Lipuzo Zezwa Kwa Babali
Bibele ibulelañi ka za kukonka?
Kukonka kutalusa “kuitama kamba kusepisa kuli mutu ukapeta buitamo bwahae, mi hañata batu babaeza cwalo baanganga Mulimu . . . kuba paki wabona.” Mutu ukona kukonka ka kubulela litaba zeñwi kamba kuliñola.
Batu babañwi bakona kunahana kuli kukonka kufosahalile bakeñisa kuli Jesu naabulezi kuli: “Usike wakonka nihanyinyani . . . Kono ‘Eni’ yamina ibe eni honacwalo, mi ‘Awa’ yamina, ibe awa honacwalo, kakuli sesiekezwa kwateñi sizwa ku yamaswe.” (Mat. 5:33-37) Ki niti kuli Jesu naaziba kuli Mulao wa Mushe neutokwa kuli batu bakonke mwa miinelo yemiñwi mi batanga ba Mulimu babasepahala babañwi nebakonkile. (Gen. 14:22, 23; Exo. 22:10, 11) Hape naaziba kuli Jehova kasibili naakonkanga. (Maheb. 6:13-17) Kacwalo, Jesu naasatalusi kuli haluswaneli kukonkanga. Kono naalemusa batu kuambuka mukwa wa kukonka mwa litaba zenyinyani kamba zesina tuso. Luswanela kuezanga sina molusepiselize kakuli Jehova ubata kuli lueze cwalo.
Muswanela kuezañi haiba mukupiwa kukonka? Pili, munahanisise ka za haiba mwakona kueza sina momubata kukonkela. Haiba hamuzibi kuli mukakona kueza cwalo, neikaba hande kusakonka. Linzwi la Mulimu lilulemusa kuli: “Ki hande kusaeza buitamo kufita kuitama ni kupalelwa kueza mouitamezi.” (Muek. 5:5) Hasamulaho, munyakisise likuka za mwa Mañolo zeama taba yeo yemubata kukonka, mi mueze katulo ka kuya ka lizwalo lamina lelilutilwe. Ki likuka lifi zeñwi za mwa Mañolo zemukona kunyakisisa?
Buitamo bobuñwi bwalumelelana ni tato ya Mulimu. Ka mutala, Lipaki za Jehova baezanga buitamo ka nako yebanyalana. Buitamo bo ki nzila yeñwi ya kukonka ka yona. Munyali ni munyaliwa basepisanga fapilaa Mulimu ni lipaki babañwi kuli bakalatana, kubabalelana, ni kukutekana ‘ka nako kaufela yeo bubeli bwabona bakazwelapili kupila.’ (Batu babañwi babanyalananga hababulelangi manzwi ao honacwalo feela sina mokuñolezwi, kono baitamanga fapilaa Mulimu.) Hase baezize cwalo, batalusezwanga kuli sebali muuna ni musali babanyalani, mi baswanela kuzwelapili mwa linyalo leo mwa bupilo bwabona kaufela. (Gen. 2:24; 1 Makor. 7:39) Kueza buitamo bobucwalo kwaswanela mi kwalumelelana ni tato ya Mulimu.
Buitamo bobuñwi habulumelelani ni tato ya Mulimu. Mukreste wa niti haana kukonka kuli ukayemela kamba kusileleza naha yahabo ka kuitusisa lilwaniso kamba kulatula kuli walumela ku Mulimu. Kueza cwalo neikaba kuloba milao ya Mulimu. Bakreste habaswaneli kuba “ba lifasi;” kacwalo, haluswaneli kuikenya mwa litaba za lifasi kamba lindwa zeezahala mwateñi.—Joa. 15:19; Isa. 2:4; Jak. 1:27.
Buitamo bobuñwi bukona kuezwa ka kuya ka lizwalo. Fokuñwi, lukatokwa kunyakisisa ka tokomelo kelezo yanaafile Jesu ya kuli “mukutiseze Sesare zeli za Sesare kono mukutiseze Mulimu zeli za Mulimu” pili lusika eza kale buitamo.—Ka mutala, luungeñi kuli Mukreste yomuñwi uiñolisa kuli abe mwanaa naha yeñwi kamba kuli afiwe pasipoti mi ulemuha kuli utokwiwa kueza buitamo bwa kuli ukasepahala kwa naha yeo. Haiba kueza buitamo bo kukatahisa kuli aeze lika zeñwi zeloba mulao wa Mulimu, lizwalo lahae lelilutilwe ka Bibele halina kumulumeleza kueza buitamo bo. Kono mwendi muuso ukona kumulumeleza kucinca manzwi a buitamo bo ilikuli akone kuitama inzaa nani lizwalo lelilukuluhile.
Kueza buitamo bo kukona kulumelelana ni sikuka sesi kwa Maroma 13:1, sesili: “Mutu kaufela aipeye kwatasaa milonga.” Kacwalo, Mukreste ukona kuikutwa kuli hakusika fosahala kukonka kuli ukaeza nto yeñwi kakuli Mulimu mane utokwa kuli aeze cwalo.
Lizwalo lamina hape lika mitusa haiba mukupiwa kukonka inze musweli nto yeñwi kamba kueza nto yeñwi. Maroma ni Ma-kwa-Sitia ba kwamulaho, nebakonkanga ka mikwale yabona, ili kutalusa kuli nebaitusisa sisupo sa mulimu wabona wa ndwa kubonisa kuli basepahala. Magerike nebananulelanga lizoho labona mwahalimu habaeza buitamo. Ka kueza cwalo, nebabonisa kuli mulimu wabona naalemuha zene babulela ni zene baeza, mi batu nebaka ikalabela ku yena.
Ki niti kuli mutangaa Jehova haakoni kukonka ka sisupo sifi kamba sifi sa naha sesiswalisana ni bulapeli bwa buhata. Kono kucwañi haiba mwa kuta mukupiwa kubeya lizoho lamina fa Bibele ni kukonka kuli mukafa bupaki bwa niti? Mwa muinelo wo, mwakona kuikatulela kueza cwalo, kakuli mwa Bibele kunani mitala ya batanga ba Mulimu babasepahala bane bakonkile ka kueza lika zeñwi. (Gen. 24:2, 3, 9; 47:29-31) Muswanela kuhupula kuli haiba mueza buitamo bo, mukonka fapilaa Mulimu kuli mukabulela niti. Muswanela kuitukiseza kualaba ka busepahali puzo ifi kamba ifi yemuka buziwa.
Bakeñisa kuli luunga silikani saluna ni Jehova kuba sa butokwa, luswanela kulapelanga ni kunyakisisa ka tokomelo pili lusika eza kale buitamo bolukupilwe kueza kakuli halutabeli kusinya lizwalo laluna kamba kuloba likuka za mwa Bibele. Haiba muikatulela kueza buitamo, mubone teñi kuli mwataleleza buitamo bo.—1 Pit. 2:12.