Bibele Ibulelañi ka za Kalombe?
MWA linaha zeñata, taba ya manyalo a mwahalaa muuna ni muuna kamba musali ni musali isabuisanwa. Kono mwa naha ya United States, mwa silimo sa 2015 Kuta Yetuna neiatuzi kuli manyalo acwalo ki a ka mulao mi alumelelizwe mwa naha kaufela. Hasamulaho wa fo, palo ya batu bane baeza lipatisiso ka za taba yeo fa Intaneti yaekezeha hahulu-hulu. Yeñwi ya lipuzo zene babuza batu babañata neli ya kuli, “Bibele ibulelañi ka za manyalo a mwahalaa muuna ni muuna kamba musali ni musali?”
Bibele haibuleli ka kunonga ka za litukelo za ka mulao za batu babanyalani ni muuna ka bona kamba musali ka bona. Puzo ya butokwa hahulu ki ya kuli, Bibele ibulelañi ka za kalombe?
Kusina kunyakisisa hande zeibulela Bibele fa taba ye, batu babañata banahana kuli baziba kalabo kwa puzo yeo, kono likalabo zabona zaitwanisa! Babañwi babulela kuli kwaiponahalela hande fokusweu kuli Bibele yanyaza kalombe. Babañwi bona babulela kuli taelo ye mwa Bibele ya kuli ‘ulate wahenu’ iyemela mifuta kaufela ya somano yebaeza batu babashutana-shutana.—Maroma 13:9.
BIBELE IBULELAÑI?
Kwa mibulelelo yemilaalu yelatelela, ki ufi mubulelelo omuunga kuli ki ona wa niti?
-
Bibele yanyaza likezo za kalombe.
-
Bibele yalumeleza likezo za kalombe.
-
Bibele isusueza kuli batu ba kalombe baswanelwa kutoiwa kamba kuketululwa.
LIKALABO:
-
KI NITI. Bibele ibulela kuli: “Baana ba ba lobala ni baana ka bona . . . ha ba na ku yola saanda sa Mubuso wa Mulimu.” (1 Makorinte 6:9, 10) Taba yeo iama ni kwa basali.—Maroma 1:26.
-
KI BUHATA. Bibele iluta kuli somano iswanela kueziwa feela ki muuna ni musali babanyalani.—Genese 1:27, 28; Liproverbia 5:18, 19.
-
KI BUHATA. Nihaike kuli Bibele yanyaza likezo za kalombe, haisusuezi kuli batu babaeza likezo zecwalo baswanelwa kuketululwa, kuezwa ka sitoyo, kamba kuezwa maswe ka nzila ifi kamba ifi.—Maroma 12:18. [1]
Lipaki za Jehova Balumelañi?
Lipaki za Jehova balumela kuli likuka za muzamao zebulezwi mwa Bibele ki zona feela zekona kutusa batu kuba ni mupilelo omunde hahulu, mi Lipaki baketile kulatelela likuka zeo mwa bupilo bwabona. (Isaya 48:17) [2] Fo ki kutalusa kuli, Lipaki za Jehova baambuka likezo kaufela za somano zefosahalile, kukopanyeleza cwalo ni kalombe. (1 Makorinte 6:18) [3] Wo ki ona mupilelo obaiketezi Lipaki, mi banani tukelo ya kueza keto yeo.
Lipaki za Jehova balika ka taata kulatelela Mulao wa Kueza Hande Babañwi ka kueza babañwi ka nzila yene bakatabela kuli baeziwe cwalo ni bona
Ka nako yeswana, Lipaki za Jehova balika ka taata ‘kutundamena ku pila ka kozo ni batu kaufela.’ (Maheberu 12:14) Nihaike kuli Lipaki za Jehova baambuka likezo za kalombe, habahapelezi batu babañwi kuli babe ni mubonelo oswana ni wabona, mi hape habaikenyi mwa likezo za kueza maswe batu ba kalombe kabakala sitoyo kamba kutabela habautwa za likezo zecwalo. Lipaki za Jehova balika ka taata kulatelela Mulao wa Kueza Hande Babañwi ka kueza babañwi ka nzila yene bakatabela kuli baeziwe cwalo ni bona.—Mateu 7:12.
Kana Bibele Yasusueza Kuketulula Babañwi?
