Mutu yanani buitiiso wakona kuzwelapili kuitiisa hamulaho wa kukopana ni miinelo yetaata. Mutu wakona kuba ni buitiiso hanze akopana ni miinelo yeshutana-shutana yetaata. Sina mbututu yeituta kuzamaya haiwanga fokuñwi, mutu haakoni kukondisa mwa bupilo asakopani ni miinelo yetaata.

Banana babañwi bazwafanga haiba bapalelwa kueza nto yeñwi, haiba bakopana ni butata bobuñwi, kamba haiba banyaziwa ki babañwi. Babañwi mane bazwafanga hahulu. Nihakulicwalo, baswanela kuutwisisa litaba zelatelela:

• Haluswaneli kulibelela kuli kamita lukakondisanga mwa lika kaufela zelueza.—Jakobo 3:2.

• Batu kaufela bakopananga ni miinelo yetaata mwa bupilo.—Muekelesia 9:11.

• Mwakona kuituta zeñata haiba mutu yomuñwi amisikulula fomusa ezi hande.—Liproverbia 9:9.

Kuziba mwa kuitiiseza kukona kutusa mwanaa mina kutiyela miinelo yetaata mwa bupilo.

Mwanaa mina hapalelwa kuitiisa.

SIKUKA SA MWA BIBELE: “Yalukile wakona kuwa ha 7, mi ukayema hape.”—Liproverbia 24:16.

Mutuse mwanaa mina kuli azibe mwa kulemuhelanga kuli butata ki bobutuna kamba ki bobunyinyani. Ka mutala, kucwañi haiba mwanaa mina asiyala tatubo kwa sikolo? Mwendi wakona kuzwafa ni kubulela kuli: “Hakuna zeniikonela!”

Kuli mulute mwanaa mina kuba ni buitiiso, mumutuse kufumana nzila yekamutusa kueza zwelopili. Kueza cwalo kukamutusa kulika mwakonela kaufela kutatululanga butata bwakona kukopana ni bona isiñi kuzwafiswa ki bona.

Kuzwa fo, muambuke kutalusezanga mwanaa mina zaswanela kueza hakopana ni butata. Nihakulicwalo, mutuse mwanaa mina kubata nzila yakatatulula ka yona butata bo. Mwakona kumubuza kuli: “Ki lika mañi zeukona kueza kuli uutwisisange hande tuto yeulutiwa kwa sikolo?”

Hakuezahala nto yemaswe.

SIKUKA SA MWA BIBELE: “Hamuzibi mobuka bela bupilo bwamina kamuso.”—Jakobo 4:14.

 Miinelo mwa bupilo yacincanga. Mutu yafumile kacenu, wakona kuba mubotana kamuso, mi mutu yanani buikangulo bobunde kacenu wakona kukula kamuso. Bibele ibulela kuli: “Babalubilo haki kamita bawina mwa siyano, mi babamaata haki kamita batula mwa ndwa . . . kakuli nako ni likezahalo zesika libelelwa zabatahelanga kaufelaa bona.”—Muekelesia 9:11.

Ka kuba mushemi, mulikanga momukonela kaufela kusileleza mwanaa mina kwa kozi yekona kumutahela. Kono niti kikuli hamukoni kusileleza mwanaa mina kwa likozi kaufela.

Mwendi mwanaa mina usali mwanana hahulu kuli haana kukopana ni butata bwa kuzwisiwa musebezi kamba kutokwa masheleñi. Nihakulicwalo, mwakona kumutusa kuitiisa hakopana ni miinelo yetaata, inge cwalo silikani sahae ni babañwi hasifela, kamba yomuñwi mwa lubasi hatimela. *

Mwanaa mina hasikululwa ki babañwi.

SIKUKA SA MWA BIBELE: “Utwa kelezo . . . kuli kwapili ube yabutali.”—Liproverbia 19:20.

Haiba mutu yomuñwi asikulula mwanaa mina, hakutalusi kuli ubata kumusabisa kamba kumueza maswe, kono ubata feela kumutusa kucinca nto yeñwi yasaezi hande.

Haiba mutusa mwanaa mina kuamuhelanga kelezo, mina ni mwanaa mina mukaba ni tabo. Ndate yabizwa John ubulela kuli: “Haiba muyemelanga bana bamina habafosize, habana kuituta sesiñwi. Bakaipumananga mwa butata nako kaufela, mi mukanyanda kulika kutatululanga miinelo yetaata yebaka kopananga ni yona nako ni nako. Mina ni bana bamina hamuna kuikola bupilo.”

Mukona kutusa cwañi mwanaa mina kuli atusiwangwe ki likelezo zafiwa ki babañwi? Haiba mwanaa mina afiwa kelezo, ibe kwa sikolo kamba kokuñwi feela, muambuke kubulelanga kuli naasa swaneli kufiwa kelezo yeo. Kono muswanela kumubuza kuli:

• “Ubona cwañi, ki kabakalañi hane ufilwe kelezo?”

• “Ukona kusebeleza cwañi fa bufokoli bwahao?”

• “Ukaeza cwañi hauka ipumana mwa muinelo oswana nako yetatama?”

Muhupulange kuli haiba mwanaa mina afiwa kelezo, ukatusiwa hahulu ka nako yacwale mane ni hasahululile.