KA KU YA KA BIBELE
Lifolofolo
Ibatoba bupilo bwa mañi ni mañi buna ni mobuamelwa ki lifolofolo ka nzila yeñwi. Kana moluezeza lifolofolo kwa kona kuluama?
Batu baswanela kueza cwañi lifolofolo?
ZEBABULELA BATU
Batu babañwi balumela kuli lifolofolo zakona kuitusiswa ka nzila ifi kamba ifi yebabona batu kuli ilukile. Babañwi baikutwa kuli lifolofolo liswanela kueziwa kanzila yeswana ni mobaezezwa batu.
-
Musali yomuñwi yatumile hahulu mwa litaba za liswanelo za lifolofolo naa bulezi kuli lifolofolo liswanela kuikola “liswanelo zazona isiñi kulinga feela sina lika zekona kutahisa masheleñi.” Uekeza kuli: “Luswanela kutuhela kunga lifolofolo sina sifumu saluna.”
-
Mwa taba yeñwi yengiwa ki babañata kuli ki yetulile tikanyo, musali yomuñwi yanaa fumile hahulu wa libizo la Leona Helmsley, naa siyezi nja yahae masheleñi afita fa $12,000,000 (U.S) ni kuñola pampili yebonisa kuli nja yahae haikashwa ipumbekelwe bukaufi ni libita lahae.
Zaku nahanisisa: Muikutwa kuli lifolofolo liswanela kueziwa cwañi?
ZEIBULELA BIBELE
Mubupi wa lika zepila, Jehova Mulimu, naabulelezi batu kuli ba “buse litapi za mwa liwate, ni ze fufa mwa mbyumbyulu kaufela, ni ze pila kaufela, ni ze zamaya ka mba fafasi.” (Genese 1:28) Kacwalo, kwaswanela kubulela kuli Mulimu unga kuli batu ki babutokwa kufita lifolofolo.
Taba ye, iyemelwa ki manzwi afumaneha mwa timana yetatamiwa ki timana ye luamilwe kuyona kwamakalelo. Bibele ibulela kuli: “Mulimu a eza mutu ka siswaniso sa hae; a mu eza ka siswaniso sa Mulimu. A ba eza ili muuna ni musali.”—Genese 1:27.
Bakeñisa kuli luna batu nelubupilwe ka “siswaniso sa Mulimu” lubonisa tulemeno twa Mulimu totucwale ka butali, katulo yelukile, ni lilato ka nzila yeipitezi. Batu hape bapepiwanga ni buikoneli bwaku lemuha zelukile ni zesika luka mi bapepiwanga ni takazo yakulapela Mulimu. Lifolofolo halina buikoneli bobucwalo bakeñisa kuli nelisika bupiwa ka “siswaniso sa Mulimu.” Lifolofolo haliswani ni batu mi nelisika lukisezwa kuli lieziwe ka nzila yeswana ni batu.
Kana seo sitalusa kuli batu banani tukelo yakunyandisa lifolofolo? Batili.
-
Mwa Mulao wo Mulimu naafile Maisilaele naaboniteñi kuli lifolofolo zafiwa nako yakupumula, zafiwa lico, zafiwa tuso, ni kusilelezwa kwa likolofalo.—Exoda 23:4, 5; Deuteronoma 22:10; 25:4.
“U ka eza musebezi wa hao ka mazazi a silezi; kono ka lizazi la busupa u pumule kwa misebezi ya hao, ilikuli komu ya hao ni mbongolo ya hao li pumule.”—Exoda 23:12.
Kana kufosahalile kubulaya lifolofolo?
ZEBABULELA BATU
Lizumi zeñwi ni mandui babañwi babulayanga lifolofolo ka mulelo wa kuitabisa feela kamba ka mulelo wa kuwina babañwi. Batu babañwi bakona kulumelelana ni muñoli yomuñwi wa libuka za makende wa kwa Russia yabizwa Leo Tolstoy, yanaañozi kuli kubulaya ni kuca lifolofolo “kufosahalile hahulu.”
ZEIBULELA BIBELE
Mulimu walumeleza kubulaya lifofolo ka mulelo wa kusileleza bupilo bwa batu kamba ka mulelo wa kufumana liapalo. (Exoda 21:28; Mareka 1:6) Bibele hape ibulela kuli batu bakona kubulaya lifolofolo kuli bafumane sico. Genese 9:3 ibulela kuli: “Linto kamukana ze zamaya, ze pila, li ka ba lico za mina.” Nihaiba Jesu naatusize balutiwa bahae kuswala litapi zenebacile hasamulaho.—Joani 21:4-13.
Nihakulicwalo, Bibele ibulela kuli Mulimu utoile “ya lata situhu.” (Samu 11:5) Kacwalo kwa iponahalela hande kuli Mulimu hatabeli kuli luholofaze kamba kuli lubulaye lifolofolo ka mulelo wa kulibapalisa feela kamba ka mulelo wa kuitabisa.
Bibele ibonisa kuli Mulimu unga kuli bupilo bwa lifolofolo ki bwa butokwa hahulu.
-
Bibele ibulela kuli ka nako ya pupo, “Mulimu a eza lifolofolo za mwa lifasi ka mifuta ya zona; ni makomu ka mifuta ya ona, ni ze zamaya ka mba kaufela za mwa lifasi ka mifuta ya zona. Mi Mulimu a bona kuli ku lukile.”—Genese 1:25.
-
Bibele ibulela kaza Jehova kuli: “U fa libatana [lifolofolo] lico za zona.” (Samu 147:9) Mulimu naa bupile limela ni lifolofolo ka nzila yetahisa kuli lifolofolo likone kufumana lico zelitokwa ni makundamo.
-
Mulena David wa Isilaele naalapezi kuli: “Muñaa Bupilo, ki Wena ya babalela mutu ni folofolo.” (Samu 36:6) Ka mutala, ka nako ya Muunda oneubile mwa lifasi kaufela Jehova naasilelelize batu ba 8 ni lifolofolo ka mifuta yazona kaufela pili asika sinya kale batu babamaswe.—Genese 6:19.
Kaniti, Jehova watabela lifolofolo zabupile, mi ulibelela kuli batu nibona balieze ka nzila yeswanela.
“Mutu ya lukile u babalela bupilo bwa komu ya hae.”—Liproverbia 12:10.