Kono babañwi bakona kubulela kuli Bibele yasusueza kuketulula batu ba kalombe ni kuli batu babalatelela likuka zayona za muzamao habatabeli kuswalisana ni batu ba mipilelo isili. Bakana bali: ‘Bibele neiñozwi ka nako yeo batu nebanani mibonelo ya makutelakaufi. Kacenu lupila ni batu ba matalo a mibala yeshutana-shutana, babasimuluha mwa linaha zeshutana-shutana, ni ba mipilelo yeshutana-shutana hakutaha ku za somano.’ Batu babaikutwa cwalo bakona kuunga kuli, kuambuka kalombe kwaswana ni kuambuka batu ba litalo la mubala usili. Kana kwaswanela kubapanya miinelo yemibeli yeo? Batili. Ki kabakalañi halubulela cwalo?
Kakuli kunani shutano ye mwahalaa kuambuka muzamao wa kalombe ni kuambuka batu ba kalombe. Bibele italuseza Bakreste kuli baswanela kukuteka batu ba mufuta kaufela. (1 Pitrosi 2:17) [4] Kono taba yeo haitalusi kuli Bakreste baswanela kuamuhela muzamao wa mufuta kaufela.
Ka mutala, halubapanyeñi miinelo yemibeli yelatelela: Luungeni kuli muunga kuli kuzuba kwai kumaswe kwa mubili mi ki taba yemutoile hahulu. Kono kucwañi haiba kunani mutu yemubeleka ni yena yali muzubi? Kana nekuka swanela kumiinga kuli munani mubonelo wa makutelakaufi ka libaka feela la kuli mwashutana ni yena ka momuungela taba ya kuzuba kwai? Kana taba feela ya kuli yena wazuba mi mina hamuzubi italusa kuli mwamuketulula? Mutu yemubeleka ni yena yo hanaaka mitokwa kuli mucince mubonelo wamina ka za kuzuba kwai, kana taba yeo neisike yabonisa kuli ki yena yanani mubonelo wa makutelakaufi mi hatabeli kuswalisana ni mutu wa mupilelo oshutana ni wahae?
Lipaki za Jehova baketile kupila ka kulatelela likuka za muzamao zebulezwi mwa Bibele. Habayemeli likezo zeihanisa Bibele. Kono habasheununi kamba kueza maswe batu babanani mikwa yeshutana ni yabona.
Kana Zeibulela Bibele Libonisa Lunya ku Babañwi?
Kucwañi ka za batu babanani litakazo za kalombe? Kana nebapepilwe ni litakazo zeo? Haiba kucwalo, kana haki lunya kubulela kuli bafosa haiba baeza likezo zebalakaza?
Bibele hakuna zeibulela ka za sesitahisanga kuli mibili ya batu babañwi ibatahiseze kuba ni litakazo za kalombe, nihaike kuli yabonisa kuli mikwa yemiñwi yebanani yona batu itaata hahulu kuicinca. Nihakulicwalo, Bibele ibulela kuli haiba lubata kutabisa Mulimu, luswanela kutokolomoha likezo zeñwi, ili zekopanyeleza ni likezo za kalombe.—2 Makorinte 10:4, 5.
Babañwi bakona kubulela kuli zeibulela Bibele libonisa lunya kwa batu babañwi. Kono sesibabulelisa cwalo ki muhupulo oatile wa kuli batu baswanela kueza zebasusuezwa kueza ki litakazo zabona kamba wa kuli litakazo za somano ki za butokwa hahulu mi haliswanelwi kusikululwa kamba mane halikonahali kusikululwa. Niteñi, Bibele italusa kuli batu bakona kuhanyeza litakazo zabona. Ka kushutana ni lifolofolo, bakona kuketa kusaeza zebasulaetwa kueza ki litakazo zabona.—Makolose 3:5. [5]
Liproverbia 22:24; 29:22) Kono Bibele hape ibulela kuli: “Lisela ku fela pilu, u tuhele ku halifa.”—Samu 37:8; Maefese 4:31.
Ki wo mutala: Licaziba babañwi babulela kuli mikwa yemiñwi yebanani yona batu yecwale ka buhali mwendi ki ya ka sipepo. Bibele haibuleli sesiñwi ka za sesitahisanga kuli batu babañwi babe ni buhali ka sipepo, kono yabonisa kuli batu babañwi ki ba “kacima-cima” mi banani “buhali.” (Buñata bwa batu balumela kuli kelezo yeo ki yende mi hababoni kuli ibonisa lunya kwa batu babanani buhali ka sipepo. Mane, nihaiba licaziba babalumela kuli mutu ukona kuba ni buhali ka sipepo basebeza ka taata kutusa batu babanani mukwa wo kuli bauambuke.
