BUBOFU kamba butata bobuñwi bwa kusabona hande, ki miinelo yekona kutiswa ki lika zeñata, mi zeñwi za lika zeo, ki likolofalo ni matuku. Lika zeo likona kuama meeto, misinga ya meeto, kamba booko. Hañata batu babasa boni hande kamba babashwile meeto habautwisisangi muinelo obali kuona mi babanga ni sabo ni masitapilu. Nihakulicwalo, batu babañwi babali libofu, babanga ni tabo mwa bupilo kusina taba ni muinelo wabona.

Meeto ki ona sihulu akona kulutusa kuziba zeezahala. Kacwalo haiba mutu ashwa meeto, uzibe ukaitinga hahulu fa kuitusisa buikoneli bwahae bwakuutwa, kulupelela, kuswala, ni kulazwa.

Ka kuya ka magazini yeñwi (Scientific American), patisiso yeñwi yeneezizwe ka za booko ibonisa kuli, booko bukona kubeleka “kulikana ni muinelo wali kuona mutu.” Taba ye mwa magazini yeo, izwelapili kutalusa kuli: “Kunani bupaki bobuñata bobubonisa kuli haiba lilama zekonisa mutu kubona, kuutwa, kulupelela, kulazwa, kamba kuswala, halibeleki hande, booko bwaakona kutusa mutu yo kueza hande lika zeñwi.” Munyakisise lika zelatelela.

Buikoneli bwa kuutwa: Milumo yaakona kutusa mutu yali sibofu kueza inge yasweli kubona lika zasweli kuutwa zecwale ka manzwi kamba misindo. Muuna yomuñwi yali sibofu wa libizo la Fernando, ubulela kuli: “Nizibanga ni kuhupula batu ka kuutwa feela manzwi abona kamba muzamaelo wabona.” Bo Juan, babali libofu ni bona babulela kuli: “Mutu yali sibofu ukona kuziba mutu yomuñwi ka kuutwa feela linzwi lahae.” Mi sina batu bababona, batu babali libofu baisanga hahulu pilu kwa mubulelelo wa mutu ili nto yekona kubatusa kuziba haiba mutu yo unyemile kamba utabile.

Milumo ikona kutusa mutu yali sibofu kuziba lika zeñata zeezahala mwa sibaka, zecwale ka kuziba kokuya limota ni batu, kuziba foukuma muzuzu wali kuona ni fokuinzi lika zeñwi zakona kusitatala kuzona mwa nzila.

Buikoneli bwa kulupelela: Buikoneli bwa kulupelela bwakona kutusa mutu yali sibofu kuziba lika zeñata, isiñi feela kuziba  kouzwelela muunko. Ka mutala, bwakona kumutusa kuziba lika ze mwa nzila yafita kuyona zecwale ka tuntolo mokulekisezwa kofi, licelo, misika, ni lika zeñwi cwalo. Ka niti, milumo yezibahala yakona kumutusa kuziba lika zeezahala, inge mwakona kuzibela lika zeñwi ka kuitusisa buikoneli bwakuswala.

Buikoneli bwa kuswala: Bo Francisco babulela kuli: “Minwana yaka ki ona meeto aka.” Mulamu wa kuzamaela ki ona onitusanga kuziba hande koniya. Bo Manasés, bane bapepilwe inze bali libofu ili bane baitutile mwa kuzamaela ka kuitusisa mulamu inze basali banana, babulela kuli: “Buikoneli bwaka bwakuhupula bunitusanga kuziba hande sibaka senili kusona ni kuziba nzila yenizamaya kuyona ka kuitusisa mulamu.

Hape buikoneli bwakuswala butusanga batu babañata babali libofu kubala libuka zehatisizwe mwa muñolo wa libofu. Mane mazazi a, sekunani lika zeñata zekona kutusa batu babali libofu kuziba litaba zeñata ni kuba ni bulikani bobutiile ni Mulimu. Kwandaa libuka za muñolo wa libofu, kunani lika zeñwi hape zecwale ka litaba za kuteeleza feela ni lika zeñwi zabumapanga-panga zefumaneha fa kompyuta. Batu babali libofu bakona  kubala Bibele ni libuka zeñwi zeñata zenani litaba zezwa mwa Bibele ka kuitusisa lika zeo. *

Lika zeo likonile kuomba-omba hahulu ni kufa sepo ku bo Paqui, bababulezwi kwa makalelo a taba ye, hamohocwalo ni bo muunaa bona. Hape batusizwe hahulu ki batu bebalapela ni bona mwa puteho ya Lipaki za Jehova ye mwa silalanda sabona. Bo Paqui babulela kuli: “Ka nako yacwale, halusana hahulu lipilaelo zetuna mwa bupilo.”

Ki niti kuli, batu babali libofu batalimana ni matata amañata, kono kwatabisa kubona batu babali libofu inze batiyela miinelo yebali kuyona ni kuzwelapili kuba ni tabo mwa bupilo kusina taba ni matata ebatalimana ni ona!