Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

LIKA ZETAHISA TABO

Kuswalela

Kuswalela

MUSALI YABIZWA PATRICIA NAABULEZI KULI: “Neniutwanga batu bane balwahanga ni kutatauka. Nenisa swalelangi babañwi. Niha senihulile, nekunibelanga taata kulibala bumaswe bwaniezize mutu, kuli mane nenipalelwanga kubona buloko.” Niti kikuli mutu yanani ndimbelela ni kufilikananga ka nako ni nako, haakoni kuba ni tabo kamba buikangulo bobunde. Lipatisiso libonisa kuli batu babasa swalelangi babañwi, bakona . . .

  • Kutuhelela bunyemi ni buhali kusinya silikani sabona ni babañwi, ili nto yetahisanga kuli baikauhanye ku babañwi ni kuikutwa bulutu

  • Kuikutwa kufosezwa ka bunolo, kubilaela hahulu, kamba kulembwala maswe

  • Kunahanisisa hahulu mobafoselizwe ki babañwi kuli mane bapalelwa kuikola bupilo

  • Kuikutwa kuli habasa kona kuba ni silikani sesinde ni Mulimu

  • Kuikutwa kukatala hahulu mi bakona kukula matuku acwale ka BP, butuku bwa pilu, ni matuku amañwi acwale ka butuku bwa mwa lingongo ni kuopa toho *

KUSWALELA KUTALUSAÑI? Kuswalela kutalusa kubonisa muhau ku mutu yafosize ni kusamunyemela, kusamubulukela sikoto kwa pilu, kamba kusanahana za kumukutiseza bumaswe. Hakutalusi kuyemela bufosi, kubunyinyafaza, kamba kueza inge kuli hakuna zeezahezi. Kono kuswalela ki katulo yaeza mutu yebonisa kuli mutu yo ubata kupila ka kozo ni ka swalisano ni mutu yamufoselize kamba kuzwisezapili silikani sabona.

Kuswalela hape kubonisa kuli mutu unani kutwisiso. Mutu yanani moya wa kuswalelanga babañwi wautwisisa kuli kaufelaa luna lwafosanga kamba kueza sibi mwa lipulelo zaluna kamba mwa likezo zaluna. (Maroma 3:23) Ka kuswalisana ni manzwi ao, Bibele ibulela kuli: “Muzwelepili kutuhelelana ni kuswalelana ka pilu kaufela mutu ni kwanani libaka la kutongoka yomuñwi.”—Makolose 3:13.

Kulikana ni zelunyakisisize, kuswalela ki kalulo ya butokwa ya lilato, lona ‘leliswalisanisa batu ka kutala.’ (Makolose 3:14) Ka kuya ka webusaiti ya ba Mayo Clinic, kuswalela . . .

  • Kutiisa silikani sa batu, mi kubatusa kuutwela babañwi butuku, kubautwisisa, ni kubonisa mufelañeke ku mutu yafosize

  • Kutahisa kuli mutu abe ni buikangulo bobunde bwa mwa munahano ni kuba ni silikani sesinde ni Mulimu

  • Kutahisa kuli mutu asike aba ni lipilaelo zeñata, asike akatalanga hahulu, mi asike atoya batu babañwi

  • Kutahisa kuli mutu asike akatazwa hahulu ki butata bwa kulembwala

MUISWALELE. Ka kuya ka magazini ya Disability & Rehabilitation, kuiswalela kukona kuba “taata hahulu,” kono “kuiswalela ki kwa butokwa hahulu kuli mutu abe ni buikangulo bobunde” mwa munahano ni mwa mubili. Ki lika mañi zekona kumitusa kuli munoiswalelanga?

  • Musike mwanahana kuli mukaezanga hande lika nako kaufela, kono muhupulange kuli kaufelaa luna lwaezanga mafosisa.—Muekelesia 7:20

  • Mulemuhange zetahisanga kuli mueze mafosisa ilikuli musike mwakutelanga mafosisa ao

  • Mube ni pilu-telele; bufokoli ni mikwa yemiñwi yemunani yona likona kuunga nako yetelele kuli lifele.—Maefese 4:23, 24

  • Muswalisane ni batu babande babakamisusueza kueza zende ili babanani musa kono babakona kumieleza hamufosa.—Liproverbia 13:20

  • Haiba mufoseza mutu, muitumelele mafosisa amina mi mukupe swalelo kapili. Hamukutisana pilu ni babañwi, mukaba ni kozo ya mwa munahano.—Mateu 5:23, 24

LIKUKA ZA MWA BIBELE ZATUSA LULI!

Hamulaho wa kuituta Bibele, bo Patricia, bababulezwi kwa makalelo, nebakalile kuswalelanga babañwi. Nebañozi kuli: “Niikutwanga bumaswe hanihupula bunyemi bone nibanga ni bona. Hanisa kopana ni matata atahiswa ki kusa swalela batu mi hanisa tahisezanga batu butata. Likuka za mwa Bibele libonisa hande kuli Mulimu walulata mi ubata kuli luikole bupilo.”

Muuna yabizwa Ron naabulezi kuli: “Nenisa koni kubulelela mutu usili zaswanela kunahana kamba kueza. Kono na muñi nenikona kueza cwalo. Kuli nipile mwa kozo, nenisa tokwi kuba ni ndimbelela. Nenilemuhile kuli nenisakoni kupila ka kozo inze ninani ndimbelela. Ka nako yacwale, ninani lizwalo lelilukuluhile.”

^ para. 8 Kolizwa litaba: Mayo Clinic and Johns Hopkins Medicine websites and the journal Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology.