku lu fa mutala o bonisa cwalo?

Eni. Zazi le liñwi ne ni kopani ni muuna ya bizwa Augusto ya naa li yo muñwi wa batu ba ne ba zibahala hahulu mwa sikwata sa bupolitiki se ne lu lwanisana ni sona, ili se ni bulezi kwa makalelo. Kwa makalelo, naa bonahala ku ba ni tokomelo bakeñisa ku ikalelwa na. Kono na mu lumelisa ka lilato, ni ku mu taluseza kuli lu libale lifapahano za luna, mi na mu memela kwa ndu ya ka. Naa amuhezi kupo ya ka mi naa komokisizwe ki licinceho ze ne ni ezize kuli mane ni yena a kala ku ituta Bibele. Ka nako ya cwale na ni bo Augusto lu balikani mi hape se lu lapela hamoho sina mizwale.

Lika ze tisanga kuli batu ba fapahane li taata ku li utwisisa mi za shutana-shutana, mi haki batu kaufela ba ba kona ku lumela ku kutisana pilu ni mutu ye ba fapahani ni yena. Ki lona libaka Bibele ha i fa kelezo ye tusa ye, ye li: “Haiba ku konahala, ka mo mu konela kaufela, mu pilisane ka kozo ni batu kamukana.”—Maroma 12:18.

Batu ba ba bulezwi mwa taba ye ki bupaki bo bu bonisa kuli butali bo bu fumaneha mwa Bibele bwa sebeza luli ni kuli bu na ni maata “a ku wisa makwakwa a tiile” kamba ku felisa mikwa ye maswe ye tomile mibisi haiba lu bu sebelisa. (2 Makorinte 10:4) Ha li ama kwa butali bo bu fumaneha mwa Bibele, liñolo la Liproverbia 3:17, 18 li bulela kuli: “Linzila za bona ki linzila fo ku iketilwe, mi mikwakwa ya bona kaufela ki ya kozo. Ki kota ya bupilo ku ba ba bu sweli, mi ya bu inisa ku yena, u na ni mbuyoti.”

Kana mwa tabela ku ba ni tabo ye tuna ni ku ba mutu wa kozo? Kana mwa tabela ku eza silikani ni batu ba bañwi se si sa koni ku fela niha mu talimana ni miliko ye kona ku tahisa kuli si fele? Haiba ki cwalo, u zibe ha mu na ku inyaza haiba mu lumeleza Bibele ku mi etelela.