Wo ki ona mubonelo wa Lipaki za Jehova ka za muzamao ufi kamba ufi olwanisana ni likuka za Bibele, ili kukopanyeleza ni likezo za somano zeeziwa ki muuna ni musali babasika nyalana. Mwa miinelo yeo kaufela, luswanela kulatelela sikuka sa Bibele se, sesili: “Mutu ni mutu ku mina u swanela ku ziba mwa ku zamaiseza mubili wa hae ka bukeni ni ka likute, isiñi ka litakazo za buozwa ze tiswa ki moya wa mukwañuli.”—1 Matesalonika 4:4, 5.
“Ki mo ne ba Inezi ba Bañwi ku Mina Cwalo”
Mwa linako za baapositola, batu bane babata kuba Bakreste nebanani lisimuluho ni mipilelo yeshutana-shutana, mi babañwi ku bona nebaezize licinceho zetuna mwa bupilo bwabona. Ka mutala, Bibele ibulela ka za “mahule kamba ba ba lapela milimu ya maswaniso, kamba babuki, kamba baana ba ba lumela ku ezwa basali,” mi kihona ili: “Ki mo ne ba inezi ba bañwi ku mina cwalo.”—1 Makorinte 6:9-11.
Bibele haibulela kuli “ki mo ne ba inezi ba bañwi ku mina cwalo,” kana fo kutalusa kuli batu bao bane batuhezi likezo za kalombe, hasamulaho nebasika ikutwa kuba ni litakazo za kalombe nikamuta? Haki niti kubulela cwalo, kakuli Bibele hape ilueleza kuli: “Mu zwelepili ku zamaya ka moya mi ni kamuta ha mu na ku eza se si lakazwa ki nama.”—Magalata 5:16.
Mulemuhe kuli Bibele haibuleli kuli Mukreste haana kutahelwa ki takazo yemaswe nikamuta. Kono ibulela kuli ukaketa kusaeza salakaza. Bakreste baituta kuli baswanela kuzamaisa litakazo zecwalo ka buiswalo, isiñi kunahana hahulu ka za teñi kuli mane mafelelezo mutu aeze zalakaza.—Jakobo 1:14, 15. [6]
Kacwalo, Bibele ibonisa kuli kunani shutano ye mwahalaa litakazo ni likezo. (Maroma 7:16-25) Mutu yanani litakazo za kalombe wakona kusikulula munahano wahae kuli asike anahana lika zemaswe, sina feela mwanaaka usikululela kuli asike aba ni takazo ifi kamba ifi yemaswe, yecwale ka kuhalifa, kubuka, ni kuba ni mukwañuli.—1 Makorinte 9:27; 2 Pitrosi 2:14, 15.
Nihaike kuli Lipaki za Jehova bapila ka likuka za muzamao zebulezwi mwa Bibele, habahapelezi babañwi kuli babe ni mibonelo yeswana ni yabona. Mi hababati kulika kufelisa milao yesileleza litukelo za batu babanani mipilelo yeshutana ni mupilelo wabona. Lushango lobakutaza Lipaki za Jehova ki lolutusa batu kuba ni bupilo bobunde, mi batukufalezwi kulutaluseza batu kaufela babatabela kuteeleza.—Likezo 20:20.
^ 1. Maroma 12:18: “Mu pilisane ka kozo ni batu kamukana.”
^ 2. Isaya 48:17: “Ki Na Muñaa Bupilo Mulimu wa hao, ni ku luta se si ku swanela.”
^ 3. 1 Makorinte 6:18: “Mu sabe kwa buhule.”
^ 4. 1 Pitrosi 2:17: “Mu kuteke batu ba mufuta kaufela.”
^ 5. Makolose 3:5: “Hakulicwalo, mu bulaye lilama za mubili wa mina ze mwa lifasi kwa neku la buhule, masila, litakazo za buozwa.”
^ 6. Jakobo 1:14, 15: “Mutu ni mutu u likiwa ka ku hohiwa ni ku hapiwa ki takazo ya hae yena muñi. Cwale takazo ha se i hulile, i zwala sibi.”