Kana munahana kuli batu bakona kufelisa butata bobutahisa kuli lusike lwaba mwa kozo ni buiketo ili bobutahisa hape kuli luikalelwe za kwapili? Kuli lukone kutatulula hande miinelo yetaata yelukopana ni yona, luswanela kuziba zetahisa miinelo yeo.

Ka mutala, bo Tom nebakulile mi hasamulaho batimela. Ki kabakalañi hane bashwile? Mualafi yabeleka mwa sipatela kone baisizwe bo Tom basika timela kale, naañozi kuli: “Butuku bwabona hane bubonahezi sapili, hakuna bane babatisisize sene sitahisize butuku bo.” Kubonahala kuli baalafi bane bakalile kualafa bo Tom pili, nebabafile feela mulyani one ubatusize kuikutwa hande basabatisisi zene tahisize butuku bwa bo Tom.

Kana batu ni bona kona mobasweli kuezeza cwalo kwa miinelo yetaata ya mwa lifasi? Ka mutala, ka kubata kufelisa bukebenga, ba muuso batomanga milao, kubeya likamela mwa libaka zeñwi, ni kuekeza kwa palo ya mapokola. Nihaike kuli kueza cwalo kwa tusanga fokuñwi, hakufezangi lika luli zetahisa bukebenga. Kakuli mobaezeza batu lika kubonisa mobanahanela, mobaikutwela, ni lika zebatabela kueza.

Bo Daniel, babapila mwa naha yeñwi ya kwa South America ili mo sifumu sitotobezi hahulu, babulela kuli: “Kwamulaho bupilo nebuli hande. Nelusina sabo ya kutasezwa ki likebenga. Kono ka nako yacwale mwa naha yaluna hakusana sibaka mokusina bukebenga. Kabakala kutotobela kwa sifumu sa naha, batu babañata babonisize mikwa yebanani yona, yecwale ka mukwañuli ni kusakuteka bupilo kamba lika za batu babañwi.”

Muuna yomuñwi yeluka biza kuli Elias naabalehile kuzwa kwa Middle East kabakala lindwa mi hasamulaho aituta Bibele. Muuna yo ubulela kuli: “Buñata bwa mitangana mwa naha monizwa nebasusuelizwe ki mabasi abona, babahulu ba bulapeli, ni balikopano za lipolitiki kuli bakene mwa ndwa ilikuli baangiwe kuli ki lindwalume. Mi mwa naha yenelwanisana ni naha monizwa, ni mona babanca nebabulelelwa litaba zeswana! Litaba ze kaufeela nelinitusize kulemuha kuli kusepa babusi ba batu hakutusi sesiñwi.”

Buka ya kale yetezi butali ibulela ka kunonga kuli:

• “Pilu ya mutu itengamezi kwa bumaswe kuzwa kwa bwanana bwahae.”—Genese 8:21.

• “Pilu yapuma kufita linto kaufela mi iziyelehile. Ki mañi yakona kuiziba?”—Jeremia 17:9.

• “Mwa pilu ki mona mokuzwa mihupulo yemaswe, lipulayano, . . . muzamao wa buhule, busholi, bupaki bwa buhata.”—Mateu 15:19.

Kuzwa feela kwa makalelo, babusi bapalezwi kufelisa mikwa yemaswe yebanani yona batu babañwi ili yetahisa kuli banyandise babañwi. Mane kubonahala kuli batu bazwelapili kubonisa mikwa yemaswe yeo, sina mokuboniselizwe mwa taba yefelile. (2 Timotea 3:1-5) Lika zemaswe zeo lizwelapili kuba teñi kusina taba ni zwelopili ya bumapanga-panga yeli teñi cwale! Kono cwale ki kabakalañi halupalelwa kuba mwa kozo ni buiketo kacenu? Esi mwendi lulika kueza lika zelusa koni kueza? Kana kunani lika zelukona kueza kuli kube ni kozo ni buiketo mwa lifasi?

Nihane lukaba ni nzila ya kufelisa ka yona mikwa yemaswe yebanani yona batu babañwi, nelusike lwakona kutahisa kuli batu kaufela babe mwa buiketo. Ki kabakalañi hane lusike lwakona kueza cwalo? Kakuli kunani lika zeñwi zelusa koni kueza.

 Taba ya niti ki ya kuli: “Mutu . . . haakoni nihaiba kuetelela mihato yahae.” (Jeremia 10:23) Kaniti nelubupilwe lusina maata a kuipusa. Mane nelusika bupiwa ni maata a kubusa batu babañwi sina feela hane lusika bupiwa kuli lupile mwa mezi kamba mwa mbyumbyulu!

Hamunyakisise taba ye: Kana batu batabelanga batu babañwi haba babulelela mwa kupilela kamba hababulelelwa lika zebaswanela kueza mwa bupilo? Kana batu batabelanga batu babañwi haba babulelela mobaswanela kuungela taba ya kusulula mba, mwa kufela koto likebenga, kamba kuba bulelela mobaswanela kuhuliseza bana babona? Ze ki zeñwi feela za litaba zetahisanga kuli batu basike baswalisana. Kacwalo, nihaike kuli batu banani mihupulo yeshutana-shutana mwa litaba zeo kaufela, zeibulela Bibele ki zona za niti mi zatusa luli. Haluna feela buikoneli kamba maata a kubusa hande batu babañwi. Kono cwale lukona kufumana kai tuso?

Lukona kufumana feela tuso haiba luitinga ku Mubupi waluna. Kakuli ki yena yalubupile! Mi ka kushutana ni mobanahanela batu babañwi, Mulimu haasika lulibala. Mane litaba zefumaneha mwa Bibele libonisa kuli waluisa pilu. Haluutwisisa buka yeipitezi yeo, lukautwisisa hande moluinezi luli. Mi lwakona kuutwisisa libaka batu habazwezipili kunyanda kuzwa kwa makalelo. Mane caziba yomuñwi wa kwa Germany naañozi kuli: “Batu ni mibuso habasika ituta sesiñwi kwa lika zeezahezi mwa bupilo bwa batu kuzwa kwa makalelo, mi habasika cinca mikwa yabona.”

Muuna yomuñwi yabutali naakile abulela kuli: “Butali bupakwa kuli bulukile ka bana babona kaufela,” kamba miselo. (Luka 7:35) Lukona kufumana butali bobucwalo kwa liñolo la Isaya 2:22, lelibulela kuli: “Mutuhele kusepa batu.” Kelezo yebutali yeo yakona kulutusa kusa sepa lika zesike zaezahala ni kamuta. Bo Kenneth, babapila mwa tolopo yeñwi ya kwa North America ili mokutezi mifilifili, babulela kuli: “Ba lipolitiki basepisanga kuli bakafelisa mifilifili, kono baapalelwa kueza cwalo. Kamita bapalelwanga kutaleleza lisepiso zabona, mi taba yeo ibonisa kuli zeibulela Bibele ki za niti.”

Bo Daniel, bababulezwi kwa makalelo a taba ye, nebañozi kuli: “Zeezahala zazi ni zazi linikolwisa kuli batu habakoni kuipusa. . . . Kuba feela ni masheleñi mwa panga kamba kueza pisinisi yeñwi yefumanisa hahulu masheleñi hakutalusi kuli mukaba ni bupilo bobunde kwapili. Niiponezi batu bane banani sifumu inze banyanda.”

Bibele hailubuleleli feela za kusasepa lika zesike zatalelezwa ni kamuta, kono hape ilutusa mwa linzila zeñata. Sina molukaitutela mwa litaba za kwapili ze mwa magazini ye, Bibele ilutusa hape kuba ni sepo.