KA NAKO yetelele, batu nebalumelanga kuli linolu za kwa arctic nelikile zafufa musipili oeza likilomita zebato ba 35,200 kuzwa kwa Arctic kuya kwa Antarctica ni kukuta. Nihakulicwalo, lipatisiso zeezizwe cwanoñu fa libonisa kuli linyunywani ze, zakona kufufa musipili omutelele hahulu kufita wo.

Kapangaliko kakañwi nekabeilwe kwa linyunywani lisikai. Kapangaliko kao, kakanani buima bobubato likana ni bwa kakwahezo ka siñoliso, nekapatuluzi kuli linolu zeñwi nelifufile musipili wa kuya ni kukuta oeza likilomita ze 90,000 ka avareji, mi hakuna folofolo kamba nyunywani yekile yazamaya musipili ofita fo. Sinolu sesiñwi mane nesikile safufa musipili wa likilomita zebato ba 96,000! Ki kabakalañi hakunani cinceho yeo?

Kusina taba ni kone likalezi kufufa, linolu za kwa arctic nelifufile ka kupotoloha isiñi kupumelela. Sina mokuboniselizwe mwa siswaniso, nzila mokufitanga linolu kwa Liwate la Atlantic ibonahala inge taku ya S. Ki kabakalañi nzila yeo haibonahala cwalo? Linyunywani zeo litabelanga kufufa ka kulatelela kouya moya.

Mwa bupilo bwazona kaufela bobu batoeza lilimo ze 30, linolu likona kufufa likilomita zefitelela 2.4 milioni. Wo ki musipili olikana ni musipili wa kuya ni kukuta kwa kweli halaalu! Mubatisisi yomuñwi naabulezi kuli: “Kufufa kokuipitezi ko kwakomokisa hahulu kakuli nyunywani yeo inani feela buima bobueza 0.1 kilo. Taba yeñwi yekomokisa ki ya kuli, bakeñisa kuli linolu zakona kuya kwa libaka zekwahule mwa lifasi, zakona kuipumana kuli kolizwa neli mbumbi, hape nikolifufezi liyofumana kuli ki mbumbi, mi kona libaka buka yebizwa Life on Earth haibulela kuli linyunywani zeo, “libonanga hahulu lizazi silimo ni silimo kufita sibupiwa sifi kamba sifi.”